Search results

1

DUSZPASTERSTWO WOJSKOWE NA OBSZARZE DIECEZJI WARMIŃSKIEJ W LATACH 1850–1873

100%

Jodkowski M.

Forum Teologiczne

|

2022

|

vol. 23

211-225

EN

In the middle of the 19th century, permanent military ministry was introduced in the state of Prussia. It provided pastoral care to the majority of Catholics who served in the Prussian army. In the diocese of Warmia, priests who worked closest to garrisons were usually involved in such services. They were typically not employed as chaplains on a full-time basis and they received low wages for their work among soldiers. A number of military units were located in areas of the Catholic diaspora, so priests from other areas commuted to these places. The chaplains were often expected to have additional qualifications, including knowledge of the Polish language, as Polish-speaking soldiers stationed there. In some garrison towns, which were visited by military chaplains at first, Catholic parishes were established over time.

XX

W drugiej połowie XIX w. wprowadzono w państwie pruskim stałe duszpasterstwo wojskowe, dzięki któremu objęto opieką pastoralną większość katolików służących w armii pruskiej. W diecezji warmińskiej najczęściej angażowano do tej posługi księży pracujących najbliżej garnizonu. Zazwyczaj pełnili oni funkcję kapelanów pozaetatowych. Ich wynagrodzenieza pełnione obowiązki wśród żołnierzy było niewielkie. Wiele jednostek wojskowych znajdowa-ło się na obszarach diaspory katolickiej, do których dojeżdżali zamiejscowi księża. Niejednokrotnie oczekiwano od nich dodatkowych kwalifikacji, w tym znajomości języka polskiego ze wzglę-du na stacjonujących tam polskojęzycznych żołnierzy. Dość często w miastach garnizonowych, które z posługą sakramentalną odwiedzał kapelan wojskowy, zakładano z czasem parafie katolickie.

2

Nauka miłości do ojczyzny jako misja Ordynariatu Polowego w nauczaniu Biskupa Polowego Wojska Polskiego Sławoja Leszka Głódzia

100%

Lisica J.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

217-230

PL

Ordynariat wojskowy to szczególny rodzaj przestrzeni, w której człowiek może kształtować i rozwijać miłość do własnej ojczyzny. Na ten właśnie element tożsamości patriotycznej wskazywał niejednokrotnie Sławoj Leszek Głódź – biskup polowy Wojska Polskiego w latach 1991-2004. W artykule zawarta jest analiza wybranych przemówień i homilii biskupa polowego pod kątem obowiązków patriotycznych względem ojczyzny: wierności, miłości i obrony, które wynikają z pedagogiki kształcenia patriotycznego. W tej perspektywie możliwe stało się również ukazanie zarysu duszpasterstwa wojskowego obejmującego żołnierzy i kombatantów.

3

Uprawnienia i obowiązki duszpasterzy wojskowych jako przejaw znaczenia i roli duchowieństwa w Wojsku Polskim od pierwszego rozbioru do podpisania traktatu ryskiego 18 marca 1921 roku

84%

Kołota J.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2019

|

vol. 14

|

issue 16 (1)

101-121

EN

Military chaplaincy in Poland has a rich tradition, shaped by many different circumstances and political conditions. With the development of the army, various regulations were created over the centuries intended to normalize the functioning of religious ministry in the military and adapt it to meet the needs of the developing armed forces. The article presents the work of both secular and church authorities aimed at regulating the status of military chaplains by granting privileges and rights, as well as clearly defining the duties of chaplains in the military, from the time of the First Partition to the 1921 Treaty of Riga.

PL

Duszpasterstwo wojskowe w Polsce ma bogatą tradycję, kształtowaną wieloma okolicznościami i uwarunkowaniami politycznymi. Wraz z rozwojem organizacji armii na przestrzeni wieków powstawały różne regulacje, które miały na celu unormowanie funkcjonowania posługi religijnej w wojsku i dostosowanie jej do potrzeb rozwijających się sił zbrojnych. Artykuł przedstawia działania władz świeckich, jak również kościelnych, mające na celu uregulowanie statusu duszpasterzy w wojsku poprzez nadawanie przywilejów i uprawnień, a także jasne określenie obowiązków kapelanów w wojsku, od czasów rozbioru do czasu pokoju ryskiego z 1921 r.

