Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  demokratyczne państwo prawne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Status prawny sędziów w Finlandii. Analiza teoretyczno-prawna

100%
Serzhanova V.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 1 (59)
283-296
PL
Status prawny sędziów, oparty na zapewnieniu im niezawisłości oraz niezależnego funk-cjonowaniu sądów stanowi podstawowy atrybut wymiaru sprawiedliwości, przesłankę i gwarancję zarazem urzeczywistnienia zasady demokratycznego państwa prawnego. Nie inaczej jest na gruncie systemu konstytucyjnego Finlandii. Cel niniejszego opracowa-nia stanowi poddanie analizie statusu prawnego sędziów w Finlandii. Przedmiot anali-zy obejmuje zbadanie kwalifikacji wymaganych dla kandydatów na stanowiska sędziów, procedury ich powoływania i odwoływania oraz atrybuty realizacji ich niezależnego i niezawisłego statusu. Analiza prawna została przeprowadzona w oparciu o postanowie-nia Ustawy Zasadniczej z 1999 r. w zakresie statusu sędziów oraz przepisy stosownych ustaw o sądach i powoływaniu sędziów. Badanie to pozwoliło na stwierdzenie, że po-wyższe gwarancje umożliwiają obiektywne i bezstronne funkcjonowanie sądownictwa w Finlandii w zgodzie z zasadą demokratycznego państwa prawnego, gdyż w zakresie orzekania sądy są w pełni niezależne i niezawisłe oraz nie podlegają kontroli państwa, a orzeczenia sądowe są ostatecznym środkiem gwarantującym stronom poszanowanie ich praw w stosunkach z państwem.
EN
The legal status of judges, based on ensuring their autonomic and independent func-tioning, is a fundamental attribute of the system of justice, a prerequisite and a guaran-tee of the implementation of the principle of a democratic legal state. It is not different in the Finnish constitutional system. The aim of this study is to analyze the legal status of judges in Finland. The subject of the analysis covers the examination of the qualifica-tions required from candidates for the post of a judge, the procedures for their appoint-ment and dismissal, and the attributes of the realization of their autonomic and inde-pendent status. The legal analysis has been conducted on the grounds of the provisions of the Basic Law of 1999 regarding the status of judges and the provisions of the rele-vant laws on courts and the appointment of judges. This study allowed to conclude that the above guarantees enable the objective and impartial functioning of the judiciary in Finland in accordance with the principle of a democratic state ruled by law, as in terms of adjudication courts are fully autonomic and independent and are not subject to state control, while court judgments are the last resort guaranteeing parties respect for their rights in relations with the state.
2
Content available remote

Meandry praworządności na przykładzie orzekania w sprawie zasiłku celowego z tytułu poniesienia strat w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej

75%
Lisowski P.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2018
|
vol. 114
139-148
EN
The organisation and functioning of a democratic state ruled by law is based on the system of principles and legal institutions. The sine qua non condition of the effective implementation of this concept is the coherence (unification) of legal order. The latter presupposes, in turn, the systemic approach to positive law. The paper analyses the provisions of the Social Assistance Act which do not meet these requirements. This allows the author to specify the most serious threats resulting from the described deficit (these primarily involve non-compliance with the standards which define the legal bases for administrative decisions and the provisions allowing for the interventions in the area of municipal activities). The conclusion off ers suggestions as to how the diagnosed deficiencies could be corrected.
3
Content available remote

Z teorii i praktyki samorządu terytorialnego

75%
Kiczka K.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2018
|
vol. 114
311-326
EN
The legal issues of territorial self-government are the subject of interest in jurisprudence. Territorial self-government forms an important and permanent part of the organizational structure of a democratic state ruled by law, which is aff ected by constitutional and international legal factors. Determining of the status of territorial self-government by means of parliament statutes and ordinances sometimes results in departing from the relevant constitutional and international requirements. That is why it is so important to guarantee the functioning of an impartial, independent and efficient judicial power in the field of the organization and functioning of territorial self-government in a modern state.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zasada demokratycznego państwa prawnego a zmiany w prawie wyborczym

