Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  czasowość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

AGING THROUGH THE ETERNAL NOW. THE IMMORTALITY OF THE SOUL AND ITS DEFIANCE AGAINST AGING

100%
Sheridan D.
Forum Teologiczne
|
2016
|
vol. 17
173-190
EN
This article is about why and how the soul and mind do not age or change in the same way as the body and brain. Because the soul and body are distinct and separate substances, they must ultimately belong to different realities, and because of this the soul cannot adhere to the rules of a reality of which does not control it. The reality of the body is temporal, and therefore it will age and die, whereas the reality of the soul is eternal and will not age and die. Further to this, because the mind is a faculty of the soul, it necessarily will not age and die like the brain, but it will be effected both positively and negatively by the brain during the reality of the temporal life, unlike the soul. Because the mind needs the brain in order to think and understand in the temporal reality, then it stands to reason that the mind will appear to degenerate like the brain, but in the non-temporal reality the mind remains unaffected. Because of these things, there must also be a realisation that reason is the domain of temporality, whereas revelation is the domain of eternity. Because of this, we will conclude that reason will ultimately fail and revelation will not. The body also needs nourishment, as does the soul, but this is different for each. The body and the soul need nourishment from their own kind; ashes and dust for the body, and God for the soul. The body is made from ashes and dust; the soul is made in God’s image. The changing of the created function of something is what determines its continued existence, and while the body changes, the soul does not. The use of tense-laden grammar is characteristic of the temporal reality, but tense cannot exist in eternity where there is a constant ‘now’. It is demonstrated that these grammar concepts do not even exist in temporality, as there is no past or future ‘existing’. The present, being the only true existing tense, is also the only truth we can assert about the soul whose created function is to live. It exists through the eternal now, while the body ages and dies in temporality.
PL
W artykule przedstawiono kwestię jak dusza i umysł nie starzeją się ani zmieniają tym samym sposobem co ciało i mózg. Ponieważ dusza i ciało są odmiennymi i rozdzielnymi substancjami, muszą ostatecznie należeć do różnych rzeczywistości. Z tego powodu, dusza nie może podlegać regułom tej rzeczywistości, która jej nie kontroluje. Rzeczywistość ciała jest czasowa i dlatego ciało starzeje się i umiera, podczas gdy rzeczywistość duszy jest wieczna, nie zestarzeje się ona ani nie umrze. W konsekwencji tego założenia, umysł, ponieważ jest zdolnością duszy, także się nie będzie starzeć i nie umrze tak jak mózg. Będzie natomiast wpływał pozytywnie i ujemnie na mózg, podczas gdy rzeczywistość życia doczesnego będzie przeciwstawna duszy. Umysł potrzebuje działania mózgu, żeby przeprowadzić procesy myślowe i rozumieniowe, doczesność staje się zatem przyczyną swoistej degeneracji umysłu w mózgu, choć w nie-czasowej rzeczywistości; umysł pozostaje nieporuszony. Ze względu na te zależności, musi istnieć także świadomość, że przyczynę znamionuje czasowość, natomiast ujawnienie znamionuje wieczność. Ciało także potrzebuje pożywienia, ale innego niż dusza. Ciało i dusza potrzebują pożywienia, ale każde w swoim rodzaju; popiół i proch dla ciała, a Bóg dla duszy. Ciało uczynione z popiołów i prochu; dusza uczyniona na Boży obraz. Zmiany zachodzące w funkcjach rzeczy stworzonych są tym, co determinuje kontynuację ich egzystencji i podczas gdy ciało się zmienia, dusza nie. Doczesność charakteryzuje się funkcjonowaniem w oparciu o gramatykę napełnienie-napięcie, ale to napięcie nie istnieje w wieczności, gdzie jest stałe „teraz”. Autor ukazuje, że pojęcia tej gramatyki nawet nie istnieją w tymczasowości, jak nie ma przeszłego lub przyszłego „istniejącego”. Teraźniejszość, będąca jedynym prawdziwie istniejącym czasem, jest także jedną prawdą, którą możemy dowieść o duszy, której funkcją stworzoną jest życie. To życie istnieje w wiecznym teraz, podczas gdy ciało starzeje się i umiera w czasowości.
2
Content available remote