4

Żołnierskie drogi ks. kapelana Grzegorza Kuryłasa

84%

Grzybowski J.

Rocznik Teologiczny

|

2016

|

vol. 58

|

issue 2

243-268

PL

Artykuł traktuje o losie ks. Grzegorza Kuryłasa, kapelana w siłach zbrojnych II Rzeczypospolitej. W czasie II wojny światowej duchowny był organizatorem i szefem duszpasterstwa wojskowego wyznania prawosławnego w Armii Polskiej w ZSRR i Armii Polskiej na Wschodzie. Z pewnością postać ks. Grzegorza należy do najbardziej ciekawych i złożonych w dziejach wojskowego duszpasterstwa prawosławnego w omawianym okresie. Wokół historii księdza narosło wiele niejasności i kontrowersji. W oparciu o źródła archiwalne z Polski i Wielkiej Brytanii Autor omawia kolejne etapy jego służby duszpasterskiej w wojsku. Szlaki żołnierski i kapłański duchownego zostały ukazane na tle wydarzeń politycznych, które wówczas się dokonywały w kraju.

EN

The article deals with the fate of Fr. Grzegorz Kurylas, who was a chaplain in the armed forces of the Second Republic and the head of the military Orthodox chaplaincy in the Polish Army both in the Soviet Union and in the East during World War II. Fr. Kurylas certainly was an interesting personality and one of the most complex people in the history of the Orthodox military chaplaincy in the discussed period. Although he has always been very controversial among his contemporaries, his life and work are little explored. Based on the archival sources from Poland and Great Britain, the Author discusses the successive stages of his pastoral ministry in the army. His life’s path as a soldier and priest is presented against the background of the political events that took place in the country at that time.

5

Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Duszpasterstwo służb mundurowych w Polsce. Aspekt organizacyjno-prawny", Lublin, 11 marca 2023 roku

84%

Czuryk M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

481-484

EN

National Scientific Conference Chaplaincies of the uniformed services in Poland: Organizational and legal aspects, Lublin, March 11, 2023

PL

Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Duszpasterstwo służb mundurowych w Polsce. Aspekt organizacyjno-prawny, zorganizowanej w dniu 11 marca 2023 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Celem konferencji było podjęcie refleksji nad rolą i zadaniami oraz podstawami prawnymi funkcjonowania duszpasterstwa służb mundurowych w Polsce.

6

Rys historyczny posługi kapelanów wojskowych w Polsce do czasów utworzenia stałego duszpasterstwa

84%

Jaworski P.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 36

|

issue 1

EN

The spiritual and military service for God and homeland, being a particular aspect of callings for army chaplains, has a long history which reaches earliest times. Along with the development of army organisation different kinds of regulations have been formed which aimed at normalising the organisation of religious service in the army and adapting it to the needs of the developing services. This significant issue is the subject of historical reflexion covering the ministration in Polish Army until the permanent ministration was constituated.

PL

Duchowa i żołnierska służba Bogu i ojczyźnie, stanowiąca szczególny wymiar powołania kapelanów wojskowych, ma długą historię sięgającą najdawniejszych czasów. Wraz z rozwojem organizacji armii, na przestrzeni wieków powstawały różne regulacje, próbujące unormować organizację posługi religijnej w wojsku i dostosować ją do potrzeb rozwijających się sił zbrojnych. To ważne zagadnienie stanowi przedmiot refleksji historycznej obejmującej swym zasięgiem służbę duszpasterską w Wojsku Polskim do czasu ukonstytuowania się stałego duszpasterstwa wojskowego.

7

Żołnierz i duszpasterz. Działalność duszpasterska księdza protoprezbitera ppłk Szymona Fedorońki w Wojsku Polskim w latach 1922 – 1940

84%

Grzybowski J.