63%
Rakowska-Trela A.
Studia Wyborcze
|
2018
|
vol. 25
17-30
PL
Demokratyczne prawo wyborcze jest „esencją demokracji”. W grudniu 2017 roku i w styczniu 2018 roku w Sejmie i Senacie toczyły się prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, którego autorzy zaproponowali istotne zmiany w polskim kodeksie wyborczym. Przeciw uchwaleniu większości z proponowanych zmian oponowała nie tylko opozycja parlamentarna, ale także administracja wyborcza oraz specjaliści z zakresu prawa wyborczego. Tym niemniej nowelizacja została 11 stycznia 2018 roku uchwalona, a prezydent ją podpisał i zarządził jej ogłoszenie. Jednymi z najbardziej kontrowersyjnych propozycji zawartych w projekcie i w uchwalonej ustawie są m.in. zmiany w administracji wyborczej oraz wprowadzenie tzw. „dwukadencyjności” wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Omawiana ustawa, uchwalona w niezwykle szybkim tempie głosami parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości, może doprowadzić do upolitycznienia administracji wyborczej, co osłabi przejrzystość procesów wyborczych w Polsce.
EN
Democratic electoral law is the essence of representative democracy. In December 2017 and January 2018, the Sejm and Senate have passed hugely controversial law amending inter alia Polish Electoral Code. Its adoption was opposed by the parliamentary opposition, by the electoral administration bodies and by many experts, but unsuccessfully. The President of the Republic signed that and ordered its promulgation in the Journal of Laws of the Republic of Poland. The most controversial proposals concerned the changes in electoral administration and limiting the mayor (city president) to two terms in office. This law, pushed through by Law and Justice, the ruling party, in Author’s opinion will lead to politicization of the electoral administration, so there are risks of a loss the transparency of the election.
5
Publication available in full text mode
Content available

Role podstatných náležitostí demokratického právního státu v ústavní praxi České republiky

62%
Tomoszek M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2018
|
vol. 84
15-45
PL
Kiedy definiujemy treść istotnych elementów demokratycznego państwa prawa, należy wziąć pod uwagę w szczególności fakt, że ta koncepcja odgrywa pięć moż­liwych ról w systemie konstytucyjnym Republiki Czeskiej: klauzula wieczności, ramy odniesienia w przeglądzie konstytucyjnym, materialny rdzeń konstytucji, tożsamość konstytucyjna Republiki Czeskiej oraz zestaw podstawowych wartości czeskiej konstytucji. Niezbędne elementy demokra­tycznego państwa prawa, w związku z ideami założycielskimi Konstytucji Republiki Czeskiej, za­wierają element uniwersalny i szczególny. Trudno sobie wyobrazić tożsamość konstytucyjną, która tylko powiela konstytucyjne tożsamości innych państw, z drugiej strony nawet w czeskiej tożsa­mości konstytucyjnej z pewnością jest miejsce dla czeskich twórców konstytucyjnych, by zaakcep­tować uniwersalne zasady uznane w rodzinie zachodnich demokracji. To dalej określa szczególne zasady rozumiane jako podstawowe elementy demokratycznego państwa prawa w rozumieniu art. 9 ust. 2 czeskiej konstytucji.
EN
When defining the content of essential elements of a democratic Rechtsstaat/ rule of law, it is necessary to take into account in particular the fact that this concept plays five possible roles in the constitutional system of the Czech Republic: the eternity clause, the frame of reference in constitutional review, the material core of the Constitution, the constitutional identity of the Czech Republic, and as a set of core values of the Czech Constitution. Essential elements of a democratic rule of law, in connection with the founding ideas of the Constitution of the Czech Republic, contain both a universal and a specific component. It is hard to imagine a constitutional identity that only duplicates the constitutional identities of other states, on the other hand even in the Czech constitutional identity there is certainly room for the Czech Constitutional Framers to accept the universal principles recognized in the family of Western democracies. This further defines the particular principles understood as essential elements of a democratic rule of law, in the meaning of Art. 9 para. 2 of the Czech Constitution.
6
Publication available in full text mode
Content available

