Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  czynniki rakotwórcze
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Zasady ustalania dopuszczalnych poziomów narażenia dla czynników rakotwórczych w środowisku pracy w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

100%
Skowroń J., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2013
|
vol. 64
|
issue 4
541-563
EN
The principles of determining exposure limits for carcinogens adopted in Poland, the European Union and in other selected countries of the EC are discussed in this article. Carcinogens and/or mutagens pose a direct health risk to people exposed to them. If carcinogens cannot be eliminated from the work and living environments, their exposure should be kept at the lowest possible level. To assess health risk for carcinogens it is necessary to determine the probability of developing a disease or of death from cancer as a result of occupational exposure to carcinogenic substances. Med Pr 2013;64(4):541–563
PL
W artykule omówiono zasady ustalania wartości dopuszczalnych stężeń dla czynników rakotwórczych przyjęte w Polsce, Unii Europejskiej i wybranych państwach WE. Substancje rakotwórcze i/lub mutagenne stanowią bezpośrednie zagrożenia życia osób narażonych na ich działanie. Jeżeli nie można ich wyeliminować ze środowiska pracy i życia, narażenie na nie należy ograniczyć do minimum. Ocena ryzyka zdrowotnego ze strony substancji rakotwórczych polega na określeniu prawdopodobieństwa zachorowania na chorobę nowotworową lub zgonu z powodu choroby nowotworowej w następstwie narażenia zawodowego na daną substancję rakotwórczą. Med. Pr. 2013;64(4):541–563
2
Publication available in full text mode
Content available

Zawodowa ekspozycja na czynniki biologiczne stosowane w sposób celowy w Polsce

80%
Kozajda A., Szadkowska-Stańczyk I.
Medycyna Pracy
|
2015
|
vol. 66
|
issue 1
39-47
EN
Background: The paper presents the intentional use of biological agents for industrial, diagnostic and research purposes in Polish enterprises. Material and Methods: The National Register of Biological Agents (Krajowy Rejestr Czynników Biologicznych – KRCB) is an online database that collects the data on the intentional use of biological agents at work in Poland. Results: As of December 2013 there were 533 notifications in KRCB, mainly for diagnostic (73%), research (20%) and industrial purposes (7%). Mostly there were hospital diagnostic laboratories (37%), and other laboratories (35%), as well as higher education and research institutions (11%). In total, 4015 workers (91.7% of women, 8.3% of men) were exposed to biological agents. Agents classified in risk group 2 were used in 518 enterprises, and in risk group 3 in 107 enterprises. Of those agents the following bacteria were the most frequently used: Escherichia coli except for non-pathogenic strains (455 enterprises and 3314 exposed workers); Staphylococcus aureus (445 and 3270); and Pseudomonas aeruginosa (406 and 2969, respectively). In 66 enterprises there were used biological agents recognized by the International Agency for Research on Cancer (IARC) as carcinogens. They are viruses: Epstein-Barr (7 enterprises, 181 exposed workers); hepatitis B (16 and 257); hepatitis C virus (15 and 243); human immunodeficiency virus (8 and 107); human papillomaviruses (2 and 4); parasites: Clonorchis viverrini (1 and 2); Clonorchos sinensis (1 and 2); Schistosoma haematobium (1 and 2) and bacteria Helicobacter pylori (15 and 230, respectively). Conclusions: The National Register of Biological Agents at Work permits to evaluate the situation of occupational exposure to biological agents used intentionally in enterprises in Poland. Med Pr 2015;66(1):39–47
PL
Wstęp: W pracy zaprezentowano zamierzone użycie czynników biologicznych w celach przemysłowych, diagnostycznych i naukowo- badawczych w przedsiębiorstwach w Polsce. Materiał i metody: Krajowy Rejestr Czynników Biologicznych (KRCB) jest internetową bazą danych gromadzącą informacje o celowym użyciu czynników biologicznych w zakładach pracy w Polsce. Wyniki: Do grudnia 2013 r. do KRCB zgłoszono 533 przedsiębiorstwa używające czynników biologicznych w celach diagnostycznych (73%), naukowo-badawczych (20%) i przemysłowych (7%). Najczęściej zgłaszano laboratoria diagnostyczne przyszpitalne (37%) i inne niż przyszpitalne (35%), szkoły wyższe i jednostki naukowe (11%). Ogółem zgłoszono 4015 narażonych pracowników (91,7% kobiet, 8,3% mężczyzn). Czynniki z 2. grupy zagrożenia stosowało 518 zakładów, a z 3. grupy – 107 zakładów. Najczęściej stosowano bakterie Escherichia coli (z wyjątkiem szczepów niepatogennych, 455 zakładów i 3314 narażonych pracowników), Staphylococcus aureus (odpowiednio: 445 i 3270) i Pseudomonas aeruginosa (406 i 2969). W 66 przedsiębiorstwach używano czynników biologicznych uznanych przez Międzynarodową Agencję Badań nad Nowotworami za rakotwórcze (wirusy: Epsteina-Barr – 7 zakładów i 181 narażonych osób, zapalenia wątroby typu B – odpowiednio: 16 i 257, zapalenia wątroby typu C – 15 i 243, ludzkiego nabytego niedoboru odporności – 8 i 107; ludzki wirus papilloma – 2 i 4; pasożyty: Clonorchis viverrini – 1 i 2, Clonorchos sinensis – 1 i 2, Schistosoma haematobium – 1 i 2, bakterie: Helicobacter pylori – 15 i 230). Wnioski: Krajowy Rejestr Czynników Biologicznych umożliwia diagnozę sytuacji i śledzenie dynamiki w czasie zawodowej ekspozycji na szkodliwe czynniki biologiczne celowo stosowane w zakładach pracy w Polsce. Med. Pr. 2015;66(1):39–47
3
Publication available in full text mode
Content available

Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy w Polsce w latach 2011–2012

80%
Pałaszewska-Tkacz A., Czerczak S., Konieczko K.
Medycyna Pracy
|
2015
|
vol. 66
|
issue 1
29-38
EN
Background: The objective of the study was the analysis of structure of carcinogenic or mutagenic chemical substances and dusts occurring in Polish enterprises, 2011–2012, including the number of exposed employees reported to the “Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, mixtures, agents or technological processes”, Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź. In the paper the aims, range and methodology of data collecting by the Central Register are presented. Material and Methods: Qualitative and quantitative analyses of the data on occupational exposure to carcinogenic substances and technological processes reported by employers were carried out. Results: In 2011–2012 approximately 2600 plants reported more than 300 carcinogenic or mutagenic chemical substances annually. The most common occupational chemical carcinogens/mutagens were: benzene, one of the unspecified gasoline, chromium(VI) compounds, asbestos, chromium(VI) trioxide, ethylene oxide and benzo[a]pyrene. The highest number of employees was exposed to particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). Hardwood dust was the major occupational carcinogen listed in the technological processes inventory with approximately 11 000 employees exposed in about 650 enterprises annually. Conclusions: The amended legislation concerning occupational exposure to carcinogens has not significantly influenced the exposure structure in Poland. Nevertheless it permited to determine the actual total number of the occupationally exposed to carcinogens. Med Pr 2015;66(1):29–38
PL
Wstęp: Przedmiotem badań była analiza struktury występowania czynników chemicznych i pyłowych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w zakładach pracy w Polsce w latach 2011–2012, w tym liczby osób zawodowo narażonych na te czynniki, na podstawie danych zgromadzonych w „Centralnym rejestrze danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonym przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Przedstawiono cele, zakres i metodykę prowadzenia rejestru. Materiał i metody: Dane dotyczące zawodowego narażenia na substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w latach 2011–2012 nadesłane przez pracodawców poddano jakościowej i ilościowej analizie. Wyniki: W latach 2011–2012 pracodawcy z ponad 2600 zakładów pracy zgłaszali rocznie informację o występowaniu ok. 300 różnych substancji rakotwórczych/ /mutagennych. Najbardziej rozpowszechnione były benzen, jedna z niespecyfikowanych benzyn, związki chromu(VI), azbest, tritlenek chromu, tlenek etylenu i benzo[a]piren. Najwięcej pracowników było narażonych na poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i benzen. Istotnym kancerogenem zawodowym, umieszczonym w wykazie procesów technologicznych zawartym w ww. rejestrze, były pyły drewna twardego, na które narażonych było ok. 11 tys. osób rocznie w ponad 650 zakładach pracy. Wnioski: Nowelizacja rozporządzenia dotyczącego narażenia zawodowego na czynniki rakotwórcze nie wpłynęła istotnie na strukturę narażenia w Polsce, ale umożliwiła określenie rzeczywistej liczby osób narażonych ogółem. Med. Pr. 2015;66(1):29–38
4
Publication available in full text mode
Content available

