Search results

1

Selected Issues Regarding the Normative Regulation of the Citizens’ Panel in Poland

100%

Glejt-Uziębło P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 6 (52)

367-383

EN

The citizens’ panel is one of the instruments of deliberative democracy, which has been recently implemented in Poland. Its essence is manifested in the creation of a representative group of residents, which, after acquiring knowledge on a given topic, prepare recommendations constituting a solution to a given problem. The current legal solutions concerning the citizens’ panel in Poland are primarily governed by local law. They vary not only in content, but also in legal forms, initiators, methods of appointing experts and even the very concept of the “citizens’ panel”. This article attempts to show these differences in current Polish regulations. The considerations on the citizens’ panel are followed by conclusions de lege ferenda which aim to improve the current legislative solutions.

PL

Panel obywatelski jest jednym z instrumentów demokracji deliberatywnej, który od niedawna jest wykorzystywany w Polsce. Jego istota przejawia się w utworzeniu reprezentatywnej grupy mieszkańców, która po pozyskaniu wiedzy na dany temat, stworzyłaby rekomendacje stanowiące rozwiązanie określonego problemu. Obecne rozwiązania prawne polskiego panelu obywatelskiego występują są przede wszystkim regulowane aktami prawa miejscowego. Są one zróżnicowane nie tylko co do treści, ale również form prawnych, podmiotów inicjujących, sposobu powoływania ekspertów, a nawet samego pojęcia „panelu obywatelskiego”. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę ukazania tych różnić w dotychczasowych polskich regulacjach. Przedstawiono także wnioski de lege ferenda, mające na celu ulepszenie legislacyjnych rozwiązań.

2

Sondaż deliberatywny – inwentarz problemów

100%

Kubiak A., Krzewińska A.

Przegląd Socjologiczny

|

2012

|

vol. 61

|

issue 1

9 - 30

PL

W artykule prezentujemy sondaż deliberatywny® – metodę badania opinii, stworzoną i opatentowaną przez Jamesa S. Fishkina. W pierwszej części opisujemy poszczególne etapy prowadzenia tego typu badań oraz prezentujemy sondaż, zrealizowany w Poznaniu w 2009 r. (jedyny przeprowadzony w Polsce), który dotyczył poglądów mieszkańców miasta na temat zarządzania stadionem po Mistrzostwach Europy w Piłce Nożnej EURO 2012. W drugiej części artykułu przedstawiamy wielowątkową metodologiczną analizę tej metody badawczej, wskazując na problemy związane z realizacją takiego badania, a także podkreślając zalety tego przedsięwzięcia, do których zaliczamy przede wszystkim aktywizowanie obywateli i włączanie ich w proces podejmowania decyzji.

EN

In this paper we presented deliberative polling® – the opinion research method created and patented by James S. Fishkin. In the first part of the article we focused on phases of conducting this type of research and presented the only one so far in Poland deliberative polling® which was organized in Poznań in 2009. The researchers were interested in the opinions of residents on the management of the stadium after EURO 2012. In the second part we analysed the research method from a variety of points of view, we highlighted some of the problems connected with organizing of this type of research, but we underline advantages of this research. The most important advantages included on: stimulating of citizens to act and contribute into the process of making decisions.

3

Instytucjonalno-prawne warunki partycypacji i dialogu obywatelskiego na poziomie lokalnym (na przykładzie wybranych miast)

84%

Pawłowska A., Radzik K.

Acta Politica Polonica

|

2016

|

vol. 37

|

issue 3

19-38

EN

Article aims to determine the level of regulatory and institutional preparation of selected cities for civic participation based on consultation and dialogue. The considerations of the article fit within the theory of participatory and deliberative democracy. The resolutions regulating the issue of participation and civil dialogue, and the organizational structures of city halls were examined in 18 Polish cities. The study found that the resolutions universally regulating consultation with residents were enacted in 16 cities. Analysis of the content of the resolutions confirmed the assumption of a generally well-prepared legal basis for consultation. There was no positive correlation between the adoption of the resolution and the presence of an organizational unit in the city hall, which among its tasks has mainly consultation and dialogue with residents.

PL

Artykuł ma na celu określenie poziomu normatywno-instytucjonalnego przygotowania samorządu wybranych miast do partycypacji obywatelskiej opartej na konsultacjach i dialogu. Rozważania artykułu mieszczą się w ramach teorii demokracji partycypacyjnej i deliberatywnej. Przedmiotem badań były uchwały regulujące zagadnienie partycypacji i dialogu obywatelskiego w 18 polskich miastach oraz struktury organizacyjne ich urzędów. W toku badań stwierdzono, że w 16 miastach obowiązują uchwały regulujące w sposób uniwersalny prowadzenie konsultacji z mieszkańcami. Analiza treści uchwał potwierdziła założenie o na ogół dobrym przygotowaniu podstaw prawnych prowadzenia konsultacji. Nie stwierdzono pozytywnej korelacji między przyjęciem przedmiotowej uchwały a obecnością komórki organizacyjnej w urzędzie miasta, która w zakresie swoich zadań ma głównie konsultacje i dialog z mieszkańcami.

4

Między polityką a ideologią. Koncepcja corporate citizenship jako nowy paradygmat CSR

84%

Szczupaczyński J.