Rysa na obliczu Temidy

51%
Gomułowicz A.
Kwartalnik Prawa Podatkowego
|
2022
|
issue 2
29-38
EN
The article concerns the assessment of the thesis of the judgment of the Supreme Administrative Court of November 4, 2021 (no. III FSK 3626/21) as well as its justification. It focuses on the fundamental flaws, namely: 1) on the erroneous assumption made by judges that the National Judiciary Council is a constitutional collegiate body (the content of Article 187 (1) of the Constitution contradicts this); 2) on the erroneous recognition that the dismissal of elected members of the Council, judges, before the end of their 4-year term of office, is a defect in the procedure, while it is a clear and indisputable breach of Article 187, paragraph 3 of the Constitution; 3) on the unsubstantiated assumption that the President of the Republic of Poland has legal grounds to conduct his own substantive proceedings, which will verify the candidates for judicial posts submitted by the Council; 4) on the unauthorized equation between the NCJ and the neo-NCJ; 5) on a faulty application of the Astradsson test.
PL
Artykuł dotyczy tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 2021 r., sygn. III FSK 3626/21, a także jej uzasadnienia. Koncentruje się na fundamentalnych wadach, a mianowicie na: 1) błędnym założeniu, że Krajowa Rada Sądownictwa jest organem konstytucyjnym samorządu sędziowskiego (przeczy temu treść art. 187 ust. 1 Konstytucji RP); 2) błędnym uznaniu, że odwołanie wybieranych członków Rady, sędziów przed upływem ich czteroletniej kadencji jest wadliwością postępowania, podczas gdy jest to jaskrawe i bezdyskusyjne złamanie art. 187 ust. 3 Konstytucji RP; 3) bezpodstawnym przyjęciu, że Prezydent RP ma prawne podstawy do prowadzenia własnego merytorycznego postępowania, które weryfikuje zgłoszone przez Radę kandydatury na stanowiska sędziowskie; 4) nieuprawnionym stawianiu znaku równości pomiędzy KRS a „nową KRS”; 5) wadliwym zastosowaniu testu Astradssona.
7
Publication available in full text mode
Content available

Zasada demokratycznego państwa prawnego w polskiej praktyce prawnej

51%
Sozański J.
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
|
2014
|
issue 4(42)
28-40
PL
Cel: ustalenie zakresu stosowania normy ustrojowej państwa prawnego w praktyce. Metoda prawno-porównawcza. Wniosek: norma ustrojowa nie jest jasno określona oraz adekwatnie stosowana. Konieczność zmiany tego stanu rzeczy w doktrynie i praktyce prawnej, a także poprawy świadomości prawnej społeczeństwa. Treść: jeśli ustrojem Polski jest demokratyczne państwo prawne to elementarną kwestią jest rozumienie tego pojęcia, w tym jego wykładnia przez Trybunał Konstytucyjny oraz reguły stosowania jego treści normatywnej. Trybunał dokonał tu bardzo szerokiej wykładni łącząc tę kategorię z ponad 20 zasadami konstytucyjnymi. Taka obszerność pojęcia zaciemnia jego istotne elementy i niekorzystnie wpływa na stosowanie kategorii normatywnej przez organy państwa. Artykuł ma charakter koncepcyjny.
EN
Aim: to ascertain the scope of application of the constitutional norm of the state of law in practice. The legal comparative method. Conclusion: the constitutional norm is not clearly determined of adequately applied. The necessity to change this state of affairs in the legal doctrine and practice as well as to improve the society’s legal awareness. Contents: if the system of Poland is a democratic state of law, then the elementary issue is understanding of this notion, including interpretation thereof by the Constitutional Tribunal as well as the rules of application of its normative contents. The Tribunal made here a very broad interpretation combining this category with more than 20 constitutional rules. Such an ampleness of the notion obscures its essential elements and unfavourably affects the use of the normative category by the state’s bodies. The article is of the conceptual nature.
8
Publication available in full text mode
Content available

