Search results

1

Idea republikanizmu Joachima Lelewela w kontekście „odmienności” archetypu polskiej kultury politycznej

100%

Puszkow-Bańka A.

Horyzonty Polityki

|

2013

|

vol. 4

|

issue 7

109-131

EN

When examining Polish political thought, one cannot help but notice that what engages Polish thinkers in reflection on the state and society is the problem of freedom. This is a characteristic feature of Polish political thought and is responsible for the special nature of the heritage of Polish political culture. In the secondary literature,the idea even appears that – historically – the fate of Poland and Polish people in the cultural, intellectual, and political spheres can be understood as, on the one hand, a reflection on the “republican paradigm” characteristic of Polish culture, and on the other, as this paradigm’s impact (positive or negative) on the history of Polandand Poles. The goal of this article is to attempt to explain the idea of republicanism in the socio-political thought of Joachim Lelewel. In the article, we propose the thesis that if – according to assumptions accepted by scholars – the archetype of every nation is, by definition, unchanging and untranslatable into any other archetype, and Lelewel defines it as republican, then in his view: firstly, Polish republicanism is distinct from European republicanism; and secondly, political life in Poland can only be organized within the bounds of the “republican paradigm.” The success of Poland depends upon whether the value of this paradigm will be recognized. However paradoxical it may sound, the requirement for “strong rule” in Poland consists in taking into account the “republican soul” of Poles. We also point to the issue – raised by Lelewel – of the fundamental “distinctness” of the archetype of Polish political culture (which is subsumed within the “republican paradigm”) from the archetype of European culture.

PL

Badając polską myśl polityczną, nie sposób nie zauważyć, że tym, co łączy refleksję polskich myślicieli nad państwem i społeczeństwem, jest problem wolności. Jest on wyróżnikiem polskiej myśli politycznej i stanowi o szczególnym charakterze dorobku polskiej kultury politycznej. Pojawia się nawet sformułowanie, iż koleje losów Polski i Polaków zarówno w sferze kulturowo-intelektualnej, jak i będącej z nią w koniecznym związku historii politycznej, można ująć jako z jednej strony refleksję nad charakterystycznym dla polskiej kultury „paradygmatem republikańskim”, a z drugiej jako jego oddziaływanie (pozytywne lub negatywne) na dzieje Polski i Polaków. Celem tego artykułu jest próba zrozumienia idei republikanizmu w myśli społeczno-politycznej Joachima Lelewela, który jest wyrazicielem i apologetą „paradygmatu republikańskiego”. W artykule zostaje postawiona teza, iż jeżeli – w myśl przyjętych przez badaczy założeń – archetyp kultury każdego narodu na mocy pojęcia jest niezmienny i nieprzekładalny na inny archetyp, a Lelewel ujmuje go jako republikański – to w jego ujęciu – po pierwsze; republikanizmpolski jest odmienny od republikanizmu europejskiego, po drugie życie polityczne w Polsce można organizować wyłącznie w ramach „paradygmatu republikańskiego”. Od uznania wartości tego paradygmatu zależy powodzenie Polski. Jakkolwiek brzmi to paradoksalnie: warunkiem „silnej władzy”, stabilnej i skutecznej, jest uwzględnienie przez nią „republikańskiej duszy Polaków”. Autorka wskazuje również na podnoszony przez Lelewela problem fundamentalnej „odmienności” archetypu polskiej kultury politycznej, którą tworzy „paradygmat republikański”, od archetypu kultury Europy.

2

Pius XII and the Idea of European Unity

89%

Hrabovec E.

Polonia Sacra

|

2020

|

vol. 24

|

issue 4

EN

Pope Pius XII supported the idea of unifying Europe, but reminded Europeans of the principles on which a just and durable European convivence had to be based: on the “moral law that the Creator revealed by means of natural law”, in respect of the dignity of human persons and of all natural communities. He was convinced that Europe should not be a super state disrespecting national cultures, but a synthesis of national identities and transnational solidarity based not on a coincidence of economic or political interests, but on the unity of Christian spirit.

PL

Papież Pius XII popierał ideę jedności europejskiej, ale przypomniał Europejczykom o zasadach, na których należy budować sprawiedliwe i trwałe współistnienie Europy: „prawo moralne, które Stwórca objawił przez prawo naturalne” w odniesieniu do godności osoby ludzkiej i wszystkich społeczności naturalnych. Był przekonany, że Europa nie powinna być superpaństwem, nieszanującym kultur narodowych, ale syntezą narodów zachowujących swoją tożsamość i ponadnarodową solidarność, opartą nie na zbiegu interesów gospodarczych i politycznych, ale na jedności ducha chrześcijańskiego.

3

The Popes and the Idea of European Unity

71%

Hrabovec E.

Polonia Sacra

|

2021

|

vol. 25

|

issue 1

EN

While Pius XII was almost existentially bound up with European thought and with the defence against anti-Christian ideologies, his two successors initiated a tentative of opening of the “Western European citadel” towards a dialogue with the outer world. John Paul II relaunched a new evangelisation instead of compromises with secularism and Marxism, but maintained a fundamental European optimism, whereas Benedict XVI did not hesitate to admit that the European culture, transformed into a laicist utopia which substitutes God by the obstinate self-will of man, could disappear, too.

PL

Podczas gdy Pius XII był prawie egzystencjalnie związany z ideą europejską i obroną przed antychrześcijańskimi ideologiami, jego dwóch następców próbowało otworzyć „zachodnioeuropejską cytadelę” dialogu ze światem zewnętrznym. Jan Paweł II, zamiast iść na kompromis w sprawie sekularyzmu i marksizmu, zapoczątkował nową ewangelizację, ale zachował fundamentalny europejski optymizm. Benedykt XVI, wręcz przeciwnie, nie wahał się przyznać, że nawet kultura europejska, przekształcona w laicystyczną utopię, która zastępuje Boga wolą człowieka, może zaniknąć.

Refine search results

2 Polonia Sacra

1 Horyzonty Polityki

2 Hrabovec E.

1 Puszkow-Bańka A.

1 2021

1 2020

1 2013

Idea republikanizmu Joachima Lelewela w kontekście „odmienności” archetypu polskiej kultury politycznej

Pius XII and the Idea of European Unity

The Popes and the Idea of European Unity