Społeczeństwo i Polityka

|

2020

|

issue 4(65)

101-112

PL

W artykule poddano krytyce koncepcję corporate citizenship, która w literaturze poświęconej społecznej odpowiedzialności biznesu jest traktowana jako wpływowy projekt teoretyczny, nawiązujący do antypozytywistycznego paradygmatu wiedzy naukowej. Prezentowane argumenty krytyczne dotyczą trudności w stosowaniu dwóch kategorii: pojęcia korporacyjnego „obywatelstwa” oraz zapożyczonej od Jȕrgena Habermasa koncepcji dyskursu. Sygnalizowany jest kontrfaktyczny charakter przyjmowanych założeń, a także nieuwzględnianie politycznych i gospodarczych sprzeczności globalnego świata. Celem badawczym artykułu jest falsyfikacja kluczowego twierdzenia koncepcji corporate citizenship, dotyczącego roli ponadnarodowych korporacji w krajach słabo rozwiniętych, polegającej na wspomaganiu rozwoju instytucji

EN

The article criticizes the concept of corporate citizenship, which is treated in the literature on CSR as an influential theoretical project referring to the anti-positivist paradigm of scientific knowledge. The critical arguments presented relate to difficulties in using two categories: the concept of corporate citizenship and the discourse concept borrowed from the Habermas’s theory. The counterfactual nature of the assumptions is signaled, as well as disregarding political and economic contradictions of the global world. The research goal of the article is to question the key theorem on taking over the responsibility of transnational corporations in underdeveloped countries, consisting in supporting thc development of democratic institutions and dissemination of political, social and civil rights.

5

Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym a legitymizacja wymiaru sprawiedliwości

84%

Janusz-Pohl B.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 4(33)

70-85

EN

This article deals with the principle of social factor participation in criminal proceedings. In particular, the directival approach to this principle is emphasized, and in that sense, the article seeks to argue about its interpretative role in interpreting the provisions of the Code of Criminal Procedure (CCP). The analysis covers subjective, substantive and temporal scope of the principle of social participation in criminal proceedings. First of all, the concept of sensu stricto, sensu largo and sensu largissimo approaches to the principle of social participation in the criminal trial are distinguished. However, the sensu stricto perspective includes the exercising by citizens of a judicial function in trials, currently carried out in ordinary courts in the form of the participation of lay judges in the panel; the sensu largo approach also includes the implementation of other procedural roles by citizens than the judicial function, while the sensu largissimo aspect approach incorporates participation of non-individualized citizens as audience of the court hearings, as well as implementation of the denunciation function in the criminal trial. The detailed considerations concern implementation of the judicial function. In this respect, Article 28 of the CCP is interpreted, the main research question being whether the participation of the social factor in criminal proceedings under the law in force authorizes the criminal justice system.

PL

Niniejszy szkic zawiera analizę zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Zaakcentowano przede wszystkim dyrektywalne ujęcie tytułowej zasady, w tym sensie starano się argumentować o jej roli interpretacyjnej na gruncie wykładni przepisów kodeksu postępowania karnego. Analiza objęła odtworzenie zakresu podmiotowego, przedmiotowego i temporalnego zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Wyróżniono ujęcie sensu stricto, sensu largo i sensu largissimo zasady udziału czynnika społecznego w procesie karnym. Przy czym ujęcie sensu stricto, obejmuje pełnienie przez obywateli funkcji rozstrzygającej w procesie karnym, obecnie realizowanej w sądach powszechnych w postaci udziału ławników w składach mieszanych; ujęcie sensu largo, zawiera także realizację innych ról procesowych przez obywateli poza funkcją orzeczniczą, natomiast ujęcie sensu largissimo, obejmuje także udział niezindywidualizowanych obywateli w charakterze publiczności rozprawy sądowej lub posiedzeń jawnych, a także realizację funkcji denuncjacyjnej. Rozważania szczegółowe objęły analizę realizacji funkcji orzeczniczej. W tym zakresie wykładni poddano art. 28 k.p.k., głównym pytaniem badawczym było to czy udział czynnika społecznego w procesie karnym na gruncie prawa obowiązującego legitymizuje wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych.

6

Deliberatywna filozofia nauk administracyjnych

84%

Cern K.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 4(33)

6-20

EN

This article formulates the thesis that research is needed in the field of deliberative philosophy of administrative sciences. First of all, three general premises for the formulation of this thesis are indicated, namely: 1) the principle of sovereignty, understood in deliberative democracy as co-original with the rule of law; 2) a deliberative public philosophy which, from a contextual and particularistic point of view, considers the addressee of law as a full participant in the debate on law; and 3) the abstract principle of autonomy of will, according to which the addressee of law should also be able to understand themselves as an author of law. In the following steps, these general premises are analysed in the context of the triad of administrative sciences in order to provide more detail and context for the main thesis.

PL

W niniejszym artykule zostaje sformułowana teza o konieczności prowadzenia badań z zakresu deliberatywnej filozofii nauk administracyjnych. Wprzódy zostają wskazane trzy przesłanki ogólne do sformułowania tej tezy, tj: 1) zasada demokracji ujmowana na gruncie demokracji deliberatywnej jako współźrodłowa z zasadą praworządności; 2) deliberatywna filozofia publiczna, która w nastawieniu kontekstualno partykularnym ujmuje adresata prawa jako pełnoprawnego uczestnika namysłu nad prawem oraz 3) abstrakcyjna zasada autonomii woli, zgodnie z którą adresat prawa powinien móc także rozumieć siebie jako twórcę prawa. W krokach następnych te zasady ogólne analizowane są w kontekście triady nauk administracyjnych gwoli uszczegółowienia i kontekstualizacji tezy głównej.

