Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  domy wypoczynkowe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie okoliczności budowania, a następnie utrzymywania w okresie międzywojnia ośrodków zdrowotno-wypoczynkowych Policji Województwa Śląskiego. Województwo śląskie w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej cieszyło się znaczną autonomią, łącznie z prawem posiadania własnej policji. Środowisko to w systemie dobrowolnych opodatkowań (bez pomocy państwa) wzniosło okazałe ośrodki wypoczynkowe w Zakopanem i Ustroniu, znakomicie służące mieszkańcom tych miast po dziś.
PL
Dwudziestolecie międzywojenne było w Polsce okresem wyjątkowego poświęcenia, które należy utożsamiać z wielkim patriotyzmem i wręcz emocjonalnym odnoszeniem się do spraw „wagi państwowej”. Jednym z jego przejawów było budowanie i utrzymywanie w systemie dobrowolnych opodatkowań ośrodków turystyczno-leczniczych. To była forma wspierania państwa w rozwiązywaniu jego ważnych społecznie problemów. W tym ogólnopolskim procesie nie zabrakło kolejarzy polskich, którzy tworzyli jedną z najbardziej licznych grup zawodowych. W ciągu kilkunastu lat uruchomiono kilka „pomnikowych” realizacji, z których część – przy zmienionej formie wykorzystania – funkcjonuje do dzisiaj.
EN
In Poland the interwar period was a time of an extraordinary sacrifice, which should be identified with great patriotism and even emotional referring to the matters of state. One of the signs was to develop and maintain tourist and health centers under a system of voluntary taxation. It was a form of supporting the state in solving its socially important problems. Polish railwaymen, who created one of the most numerous professional groups, participated in this nationwide process. Over several dozen years, several monumental projects have been launched, some of which – with a modified form of use – are still in operation today.
EN
When Poland regained its independence in 1918, there was a need to launch a fight for the health of polish citizens, mainly the elimination of omnipresent tuberculosis. The state was not able to afford the intensive creation of preventive health care system by building medical infrastructure. In such circumstances, many holiday houses, health houses, and even sanatoriums were built and maintained under voluntary taxation of citizens. Polish priests also participated in this nationwide process by organizing the so-called “Księżówki”, holiday houses, where they could rest and improve their health condition. One of these centers was established in 1927 in the village of Maksymówka, in the Eastern Borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth, within the Stanisławów deanery of the Lviv Archdiocese.
PL
Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku zaistniała potrzeba uruchomienia frontu walki o zdrowie jej obywateli, w tym głównie o wyeliminowanie wszechobecnej gruźlicy. Państwa nie było stać na intensywne tworzenie systemu profilaktyki zdrowotnej poprzez budowanie infrastruktury leczniczej. W takich okolicznościach wiele domów wypoczynkowych, domów zdrowia, a nawet sanatoriów wznoszonych i utrzymywanych było w trybie dobrowolnych opodatkowań obywateli. W tym ogólnopolskim procesie uczestniczyli też polscy kapłani, organizujący tzw. „Księżówki”, w których mogli poprawiać swoją kondycję zdrowotną duchowni. Jeden z takich ośrodków powstał w 1927 roku we wsi Maksymówka, na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, na terenie Dekanatu Stanisławowskiego Archidiecezji Lwowskiej.
PL
Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku pojawiła się konieczność podjęcia zdecydowanych działań na rzecz tworzenia infrastruktury profilaktyki zdrowotnej i godnego wypoczynku. Tymczasem państwo polskie nie mogło przeznaczać znaczących środków na budowę sanatoriów, domów zdrowia czy domów wypoczynkowych. Na początku lat 20. XX wieku było już powszechnie wiadomo, że tego typu placówki i ośrodki będą w dużej mierze wznoszone i prowadzone w oparciu o system dobrowolnych opodatkowań obywateli polskich. Pierwsze tego typu inwestycje realizowały środowiska nauczycielskie. Około 6 tysięcy nauczycieli było zrzeszonych w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (TNSŚiW). Inauguracyjną placówkę zbiorowego wypoczynku towarzystwo uruchomiło w 1929 roku na Helu, drugą w 1933 roku w Krynicy i trzecią w 1934 roku w Orłowie Morskim (dzisiejsza Gdynia). W toku przeprowadzonych badań akcja budowania własnych domów turystyczno-wypoczynkowych przez nauczycieli szkół średnich i wyższych jawi się nam jako dobrowolny, znaczący ruch społeczny, w którym ważną rolę pełnią też akcenty patriotyczno-obywatelskie.
EN
When Poland regained its independence in 1918, there was a need to take decisive action to build health prevention and rest with dignity infrastructure. Meanwhile, the Polish State couldn’t allocate significant funds to build sanatoriums, health houses and holiday houses. At the beginning of the twenties of the twentieth century, it was already known that such institutions and centers would be largely, mostly erected and run on the basis of the voluntary tax system of Polish citizens. The first of this type of investment were carried out by teachers’ environments. Approximately 6,000 teachers were members of The High School and College Teachers’ Association. The association launched inaugural collective recreation facility in 1929 in Hel, second one in 1933 in Krynica and third one in 1934 in Orłowo Morskie (now Gdynia). In the course of the research, the action of building their own tourist houses by high school and college teachers, it appears to us as a voluntary, significant social movement where also patriotic-civil accents play an important role.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.