Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: dramat młodopolski

Sort By:

Limit search:

Portret emocjonalny apostoła-zdrajcy w dramacie Karola Huberta Rostworowskiego Judasz z Kariothu (na podstawie analizy didaskaliów)

100%

Warda-Radys L.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

2019

vol. 18

163-177

The article presents the drama by Karol Hubert Rostworowski entitled Judasz zKariothu. The analysis has been expected to answer the question what picture of Judas Iscariot in Rost-worowski’s drama was like; what emotions the author put in the character; what language means he used; why there is still space for individual scenic interpretation in spite of very detailed – as it is believed – stage directions included in the text of the drama; and why there are differences in reception of the drama and in the appraisal of the behaviour of the main character. In order to answer those questions the stage directions have been analysed, which are elements typical of dramas as aliterary genre, and which by definition fulfil the function of ascript and comple-ment the main text.According to the analysis Rostworowski includes information about psychic states and emo-tions of the main character in the added text. Mostly they are negative and very intensive emo-tions. In some places the author reveals his emotional attitude to the main character (which is ambivalent). The uniqueness of the vocabulary concerning that fragment of the world (referring to emotions or indicating their symptoms) enables the author of the drama to clearly define the situation of speaking (to suggest the way of how the actors act), and – on the other hand – makes it possible to interpret the drama in afree and individualised way.

Przedmiotem badań w artykule jest utwór Karola Huberta Rostworowskiego pt. Judasz z Kariothu. Celem analiz było sprawdzenie, jaki obraz Judasza przedstawia Rostworowski w swoim dramacie. Jakie uczucia i emocje mu przypisuje? Jakich używa do tego środków językowych? Co powoduje, że mimo dokładnych, jak się ocenia, wytycznych inscenizacyjnych zawartych w tekście utworu zostaje jeszcze miejsce na indywidualną interpretację sceniczną? Co prowadzi do różnic w odbiorze przesłania utworu i oceny zachowania tytułowego bohatera? W tym celu w artykule przeanalizowano charakterystyczny dla dramatu jako rodzaju literackiego typ wypowiedzi – didaskalia, które z założenia pełnią typowe funkcje scenariuszowe i dookreślające to, co jest zawarte w tekście głównym. Analiza wykazała, że w tekście pobocznym Rostworowski bardzo często umieszcza informacje dotyczące stanów psychicznych i uczuć tytułowego bohatera. Są to przede wszystkim określenia emocji negatywnych o dużym natężeniu i intensywności. W kilku miejscach ujawnił się też stosunek emocjonalny (ambiwalentny) autora do bohatera dramatu. Specyfika słownictwa odnoszącego się do tego wycinka świata (referującego uczucia bądź wskazującego na ich objawy) pozwoliła autorowi z jednej strony wyraźnie dookreślić sytuację mówienia (zasugerować sposób zachowania aktorskiego), a z drugiej umożliwiła swobodę zindywidualizowanej interpretacji scenicznej utworu.

Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów

45%

Warońska-Gęsiarz J.

Transfer. Reception studies

2022

vol. 7

243-262

The author presents the functions of longing and the ways in which it is represented on the example of a few selected works by Bruno Winawer, an artist who made his debut in the Young Poland period and whose popularity and critical acclaim in the interwar period was ensured primarily by his dramas and columns. The author used texts from the initial and final phases of Winawer's work, the plays: Niziny [Lowlands] (1910), The Book of Job (1921), Ryk byłego lwa [The Roar of the Former Lion] (1936) and Żywy Ładunek [The Living Load] (1938), as well as a poem published in 'Chimera' (1907) as analytical material. By analysing Winawer's works, the author was able to diagnose longing as a consequence of feeling a lack or experiencing a loss, which led to distinguishing two types of longing: longing for something (longing spurs them to action, which is often almost exclusively limited to the realisation of a goal located in the indefinite future, which is not always clearly specified) and longing after the loss of something (people are passive, discouraged, embittered). The characters' longing is revealed in their words, behaviour and the way they perceive the world, although the power of experiencing it is also influenced by the current environment and the setting of the depicted world. In her article, the author also reflects on the longing revealed in Winawer's biography.