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w cząstkach drobnych emitowanych ze spalin diesla – zastosowanie ultraszybkiej chromatografii cieczowej

80%
Pośniak M., Szewczyńska M.
Medycyna Pracy
|
2014
|
vol. 65
|
issue 5
601-608
EN
Background: The article presents the results of the determination of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the fine particles fraction emitted from 3 types of diesel fuels using ultra-high pressure liquid chromatography. Material and Methods: Samples of diesel Eco, Verwa and Bio exhaust combustion fumes were generated at the model station which consisted of a diesel engine from the 2007 Diesel TDI 2.0. Personal Cascade Sioutas Impactor (PCSI) with Teflon filters was used to collect samples of exhaust fume ultrafine particles. PAHs adsorbed on particulate fractions were analyzed by ultra-high pressure liquid chromatography with fluorescence detection (UHPLC/FL). Results: Phenanthrene, fluoranthene, pyrene and chrysene present the highest concentration in the particulate matter emitted by an engine. The total contents of fine particles collected during engine operation on fuels Eco, Verwa and Bio were 134.2 μg/g, 183.8 μg/g and 153.4 μg/g, respectively, which makes 75%, 90% and 83% of the total PAHs, respectively. The highest content of benzo(a)pyrene determined in particles emitted during the combustion of fuels Eco and Bio was 1.5 μg/g and 1 μg/g, respectively. Conclusions: The study of the PAH concentration in the particles of fine fraction below 0.25 μm emitted from different fuels designed for diesel engines indicate that the exhaust gas content of carcinogens, including PAHs deposited on particulates, is still significant, regardless of the fuel. Application of ultrahigh pressure liquid chromatography with fluorescence detection for the analysis of PAHs in the particles emitted in the fine fraction of diesel exhaust allowed to shorten the analysis time from 35 min to 8 min. Med Pr 2014;65(5):601–608
PL
Wstęp: W artykule przedstawiono wyniki oznaczania zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) we frakcji cząstek drobnych emitowanych z 3 rodzajów paliw diesla z zastosowaniem ultraszybkiej chromatografii cieczowej. Materiał i metody: Próbki spalin diesla Eco, Verwa i Bio wytwarzano na modelowym stanowisku, które składało się z silnika wysokoprężnego – Diesel 2.0 TDI z 2007 r. Próbki cząstek drobnych spalin pobierano, stosując próbniki Personal Cascade Sioutas Impactor (PCSI, Indywidualny Impaktor Kaskadowy) z filtrami teflonowymi. Analizę WWA osadzonych na cząstkach stałych spalin prowadzono metodą ultraszybkiej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (ultra-high pressure liquid chromatography with fluorescence detection – UHPLC/FL). Wyniki: Fenantren, fluoranten, piren i chryzen niezależnie od zastosowanego paliwa obecne były w największych stężeniach w przeliczeniu na masę cząstek stałych emitowanych z silnika. Ich sumaryczna zawartość w cząstkach drobnych zbieranych podczas pracy silnika na paliwie Eco, Verwa i Bio wynosiła odpowiednio 134,2 μg/g, 183,8 μg/g i 153,4 μg/g, co stanowi 75%, 90% i 83% całkowitej zawartości WWA. Największą zawartość benzo(a)pirenu oznaczono w cząstkach emitowanych podczas spalania paliwa Eco i Bio, odpowiednio: 1,5 μg/g i 1 μg/g. Wnioski: Wyniki badań zawartości WWA w cząstkach drobnych frakcji poniżej 0,25 μm emitowanych z różnych paliw przeznaczonych dla silników Diesla wskazują, że mimo wymagań Normy Euro 5 zmniejszenia całkowitej emisji cząstek w spalinach zawartość substancji rakotwórczych, w tym WWA osadzonych na cząstkach stałych, wciąż jest znacząca, niezależnie od paliwa. Zastosowanie UHPLC/FL do analizy WWA w cząstkach frakcji drobnej emitowanej w spalinach diesla pozwoliło skrócić czas analizy z 35 min do 8 min. Med. Pr. 2014;65(5):601–608
5
Publication available in full text mode
Content available

Zawodowe kancerogeny i mutageny w Polsce – występowanie i narażenie pracowników w latach 2018–2021 na podstawie danych z Centralnego rejestru czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

80%
Klimecka A., Konieczko K., Szczęsna D., Jurewicz J.
Medycyna Pracy
|
2023
|
vol. 74
|
issue 5
399-407
EN
Background Central register of data on exposure to carcinogenic or mutagenic chemical substances, their mixtures, agents or technological processes (CRCR) conducted by Nofer Institute of Occupational Medicine (NIOM) enables monitoring of such agents occurrence in working environment in Poland. The NIOM conducts CRCR based on the provisions of the Regulation of the Minister of Health of 24 July 2012 on chemical substances, their mixtures, agents or technological processes with carcinogenic or mutagenic effects in the work environment. The work summarizes the information reported to CRCR in 2018–2021. Material and Methods The data were extracted from CRCR, to which it was transferred by sanitary inspections. The data were extracted from CRCR. Data in this register is gathered based on employers’ notifications to sanitary inspection. The study includes the number of reported agents (chemical substances and technological processes), the number of enterprises and the number of persons exposed to particular groups of agents (chemical substances, technological processes, ionizing radiation). Results The number of substances notified to the CRCR increases, from 382 reported substances in 2018 to 444 in 2021. Significant increase in the number of enterprises reporting technological processes (from 981 in 2018 to 5422 in 2021) and the number of exposed persons results from the law amendments extending the list of carcinogenic or mutagenic processes. Conclusions The CRCR is a unique database on the occurrence and exposure to occupational carcinogens and mutagens, in which data from over 20 years has been collected. The increase in the number of reports to the register was mainly influenced by legislative changes regarding carcinogenic or mutagenic agents. Due to amount and complexity of data, they can be used for analysis in projects and programs aimed at raising awareness and reducing risk of occupational exposure to carcinogens and also during legislative works in Poland and in the EU.
PL
Wstęp Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (CRCR) prowadzony przez Instytut Medycyny Pracy (IMP) w Łodzi umożliwia monitorowanie występowania tych czynników w środowisku pracy w Polsce. Instytut Medycyny Pracy prowadzi CRCR na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. W pracy podsumowano informacje zgłaszane do CRCR w latach 2018–2021. Materiał i metody Opracowane dane pochodzą z CRCR, do którego zostały przekazane przez pracodawców za pośrednictwem inspekcji sanitarnych. Opracowanie obejmuje liczby: zgłaszanych czynników (substancji i procesów technologicznych), zakładów pracy dokonujących zgłoszeń i osób narażonych na poszczególne grupy czynników (substancje chemiczne, procesy technologiczne, promieniowanie jonizujące). Wyniki Liczba substancji zgłaszanych do CRCR zwiększa się, w 2018 r. zgłoszono 382 substancje, a w 2021 r. – 444 substancje. Odnotowano znaczne zwiększenie liczby zakładów zgłaszających procesy technologiczne (z 981 w 2018 r. do 5422 w 2021 r.) i liczby osób na nie narażonych. Wynika to z nowelizacji prawa rozszerzającej wykaz procesów o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Wnioski Rejestr CRCR jest wyjątkową w skali kraju bazą danych o występowaniu i narażeniu na zawodowe kancerogeny i mutageny, w której zgromadzono dane z ponad 20 lat. Na wzrost liczby zgłoszeń do rejestru w omawianych latach największy wpływ miały zmiany legislacyjne dotyczące czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Ze względu na ilość i kompleksowość danych zgromadzonych w rejestrze są one wykorzystywane do analiz w ramach projektów i programów mających na celu podnoszenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z narażenia na czynniki rakotwórcze w miejscu pracy oraz ograniczanie tych zagrożeń, a także podczas prac legislacyjnych w Polsce i UE.
6
Publication available in full text mode
Content available

Choroby nowotworowe pochodzenia zawodowego – epidemiologia i aspekty orzecznicze

80%
Wiszniewska M., Lipińska-Ojrzanowska A., Witkowska A., Tymoszuk D., Kleniewska A., Kluszczyński D., Walusiak-Skorupa J.
Medycyna Pracy
|
2018
|
vol. 69
|
issue 1
93-108
EN
The etiology of cancer is multifactorial. Malignant tumors caused by factors occurring in the work environment, classified as carcinogenic in humans, can be recognized as an occupational disease. Analysis of epidemiological data indicates a significant underestimation of occupational cancer, mainly due to long latency period of these diseases. This publication provides guidance to certify occupational etiology of malignant tumors, based on the reviews of existing legislation and medical literature, as well as on the experience of their authors. The publication presents the epidemiology of cancers, including occupational cancers, risk factors, occupational carcinogens and presents the principles of occupational cancer certification. Med Pr 2018;69(1):93–108
PL
Etiologia chorób nowotworowych jest wieloczynnikowa. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze dla ludzi, mogą być rozpoznane jako choroba zawodowa. Analiza danych epidemiologicznych wskazuje na istotne niedoszacowanie nowotworów zawodowych, czego główną przyczyną jest długi okres latencji tych schorzeń. Publikacja zawiera wytyczne do orzekania o zawodowej etiologii nowotworów złośliwych przygotowane na podstawie obowiązujących aktów prawnych, publikacji medycznych i doświadczeń własnych autorów pracy. W publikacji przedstawiono epidemiologię chorób nowotworowych, w tym pochodzenia zawodowego, czynniki ryzyka chorób nowotworowych i czynniki rakotwórcze w miejscu pracy. Podano też zasady orzekania o nowotworach zawodowych. Med. Pr. 2018;69(1):93–108
7
Publication available in full text mode
Content available