DOJRZEWANIE DO WIECZNOŚCI. CZASOWY WYMIAR LUDZKIEGO ISTNIENIA W PERSPEKTYWIE ANTROPOLOGII KAROLA WOJTYŁY

100%
Merecki J.
Forum Teologiczne
|
2016
|
vol. 17
161-171
PL
Tematem artykułu są różne sposoby radzenia sobie z przygodnością, która jest nieodłączną częścią doświadczenia człowieka. Pierwszym z analizowanych form konfrontacji z przygodnością jest nowożytna nauka, która w dużym stopniu ogranicza przygodność, ale nie jest w stanie jej znieść. Drugą formą takiej konfrontacji jest religia, która udziela odpowiedzi na problem przygodności, ale też go radykalizuje. Autor skupia się na doświadczeniu przygodności egzystencjalnej, której wyrazem jest istnienie człowieka w czasie, korzystając z analiz dwóch autorów: R. Ingardena i K. Wojtyły. Według Ingardena człowiek w pewien sposób wznosi się ponad swoją przygodność wówczas, gdy oddaje się na służbę wartościom: prawdzie, dobru i pięknu. Również według Wojtyły transcendencja osoby polega na przekraczaniu siebie ku wartościom, ale jednocześnie wartości mogą trwać dlatego, że są zakorzenione w Osobie Boga.
EN
The paper aims to show some possible ways of facing contingency, which is an inevitable element of human experience. The first of the discussed ways is modern science, which dramatically limits the contingency of human life, but cannot eliminate it completely. The other is religion, which not only offers a solution to the problem of the existential contingency of the human being, but also makes the problem even more radical. The paper analyzes existential contingence as expressed in the temporality of the human person, drawing on two authors: R. Ingarden and K. Wojtyła. According to Ingarden, the human person transcends contingency, realizing the values of Truth, Beauty and Good that persist in time. Wojtyła also states that the transcendence of the human person consists in realizing those values, but he adds that the values themselves can persist only if they are rooted in the eternity of the Absolute Person.
3
Publication available in full text mode
Content available

Hermeneutics of Heidegger’s facticity and its religious aspects

80%
Aleksandravičius P.
Studia Philosophiae Christianae
|
2014
|
vol. 50
|
issue 1
173-204
EN
The concept of facticity that was developed by Heidegger from 1919 to 1923 composes the basis of all his further thought: the conceptions of Dasein and ontological temporality will originate namely from this concept. The article analyzes various expressions of the factitious life (care, Er-eignis, life, Self- Destruction, meaningfulness, death), yet the special consideration is paid to its religious aspects. Really the essence of facticity is treated by Heidegger as a temporality that is essentially correlated with the Christian experience. The influence of Saint Augustine to Heidegger and the Heideggerian concept of methodical atheism are analyzed and this analysis raises the intricate problem of the relation of the Black Forest philosopher to Christian faith and to God.
4
Publication available in full text mode
Content available

Gospodarowanie czasem i światem w powieści „Kamień na kamieniu” Wiesława Myśliwskiego

80%
Piętniewicz M., Uniwersytet Jagielloński W. P., Michał Piętniewicz – doktor nauk humanistycznych a. r. R. ż., bulski84@interia.pl
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2015
|
vol. 04
PL
Celem artykułu o „Kamieniu na kamieniu” była próba spojrzenia na filozoficzne aspekty powieści Myśliwskiego poprzez przykładowe opozycje powierzch-nia/głębia, słabe/mocne, sytuując tęsknotę głównego bohatera powieści po stronie tego, co powierzchniowe i światowe, wskazując jednocześnie na jego religijną tęsknotę za aspektem głębokim swojej egzystencji, który również zdaniem interpretatora lokuje się w tym, co powierzchniowe. Artykuł chce przybliżyć „Kamień na kamieniu” jako powieść o dobrym „gospodarzeniu” w świecie poprzez ukazanie dialektyki występujących w powieści na zasadzie przeciwieństw, braci, Szymona Pietruszki oraz Michała.
EN
The article on “Kamień na kamieniu” is an attempt to look at the philosophical as-pects of the novel by Wiesław Myśliwski through oppositions such as sur-face/depth or weak/strong, locating the longing of the main character of the novel on the side of the superficial and worldly, while pointing out his religious yearning for a profound aspect of his existence, which, according to the interpretation suggested in the article, is also located within the superficial. The article is intended to present “Kamień na kamieniu” as a novel about a good “host” in the world by demonstrating the dialectic between the brothers Szymon Pietruszka and Michał.
5
Publication available in full text mode
Content available

Entangled Temporalities of Multiverse Narrative: Life’s Lottery by Kim Newman

80%
Maziarczyk G.
Roczniki Humanistyczne
|
2022
|
vol. 70
|
issue 11
67-80
PL
Odwołując się do najnowszych tendencji w narratologii nienaturalnej, artykuł poddaje analizie powieść w formie gry książkowej Life’s Lottery Kima Newmana w odniesieniu do kwantowej teorii wieloświata Davida Deutscha. Rozwidlająca się struktura narracyjna powieści, umożliwiająca wpływ czytelnika na rozwój danego wątku poprzez wybór spośród określonych z góry opcji, odrzuca powszechnie zakładane właściwości czasu, takie jak jednokierunkowość i niezmienność, oraz podważa klasyczne modele narratologiczne relacji czasowych między historią a dyskursem. W Life’s Lottery czas nieustannie rozwidla się w sprzeczne linie czasowe, które są nie tylko równoległe do siebie, ale mogą się także przecinać i zapętlać, co pozwala na przemieszczanie się w czasie i przestrzeni. Stworzony w ten sposób złożony wieloświat jest nie tylko kluczem do narracji interaktywnej w powieści, ale może także zostać odczytany jako paradoksalnie realistyczne przedstawienie przygodności życia.
EN
Drawing on recent developments in unnatural narratology, this paper reads entangled temporalities of Kim Newman’s gamebook novel Life’s Lottery in relation to David Deutsch’s quantum theory of the multiverse. The forking narrative structure of the novel, which allows the reader to influence how a particular storyline will develop by choosing from a set of predetermined options, subverts such commonly assumed characteristics of time as unidirectionality and immutability, and undermines classical narratological models of temporal relations between story and discourse. In Life’s Lottery time constantly branches into contradictory timelines, which not only run in parallel but also crisscross one another and loop upon themselves, thus allowing transition between universes and times. Far from a mere exercise in narrative interactivity, a complex multiverse thus created can be construed as a paradoxically verisimilar representation of life’s contingency.
6
Content available remote