Die Autorin stellt die Funktionen der Sehnsucht und die Arten ihrer Darstellung am Beispiel einiger ausgewählter Werke von Bruno Winawer vor, einem Künstler, der im jungen Polen debütierte und dessen Popularität und kritische Anerkennung in der Zwischenkriegs-zeit vor allem durch seine Dramen und Kolumnen gesichert war. Als Analysematerial verwen-det die Autorin Texte aus der Anfangs- und Endphase von Winawers Werk, die Theaterstücke Niziny (1910), Księga Hioba (1921), Ryk byłego lwa (1936) und Żywy ładunek (1938), sowie ein veröffentlichtes Gedicht in „Chimera” (1907). In ihrem Artikel denkt die Autorin auch über die Sehnsucht nach, die in Winawers Biografie zum Ausdruck kommt.Die Analyse von Winawers Werken ermöglichte es der Autorin, die Sehnsucht als Folge des Gefühls eines Mangels oder des Erlebens eines Verlustes zu analysieren, was zwei Arten von Sehnsucht unterscheiden konnte: wenn die Menschen sich nach etwas sehnen (die Sehn-sucht regt sie zum Handeln an, das sich oft fast ausschließlich auf die Verwirklichung eines nicht immer klar definierten, in der unbestimmten Zukunft liegenden Ziels beschränkt) oder wenn die Menschen sich nach dem Verlust von etwas sehnen (die Menschen sind passiv, ent-mutigt, verbittert). Die Sehnsucht der Figuren offenbart sich in ihren Worten, ihrem Verhal-ten und der Art und Weise, wie sie die Welt wahrnehmen, obwohl die Kraft des Erlebens auch von der aktuellen Umgebung und der Gestaltung der dargestellten Welt beeinflusst wird.

Autorka omawia funkcje tęsknoty i sposoby jej przedstawiania na przykładzie kilku wybranych utworów Brunona Winawera, twórcy debiutującego jeszcze w Młodej Polsce, któremu popularność i uznanie krytyki w dwudziestoleciu międzywojennym zapewniły przede wszystkim dramaty i felietony. Jako materiał analityczny wykorzystała teksty pochodzące z początkowej oraz końcowej fazy twórczości Winawera, sztuki: Niziny (1910), Księga Hioba (1921), Ryk byłego lwa (1936) i Żywy ładunek (1938), a także wiersz opublikowany na łamach „Chimery” (1907). Analiza utworów Winawera pozwoliła autorce zdiagnozować tęsknotę jako konsekwencję odczucia braku albo doświadczenia straty, co wpłynęło na wyróżnienie spośród bohaterów ludzi tęskniących (tęskniących do czegoś; tęsknota pobudza ich do działania, które często ogranicza się niemal wyłącznie do realizacji nie zawsze jasno sprecyzowanego celu znajdującego się w bliżej nieokreślonej przyszłości) oraz ludzi tęsknych (doświadczonych stratą czegoś lub kogoś; biernych, zniechęconych, rozżalonych). Tęsknota postaci ujawnia się w ich słowach, zachowaniach oraz sposobie postrzegania świata, choć na siłę jej doświadczania wpływa również aktualne otoczenie i ukształtowanie świata przedstawionego. Autorka zastanawia się również nad tęsknotą ujawnianą w biografii Winawera.

Refine search results

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Transfer. Reception studies

1 Warda-Radys L.

1 Warońska-Gęsiarz J.

1 2022

1 2019

Search results

Portret emocjonalny apostoła-zdrajcy w dramacie Karola Huberta Rostworowskiego Judasz z Kariothu (na podstawie analizy didaskaliów)

Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów