Search results

1

Metodyczne aspekty pomiaru zjawiska urban sprawl

100%

Lityński P.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2015

|

issue 6(942)

39-61

PL

Celem artykułu jest identyfikacja różnych przejawów urban sprawl oraz prezentacja sposobów pomiaru tego zjawiska. Metodą realizacji celu stał się przegląd literatury przedmiotu, zatem prezentowane opracowanie ma charakter teoretyczno-metodyczny. Wśród wiodących teoretycznych koncepcji pomiaru zjawiska dominują trzy podstawowe, które opierają się na wskaźnikach nawiązujących do różnych sposobów zabudowy terenu. Pierwsze podejście opiera się na takich wskaźnikach, jak: gęstość, rozproszenie, estetyczność, ekologia, dostępność. Drugie podejście korzysta z takich wskaźników, jak: stopa wzrostu, gęstość, geometria przestrzenna, dostępność, estetyczność. Trzecie podejście identyfikuje rodzaje sprawlu poprzez wskaźniki: gęstość, ciągłość, skupienie, grupowanie, centralizacja, nuklearność, zróżnicowanie użytkowania, bliskość. Ważną cechą trzeciego podejścia są doświadczenia w badaniach zagranicznych w implementacji tej metody. Ponadto jest to metoda prezentująca metodologię i charakterystykę wielu przejawów sprawlu, które mogą znaleźć zastosowanie w warunkach polskich.

EN

The purpose of the article is to identify the various sorts of urban sprawl and to present methods of measuring this phenomenon. The article reviews the subject literature, giving it a theoretical-methodological character. Among the leading theoretical concepts involved in measuring the phenomena, there are three basic methods, which are based on indicators that refer to the different ways of building area. The first method is based on density, scatter, aesthetics, ecology and accessibility. The second approach uses the indicators of growth rates, density, spatial geometry, accessibility, and aesthetic measures. The third approach identifies types of sprawl through the indicators of density, continuity, concentration, clustering, centrality, nuclearity, mixed use and proximity. An important feature of the third approach is experience gained from foreign studies in the implementation of this method. In addition, this method presents the methodology and characteristics of the many sorts of sprawl, which can be applied to the conditions prevailing in Poland.

2

Ekonomiczne konsekwencje przestrzennej decentralizacji i centralizacji miasta na podstawie literatury zagranicznej

80%

Lityński P.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2014

|

issue 12(936)

45-61

PL

Artykuł ma charakter teoretyczny i opiera się na przeglądzie literatury zagranicznej – anglojęzycznej – dotyczącej ekonomicznych kosztów i korzyści przestrzennej centralizacji i decentralizacji miasta. Przedstawiono definicje istoty koncepcji przestrzennej centralizacji miasta, jak i jego decentralizacji. Wskazano metodyczne podstawy oceny ekonomicznej efektywności obu wymienionych koncepcji. Skatalogowano ekonomiczne koszty oraz korzyści wynikające z procesów decentralizacyjnych jak i wdrażania koncepcji centralizacyjnych. Jako przykład określania kosztów i korzyści posłużono się koncepcjami urban sprawl i miasta kompaktowego.

EN

The paper looks at theory covered in the foreign literature in English on the economic costs and benefits of urban centralisation and decentralisation. A definitional approach to these two concepts is presented, as is the methodological basis for assessing their economic efficiency. The economic costs and benefits of decentralisation processes and the implementation of centralisation are catalogued. The concepts of urban sprawl and the compact city were used as examples of the determination of the costs and benefits.

3

Decentralizacja przestrzenna publicznego szkolnictwa wyższego w Szwecji - zamierzenia a rzeczywiste efekty

80%

Bajerski A.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

issue 1(33)

136-143

EN

Spatial decentralisation of tertiary education was among the most important processes contributing to the spread of tertiary education in Western Europę in the second half of the 20th century. The idea to establish new universities in areas deprived of tertiary education was seen as a democratisation tool for this level of education and for countries’ regional policies. It was hoped that the arrival of new universities in peripheral regions would improve access to tertiary education both in spatial and in social terms and will stimulate social development and economic growth. The case which has received most coverage in literaturę is the one of spatial decentralisation of tertiary education in Sweden, which began in 1970s. After more than 30 years sińce start of the Swedish tertiary education reform the actual outcomes of the changes can be assessed and this issue is addressed in the paper.

PL

Decentralizacja przestrzenna szkolnictwa wyższego byta jednym z najważniejszych procesów przyczyniających się do upowszechnienia edukacji wyższej w krajach Europy Zachodniej w drugiej połowie XX w. W lokalizacji nowych uczelni na terenach pozbawionych instytucji szkolnictwa wyższego upatrywano narzędzia demokratyzacji tego szkolnictwa oraz polityki regionalnej kraju. Liczono, że powstanie nowych uczelni w regionach peryferyjnych zwiększy dostępność szkolnictwa wyższego zarówno w wymiarze przestrzennym, jak i społecznym oraz pobudzi procesy rozwoju społeczno-gospodarczego. Najlepiej opisany w literaturze naukowej jest przypadek decentralizacji przestrzennej szkolnictwa wyższego w Szwecji, którą rozpoczęto w latach siedemdziesiątych XX w. Po ponad 30 latach od reformy szwedzkiego szkolnictwa wyższego można już w znacznym stopniu ocenić rzeczywiste efekty wprowadzonych zmian. Problem ten podjęto w niniejszym artykule.

Refine search results

2 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

1 Nauka i Szkolnictwo Wyższe

2 Lityński P.

1 Bajerski A.

1 2015

1 2014

1 2009

Metodyczne aspekty pomiaru zjawiska urban sprawl

Ekonomiczne konsekwencje przestrzennej decentralizacji i centralizacji miasta na podstawie literatury zagranicznej

Decentralizacja przestrzenna publicznego szkolnictwa wyższego w Szwecji - zamierzenia a rzeczywiste efekty