Search results

1

Samorządowa wspólnota terytorialna – innowacja negatywna transformacji ustrojowej w Polsce

100%

Kozłowski S.

Studia Politologiczne

|

2011

|

vol. 20

41-68

EN

Important part of the Polish systemic transformation was creation of the territorial self-government. The decentralization of state and strengthening of role of the local governments is not equivalent to appearing of the real territorial community. The test of creation of community with help of the legal and organizational instruments in many cases does not bring the desirable results. Creation of community on local level is more languid and difficult process than have been expected by the reformers of the political system. Paradoxically the strong territorial communities are not the obvious allies of state in process of democratization and improvement of management.

2

Dobry gej, zły gej. O niejednoznaczności definiowania dewiacji w zjawisku paniki moralnej

86%

Zielińska I.

Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja

|

2013

|

vol. 22

189-219

PL

Koncepcja paniki moralnej ujmuje rzeczywistość społeczną w sposób dwubiegunowy: po jednej stronie znajduje się wróg społeczny — dewianci, naruszający ugruntowany ład normatywny, a po drugiej—reszta społeczeństwa, która ich piętnuje. Poniższy artykuł dowodzi, że jest to zbyt uproszczone ujęcie, gdyż coraz częściej reakcje społeczne na akty dewiacji są bardziej zróżnicowane. Przykładem ilustrującym niejednorodność ocen i reakcji w stosunku do wrogów publicznych są wyniki analizy treści medialnych, jakie pojawiły się podczas homoseksualnej panikimoralnej w 2005 roku. Artykuł kończy propozycja rozwinięcia koncepcji paniki moralnej poprzez wprowadzenie rozróżnienia zjawiska na model „klasyczny” oraz „transformacyjny”.

EN

Within the framework of the concept of moral panic social reality is seen in a bipolar way: with folk devils—deviants who breach a well-established normative order on the one end on the scale, and the rest of the society who condemns them on the other. The paper attempts to prove that such approach is too simplistic, considering that social response to acts of deviance may be more varied. The heterogeneity of judgments and responses to folk devils is illustrated by the results of analyses of media contents which appeared during the homosexual panic in 2005. The article concludes with a proposal to extend the concept of moral panic by distinguishing between a classical moral panic phenomenon and the transformative one.

3

The Role of Post-Penitentiary Assistance in Counteracting the Social Stigmatisation and Marginalisation of Former Convicts Released from Penitentiary Facilities

86%

Kuć M.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2021

|

vol. 16

|

issue 18 (1)

149-164

EN

The processes of social stigmatisation and marginalisation of former convicts form a serious obstacle to their social re-adaptation, The effects achieved as part of penitentiary resocialisation while serving a prison sentence are insufficient for them to become independent in free society, combined with the reaction of social reluctance and rejection. The purpose of this article is to present the role of institutionalised post-penitentiary assistance in counteracting social stigmatisation and marginalisation of former convicts. The article explains the notion of social stigmatisation and marginalisation, the meaning of resocialisation activities within the context of preparing an convict for releasing him/her from a correctional facility, as well as the scope and forms of post-penitentiary assistance. For the purposes of explaining stigmatisation, the author used theories of social stigma.

PL

Procesy stygmatyzacji i marginalizacji społecznej byłych skazanych stanowią istotną przeszkodę w ich społecznej readaptacji. Efekty osiągnięte w drodze resocjalizacji penitencjarnej w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności są niewystarczające dla ich usamodzielnienia się w środowisku wolnościowym w zestawieniu z reakcją niechęci społecznej i odrzucenia. Celem artykułu jest przedstawienie roli zinstytucjonalizowanej pomocy postpenitencjarnej w przeciwdziałaniu stygmatyzacji i marginalizacji społecznej byłych skazanych. W artykule wyjaśnione zostało pojęcie stygmatyzacji i marginalizacji społecznej, znaczenie oddziaływań resocjalizacyjnych w kontekście przygotowania skazanego do zwolnienia z zakładu karnego oraz zakres i formy pomocy postpenitencjarnej. Dla potrzeb wyjaśnienia stygmatyzacji posłużono się teoriami naznaczenia społecznego.

4

HOMOSEKSUALIZM W ASPEKCIE WYBRANYCH TEORII KRYMINOLOGICZNO-SOCJOLOGICZNYCH

86%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 1(121)