7

Utopia w „realistycznej” teorii demokracji przedstawicielskiej i realizm w „utopijnych” teoriach demokracji deliberatywnej i partycypacyjnej

84%

Katarzyna K., Warszawski U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2016

|

vol. 33 (2)

EN

While many people all over the world become conscious about serious defects and inefficiencies of the prevailing political systems based on representative democracy, alternative solutions for more just and inclusive systems of governance continue developing. Alternative forms of democracy based on the idea of civic participation and deliberation have more and more followers, who are willing to implement innovative participatory and collective decision making practices in various areas and at various organizational levels. However, the strife for greater self-governance, reinforcement of citizens role in political decision-making processes and establishment of bottom-up control over public expenditures is often considered as a merely utopian project, especially by those who benefit most from the current status quo. In this article, I examine the fundamental ideological challenges for the new egalitarian approaches and argue that instead of making dichotomous distinction between utopianism and realism, realistically utopian approach is the most desirable.

8

Tworzenie regulacji prawnej dotyczącej przedsiębiorstwa społecznego w Polsce w kontekście teorii demokracji deliberatywnej

84%

Bohdziewicz-Lulewicz M., Murzyn D., Pacut A.

Horyzonty Polityki

|

2022

|

vol. 13

|

issue 43

51-71

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this article is to describe the process of creating a regulation dedicated to social enterprise (SEI) and social economy (SE), to identify the main actors and mechanisms in the context of deliberative democracy theory. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article provides a conceptual and theoretical analysis of the basic assumptions of deliberative democracy, social and civil dialogue and social enterprise. The research was based on desk research, mainly drafts of legal acts in the field of SEI and SE and reports from their consultations. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The paper presents: the concept of social enterprise and the legal framework of the SEI in Europe; the assumptions of deliberative democracy and civic dialogue in the context of citizen participation in law-making process; the process of creating regulation dedicated to the SEI and the SE in Poland together with ongoing debates of the SE community around it. RESEARCH RESULTS: The process of creating a regulation dedicated to SEI and SE is embedded in the concept of deliberative democracy. Various actors were involved, initially linked to the social sector and later also to public sector at various levels. The process used diverse forms of consultation and actor involvement. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The analysis identified two models for initiating work on the Law on SEI and SE: the outside initiative model and the mobilisation model. It was found that the lack of legislation may be due to: the lack of a leader coordinating the initiative, low motivation and acceptance of the SE community for the idea of SEI, poor recognition of the concept of SEI in the society and the heterogeneity of the SE community. It was suggested to develop the research in the context of interest group analysis and their impact on the law-making process.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest opis procesu tworzenia regulacji poświęconej przedsiębiorstwu społecznemu (PS) i ekonomii społecznej (ES), identyfikacja głównych aktorów i mechanizmów w kontekście założeń koncepcji demokracji deliberatywnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule przeprowadzono analizę pojęciową i teoretyczną podstawowych założeń demokracji deliberatywnej, dialogu społecznego i dialogu obywatelskiego, przedsiębiorstw społecznych. W badaniu wykorzystano analizę źródeł pierwotnych (desk research), głównie projektów aktów prawnych w zakresie PS i ES i raportów z ich konsultacji. PROCES WYWODU: W artykule przedstawiono kolejno: koncepcję przedsiębiorstwa społecznego i jego ramy prawne w Europie; założenia demokracji deliberatywnej i dialogu obywatelskiego w kontekście uczestniczenia obywateli w procesie stanowienia prawa; proces tworzenia regulacji poświęconej PS i ES w Polsce wraz z toczącymi się wokół niej dyskusjami środowiska związanego z ekonomią społeczną. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Proces tworzenia regulacji poświęconej PS i ES jest osadzony w koncepcji demokracji deliberatywnej. Zaangażowani byli w niego różni aktorzy, początkowo związani z sektorem społecznym, a później także publicznym różnych szczebli. W procesie tym wykorzystano zróżnicowane formy konsultacji i zaangażowania aktorów. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W toku analizy zidentyfikowano dwa modele inicjowania prac nad ustawą o PS i ES: model inicjatywy zewnętrznej i model mobilizacji. Ustalono że brak aktu prawnego może wynikać m.in. z: braku lidera koordynującego inicjatywę, niskiej motywacji i akceptacji środowiska ES dla idei PS, słabego rozpoznania koncepcji PS w społeczeństwie oraz heterogeniczności środowiska ES. Zasugerowano rozwinięcie badań w kontekście analizy grup interesu i ich wpływu na proces tworzenia ustawy.

9

Teoria demokracji deliberatywnej w myśli Johna Rawlsa

84%

Turoń-Kowalska A.

Horyzonty Polityki

|

2023

|

vol. 14

|

issue 46

185-206

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The scientific aim is to present a specific role of John Rawls that he played in co-creation of the concept of deliberative democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Deliberative democracy focuses on deliberation that should bring in-depth knowledge of the participants in a given matter as well as the awareness of other individuals’ interests. One must acquire knowledge of the distinction between public reason and many non-public reasons, and at the same time be impartial to the points of view of vast rational doctrines. The research method is based on text analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an attempt to synthetically analyse Rawls’s contractualistic proposition in order to “organise the state well”. Then, there follows an analysis of the concept of justice as impartiality indicating the basis for creating the theory of deliberative democracy. The focus is put on Rawls’s innovative solution – the reflection of balance can only be achieved through the result of a certain structure (construction) and the normative nature of his proposition was indicated, which distinguishes this concept from predecessors asking similar questions. RESEARCH RESULTS: In his attempts to construct a “machine of reason” and a “game of reason”, and finally an “original situation” from which the principles of justice as impartiality can be derived, John Rawls attempted to create a model of a reasonable deliberation by democratic citizens in a way that could awake their loyalty towards the established order. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: In the conclusions, the author points out that the assumption of common public reason and rational pluralism, as well as the idea of freedom as the ability to have higher moral powers, lead Rawls to create “good state organisation”, where the deliberative formula of democracy must play a key role.

