Search results

1

Filosofie Wolfganga Haricha ve světle jeho pozůstalosti

100%

Bojda M.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2022

|

vol. 70

|

issue 2

363-380

EN

This review study is dedicated to the work of the German philosopher Wolfgang Harich. In the light of a new edition of his collected works, the author situates Harich’s work in the philosophical and historical contexts out of which it grew. The edition under discussion shows the admirable scope of Harich’s philosophical legacy – its range, erudition and originality. His uniqueness arises especially in regards to the persecutions to which he was subjected in the former GDR and from which it inter alia emerges that a great part of his work in the collected edition is being published for the first time. The study shows the main features of Harich’s thinking to be a significant contribution to the systematic development of Marxist philosophy in the 20th century and interprets them with regard to the newly made available sources, probably for the first time in the Czech environment.

CS

Tato recenzní studie je věnována dílu německého filosofa Wolfganga Haricha. Ve světle nové edice jeho pozůstalosti zasazuje Harichovo dílo do filosofických i historických kontextů, z nichž vyrůstalo. Recenzovaná edice dokazuje obdivuhodný záběr Harichova filosofického odkazu, jeho rozsah, fundovanost i originalitu. Jeho mimořádnost vyvstává zejména vzhledem k perzekucím, jimž byl Harich vystavován v bývalé NDR a z nichž mj. vyplynulo, že větší část jeho díla v pozůstalostní edici vychází vůbec poprvé. Studie ukazuje hlavní rysy Harichova myšlení jako významný příspěvek k systematickému rozvinutí marxistické filosofie ve 20. století a vykládá je s ohledem na nově zpřístupněné prameny. V českém prostředí se tak děje pravděpodobně poprvé.

2

Paradigm of war and peace. The role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century

63%

Wojnowski M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2017

|

vol. 9

|

issue 17

273-305

EN

The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.

PL

Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno-historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.

3

Paradygmat wojny i pokoju. Rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.

63%

Wojnowski M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2017

|

vol. 9

|

issue 17

11-55

PL

Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno- historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.

EN

The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.

4

Conception of the Thing-in-itself in the Theory of Dialectical Materialism

63%

Tratnik S.

Estetyka i Krytyka

|

2015

|

issue 3(38)

107-124

EN

The theory of dialectical materialism as the official philosophy of the Com-munist Party of the Soviet Union present a vision of dynamic material pro-cesses forming the laws of development of the higher strata of being. In his interrelated reading of the traditions of German idealism, historical material-ism and Freudian-Lacanian psychoanalysis, Slavoj Žižek presents a vision of dematerialized matter as a way of trying to explain the genesis of subjectivity. This paper serves can be seen as an introductory text to this project as a presen-tation of how the concept of the Thing-in-itself is to be grasped within such an endeavor. The early materialist notion of den qua the paradoxical notion of something within the domain of nothing is taken by Žižek to be a way of conceiving the gap between Being and the One as the only true reality. In this way, a fresh presentation of the difference between idealism and materialism is given as an incentive to an insight to a different kind of objectivity.

5

Soviet Religious Law in 1917–1922: Ideological and Legal Foundations

63%

Bednaruk W., Gil A.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2023

|

vol. 32

|

issue 3

45-61

PL

W artykule zaprezentowano podstawy ideologiczne i prawne sowieckiej polityki wyznaniowej w latach 1917–1922, kiedy to teoretyczne założenia stanowiące podstawę stosunku nowej władzy do religii jako takiej przekuwane były w jej praktyczne podejście do związków wyznaniowych obecnych w przestrzeni funkcjonowania bolszewickiego państwa. Zwrócono uwagę na dwie podstawowe kwestie: (1) stosunku do religii w rozważaniach teoretycznych rosyjskich marksistów, zarówno przed objęciem władzy przez bolszewików w Rosji, jak i po jej przejęciu, (2) oraz aktów prawnych wydanych przez nową władzę, dotyczących miejsca religii w tworzącej się z wolna rzeczywistości w ciągu pierwszych pięciu lat jej funkcjonowania. Zarówno ideologia, jak i samo prawo miały służyć urzeczywistnieniu jednej idei – stworzeniu społeczeństwa komunistycznego, w pełni ateistycznego i uznającego tylko materializm dialektyczny. Jak się okazało z perspektywy późniejszych wydarzeń, lata 1917–1922 były dla tego zamierzenia kluczowe. Przyjęte wówczas ustawodawstwo stało się bazą jurydyczną sowieckiego prawa wyznaniowego, wcielanego w życie do końca istnienia ZSRR. Podstawę źródłową artykułu stanowią odpowiednie akty prawne oraz literatura przedmiotu.

EN

The article presents the ideological and legal foundations of the Soviet religious policy in 1917–1922, when the theoretical assumptions that formed the basis of the new government’s attitude to religion as such were transformed into its practical approach to religious associations present in the space of the functioning of the Bolshevik state. Attention was drawn to two basic issues: (1) the attitude towards religion in the theoretical considerations of Russian Marxists both before and after the Bolsheviks took power in Russia, and (2) the legal acts issued by the new power regarding the place of religion in the slowly emerging reality in the first five years of its existence. Both the ideology and the law itself were to serve the realization of one idea – the creation of a communist society, fully atheistic and recognizing only dialectical materialism. As it turned out from the perspective of later events, the years 1917–1922 were crucial for this intention. The legislation adopted at that time became the juridical basis of the Soviet religious law, implemented until the end of the existence of the USSR. The reference basis for the article is the relevant legislation and literature on the subject.

6

Mao’s Contributions to Marxism and Dialectical Materialism

51%

Allinson R. E.

Dialogue and Universalism

|

2018

|

issue 3

203-231

EN

This article raises the question of whether the thought of Mao Zedong is simply de-rivative from Marxist thought, whether it represents a deviation from Marxist thought, or whether it contains any original contribution to Marxist thought. It discusses such topics as Mao’s concepts of the principal and the non-principal aspect of the contradic-tion, Mao’s concept of permanent revolution, Mao’s replacement of the industrial prole-tariat with the peasant farmer class, Mao’s inversion of the classical Marxist position of the base determining the superstructure, Mao’s concept of the complementarity of oppo-sites, Mao’s concept of antagonistic and non-antagonistic contradictions, Mao’s reduc-tion of all laws of dialectic to one law.

Refine search results

2 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

1 Dialogue and Universalism

1 Estetyka i Krytyka

1 Filosofický časopis (Philosophical Journal)

1 Studia Iuridica Lublinensia

2 Wojnowski M.

1 Allinson R. E.

1 Bednaruk W.

1 Bojda M.

1 Gil A.

1 Tratnik S.

1 2023

1 2022

1 2018