88-105

PL

Artykuł przedstawia problematykę homoseksualizmu na tle wybranych teorii kryminologiczno-socjologicznych. W pierwszej części ukazano funkcjonowanie mniejszości seksualnych na tle teorii zachowań dewiacyjnych. Realizacja popędu homoseksualnego może czasami naruszać zarówno przyjęte normy moralne, jak i prawne w danej społeczności. Są to tzw. zachowania dewiacyjne uznane za szkodliwe w aspekcie moralnym i obyczajowym. W ocenie opinii społecznej kultury dominującej takim zachowaniem może być właśnie homoseksualizm. Fenomenologię i etiologię tego rodzaju zachowań próbują zgłębić i wyjaśnić różne teorie socjologiczno-kryminologiczne, m.in. teoria naznaczenia społecznego. U homoseksualistów poddanych procesowi stygmatyzacji może wytworzyć się negatywny obraz samego siebie (ang. negative self-image), mający duży wpływ na ich przyszłe aspołeczne zachowanie. Źródłem dewiacji mogą być więc determinanty sytuacyjne lub kulturowe oraz dążenie do ukształtowania własnej tożsamości i stres psychiczny, ale również uleganie normom subkultury uważanej za dewiacyjną. W drugiej części scharakteryzowano homoseksualizm w aspekcie tzw. dewiacji pozytywnej, czyli aprobowanej przez grupę społeczną, której teoria naznaczenia społecznego nie określa. W kategoriach dewiacji pozytywnej można rozpatrywać obecną działalność organizacji gejowskich w Polsce stawiających sobie m.in. za cel szerzenie tolerancji wobec mniejszości seksualnych, kreowanie pozytywnego wizerunku geja i lesbijki w społeczeństwie oraz konsolidację środowiska homoseksualnego, a także prowadzenie w szerokim zakresie działalności prewencyjnej, informacyjnej i populizatorskiej. Cechą dewiacji Keywords: homosexuality, criminology, sociology, deviation, subculture, the dominant culture, the confl ict of cultures Summary: The article presents the problematic aspects of the homosexuality arising in connection with chosen criminological and sociological theories. In the fi rst part one showed the functioning of sexual minorities against the background of the theory of deviation behaviour. The realization of the homosexual urge can sometimes violate accepted moral norms as well as legal norms existing in the community. This is called deviation behaviour and is harmful in the moral aspect. The homosexuality can be perceived as such behaviour in the evaluation of the dominant social culture opinion. Some sociological and criminological theories, for example the theory of social marking, try to deepen the phenomenology and the etiology of this kind of behaviour. These homosexuals who are socially marked may form the negative self-image which has a large impact on their future social behaviour. Thus the source of the deviation can be situational or cultural determinants as well as the aspiration to form their own identity and the psychical stress but also the compliance to standards of the subculture considered that is deviation. In the second part one characterized the homosexuality in the aspect so-called the positive deviation that is approved by the social group whose theory of social marking does not determine. The present activity of gay organizations in Poland which purpose is the propagation of the tolerance towards sexual minorities, creating of the positive image of gays and lesbians in the society and the unifi cation of homosexuals and also conducting the preventive and informational activities, may be considered as positive deviation. However, the unselfi sh character of the mo- Nr 1(121) Homoseksualizm w aspekcie wybranych teorii… 105 pozytywnej powinien być jednak nieegoistyczny charakter motywacji działań nonkonformistycznych wykraczających poza granice tolerancji lub obojętności społecznej oraz dążenie do prospołecznie ukierunkowanego przezwyciężenia sytuacji anomii społecznej. W przeciwieństwie do konformizmu nonkonformizm nie cieszy się popularnością w sytuacji tego rodzaju zachowań. Obecnie homoseksualizm jest traktowany jako normalna orientacja płciowa w tzw. kulturze zachodniej i nie jest uznawany za dewiację społeczną. Wiele środowisk traktuje jednak homoseksualizm jako aberrację z biologicznego punktu widzenia. Trzecia część artykułu omawia problem funkcjonowania mniejszości seksualnej na tle teorii konfl iktu kultur. Społeczeństwo stanowi konglomerat różnych kultur, grup i stylów życia oraz uznawanych wartości nadrzędnych, przy czym jedna z tych podkultur może być dominująca lub nie. Implikuje to traktowanie określonych zachowań jako dewiacyjnych albo nakazanych, względnie tolerowanych w zależności od rodzaju kultury i grupy społecznej. Podkultura homoseksualna domagająca się pewnych praw, a przede wszystkim równego we wszystkim traktowania zgodnie z zasadą konstytucyjną określoną w art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wnosi do kultury dominującej sprzeczne z nią normy zachowania, wzory i wartości, które nie są pożądane, ale mogą być tolerowane, o ile nie naruszają dóbr chronionych przez prawo. Domaganie się przez homoseksualistów akceptacji i tolerancji jest obecnie odbierane jako słuszne wobec norm konstytucyjnych, jednak bardzo kontrowersyjne wydają się żądania uznania instytucji małżeństwa i adopcji dzieci, bowiem uderza to w istniejący dotychczas porządek moralny i społeczny, co nie jest jeszcze w Polsce i w większości państw na świecie akceptowane.

5

Voice recovery – paradigm shift in transgender research

81%

Bieńkowska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 72

67-78

PL

Celem prezentowanego tekstu jest ukazanie, jak zmieniło się w ciągu ostatnich lat to, jak na gruncie nauki analizuje się transseksualność/ transpłciowość, jak ścierają się ze sobą dwa rodzaje dyskursów – medyczny i społeczny. Efektem tego starcia stało się zmienienie medycznego zawłaszczania transseksualności jako zjawiska wyłącznie medycznego, klasyfikowanego jako odstępstwo od normy. Konsekwentnie też w tekście będą stosowane terminy ukazujące pewną przemianę w podejściu do opisywanego zjawiska – od transseksualizmu, przez transseksualność do współczesnego trans osoby/ osoby z transseksualnością. Ta nomenklatura odzwierciedla bowiem pewną dostrzegalną zmianę paradygmatu.

EN

The aim of the article is to show how scientific analyses of transsexuality have changed over recent years, and how the two types of discourses on transsexuality/ transgender, i.e. medical and social, clash with each other. The result of this clash is a departure from treating transsexuality as a purely medical phenomenon classified as a deviation from the norm. I will also consistently use a range of terms showing there has been a transformation in the approach to the phenomenon being described – from transsexualism, through transsexuality, to contemporary terms such as trans person/ people with transsexuality. The change in the terminology reflects a perceptible shift in the paradigm.

6

Pedagogical and Theological Reflections on the De-Stigmatization Process

72%

Pierzchała K.

Resocjalizacja Polska

|

2017

|

issue 13/2017

17-37

EN

Pedagogical and theological thinking about the process of destigmatisation from the deviation attitude into normative one according to using it in the Catholic Church’s Community is initiated by quote of John Paul II to prisoners: “You are sentenced, but not damned”. So that, narration of this topic is based on approach to truth – about a man and God – used by scholar of Jewish faith which was Victor Emil Frankl. He is called as the judge of The Old Testament as John Paul II the judge of Old and New Testament. Their attitude to the topic is based on knowing the same God and a man through the mind and faith, what confers on original meaning in the historical process of Old and New testament’s explanation for reconciliation. In other words, returning to the normative approach in the single and community dimension, involving contemporary times.

PL

Refleksje pedagogiczno-teologiczne dotyczące procesu destygmatyzacji z postawy dewiacyjnej w normatywną ze względu na zastosowanie we wspólnocie kościoła katolickiego inicjuje cytat wypowiedzi Jana Pawła II do więźniów: „Jesteście skazani, to prawda, ale nie potępieni”. Dlatego narracja tego tematu opiera się na podejściu do prawdy o człowieku i Bogu, stosowanym przez uczonego wyznania mojżeszowego, Viktora Emila Frankla, znawcy Starego Testamentu, oraz Jana Pawła II, znawcy Starego i Nowego Testamentu. Ich podejście do tematu jest oparte na poznaniu tego samego Boga i człowieka przez rozum i przez wiarę, co nadaje mu oryginalne znaczenie w historycznym procesie starotestamentowego i nowotestamentowego wytłumaczenia pojednania – czyli powrotu do postawy normatywnej – w wymiarze jednostkowym i wspólnotowym, dotyczącym współczesności.