Rocznik Teologiczny

|

2018

|

vol. 02

209-236

PL

Artykuł traktuje o losie ks. protoprezbitera ppłk Szymona Fedorońki, kapelana wojskowego wyznania prawosławnego w odrodzonym Wojsku Polskim. Duchowny znakomicie zapisał się w dziejach Kościoła prawosławnego i sił zbrojnych II Rzeczypospolitej. W oparciu o źródła archiwalne Autor omawia kolejne etapy jego służby duszpasterskiej w wojsku – od szefa duszpasterstwa wojskowego w Przemyślu i Lublinie do naczelnego kapelana wyznania prawosławnego Wojska Polskiego i męczeńskiej śmierci w niewoli sowieckiej. Szlaki żołnierski i kapłański duchownego zostały ukazane na tle wydarzeń politycznych, które wówczas się dokonywały w kraju. Autor ukazuje m.in. najważniejsze problemy, z którymi musiał zmierzyć się kapelan pracujący na mieszanym narodowościowo i wyznaniowo terenie.

EN

The article deals with the fate of Fr. Protopriest Lt Col Szymon Fedoronko, who was was an Orthodox military chaplain in the reborn Polish Army. Th e priest has gone down in the history of the Orthodox Church and the armed forces of the Second Republic. Based on archival sources, the Author discusses the successive stages of his pastoral ministry in the army beginning with the head of the military chaplaincy in Przemysl and Lublin through the Orthodox chief chaplain in the Polish Army to his martyrdom in Soviet imprisonment. His life’s path as a soldier and priest is presented against the background of the political events that were taking place in the country at the time. The author shows, among other things, the most important problems the chaplain had to face working in an ethnically and religiously mixed area.

8

Organizacja i funkcjonowanie duszpasterstwa wojskowego w Republice Czeskiej

67%

Menke M.

Kościół i Prawo

|

2015

|

issue 4 (17) nr 1

89-102

PL

Artykuł dotyczy wykonywania specjalnego prawa akredytowanych Kościołów i związków wyznaniowych w Republice Czeskiej nt. powierzania osób wykonujących posługę religijną w Siłach Zbrojnych Republiki Czeskiej, czyli posługę kapelanów wojskowych. Model ten jest specyficzny w Czechach, zarówno od strony legislacyjnej, jak też organizacyjnej. Posługa duchownych w Armii Republiki Czeskiej ukonstytuowana została w Umowie o współpracy pomiędzy Armią Republiki Czeskiej, Ekumeniczną Radą Kościołów i Konferencją Episkopatu Czech oraz faktycznie ustanowiona rozkazem ministra obrony Republiki Czeskiej z 3 czerwca 1998 r. Artykuł streszcza ramy legislacyjne Kościołów w armii, charakterystykę organizacji posługi religijnej w RCz, oraz działalności Kościołów na tym obszarze. Główną treścią pracy kapelanów wojskowych jest ludzka formacja żołnierzy, działalność jest z zasady zupełnie amisyjna. Model jest ekumeniczny i różni się od zwykłego katolickiego rozumienia tej posługi.

EN

This article deals with exercising of the special law of accredited Churches and religious societies in the Czech Republic to authorize persons which pursue the pastoral activities into army system, it is to exercising the service of military chaplains. This model in Czech Republic is unique both on legislative, like as on organizational level. Military service in the Army was founded by the Agreement between the Ministry of Defence and the Ecumenical Council of Churches and the Czech Bishops’ Conference and the subsequent and established order of the Minister of Defence. The article summarizes the legislative framework for working of Churches in the army system; than describes the organization of military chaplaincy in the Czech Republic and Church activities in this area. The main content of work of military chaplains is the human formation of soldiers, action is essentially amissionary. This model is ecumenical one and different from the usual Catholic understanding of this service.

9

Ogniwa z dziejów duszpasterstwa w polskich formacjach granicznych

67%

Banaszek B.

Studia Gdańskie

|

2011

|

issue 29

155-162

PL

Dzieje polskiego duszpasterstwa wojskowego sięgają początków państwowości polskiej. W zorganizowanej formie, w tym w odniesieniu do formacji ochraniających granice państwa, funkcjonuje ono od czasu odzyskania niepodległości w 1918 r. Specyfika duszpasterstwa wojskowego wynika z faktu, że jest ono realizowane wobec żołnierzy, którzy tworzą raczej zamkniętą strukturę zawodową. Służba w wojsku naznaczona jest nierzadko stresogennymi sytuacjami. Kapelani muszą uwzględnić szczególną sytuację w jakiej znajdują się wojskowi i ich rodziny. Punktem odniesienia dla ich pracy duszpasterskiej jest dewiza Wojska Polskiego: Bóg, Honor, Ojczyzna. Zawartą w niej treść kapelani powinni potwierdzać osobistym przykładem i zaangażowaniem.