Kategoria bezpieczeństwa publicznego a bezpieczeństwo prawne jednostki. Próba analizy w oparciu o wybrane orzeczenia europejskiego trybunału praw człowieka

51%
Sobczak W.
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
|
2018
|
issue 4
51-75
PL
Niniejszy tekst dotyczy relacji między kategorią „bezpieczeństwa publicznego” a kategorią „bezpieczeństwa prawnego jednostki”. Problem ukazany jest na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przy uwzględnieniu teoretycznych założeń i wykorzystaniu metod badawczych stosowanych w naukach prawnych i społecznych w obszarze dyscyplin prawa i securitologii1. Nie bez znaczenia dla rozważań ukazanych w treści jest kontekst globalnego zagrożenia terroryzmem, który stanowi impuls do wysuwania postulatów ograniczeń w zakresie praw człowieka, wskazując na bezpieczeństwo publiczne jako uzasadnienie dla takiego stanu rzeczy. Kwestią kluczową jest próba odpowiedzi na pytanie o zakres przedmiotowy obydwu kategorii bezpieczeństwa – publicznego i jednostki – wzajemne relacje między nimi i prawne ramy tworzenia i funkcjonowania mechanizmów ich ochrony w demokratycznym państwie.
EN
This text concerns the relations hip between the category of “public safety” and the category of “legal security of the individual”. This issue was analyzed on the background of the case law of the European Court of Human Rights. The main problem is the attempt to answer the question about the subject scope of both categories of security – public and individual – the mutual relations between them and the legal framework for the creation and functioning of protection mechanisms in a democratic state.
9
Publication available in full text mode
Content available

The concept of the State of Law

45%
Oniszczuk J.
Studia z Polityki Publicznej
|
2015
|
vol. 2
|
issue 2(6)
57-77
PL
Współcześnie ustroje wielu państw są opisywane jako ustroje państw prawnych, praworządnych czy demokratycznych państw prawnych. Zwykle zauważa się, że cechą państwa prawnego, inaczej niż w wypadku państwa rządzonego przez ludzi (np. rozkaz jednostki), jest to, że władzę sprawuje system abstrakcyjnych reguł, które kierują postępowaniem wszystkich ludzi (generalna norma) na jednakowych zasadach. Takie państwo działa na podstawie i w granicach prawa. Powyższe stwierdzenie odpowiada w zasadzie pojmowaniu państwa praworządnego. Państwo praworządne formalnie cechuje bowiem działanie na podstawie i w granicach prawa, zaś jego wymiar materialny oznacza, że prawo jest jednakowe (równe) dla wszystkich. Opis ten nie wystarczy dla scharakteryzowania państwa prawnego. Jest więc też tylko fragmentem opisu jeszcze szerszej koncepcji, jaką jest demokratyczne państwo prawne.
EN
Political systems of various states are currently described as the rule of law states, lawabiding states, democratic states ruled by law, lawful states, or law-governed states? Mostly, it is noticed that the states ruled by law are characterized by the fact that the power is exercised by the set of abstract principles which govern the conduct of all people (a general norm) by equal rules, in opposition to the state governed by people (the order of an individual or group of individuals). Such a state acts on the basis of law and within its limits. The above statement corresponds with the apprehension of the law-abiding state. The law observing state is formally characterized by functioning on the basis of, and within the limits of law whereas its substantial dimension means that the law is equal (equal for everyone). This description is not sufficient to characterize the rule of the law state. It is only a fragment of even broader concept of the democratic state ruled by law.
10
Publication available in full text mode
Content available

Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej

45%
Zawistowski D.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2016
|
vol. 78
|
issue 2
7-13
EN
The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
PL
Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.