7

Motywy zabójstw homoseksualnych. Część II — motywy racjonalne

72%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 4(124)

110-126

PL

Niniejsze opracowanie prezentuje motywy racjonalne zabójstw homoseksualnych. W ogólnej strukturze tych motywów, tylko 35 wykrytych sprawców, tj. 42,2 % (z tego 15 uprawiało prostytucję homoseksualną) popełniło 23 (tj. 30,7 %) zabójstwa z motywów racjonalnych na tle ekonomicznym. Ofiarami tych zabójstw padło 25 osób, w tym 23 mężczyzn o homo- lub biseksualnej orientacji płciowej oraz jeden heteroseksualista i jedna kobieta. Ponad połowa tych zabójstw (tj. 13) była uprzednio zaplanowana przez sprawców. Pozostałe zostały popełnione pod wpływem nagłych impulsów po zorientowaniu się sprawcy w sytuacji materialnej ofiary. W badanych sprawach zabójstw homoseksualnych z motywów racjonalnych zanotowano 8 (tj. 10,7 %) zabójstw popełnionych na tle seksualno-ekonomicznym (w tym jedno usiłowanie). Żaden ze sprawców nie uprawiał prostytucji homoseksualnej. Ofiarami dwóch sprawców padło 8 osób płci męskiej. Na podstawie analizy ekonomicznych motywów racjonalnych można wyodrębnić czynniki sprzyjające popełnianiu zabójstw homoseksualnych, takich jak: — sprowadzanie przez homoseksualistów do swych mieszkań nieznanych sobie mężczyzn, często o przeszłości kryminalnej, — utrzymywanie kontaktów z elementem kryminalnym, — korzystanie z usług prostytutek homoseksualnych, — chwalenie się swoją zamożnością, — pozostawanie pod działaniem alkoholu i narkotyków, — prowadzenie tzw. „otwartego domu”, urządzanie gay party z niesprawdzonymi partnerami. Te czynniki pozwalają potencjalnym sprawcom rozpoznać się w zamożności poszczególnych homoseksualistów, a następnie zaplanować napad lub zabójstwo w celu przywłaszczenia mienia. Z przeprowadzonych badań wynika też, że odnotowano 4 (tj. 5,3 %) zabójstwa homoseksualne popełnione z motywów seksualnych, tj. na tle seksualnym. Zabójstw tych dopuściło się trzech sprawców, w tym jeden zabójca seryjny dokonujący mordów z lubieżności na małoletnich chłopcach w wieku 11 do 13 lat. Ofiary to 5 młodych chłopców i jeden dorosły heteroseksualny mężczyzna. Żaden ze sprawców nie uprawiał prostytucji homoseksualnej.

8

Refleksje pedagogiczno-teologiczne nad procesem destygmatyzacji

72%

Pierzchała K.

Resocjalizacja Polska

|

2017

|

issue 13/2017

17-37

PL

Refleksje pedagogiczno-teologiczne dotyczące procesu destygmatyzacji z postawy dewiacyjnej w normatywną ze względu na zastosowanie we wspólnocie kościoła katolickiego inicjuje cytat wypowiedzi Jana Pawła II do więźniów: „Jesteście skazani, to prawda, ale nie potępieni”. Dlatego narracja tego tematu opiera się na podejściu do prawdy o człowieku i Bogu, stosowanym przez uczonego wyznania mojżeszowego, Viktora Emila Frankla, znawcy Starego Testamentu, oraz Jana Pawła II, znawcy Starego i Nowego Testamentu. Ich podejście do tematu jest oparte na poznaniu tego samego Boga i człowieka przez rozum i przez wiarę, co nadaje mu oryginalne znaczenie w historycznym procesie starotestamentowego i nowotestamentowego wytłumaczenia pojednania – czyli powrotu do postawy normatywnej – w wymiarze jednostkowym i wspólnotowym, dotyczącym współczesności.

EN

Pedagogical and theological thinking about the process of destigmatisation from the deviation attitude into normative one according to using it in the Catholic Church’s Community is initiated by quote of John Paul II to prisoners: “You are sentenced, but not damned”. So that, narration of this topic is based on approach to truth – about a man and God – used by scholar of Jewish faith which was Victor Emil Frankl. He is called as the judge of The Old Testament as John Paul II the judge of Old and New Testament. Their attitude to the topic is based on knowing the same God and a man through the mind and faith, what confers on original meaning in the historical process of Old and New testament’s explanation for reconciliation. In other words, returning to the normative approach in the single and community dimension, involving contemporary times.

9

Medykalizacja społeczeństwa w socjologii amerykańskiej

72%

Wieczorkowska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2012

|

vol. 61

|

issue 2

31-56

PL

Zawłaszczanie przez szeroko pojętą medycynę kolejnych obszarów życia ludzkiego – stanów, zachowań i atrybutów – jest procesem globalnym, który na przełomie XX i XXI w. wyraźnie się nasilił. Zjawisko to odznacza się zróżnicowaną dynamiką w ujęciu regionalnym, co jest spowodowane czynnikami natury politycznej, społeczno-ekonomicznej czy religijnej. W Polsce medykalizacja jest wciąż zjawiskiem niezbadanym, a literatura na ten temat powiela obiegowe opinie lub przytacza wyniki badań zachodnich. Ogromna liczba prac amerykańskich autorów poświęconych temu zjawisku może świadczyć o wysokim stopniu zmedykalizowania społeczeństwa. Celem artykułu jest pokazanie zjawiska medykalizacji w kontekście nurtu amerykańskiej socjologii medycyny. Zaprezentowany zostanie dorobek amerykańskich badaczy w perspektywie historycznej, z uwzględnieniem wpływów innych specjalistów zajmujących się tą problematyką. Zjawisko medykalizacji zostanie zaprezentowane jako fenomen interdyscyplinarny, ze szczególnym uwzględnieniem jego społecznych konsekwencji. Następnie podjęta zostanie próba systematyzacji przebiegu procesu medykalizacji w Stanach Zjednoczonych z uwzględnieniem poszczególnych jego etapów. Realizacja tych celów stanie się przyczynkiem do rozważań o procesie medykalizacji w Polsce.