PL

CEL NAUKOWY: Celem naukowym jest ukazanie specyficznej roli Johna Rawlsa dla współtworzenia koncepcji demokracji deliberatywnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja deliberatywna skupia się na deliberacji, która powinna nieść za sobą pogłębioną wiedzę uczestników w danej sprawie oraz świadomość interesów innych jednostek. Propozycja Rawlsa ma charakter absolutnie normatywny. Teoria sprawiedliwości formułuje reguły, na których powinna opierać się organizacja życia społecznego. Należy posiąść wiedzę o rozróżnieniu pomiędzy rozumem publicznym a wieloma rozumami niepublicznymi, a jednocześnie zachować bezstronność wobec punktów widzenia rozległych rozumnych doktryn. Metoda badań opiera się na analizie tekstu. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od próby syntetycznej analizy kontraktualistycznej propozycji Rawlsa mającej na celu „dobrą organizację państwa”. Następnie analizie poddana jest koncepcja sprawiedliwości jako bezstronności ze wskazaniem podstawy do tworzenia teorii demokracji deliberatywnej. Skupiono się tutaj na nowatorskim rozwiązaniu – refleksja równowagi może zostać osiągnięta tylko poprzez wynik pewnej struktury (konstrukcji) – oraz wskazano normatywny charakter jego propozycji, co odróżnia tę koncepcję od koncepcji poprzedników zadających podobne pytania. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W swoich próbach skonstruowania „maszyny rozumu” i „gry rozumowej”, a wreszcie „sytuacji pierwotnej”, z której można wyprowadzić zasady sprawiedliwości jako bezstronności, Rawls dokonał próby stworzenia modelu rozsądnej deliberacji przez demokratycznych obywateli w sposób, który może wzbudzić ich lojalność wobec ustanowionego porządku. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: We wnioskach autorka wskazuje, że założenie wspólnego rozumu publicznego oraz rozumnego pluralizmu, jak również idea wolności jako zdolności do posiadania wyższych władz moralnych prowadzi Rawlsa do stworzenia „dobrej organizacji państwa”, gdzie kluczową rolę odgrywać musi deliberatywna formuła demokracji.

10

Pozaparlamentarne formy partycypacji obywateli w podejmowaniu decyzji politycznych – dekompozycja współczesnego parlamentaryzmu

84%

Sagan S.

Studia Prawnicze KUL

|

2022

|

issue 1

247-269

EN

The aim of the study is to draw attention to new forms of democracy that are decomposing modern parliamentarism. They break the link between the election of representative bodies (parliaments) and general elections. The introduced forms of citizen representation are based on the sampling method. It is a return to the roots of Athenian democracy and the political practice of national sovereignty. These innovative forms include deliberative democracy and participatory democracy. The most famous form of deliberative democracy are citizens' assemblies. The aim of citizens' assemblies is to develop a consensus and restore confidence in the non-party way of making political decisions. They try to solve important social and political problems. In Ireland, they led to a constitutional amendment. It was not only the media success of this new form of citizen representation. The use of the latest information and communication technologies is also reflected in contemporary parliamentarism. They contribute to the accumulation of information in the hands of the government. This increases its informal position. Against this background, the concepts of media democracy and smartphone democracy appear. These new phenomena also contribute to the decomposition of the parliamentarism of our time.

PL

Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na nowe formy demokracji, które dekomponują współczesnyparlamentaryzm. Rozrywają one związek pomiędzy wyłanianiem ciał przedstawicielskich (parlamentów)z wyborami powszechnymi. Wprowadzane formy reprezentacji obywateli opierają się na metodzie losowania.Jest to powrót do korzeni demokracji ateńskiej i politycznej praktyki suwerenności narodu. Do tych nowatorskichform należy zaliczyć demokrację deliberatywną i demokrację uczestniczącą. Najbardziej znaną formą demokracjideliberatywnej są panele obywatelskie. Celem paneli obywatelskich jest wypracowanie konsensusuoraz przywrócenie zaufania do pozapartyjnego sposobu podejmowania decyzji politycznych. Starają się onerozwiązywać ważne problemy społeczne i polityczne. W Irlandii doprowadziły do zmiany konstytucji. Był to, nietylko medialny, sukces tej nowej formy reprezentacji obywateli.Stosowanie najnowszych technologii informatycznych i komunikacyjnych znajduje swoje odzwierciedlenietakże we współczesnym parlamentaryzmie. Przyczyniają się one do kumulowania informacji w rękach rządu, cozwiększa jego nieformalną pozycję. Pojawiają się tu pojęcia demokracji medialnej i demokracji smartfonowej. Tenowe zjawiska przyczyniają się także do dekompozycji parlamentaryzmu naszych czasów.

11

Epistemologia stosowania prawa a zasada demokratycznego państwa prawnego

67%

Raburski T.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 4(33)

39-51

EN

The paper analyses the institutional epistemology of the process of application of law in Poland. The concept of institutional epistemology is understood as a set of features, epistemic aims, values, and practices, which are intrinsic to the institutional structures. Two aspects of such an institutional epistemology are covered: the positivistic model of cognition and the concept of truth embedded in the judicial practices and legal norms. The philosophical and historical origins of these features are outlined. It is argued that they should be considered relics of previous socio-political system and obsolete philosophies of science, and, in consequence, they do not meet the standards of the constitutional principle of the democratic rule-of-law state (Polish demokratyczne państwo prawne). Evolution towards more deliberative forms of institutional epistemology is advocated.

