Search results

1

„Kotuś, pieseczek, chrabąszczyk, myszka…” – „Spis” Tadeusza Chyły jako (pre)tekst do rozważań o konieczności nauczania obcokrajowców słowotwórstwa języka polskiego

100%

Maciołek M., Śląski U.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2011

|

vol. 18

PL

W artykule autor proponuje poddać analizie lingwistycznej tekst piosenki Tadeusza Chyły „Spis”. Utwór ten ze względu na licznie nagromadzone w nim deminutywa (mające na płaszczyźnie pragmatycznej status afektonimów) stanowi podstawę do omówienia reguł tworzenia zdrobnień w polszczyźnie. Rozważaniom tym towarzyszy refleksja na temat lekceważącego stosunku do słowotwórstwa w glottodydaktyce jpjo, wynikająca m.in. z przypisywanej słowotwórstwu niekategorialności.

EN

In this article the author suggests a linguistic analysis of Tadeusz Chyla’s song “Spis”. This piece, because of the large number of diminutives (which become afectonims in the pragmatic sphere), constitutes a base to explain the rules of the diminutives formation in Polish. These deliberations are accompanied by the reflection about the disrespectful attitude to the word-formation in glottodidactic of Polish as a foreign language, which is mainly the result of attributing the noncategoriablity to the word-formation.

2

Problem derywacji tautologicznej w obrębie kategorii pojęciowej nomina instrumenti w polszczyźnie XVI wieku

63%

Kaszewski M.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 4

342-353

PL

Przedmiotem rozważań są problemy z klasyfikowaniem historycznych (szesnastowiecznych) jednostek reprezentujących pojęciową kategorię nazw narzędzi. Dało się zaobserwować znaczną liczbę derywatów tworzonych za pomocą sufiksów z podstawowym -k-, wśród których często znajdowały się formacje tautologiczne względem podstawy. W tekście wskazuje się, że problem jest ciągle otwarty: w historycznej polszczyźnie derywaty tautologiczne oraz deminutywne występują paralelnie i często rozstrzygnięcie, czy do czynienia mamy z funkcją deminutywno-ekspresywną, czy tylko strukturalną, jest bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe.

EN

The main subject of consideration in this paper is the problem of classifying a large number of 16th century Polish derivatives representing the conceptual category of nomina instrumenti. The analysis revealed that during this period many of these words, formed with affixal -k-, were derivatives representing only the tautological function of the suffix. There is another problem to discuss — how to distinguish between diachronic expressive-diminutive and structural affixal functions.

3

Pieszczotliwe określenia używane przy zwracaniu się do matki dawniej i dziś

63%

Żebrowska B.

Język Polski

|

2015

|

vol. 95

|

issue 5

418-432

PL

Artykuł podejmuje próbę przedstawienia dawnych i współczesnych sposobów zwracania się do matki. Wyjaśnia budowę poszczególnych słów oraz przyczyny zmian w ich zasobie we współczesnym języku polskim. Wykorzystany w artykule materiał językowy pozyskany został drogą badań ankietowych i ekscerpcji wybranych źródeł słownikowych.

EN

The article aims to present past and contemporary forms of addressing a mother. It describes the structure of those words as well as the main causes of changes in this group in contemporary Polish language. The language material used in the article comes from queries, research and excerpts from existing lexical sources.

4

O tzw. formalnych deminutywach wśród ludowych nazw środków czynności

63%

Jaros I.

Prace Językoznawcze

|

2008

|

issue 10

71-78

EN

The examples of derivatives presented in the article and providing names of manners of action, which function in the Łęczyca–Sieradz dialects, originally belonged to diminutive names. The present meaning of the derivatives appearing in dialects indicates: 1) the process of their functional neutralization and slow lexicalization caused by the weakened semantic link with the basics, which function in the dialects as augmentative forms, 2) the change of functional responsibility of the -ek, -ka, -ko affixes, which take the mutative function and create similar and instrumental names as a result of derivational reinterpretation of their structure.

5

Adresat dziecięcy w tłumaczeniach "Winnie-the-Pooh" A.A. Milne’a na język polski i słowacki

51%

Sojda S.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2012

|

vol. 3

|

issue 1

149-163

SK

Príspevok sa zameriava na popis a analýzu poľských a slovenských prekladov detskej knihy A.A. Milne’a "Winnie-the-Pooh" zo prihľadnutím na kategóriu honorifikativnósti, ktorú do poľskej jazykovedy zaviedol Romuald Huszcza. Determinantmi tejto kategórie sú zdvorilostné frá¬zy obracania sa na účastníka komunikácie: pozdravy na privítanie a rozlúčenie, poďakovania, prepáčenia, zdrobneniny a hypokoristiká.

EN

The paper presents a comparison of Polish and Slovak translations of A.A. Milne’s book "Winnie-the-Pooh", made by Irena Tuwim, Monika Adamczyk-Garbowska, Margita Príbusová and Stanislav Dančiak. The main object is to show determinants of honorification in the children’s style in compared languages: behavitives, adressative forms, deminutives and hypocoristics. The author also focuses on problems connected with the translation of plays on words, short rhyme poems and children’s songs.

6

Imiona i derywaty odimienne używane na polskiej Warmii w XIX wieku

51%

Biolik M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2020

|

issue 15

39-49

EN

The article presents first names and derivatives derived from first names, used in families in Warmia in the 19th century. The material was gathered from the work of W. Barczewski, Kiermasy in Warmia. Names in Warmian families were passed down from generation to generation and given in accordance with family tradition. The selection of names was scarce. First names were rare in common circulation, more often short names and deminutive-hypocoristic forms created with a small number of formants were used. The number of diminutive or playful female names was limited. These were created by name derivatives: Luca, Jewka, Lucka, Nulka, Baśka, Basia, Barwuchna, Dośka, Waleśka, Elzka, Joanka, Finka, Katrynka, Kaśka, Marychna, and Staśka. Of the male names, Barczewski certified ten names in basic forms: Jakub, Andrzej, Stefan, Klement, Michał, Maciej, Marcin, Joachim, Wojciech, Kazimierz and derivative hypocorrisms and deminutive forms: Janek, Michałek, Maciek, Kuba, Kubal, Kubalek, Kaźnirek, Wojtek, Jędrysek, Józefek, Wiktorek, Frąck, Matys. Respect for adults was expressed through full names, whereas children were addressed with deminutive-hypocorristic forms, and emotionally-oriented forms.

Refine search results

2 Język Polski

1 Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

1 Prace Językoznawcze

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

1 Biolik M.

1 Jaros I.

1 Kaszewski M.

1 Maciołek M.

1 Sojda S.

1 Śląski U.

1 Żebrowska B.

1 2020

2 2015

1 2012