EN

A process in which medicine enters into everyday life making it medical, by defining and treating states, moods, behaviors and conditions as medical problems (diseases, disorders) is a global phenomenon which expanded between 20th and 21st century. This process has various regional dynamics determined by political, socio-economical and religious factors. In Poland, medicalization, is quite a new phenomenon that needs to be researched. A vast body of American literature in that field suggests high level of medicalization of this society. This essay depicts medicalization in the context of American medical sociology. Several issues is considered: historical perspective, broader theoretical context of that phenomenon, levels of medicalization, its models in a diachronic view, main authors and essential examples of medicalization. This will be the starting point for considerations on the medicalization process in Poland

10

ANOMIA I DEWIACJA W PERSPEKTYWIE OCENY WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ

72%

Jurczyk M. B.

Polityka Społeczna

|

2016

|

vol. 43

|

issue 3(504)

24-28

EN

The subject of this article is the discussion of various ways of understanding deviation and anomy in the social life. First of all, the article deals with the connection of those notions with the function of social control as well as the function of social labelling and stigimatizing. Also, the article discusses the notion and phenomenon of positive deviation according to Jerzy Kwaśniewski’s concept. A reference has been made to the sociological theories explaining theoretical bases for interpretation of deviant behaviours, as well as the role of school and family environment in the development of deviant behaviours. Here, a reference to Robert Agnew’s General Strain Theory is of a special importance.

PL

Przedmiotem artykułu są rozważania na temat różnych sposobów rozumienia dewiacji i anomii w życiu społecznym. Przede wszystkim jako funkcji kontroli społecznej oraz jako funkcji naznaczania i stygmatyzacji. Rozważane jest także pojęcie i zjawisko dewiacji pozytywnej w koncepcji Jerzego Kwaśniewskiego. Odwołano się do teorii socjologicznych wyjaśniających teoretyczne podstawy interpretacji zachowań dewiacyjnych, jak również roli środowiska szkolnego oraz rodzinnego w rozwoju zachowań dewiacyjnych. Tu szczególnego znaczenia nabiera odwołanie się do teorii napięcia Roberta Agnew.

11

Hejterstwo w komunikacji internetowej: charakterystyka zjawiska, przyczyny i sposoby przeciwdziałania.

72%

Juza M.

Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja

|

2015

|

vol. 25

27-50

PL

Hejterstwo internetowe to stosunkowo nowa forma dewiacyjnych zachowań podczas publicznych dyskusji internetowych polegająca na używaniu obelżywego języka, pogardliwej ocenie różnych zjawisk, obrażaniu zarówno rozmówców jak i różnych innych podmiotów, wyrażaniu agresji i nienawiści pod ich adresem. Jest to zjawisko ograniczone do sfery Internetu i wyraża się wyłącznie w postaci werbalnej. Zawsze jest też ukierunkowane na inne osoby bądź grupy. Zachowania określane tym mianem naruszają zarówno powszechnie przyjęte w społeczeństwie normy nieformalne dotyczące grzeczności, jak i normy prawne , które chronią godność człowieka. Pozostają zazwyczaj także w sprzeczności z netykietami, czyli kodyfikacjami norm formułowanymi dla Internetu jako całości lub dla poszczególnych form komunikacji internetowej. Przyczyn tego zjawiska można szukać zarówno w zjawiskach pozainternetowych (np. powodujących frustrację, która przekłada się następnie na agresywne zachowania w Internecie), jak i w uwarunkowaniach samej komunikacji internetowej, które mogą prowokować agresję rozmówców. Można spotkać się również z opiniami, że hejterstwo jest inspirowane przez właścicieli platform, na których odbywają się dyskusje, ponieważ nienawistne komentarze napędzają dyskusję i zwiększają zyski organizatorów. Pojawiają się również opinie, że hejterstwo jest szczególnie nasilone w polskojęzycznym Internecie. Kwestie takie wymagają weryfikacji. Przeciwdziałanie temu zjawisku jest niezwykle trudne. W pewnych przypadkach, naruszających wyraźnie dobra chronione prawem państwowym, można odwoływać się do organów władzy, jednak nie zawsze jest to możliwe, nie zawsze też jest skuteczne. Innym sposobem jest wyraźne formułowanie zasad zachowania dla pewnych fragmentów komunikacji internetowej oraz ustanowienie oddolnych organów kontroli społecznej (moderacja) i ewentualnych sankcji. Można również rozważyć sprawowanie kontroli przez wszystkich użytkowników danego fragmentu komunikacji internetowej i stosowanie sankcji nieformalnych bądź ignorowanie hejterów, jednak skuteczność takich metod jest ograniczona. Tak czy inaczej powstrzymanie internetowego hejterstwa jest jednak istotna kwestia, ponieważ dotyczy ważnego sposobu prowadzenia debaty publicznej, co w społeczeństwach demokratycznych jest sprawą kluczowej wagi.

EN

Hate acts in Internet are a relatively new form of deviant behaviour in Internet public debates. They are marked by the use of insulting language, scornful judgments of various phenomena, an offensive attitude towards co-participants and other individuals, and the expression of aggression and hatred towards them. Such hate acts are limited to Internet, take solely verbal forms, and always target other individuals or groups. Behaviours qualified under the name of hate acts violate commonly accepted informal social norms of courtesy and legal norms established to protect human dignity. They usually contradict netiquettes, i.e. codes of conduct dedicated to Internet as a whole or to specific Internet communication forms. The root causes of Internet hate acts may be found outside the Internet space (e.g. triggers of frustration which next translates into aggressive behaviours on the Internet), and in the very nature of Internet communication which may prompt aggression of participants. Some opinions are voiced that such hate is inspired by the owners of discussion platforms, as hateful comments fuel the debate and boost their income. Others would claim that such hate acts are particularly acute on the Polish-speaking Internet. Such assumptions require further verification. It is highly difficult to counteract Internet hate. In cases which overtly violate rights protected by public legislations, authorities could be requested to act upon. This option is not always available, and if available, not always effective. Explicit definition of codes of conduct for specific segments of Internet communication may be another solution, together with the establishment of bottom-up social control entities (moderators), with ensuing sanctions. It may also be envisaged to introduce control mechanisms exerted by all users of a specific Internet communication segment, and to apply informal sanctions or ignore “haters”; however, such measures are of limited effectiveness. In any case, putting a halt to Internet hate acts is vital, as it touches upon an important mode of public debate, of key importance in democratic societies.