PL

Artykuł analizuje epistemologię instytucjonalną procesu stosowania prawa w Polsce. Jest ona rozumiana jako zestaw cech, celów poznawczych, wartości, praktyk wpisanych w strukturę instytucjonalną. Analizowane są dwie podstawowe cechy tej epistemologii: pozytywistyczny model poznania oraz koncepcja prawdy. W artykule wskazuję jak te cechy zostały ukształtowane i dlaczego współcześnie należy uznać je za ograniczające. Argumentuję, że legitymacja procesów decyzyjnych opierających się na tych założeniach jest z punktu widzenia zasady demokratycznego państwa prawnego niezadowalająca, i dlatego cechy te powinny ewoluować w kierunku deliberatywnym.

12

Nowe procedury konsultacji Komisji Europejskiej jako czynnik niwelujący deficyt demokracji w UE

67%

Vetulani-Cęgiel A.

Przegląd Europejski

|

2017

|

issue 3(45)

116-137

PL

Celem artykułu jest ocena nowych procedur prowadzenia przez Komisję Europejską konsultacji z zainteresowanymi stronami (2015) w toku kształtowania unijnych polityk sektorowych z punktu widzenia efektywności unijnego modelu rządzenia oraz niwelowania deficytu demokracji w UE. W pracy zakłada się, iż przeprowadzona przez Komisję rewizja procedur przyczynia się do przezwyciężania kryzysu unijnego modelu konsultacji, a w ogólności do niwelowania deficytu demokracji w Unii Europejskiej. Zastosowana w analizie neoinstytucjonalna perspektywa badawcza pozwala na ujęcie relacji pomiędzy instytucjami UE a interesariuszami zainteresowanymi współkształtowaniem polityki sektorowej, natomiast koncepcja legitymizacji demokratycznej UE F. Scharpfa oraz demokracji deliberatywnej J. Habermasa na weryfikację hipotezy badawczej. Weryfikacja następuje również w toku analizy nowych wytycznych w konfrontacji ze zidentyfikowanymi deficytami w zakresie dialogu z zainteresowanymi stronami.

EN

The objective of the article is to assess the new Commission’s Guidelines on Stakeholder Consultation (2015) in the EU policy-shaping in view of raising effectiveness of the EU governance model and of reducing the EU democratic deficit. The hypothesis of the article is that the Commission’s revision of the stakeholder consultation procedures contributes to overcoming the EU crisis of the consultation model and, in general, to reducing the democratic deficit in the EU. The neoinstitutional research perspective permits to catch the relations between the EU institutions and stakeholders wanting to co-shape EU sectoral policies, and the concepts of the UE democratic legitimacy (by F. Scharpf) as well as of the deliberative democracy (by J. Habermas) make possible to verify the research hypothesis. The verification takes place also in the course of the analysis of the new guidelines by confronting them with the identified deficits in matters of the dialogue with stakeholders.

13

Namysł – rozmowa – działanie. Teoretyczny model publicznej deliberacji

67%

Zgiep M.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 4

43 - 65

PL

Artykuł ten stanowi propozycję nowego ujęcia deliberacji łączącego teorię z wymiarem praktycznym. Z jednej strony, ujęcie to zainspirowane zostało wpływowym modelem komunikacji językowej wypracowanym przez Karla Bülera i Romana Jakobsona. Z drugiej strony, nawiązuje ono do badań empirycznych nad deliberacją (J. Fishkin i inni, J. Reykowski i inni, A. Bächtiger i inni itd.) oraz obserwacji i analiz konsultacji społecznych i współczesnych debat publicznych. Prezentowane ujęcie zawiera dwa uzupełniające się aspekty: a) formalny model procesu deliberowania, na który składają się namysł („głębokość deliberacji”), rozmowa („szerokość deliberacji”) i działanie („efektywność deliberacji”); oraz b) rozmaite odniesienia do rzeczywistości zewnętrznej, a więc „kontekst empiryczny” deliberacji pozwalający odsłonić konkretne, realne przejawy tego procesu, zidentyfikować jego granice, uchwycić podobieństwa i różnice w relacji do poszczególnych elementów modelu formalnego (przestrzeń, czas, podmioty i przedmiot dyskusji itd.). Tym samym proponowana w artykule konceptualizacja o charakterze strukturalno- funkcjonalnym stanowi próbę przekroczenia podziału na normatywną teorię, badania naukowe i praktyki społeczno-polityczne, utrzymującą zarazem odmienność funkcji wszystkich powyższych sfer działania w ramach ogólnej dziedziny ludzkiej aktywności

EN

This article advances a novel theoretical account of deliberation with an embedded practical dimension. On the one hand, it has been inspired by the influential linguistic model elaborated by Karl Büler and Roman Jakobson. On the other hand, it draws upon the empirical studies of deliberation (J. Fishkin et al., J. Reykowski et al., A. Bächtiger et al. etc.) as well as on observations and analyses of public consultations and contemporary debates. The account laid out in the article encompasses two concomitant and complementary aspects: 1) formal approach to the process of deliberation consisting of reflection („depth of deliberation”), communication („width of deliberation”) and action („effectiveness of deliberation”), and 2) diverse references to external reality, or the „empirical context” of deliberation which enables to disclose the concrete real-world manifestations of the process, identify its limitations and capture the similarities and differences in relation to specific components of the formal model (space, time, actors, discussed issues or themes etc.). Therefore this structuro-functional conceptualization accounts for an attempt to cross the division between normatively-oriented theory, scientific research, and socio-political praxis while maintaining the distinctive role of all these sub-fields within the general domain of human activity.