Historia naturalna a historia społeczna. Szkic porównawczy

71%
Łagosz M.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2015
|
vol. 3
335-344
PL
W artykule rozważam problem ontycznej różnicy między historią naturalną a historią społeczną. Zagadnienie analizuję w kontekście pięciu kwestii szczegółowych: problemu tempa zmian jakościowych oraz jednorodności czasu, problemu (an)izotropowości czasu, kwestii „końca historii”, zagadnienia całościowości (totalności) dziejów oraz problemu różnicy między historycznością a czasowością. Dochodzę do wniosku, że w aspekcie kategorii czasu (pod względem struktury zmienności) trudno znaleźć istotne różnice między tymi dwoma rodzajami procesów historycznych.
EN
In this paper I undertake the question of differences between natural and social history. I consider five detailed issues: the pace of qualitative changes and homogeneity of time, the arrow of time, the end of history, the totality of history, and the difference between historic nature and temporality. I emphasize that the differences between natural and social history are not ontologically essential.
7
Publication available in full text mode
Content available

Plastyczność i rewolucja. De Tocqueville, Malabou, Lukács

71%
Sosnowski M. A.
Praktyka Teoretyczna
|
2018
|
vol. 28
|
issue 2
85-104
EN
The dialectical concept of revolution emphasizes its dual character. Both in the conservative (de Tocqueville) and socialist (Lukács) versions, the revolution is a testimony to historical continuity and at the same time its violent rupture. The purpose of this essay is to capture this ambiguous phenomenon using Catharine Malabou’s concept of plasticity. Plasticity, as a contemporary, post-deconstructive formula of the Hegelian Aufhebung, is passive/active formation, destruction of form and its preservation at the same time. Its essence is the same as the essence of revolution, both in the writings of de Tocqueville and Lukács. However, such ambiguity of the revolution can be interpreted as an expression of its defeat. Its entanglement in the past condemns it to unproductive opportunism, its connection with the future - to empty messianism, and the search for mediation between these extremes seems to be endless. And if postmodernity is troubled by this fiasco, then at least one aspect of the idea of revolution triumphs - a certain way of thinking about it, speculation or dialectics as such.
PL
Dialektyczna koncepcja rewolucyjności podkreśla jej podwójny charakter. Zarówno w wersji konserwatywnej (de Tocqueville), jak i socjalistycznej (Lukács) rewolucja jest więc świadectwem ciągłości historycznej i zarazem jej gwałtownym zerwaniem. Celem niniejszego eseju jest uchwycenie tego dwuznacznego fenomenu przy wykorzystaniu pojęcia plastyczności Catharine Malabou. Plastyczność, jako współczesna, postdekonstrukcyjna formuła Heglowskiego Aufhebung, jest pasywno-aktywnym formowaniem, niszczeniem formy i jej zachowywaniem. Jej istota pokrywa się więc z istotą myślenia o rewolucji, zarówno de Tocqueville’a, jak i Lukácsa. Taka dwuznaczność rewolucji może być jednak odczytywana jako wyraz pewnej porażki idei rewolucji jako takiej. Jej uwikłanie w przeszłość skazuje ją na bezproduktywny oportunizm, jej wychylenie w przyszłość – na pusty mesjanizm, a poszukiwanie idealnego zapośredniczenia między tymi skrajnościami zdaje się nie mieć końca. Jeśli współczesność jest trapiona przez to fiasko, to triumfuje w niej przynajmniej jeden aspekt idei rewolucji – pewien sposób myślenia o niej, spekulatywność czy też dialektyka jako taka.
8
Publication available in full text mode
Content available

Historia naturalna a historia społeczna. Szkic porównawczy

71%
Łagosz M.
Filozofia i Nauka
|
2015
|
vol. 3
335-344
EN
In this paper I undertake the question of differences between natural and social history. I consider five detailed issues: the pace of qualitative changes and homogeneity of time, the arrow of time, the end of history, the totality of history, and the difference between historic nature and temporality. I emphasize that the differences between natural and social history are not ontologically essential.
PL
W artykule rozważam problem ontycznej różnicy między historią naturalną a historią społeczną. Zagadnienie analizuję w kontekście pięciu kwestii szczegółowych: problemu tempa zmian jakościowych oraz jednorodności czasu, problemu (an)izotropowości czasu, kwestii „końca historii”, zagadnienia całościowości (totalności) dziejów oraz problemu różnicy między historycznością a czasowością. Dochodzę do wniosku, że w aspekcie kategorii czasu (pod względem struktury zmienności) trudno znaleźć istotne różnice między tymi dwoma rodzajami procesów historycznych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.