12

Motywy zabójstw homoseksualnych Część III — motywy emocjonalne

72%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2017

|

vol. 1(125)

77-99

PL

Niniejsze opracowanie charakteryzuje motywy zabójstw homoseksualnych uwarunkowanych emocjonalnie, które należą do tej szczególnej grupy czynów, gdzie w zachowaniu sprawcy przeważają zmienne emocjonalno-afektywne, a nie poznawcze, jak w przypadku grupy zabójstw uwarunkowanych motywami racjonalnymi. Treść różnorodnych motywów emocjonalnych, ich kierunek i nasilenie są przede wszystkim zależne od właściwości osobowościowych sprawców, m.in. ich potrzeb, nastawień i oczekiwań, a także czynników zewnętrznych kumulujących się w sytuacji kryminogennej. Zazwyczaj tego rodzaju czyny mają niezwykle burzliwy przebieg, włącznie z wyładowaniem psychoruchowym i zaburzeniami świadomości. Jest to związane z działaniem sprawcy w poczuciu krzywdy, zagrożenia, zazdrości, lęku, nienawiści, chęci zemsty i wszelkiego rodzaju zachowaniami emocjonalno-afektywnymi, będącymi odpowiedzią na sytuacje trudne. W tej grupie zabójstw najbardziej uzewnętrznia się rola ofiar, ich predestynacja i przyczynienie się. Najczęściej bowiem zabójstwa te noszą zespół cech retorsyjno-odwetowych, gdyż sprawca z reguły doznaje krzywdy moralnej bądź fizycznej ze strony ofiary albo jego dobra stają się zagrożone. W większości tych zabójstw można przyjąć, iż zostały one popełnione w obronie subiektywnie pojmowanej godności osobistej (np. utrata męskości w związku z napastowaniem lub zgwałceniem homoseksualnym) oraz z poczucia zagrożenia własnych dóbr i wolności osobistej, tj. wolności od przymusu w sferze stosunków seksualnych. Ma to miejsce wówczas, gdy ofiara sama popełnia przestępstwo, zanim dozna wiktymizacji. Samo jej zachowanie staje się więc czynnikiem wiktymogennym, który niejednokrotnie natychmiast rodzi sytuację kryminogenną, inicjując proces motywacyjny sprawcy zabójstwa, przy czym niezależnie od motywów pierwotnych pod wpływem wzrastających procesów emocjonalnych mogą występować również motywy wtórne, np. chęć ukarania ofiary za jej postawę. Motywy emocjonalne wystąpiły w 39 (tj. 52%) zabójstwach homoseksualnych dokonanych przez 41 (tj. 49,4%) sprawców wobec 41 (tj. 50,6%) ofiar. Motywy nieustalone wystąpiły w jednej sprawie zabójstwa (dwóch sprawców, jedna ofiara). Nieznaczna większość sprawców dopuściła się więc zabójstw z motywów emocjonalnych, przy czym ich tło motywacyjne w zakresie osobowościowo-sytuacyjnym było zróżnicowane. Na tym tle wyodrębniono więc 11 stanów emocjonalnych związanych z określoną reakcją w sytuacji kryminogennej, związanej z interakcją sprawcy i ofiary. Stanowiły one motywy wiodące zabójstw homoseksualnych. Natomiast często motywami ubocznymi w tej grupie zbrodni była kradzież mienia, gdy sprawca po ochłonięciu emocjonalnym związanym z dokonanym zabójstwem przywłaszczał sobie dobra materialne ofiary. Na podstawie analizy motywów emocjonalnych można wyodrębnić czynniki sprzyjające popełnianiu zabójstw wśród stałych lub przygodnych partnerów homoseksualnych. Do czynników tych należy zaliczyć: — pozostawanie sprawcy i ofiary pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków psychotropowych, — silna presja kulturowa i obyczajowa na zachowanie honoru, męskości i godności, — stan depresji związany z kłótniami na tle zazdrości i posądzeń o zdradę, — doznany zawód miłosny, — molestowanie i napastowanie seksualne partnera, kolegi lub osoby dopiero poznanej, — groźby i szantaż wobec partnera, — chęć nadmiernego uzależnienia partnera i niepozwalanie na zerwanie związku, — znęcanie się fizyczne i moralne nad partnerem, jego poniżanie, — dążenie do realizacji własnych po - trzeb seksualnych bez zgody lub z pokrzywdzeniem partnera, — niedotrzymanie obietnicy i odmowa zapłaty za usługę homoseksualną, — uprzednie zgwałcenie albo uwiedzenie seksualne w dzieciństwie przez homo- lub biseksualnych mężczyzn, które wpłynęło negatywnie na dalszą drogę życiową i orientację płciową uwiedzionego, — zgwałcenie i wykorzystanie seksualne partnera lub innej osoby w stanie bezradności oraz przy nadużyciu stosunku zależności albo wyzyskaniu krytycznego położenia.

13

Narracja jako kreacja rzeczywistości społecznej. Przypadek Lope de Aguirre na tle historii wyprawy Pedra de Ursúi 1560–1561

72%

Tarczyński A.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2024

|

vol. 67

|

issue 1

105-128

EN

This article presents a particular case of the creation of social reality through the prism of accounts drawn up ex post, in most cases by participants in the reported events. They describe the story of an expedition that set out from Peru in September 1560 under the command of Pedro de Ursúa in search of a rich land called “Omagua and El Dorado”, which soon turned into a rebellion led by Lopede Aguirre. The rebellion leader’s crossing of successive legal, moral, social and cultural boundaries provided the ground for the interpretation of these actions and Aguirra himself by the authors of the accounts. The sheer number of surviving accounts (15 are now known to have been published in print), unparalleled in the history of other exploration and conquest ventures of the New Worldin the 16th century, appears to be a singular circumstance. Reference is also made – although this is not the main focus of the text – to interpretations of Lope de Aguirre’s character and actions several hundred years later. The aim continues to be to show the practices of interpreting social reality in this particular case, where the actions performed seem to question and challenge the established social order (in this case, shaped by the colonial conquest of Hispanic American society).