14

OBYWATELSKA INICJATYWA USTAWODAWCZA JAKO INSTYTUCJA DEMOKRACJI DELIBERATYWNEJ I WYRAZ ŚWIADOMOŚCI KONSTYTUCYJNEJ

67%

Chmielarz-Grochal A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

vol. specjalny

|

issue XIX

33-47

PL

Artykuł ma charakter przyczynkarski w ramach badań nad znaczeniem świadomości konstytucyjnej w korzystaniu przez obywateli z różnych prawnych form udziału w sprawowaniu władzy, w tym w procesie stanowienia ustaw. Opiera się na założeniu, że przewidziana w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej instytucja obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej to ważny instrument świadomego oddziaływania społeczeństwa obywatelskiego na proces sprawowania władzy w państwie demokratycznym. Instytucja obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej zakłada istnienie procesu deliberacji między obywatelami a władzą, co faktycznie jest możliwe wtedy, gdy społeczeństwo jest zaangażowane w życie publiczne. Demokracja deliberacyjna może być faktycznie realizowana, gdy obywatele są świadomi z jednej strony praw gwarantowanych im na poziomie konstytucyjnym i ustawowym, a z drugiej – potrzeby i zasadności zmian politycznych i społeczno-gospodarczych. Korzystanie z inicjatywy obywatelskiej stwarza faktyczną możliwość przeprowadzenia stosownej kampanii (przy zbieraniu podpisów), przekazywania obywatelom informacji o kwestii będącej przedmiotem projektu, wymiany poglądów oraz dyskusji, również za pośrednictwem mediów czy innych narzędzi komunikacji. W artykule zwraca się uwagę, że obowiązująca w Polsce regulacja prawna inicjatywy ustawodawczej wykazuje wady (w tym luki prawne), które w praktyce mogą zniweczyć istotę tej instytucji. Ponadto ostatecznie o kształcie ustawy decyduje parlament (a więc czynnik polityczny). Z uwagi zaś na niski poziom zaufania wobec instytucji publicznych oraz polityków aktywność obywateli w procesie stanowienia ustaw nie jest wysoka. Niemniej jednak znaczenie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej w urzeczywistnianiu konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawnego oraz suwerenności narodu jest nie do podważenia. Zadaniem współczesnego państwa demokratycznego jest zatem wzmacnianie świadomości obywateli w zakresie formalnych i materialnych aspektów realizacji konstytucyjnego prawa inicjatywy ustawodawczej. Nie wystarczy jednak posiadanie przez obywateli świadomości co do zagwarantowanej konstytucyjnie możliwości wpływu na proces rządzenia przez inicjowanie zmian w prawie, konieczna jest jeszcze – oparta na komunikacji – interakcja ze strony decydentów politycznych oparta na poszanowaniu woli społeczeństwa (grup społecznych).

EN

The paper is a partial result of the research on importance and scale of constitutional consciousness, in the context of citizen’s participation in power, particularly in law making process. It has been based on the assumption, that the institution of citizens’ legislative initiative provided in the Constitution has become a significant tool of civic participation in power in a democratic state of law. Such institution, in turn, assumes a liaison, a deliberation between the citizens and the authorities which is truly available only if a society is interested in participating in public life. Deliberative democracy becomes real under twofold condition: the citizens are conscious of their constitutional rights and also aware of the changes needed at the political and economical level. The most valuable benefits from citizens’ legislative initiative are: running an election campaign (getting signatures for a petition); passing the information about the project; exchanging views and opinions in a discussion (also through the media). The paper points out lacks and week-points of currently binding legislation that may limit the effectiveness of such institution. What is more: the final content of the legislation depends on the political factors – the parliament. Regarding the low trust-level for public authorities and politicians, the citizens’ participation in the law making process is hardly significant. Nevertheless, the general potential of citizens’ legislative initiative to manifest the constitutional principles of rule of law and sovereignty in practice – is undeniable. Modern democratic state of law shall strengthen the citizens’ consciousness and empower them to implement the constitutional right for citizens’ legislative initiative. The paper leads to the conclusion, that the lone consciousness is not enough and it shall be followed by communication and interactions between citizens and political decisional bodies.

15

Динаміка розгортання деліберативих практик моделювання процесу відновлення України