Substancje chemiczne i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w Polsce w latach 2013–2017

80%
Niepsuj A., Czerczak S., Konieczko K.
Medycyna Pracy
|
2020
|
vol. 71
|
issue 2
187-203
EN
BackgroundThe aim of this paper was to present data on occupational exposure to carcinogens and mutagens in Poland in 2013–2017, based on information sent to the “Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Chemical Substances, Mixtures, Agents or Technological Processes,” kept by the Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland. The legal bases, purpose and scope of data collection were also discussed.Material and MethodsData on occupational exposure to carcinogenic and mutagenic substances, mixtures and technological processes, submitted to the Central Register by Polish employers in 2013– 2017, were analyzed. The data were shown in various configurations and presented in the form of spatial distribution of the exposure to and occurrence of selected occupational carcinogens and mutagens.ResultsThe number of chemical substances reported to the Central Register in the reference period had increased gradually since 2013. In 2017, 368 substances were reported, i.e., an increase of 21.1% compared to 2013. Also, the number of reporting enterprises increased (to over 4000 enterprises in 2017). The most common chemical agents in the reference years were formaldehyde, particular polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), benzene and chromium( VI) compounds. Among the technological processes, most of the plants reported works in exposure to hardwood dust (about 800 plants and over 10 000 to almost 15 000 exposed workers).ConclusionsIt is necessary to legally define the term “exposure” and its quantification so that there would be no doubts for employers and supervision services about the number of people exposed in the workplace. Exposure spatial distribution maps are a transparent and easy-to-understand way of presenting data on exposure to occupational carcinogens and mutagens.
PL
WstępCelem pracy było przedstawienie danych o narażeniu zawodowym na czynniki rakotwórcze i mutagenne w Polsce w latach 2013–2017 na podstawie informacji nadesłanych do „Centralnego rejestru danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”, prowadzonego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Omówiono także podstawy prawne i cel prowadzenia rejestru oraz zakres zbieranych danych.Materiał i metodyPrzeanalizowano dane dotyczące narażenia zawodowego na rakotwórcze i mutagenne substancje chemiczne oraz ich mieszaniny i procesy technologiczne, które polscy pracodawcy przesłali do centralnego rejestru w latach 2013–2017. Dane zestawiono w różnych konfiguracjach i przedstawiono w formie rozkładów przestrzennych narażenia oraz występowania wybranych kancerogenów i mutagenów zawodowych.WynikiOd 2013 r. liczba substancji chemicznych zgłaszanych do centralnego rejestru systematycznie rosła. W 2017 r. zgłoszono 368 substancji, co stanowi wzrost o 21,1% względem 2013 r. Zwiększyła się również (do ponad 4000 zakładów w 2017 r.) liczba zakładów dokonujących zgłoszeń. Najbardziej rozpowszechnionymi czynnikami chemicznymi w omawianych latach były formaldehyd, poszczególne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, benzen i związki chromu(VI). Spośród procesów technologicznych najwięcej zakładów zgłosiło prace w narażeniu na pył drewna twardego (corocznie ok. 800 zakładów i od ponad 10 tys. do prawie 15 tys. narażonych pracowników).WnioskiDo celów związanych z prowadzeniem rejestrów w zakładach pracy konieczne jest prawne zdefiniowanie pojęcia narażenia i jego ilościowe określenie, aby uniknąć wątpliwości pracodawców i służb nadzoru co do liczby osób narażonych w zakładzie pracy. Mapy rozkładu przestrzennego narażenia są przejrzystym i prostym w odbiorze sposobem przedstawienia danych o narażeniu na kancerogeny i mutageny zawodowe.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.