PL

Tekst artykułu zawiera prezentację szczególnego przypadku kreowania rzeczywistości społecznej przez pryzmat relacji sporządzonych ex post, w większości przypadków autorstwa uczestników opisywanych wydarzeń. Relacjonowaną przez nich materią była historia wyprawy, która wyruszyła z Peru we wrześniu 1560 roku pod dowództwem Pedra de Ursúi w poszukiwaniu bogatej krainy określanej jako „Omagua i El Dorado”, a która niebawem przekształciła się w bunt pod wodzą Lope de Aguirre. Przekraczanie przez przywódcę buntu kolejnych granic prawnych, moralnych, społecznychi kulturowych stało się podłożem dla interpretacji tych działań i osoby Aguirra przez autorów relacji. Szczególną okolicznością jawi się tu sama liczba zachowanych relacji (obecnie znamy 15, które zostały wydane drukiem), niemająca odpowiednika w dziejach innych przedsięwzięć odkrywczych i zdobywczych Nowego Świata w XVI wieku. Wspomniano także – choć nie jest to główny wątek tekstu – o późniejszych o kilkaset lat interpretacjach postaci i działań Lope de Aguirre. Celem pozostaje ukazanie praktyk interpretowania rzeczywistości społecznej, w tym szczególnym przypadku, gdy dokonywane działania zdają się kwestionować i stają się wyzwaniem dla ugruntowanego porządku społecznego (w tym przypadku, ukształtowanego w wyniku podboju, kolonialnego społeczeństwa Hispanoameryki).

14

Stygmatyzacja społeczna jako perspektywa teoretyczno-badawcza (na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych)

58%

Kudlińska I., Łódzki U., Iwona Kudlińska – magister a. s. n. U. Ł. D. w. K. S. S. i. P. S. w. I. S. U. Ł. Z. s. p. s. w. t. p. p., kudlinska@eu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 38

PL

W artykule przedstawiono perspektywę stygmatyzacji społecznej, po pierwsze jako kategorię teoretyczną, po wtóre jako kierunek badań. Artykuł stanowi głos w dyskusji nad zastosowaniem i definiowaniem koncepcji stygmatyzacji społecznej oraz jej związków z bliskoznacznymi pojęciami: etykietowania, dewiacji, stereotypizacji, dyskryminacji i wykluczenia społecznego. Dyskutowane są zarówno zalety, jak i ograniczenia koncepcji stygmatyzacji. W dalszej części, autorka analizuje zastosowanie teorii na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych (w tym nurt „welfare stigma”). Artykuł prezentuje wyniki pogłębionych badań przeprowadzonych z klientkami pomocy społecznej nad doświadczaniem przez nie stygmatyzacji w związku z byciem klientem pomocy społecznej, w szczególności odczuwaniem wstydu, upokorzenia oraz radzeniem sobie ze stygmatyzacją. Badania nad stygmatyzacją społeczną nie mają jak dotąd tradycji w polskiej socjologii, dlatego włączanie perspektywy stygmatyzacji do badań i refleksji socjologicznej nad ubóstwem wzbogaca, pogłębia wiedzę na temat funkcjonowania ludzi zmarginalizowanych.

EN

The article examines concept of social stigma, firstly as a theoretical framework, secondly as a direction for studies. The article discusses defining stigma and its components: labeling, deviance, stereotyping, discrimination and social exclusion. The paper examines both advantages and limitations of stigma concept. In further part the author analyzes use of the stigma concept on the example of poverty studies. According to stigma of welfare recipients, the paper focuses on the construction of welfare stigma in female welfare recipients’ daily lives. In – depth interviews with Polish women on welfare were analyzed, particularly in terms of how poor women feel about being on welfare and how they manage with the shame of welfare. Because of lack of such research, it is important to apply stigma concept, particularly to understand social exclusion and discrimination of the disadvantaged.

15

Poza polis – o (nie)możliwych zastosowaniach psychoanalizy w refleksji nad Prawem i dewiacją

58%

Michalik G.

Kultura i Wartości

|

2017

|

issue 24

DE

Im Artikel beschreibt der Autor die Problematik des Gesetzes und der Abweichung in der Psychoanalyse von Jaques Lacan unter Bezug auf ihre sozial-politische Interpretation von Slavoj Żiżek. Die aufgegriffene Thematik umfasst Fragen nach der Möglichkeit der psychoanalytischen Reflexion über die Abweichung - was ist das Gesetz und seine Übertretung unter dem Gesichtspunkt der Psychoanalyse? Es stellt sich heraus, dass das Gesetz (im weitesten Sinne) Lacan zufolge in ständiger dialektischer Beziehung zu dem Begehren bleibt. Diese Dialektik liegt einerseits jedem normativen Verhältnis des Subjekts zum Gesetz zugrunde, andererseits kann sie Grundlage für nicht normatives Verhalten bilden. Im ersten Fall erfüllt das Gesetz emanzipatorische Funktionen, es schützt vor dem Trauma, den Anderen zu begehren und erlaubt, sich von der Abhängigkeit von ihm zu lösen. Im zweiten Fall bildet das Gesetz die Bedingung seiner eigenen Übertretung. Darüber hinaus kann die Kategorie des Realen und des Mangels eine neue Perspektive in die Reflexion über die Abweichung und ihre ethische Dimension einführen.

EN

In this paper, author describes topics of the Law and deviation in lacanian psychoanalysis, using socio-political works of Slavoj Żiżek. Issues include questions about the possibility of psychoanalytic reflection on deviation - what is the law and its transgression in perspective of psychoanalysis? Psychoanalysis shows that the Law (in the broadest sense) remains in a constant dialectical relation with Desire. This, on the one hand, is a basis of subject’s normative relation with the Law. On the other hand, dialectic of Law and Desire could be basis for deviational behaviors . Also, the Law has a emancipatory nature because Law protects subject form trauma of the Other's desire, allows liberation from his dependence; but also, the Law is a condition of its own trasgression. Moreover, the Lacanian terms of Real and Lack could offer new pespectives on deviation and its ethical dimension.