59%

Rotar N.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2023

|

vol. 9

|

issue 1

11-35

EN

The article studies the deliberative process, the subject field of which was formed around the problem of overcoming the devastating consequences inflicted on all areas of the functioning of Ukrainian society by the Russian aggressor, who launched a large-scale armed aggression against a sovereign democratic state in February 2022. It is established that today a system of markers of effective deliberation has been formed, the result of which could be the potential development of a consolidated, agreed, systematized vision of the update and a step-by-step plan for its implementation. It has been proved that an institutionalized space of deliberation of recovery of Ukraine was formed, structurally represented by the level of the national plane of deliberation and the level of the international plane of deliberation, which are in constant communication interaction, which is ensured by the normative principles of their functioning. It is substantiated that within the framework of the institutionalized space of the URC, a circle of active subjects (the Ukrainian state, the European Union, the World Bank, international organizations, partner states) and a circle of potential subjects (public organizations, private business, cities and regions of the European Union) of deliberation of the principles of Ukraine’s recovery. In the process of deliberation, there was a consolidation of the positions of the participants in this process in terms of determining the timing of the start of recovery, which should begin under martial law and russia's aggression against Ukraine, but a number of positions were formulated regarding the stages and their essence. Each of the parties to the process of deliberation adheres to its own position regarding leadership in this process. According to the official position of the EU, a recovery of this magnitude, taking place on the European continent, needs EU leadership, implemented in cooperation with international partners. The Lugano Declaration, which is the result of the first round of deliberation, determined that the recovery process is led and directed by Ukraine. At the same time, GMF experts note that the leadership core of managing the recovery process of Ukraine should be formed by the G7 countries, which, together with Ukraine will appoint a powerful coordinator – the United States, explaining their position by the lack of necessary political and financial resources in the EU. It has been established that the basic consensus decisions in the process of deliberation of recovery of Ukraine relate to the obligations of the subjects of deliberation, reflected in the Lugano Declaration and the relevant guidelines: partnership; focus on reform; transparency, accountability and the rule of law; democratic participation; involvement of all stakeholders; gender equality and inclusion; sustainable development. The consensus reached is also important that the reconstruction process does not take priority over the reform process, the fight against corruption, ensuring the transparency of the exercise of power and the creation of an independent judiciary, since two processes are interconnected.

PL

Artykuł bada proces deliberatywny, którego pole tematyczne ukształtowało się wokół problemu przezwyciężenia destrukcyjnych konsekwencji, jakie we wszystkich sferach funkcjonowania społeczeństwa ukraińskiego wyrządził rosyjski agresor, który w luty 2022 r. napadł na Ukrainę. Planowane jest powstanie rozpoznawalnego i uznanego systemu wskaźników skutecznej deliberacji, którego wynikiem może być potencjalne wypracowanie skonsolidowanej, uzgodnionej, usystematyzowanej wizji odbudowy Ukrainy i stopniowego –etapowy plan jego realizacji. Udowodniono, że ukształtowała się zinstytucjonalizowana przestrzeń rozważań nad odbudową Ukrainy, reprezentowana strukturalnie przez płaszczyznę rozważań narodowych i płaszczyznę rozważań międzynarodowych, które pozostają w ciągłej interakcji komunikacyjnej, co zapewnia m.in. normatywne zasady ich funkcjonowania. Uzasadnione jest, że w ramach zinstytucjonalizowanej przestrzeni URC krąg podmiotów aktywnych (państwo ukraińskie, Unia Europejska, Bank Światowy, organizacje międzynarodowe, państwa partnerskie) oraz krąg podmiotów potencjalnych (organizacje publiczne, prywatne biznes, miasta i regiony UE) zostały jasno określone, toczone są obrady nad zasadami odbudowy Ukrainy. Podczas obrad skonsolidowano stanowiska uczestników tego procesu w kwestii określenia warunków rozpoczęcia odbudowy, która powinna rozpocząć się w warunkach stanu wojennego i agresji Rosji na wielką skalę na Ukrainę, ale szereg stanowisk sformułowano w odniesieniu do definicji etapów i ich istoty. Każda ze stron procesu deliberacji obstaje przy swoim stanowisku dotyczącym przywództwa w tym procesie. Zgodnie z oficjalnie zapisanym stanowiskiem UE, przywrócenie takiej skali na kontynencie europejskim wymaga przywództwa UE realizowanego we współpracy z partnerami międzynarodowymi. Deklaracja z Lugano, będąca wynikiem pierwszej rundy obrad, ustaliła, że proces odbudowy jest prowadzony i kierowany przez Ukrainę. Zamiast tego eksperci GMF podkreślają, że trzon przywódczy procesu odbudowy Ukrainy powinny stanowić kraje G7, które wraz z Ukrainą wyznaczą potężnego koordynatora – USA, tłumacząc swoje stanowisko brakiem niezbędnych środków politycznych i finansowych w UE. Ustalono, że podstawowe ustalenia konsensusu w procesie obrad nad odbudową Ukrainy dotyczą zobowiązań podmiotów obrad, odzwierciedlonych w Deklaracji Lugano i odpowiednich przewodnich zasadach: partnerstwo; skupić się na reformach; przejrzystość, odpowiedzialność i praworządność; udział demokratyczny; zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron; równouprawnienie i włączenie płci; zrównoważony rozwój. Istotne jest również osiągnięcie konsensusu, że proces naprawczy nie ma pierwszeństwa przed procesem reform, walką z korupcją, zapewnieniem przejrzystości sprawowania władzy i utworzeniem niezależnego wymiaru sprawiedliwości, gdyż te dwa procesy są współzależne