PL

W artykule autor opisuje problematykę prawa i dewiacji w psychoanalizie Jacquesa Lacana, wykorzystując jej społeczno-polityczne odczytania autorstwa Slavoja Żiżka. Podejmowana tematyka obejmuje pytania o możliwość psychoanalitycznej refleksji nad dewiacją – czym jest prawo oraz jego przekroczenie w optyce psychoanalizy? Okazuje się, że Prawo (w najszerszym sensie) według Lacana pozostaje w stałej dialektycznej relacji z pragnieniem. Ta dialektyka z jednej strony leży u podstaw każdej normatywnej relacji podmiotu z Prawem, z drugiej strony stanowić może podłoże zachowania nienormatywnego. W pierwszym przypadku, Prawo spełnia funkcje emancypacyjne – chroni przed traumą pragnienia Innego, pozwala wyzwolić się z zależności wobec niego; w drugim przypadku Prawo stanowi warunek swojego własnego przekroczenia. Co więcej, Lacanowska kategoria Realnego, Braku wprowadzać może nową perspektywę do refleksji nad dewiacją oraz jej wymiarem etycznym.

16

Stygmatyzacja społeczna jako perspektywa teoretyczno-badawcza (na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych)

58%

Kudlińska I.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

issue 38

51-72

EN

The article examines concept of social stigma, firstly as a theoretical framework, secondly as a direction for studies. The article discusses defining stigma and its components: labeling, deviance, stereotyping, discrimination and social exclusion. The paper examines both advantages and limitations of stigma concept. In further part the author analyzes use of the stigma concept on the example of poverty studies. According to stigma of welfare recipients, the paper focuses on the construction of welfare stigma in female welfare recipients’ daily lives. In – depth interviews with Polish women on welfare were analyzed, particularly in terms of how poor women feel about being on welfare and how they manage with the shame of welfare. Because of lack of such research, it is important to apply stigma concept, particularly to understand social exclusion and discrimination of the disadvantaged.

PL

W artykule przedstawiono perspektywę stygmatyzacji społecznej, po pierwsze jako kategorię teoretyczną, po wtóre jako kierunek badań. Artykuł stanowi głos w dyskusji nad zastosowaniem i definiowaniem koncepcji stygmatyzacji społecznej oraz jej związków z bliskoznacznymi pojęciami: etykietowania, dewiacji, stereotypizacji, dyskryminacji i wykluczenia społecznego. Dyskutowane są zarówno zalety, jak i ograniczenia koncepcji stygmatyzacji. W dalszej części, autorka analizuje zastosowanie teorii na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych (w tym nurt „welfare stigma”). Artykuł prezentuje wyniki pogłębionych badań przeprowadzonych z klientkami pomocy społecznej nad doświadczaniem przez nie stygmatyzacji w związku z byciem klientem pomocy społecznej, w szczególności odczuwaniem wstydu, upokorzenia oraz radzeniem sobie ze stygmatyzacją. Badania nad stygmatyzacją społeczną nie mają jak dotąd tradycji w polskiej socjologii, dlatego włączanie perspektywy stygmatyzacji do badań i refleksji socjologicznej nad ubóstwem wzbogaca, pogłębia wiedzę na temat funkcjonowania ludzi zmarginalizowanych.

17

Dewiacja i Anomia w Ujęciu Systemowym / Deviation and Anomy Viewed Through Systems Theory

58%

Celmer B.

Kultura i Społeczeństwo

|

2013

|

vol. 57

|

issue 2

133-154

EN

Pojęcia dewiacji i anomii rozpatrywane w ujęciu systemowym mogą ułatwić szersze spojrzenie na bardzo wiele zachodzących we współczesnym świecie zróżnicowanych zjawisk, które można określić jako dewiacyjne bądź bliskie dewiacji, a także dostrzeżenie czynnikow je wyzwalających. Każdy system społeczny wymaga zachowania minimalnego porządku - wyznaczenia liczby dopuszczalnych zachowań, normalności zbudowanej nie na wskazaniu porządku, lecz na ograniczeniu nieporządku, czyli wyznaczeniu ilości i rodzaju dostępnych informacji, a więc ustanowieniu zakresu „normalności”. Współcześnie za sprawą dyferencjacji system społeczny przyzwala na coraz większy zakres nieporządku (Luhmann 2007b, s. 111-113). Poza procesem dyferencjacji w systemie społecznym o charakterze funkcjonalnym obserwuje się procesy odpływu latencji, refleksyjności, a przede wszystkim stałą anomię społeczną. Współczesna powszechność dewiacji, zwłaszcza takich, które można określić jako „słabe”, bądź też z pogranicza dewiacji, a także niejasność tego, co dewiacyjne, związana jest z szybkim tempem przemian z jednej strony, płynnością i skomplikowaniem struktury, a z drugiej z trwałością percepcji i semantyk, zachowywaną za sprawą socjalizacji i ciągłości kultury.

18

Urok niebezpieczeństwa: sieci społeczne a „niebezpieczne mody” wśród młodzieży i dzieci

58%

Novikova K.

Journal of Modern Science

|

2015

|

issue 2(25)

53-64

EN

Th e paper elaborates on several actual “dangerous fads” among youngsters and children that from early age take an active part in computer-mediated Internet communication. On the one side there is a phenomenon of fashion that has been infl uential since the early modernity basing on the novelty craze and distinction. On the other side, in the late modernity there are the advanced communication and information technologies that have brought about new and instant communication practices for the youngsters, especially in the developed world. Social media enormously facilitate various hazardous activities of youngsters in terms of mutual informing, experience sharing or even community creation around various more or less safe activities and interests. Several social networking mechanisms (contagion, homophily etc.) are presented along with the respective threats connected with the dangerous youth fads that spread easily thanks to the new technologies and advanced electronic networking skills of the youth.