UK

У статті досліджено дискусійний процес, тематичне поле якого сформувалося навколо проблеми подолання деструктивних наслідків російського агресора в усіх сферах життєдіяльності українського суспільства, який у лютому 2022 р. здійснив повномасштабне вторгнення на Україну. Встановлено, що сьогодні буде створено впізнавану та визнану систему індикаторів ефективного обговорення, наслідком чого може стати потенційна розробка консолідованого, узгодженого, систематизованого бачення відбудови України та поетапного плану його реалізації. Доведено, що сформувався інституціоналізований простір міркувань щодо відбудови України, структурно представлений площиною національних міркувань і площиною міжнародних міркувань, які перебувають у постійній комунікаційній взаємодії, що забезпечує, серед іншого, нормативні принципи їх функціонування. Обґрунтовано, що в інституціоналізованому просторі УРК коло активних суб’єктів (Українська держава, Європейський Союз, Світовий банк, міжнародні організації, країни-партнери) та коло потенційних суб’єктів (громадські організації, приватний бізнес, міста і регіони ЄС) були чітко визначені, обговорення принципів реконструкції України. Під час зустрічі були консолідовані позиції учасників цього процесу щодо визначення умов початку відбудови, яка має розпочатися в умовах воєнного стану та широкомасштабної агресії Росії проти України, але сформульовано ряд позицій щодо визначення етапів та їх сутність. Кожна сторона процесу обговорення зберігає свою позицію щодо лідерства в процесі. Відповідно до офіційно зафіксованої позиції ЄС, відновлення такого масштабу на європейському континенті вимагає лідерства ЄС у співпраці з міжнародними партнерами. Луганська декларація, яка стала результатом першого раунду обговорень, встановила, що процес реконструкції очолює та спрямовує Україна. Натомість експерти GMF наголошують, що лідерським ядром процесу відбудови України мають стати країни G7, які разом з Україною виділять потужного координатора – США, пояснюючи свою позицію відсутністю необхідних політичних і фінансових ресурсів у державі. Було встановлено, що основні висновки консенсусу в процесі обговорення питань відновлення України стосуються зобов’язань учасників обговорення, як це відображено в Луганській декларації та відповідних керівних принципах: партнерство; спрямованість на реформи; прозорість, підзвітність і верховенство права; демократична участь; залучення всіх зацікавлених сторін; гендерна рівність та інклюзія; cталий розвиток. Також важливо досягти консенсусу щодо того, що процес відновлення не має пріоритету над процесом реформ, боротьбою з корупцією, забезпеченням прозорості здійснення влади та створенням незалежної системи правосуддя, оскільки ці два процеси взаємозалежні.

16

Kompetencje zawodowe sędziów a instytucjonalizacja partycypacji społecznej w wymiarze sprawiedliwości

51%

Żak M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2020

|

vol. 82

|

issue 3

61-75

EN

The purpose of the article is to determine the relationship between judges’ professional competencies as special kind of capabilities and the development of institutions of civic participation, as well as the protection of third-generation, public positive-participatory rights. This paper is divided into two parts. The first part presents the elements of so-called judge’s competence ‘triad’ to demonstrate that reflexive competence formation is a necessary condition for full participation in contemporary legal practice, and for developing the ideal of inclusive community. Next, an attempt is made to verify the thesis that participatory democracy institutions create optimal conditions for the use of judges’ competencies in the processes of citizens’ empowerment. The capabilities approach has been most widely adopted in deliberative democracy theory. Therefore, the philosophical and legal justification of the relationship between the professional competencies of lawyers and the idea of social participation should be sought on the basis of discourse theory.

PL

Celem niniejszego artykułu jest określenie relacji między kompetencjami zawodowymi sędziów a rozwojem instytucji partycypacji obywatelskiej i publicznych praw podmiotowych trzeciej generacji o charakterze pozytywno-partycypacyjnym. Artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej części zostaną scharakteryzowane elementy tzw. „triady” kompetencyjnej sędziego w celu wykazania, że refleksyjne kształtowanie kompetencji stanowi warunek konieczny pełnego uczestniczenia we współczesnej praktyce prawniczej i rozwijania ideału wspólnoty inkluzyjnej. W drugiej części artykułu podjęto próbę weryfikacji tezy, że instytucje demokracji partycypacyjnej tworzą optymalne warunki dla wykorzystania kompetencji sędziowskich w procesach upełnomocnienia obywateli. Perspektywa kompetencji została najszerzej recypowana na gruncie teorii demokracji deliberatywnej. Dlatego filozoficznoprawnego uzasadnienia związku między kompetencjami zawodowymi prawników a ideą partycypacji społecznej należy poszukiwać na gruncie teorii dyskursu.

Refine search results

Selected Issues Regarding the Normative Regulation of the Citizens’ Panel in Poland

Sondaż deliberatywny – inwentarz problemów

Instytucjonalno-prawne warunki partycypacji i dialogu obywatelskiego na poziomie lokalnym (na przykładzie wybranych miast)

Między polityką a ideologią. Koncepcja corporate citizenship jako nowy paradygmat CSR

Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym a legitymizacja wymiaru sprawiedliwości

Deliberatywna filozofia nauk administracyjnych

Utopia w „realistycznej” teorii demokracji przedstawicielskiej i realizm w „utopijnych” teoriach demokracji deliberatywnej i partycypacyjnej

Tworzenie regulacji prawnej dotyczącej przedsiębiorstwa społecznego w Polsce w kontekście teorii demokracji deliberatywnej

Teoria demokracji deliberatywnej w myśli Johna Rawlsa

Pozaparlamentarne formy partycypacji obywateli w podejmowaniu decyzji politycznych – dekompozycja współczesnego parlamentaryzmu

Epistemologia stosowania prawa a zasada demokratycznego państwa prawnego

Nowe procedury konsultacji Komisji Europejskiej jako czynnik niwelujący deficyt demokracji w UE

Namysł – rozmowa – działanie. Teoretyczny model publicznej deliberacji

OBYWATELSKA INICJATYWA USTAWODAWCZA JAKO INSTYTUCJA DEMOKRACJI DELIBERATYWNEJ I WYRAZ ŚWIADOMOŚCI KONSTYTUCYJNEJ

Динаміка розгортання деліберативих практик моделювання процесу відновлення України

Kompetencje zawodowe sędziów a instytucjonalizacja partycypacji społecznej w wymiarze sprawiedliwości