PL

W artykule przeanalizowano szereg “niebezpiecznych mód” wśród młodzieży i dzieci, którzy już od wczesnych lat biorą aktywny udział w komunikacji internetowej. Z jednej strony, warto zwrócić uwagę na zjawisko mody, wynikającej jeszcze z czasów wczesnej nowoczesności i opierającej się na pogoni za nowością i wyróżnianiem się. Z innej strony, w czasach późnej nowoczesności mamy do czynienia z zaawansowanymi technologiami komunikacyjnymi i informacyjnymi, które umożliwiły praktyki nowej, praktycznie natychmiastowej komunikacji, w szczególności wśród młodzieży w krajach rozwiniętych. Media społecznościowe bardzo ułatwiają ryzykowne działania młodych użytkowników w sensie wzajemnego informowania, dzielenia się doświadczeniem lub nawet kształtowanie wspólnoty. W artykule pokazano pewne mechanizmy działania sieci społecznych (zaraźliwość, homofi lia), rzutujące na zagrożenie, które jest związane z niebezpiecznymi zainteresowaniami młodzieży, szybko rozpowszechniającymi się dzięki nowym technologiom i zaawansowanym umiejętnościom sieciowym młodzieży.

19

Odmieńcy z naszego podwórka.

51%

Soczewka M.

Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja

|

2015

|

vol. 25

51-78

PL

W pracy zostały zebrane i zestawione wyniki badań, które przeprowadzono w celu zrozumienia struktury społeczności lokalnej, jednego z mokotowskich osiedli. Do analizy dobrana została teoretyczna nadbudowa, pomocna w zbudowaniu interdyscyplinarnej analizy sytuacji grupy, powszechnie zwanej marginesem społecznym. Z zestawionego materiału wyłaniają się wnioski natury kryminologicznej, socjologicznej i antropologicznej. Badania dotyczą osób, które spędzają swój wolny czas w okolicach śmietnika. Tym zachowaniem odróżniają się od reszty społeczności, rutynowo i akceptowalnie organizujących swoją egzystencję. Zobrazowany zostaje mechanizm działania nieformalnej i formalnej kontroli społecznej, która tworzy podstawy definicyjne norm i granice odstępstw od nich.

EN

The article presents the collection and comparison of the results of studies conducted in order to better understand the structure of the local community in one of Warsaw Mokotów District housing estates. The paper presents the theoretical underpinnings which help build up an interdisciplinary approach to the analysis of the group whose members are commonly considered as “misfits”. Based on research material, some criminological, sociological and anthropological conclusions are formulated. The study covered individuals who spend their free time nearby dumpsters, and differ in that respect from the rest of the community members who would tend to live in a routine and acceptable manner. The paper discusses the mechanisms of informal and formal social control: a founding element of the definition of social norms and the limits of deviance.

20

Развитие информационно-компьютерных технологий как фактор, влияющий на социальное здоровье личности

44%

Ермоленко И. А., Северин А. В.

Psychologiczne Zeszyty Naukowe

|

2017

|

issue 2

101-110

RU

В статье проанализированы разнообразные аспекты влияния информационно-компьютерных технологий на социальное и психическое здоровье личности. Рассмотрены психологические эффекты, феномены и закономерности, возникающих в Интернет – и компьютерной среде. Сделан акцент на амбивалентном характере происходящих культур- ных и психологических трансформаций в области развития высших психических функций личности. Затрагивается вопрос об эволюции психики современного человека, предлагающий рассмотреть под новым углом зрения критерии социального здоровья современного человека.

PL

W artykule przeanalizowano różne aspekty wpływu technologii informacyjno--komputerowych na środowisko społeczne i zdrowie psychiczne osobowości. Omówiono efekty psychologiczne, zjawiska i prawidłowości występujące w Internecie i w środowisku komputerowym. Zwrócono uwagę na ambiwalentny charakter kulturowych i psychologicznych zmian zachodzących w obszarze wyższych funkcji psychicznych jednostki. Postawiono pytanie o ewolucję psychiki współczesnego człowieka, odpowiedź, na które przewiduję przyjęcie nowych kryteriów zdrowia człowieka w obecnych czasach.

EN

The article analyzes various aspects of the impact of ICT on social and mental health of the individual. The psychological effects, phenomena and regularities that arise in Internet and computer environment. The emphasis on the ambivalent nature of cultural and psychological transformations in the field of development of higher mental functions of personality. Address the question of the evolution of the psyche of modern man, offering to consider a new angle of view of criteria of social health of modern man.

Refine search results

Samorządowa wspólnota terytorialna – innowacja negatywna transformacji ustrojowej w Polsce

Dobry gej, zły gej. O niejednoznaczności definiowania dewiacji w zjawisku paniki moralnej

The Role of Post-Penitentiary Assistance in Counteracting the Social Stigmatisation and Marginalisation of Former Convicts Released from Penitentiary Facilities

HOMOSEKSUALIZM W ASPEKCIE WYBRANYCH TEORII KRYMINOLOGICZNO-SOCJOLOGICZNYCH

Voice recovery – paradigm shift in transgender research

Pedagogical and Theological Reflections on the De-Stigmatization Process

Motywy zabójstw homoseksualnych. Część II — motywy racjonalne

Refleksje pedagogiczno-teologiczne nad procesem destygmatyzacji

Medykalizacja społeczeństwa w socjologii amerykańskiej

ANOMIA I DEWIACJA W PERSPEKTYWIE OCENY WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ

Hejterstwo w komunikacji internetowej: charakterystyka zjawiska, przyczyny i sposoby przeciwdziałania.

Motywy zabójstw homoseksualnych Część III — motywy emocjonalne

Narracja jako kreacja rzeczywistości społecznej. Przypadek Lope de Aguirre na tle historii wyprawy Pedra de Ursúi 1560–1561

Stygmatyzacja społeczna jako perspektywa teoretyczno-badawcza (na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych)

Poza polis – o (nie)możliwych zastosowaniach psychoanalizy w refleksji nad Prawem i dewiacją

Stygmatyzacja społeczna jako perspektywa teoretyczno-badawcza (na przykładzie badań nad stygmatyzacją ludzi biednych)

Dewiacja i Anomia w Ujęciu Systemowym / Deviation and Anomy Viewed Through Systems Theory

Urok niebezpieczeństwa: sieci społeczne a „niebezpieczne mody” wśród młodzieży i dzieci

Odmieńcy z naszego podwórka.

Развитие информационно-компьютерных технологий как фактор, влияющий на социальное здоровье личности