EN

The history of the pastoral care for the Polish military is going back to the beginning of the Polish state. However the organized pastoral care started its existence after Poland regained its independence in 1918. The border units, which were responsible for security and stability of the internal state, were appointed chaplains for pastoral ministry. Trying to determine what is the military pastoral care we stressed its specific form. Ordinary pastoral tasks conducted among soldiers due to a hermetic structure of military institutions, from being born in this situation, stress, tension and interpersonal and personal problems. A Chaplain should take into account the unique character of the military service and especially problems faced by the officers, acquainting them with the principles of Christian life. Chaplains should remember the motto of the Polish military: God, Honor, Fatherland and they should lead the soldiers by their own example.

10

Kapelani zakonnicy w szeregach Wojska Polskiego I Rzeczypospolitej. Zarys problemu

59%

Jaworski P.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2019

|

vol. 38

|

issue 2

9-66

EN

This article is an attempt to summarize an extremely rich activity of the religious clergy not only within the Polish military pastoral ministry, but also while fighting for freedom and independence of the Homeland. Therefore, to some extent, we can get the picture of the contribution of religious orders to the history of the Polish Arms and the place of the monastery in the struggle for Polish independence on the military level. Spiritual and military service to God and the Homeland, which is a special dimension of the military chaplains vocation, has a long history dating back to the earliest times. A permanent military pastoral care was introduced in Poland by the Warsaw Parliament (Sejm) in 1690. However, the course of political events in the eighteenth century did not allow a thorough reorganization of the army together with pastoral service. Along with the Third Annexation in 1795, Poland disappeared from the map of Europe. The time of struggle for regaining the independence began. The erasure of Poland from the map of Europe did not stop the of military chaplains, who remained strongly involved in the fight for the independence of the state. Their activity could be observed in a very strong commitment to Dąbrowski Legions, participation in the uprisings or on the fronts of the First World War, fulfilling the service not only in Polish troops, but also in the armed forces of other countries.

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia bogatej działalności duchowieństwa zakonnego nie tylko w ramach polskiego duszpasterstwa wojskowego, ale także w ramach formacji walczących o wolność i niepodległość ojczyzny. Ukazano w ten sposób wkład zakonów w historię polskiego oręża oraz zaangażowanie klasztorów w walkę o polską niepodległość na płaszczyźnie militarnej. Duchowa i żołnierska służba Bogu i ojczyźnie, stanowiąca szczególny wymiar powołania kapelanów wojskowych, ma długą historię, sięgającą najdawniejszych czasów. W Polsce stałe duszpasterstwo wojskowe wprowadził sejm warszawski w 1690 roku, jednak przebieg wydarzeń politycznych w XVIII wieku nie pozwolił na gruntowną reorganizację wojska, a także służby duszpasterskiej. Wraz z trzecim rozbiorem Polski w 1795 roku Polska znikła z mapy Europy. Rozpoczął się czas walki o odzyskanie niepodległości. Wymazanie Polski z mapy Europy nie zamknęło działalności kapelanów wojskowych. Bardzo aktywnie włączali się oni do walki o niepodległość państwa poprzez zaangażowanie w Legionach Dąbrowskiego, udział w powstaniach czy na frontach pierwszej wojny światowej, służbę nie tylko w polskich oddziałach, ale także w siłach zbrojnych innych państw.

11

Status kapelanów duszpasterstw specjalnych w ukraińskim systemie prawnym

59%

Nikołajew J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

183-204

EN

The Ukrainian military chaplaincy has the best developed organizational structures. This stems from the events of the Russian annexation of the Crimea and the hybrid war in Donbas. The prison chaplaincy has also been organized based on the structures of penitentiaries and detention centres. The police chaplaincy, in turn, requires the introduction of new legislative solutions. In addition, the Greek Catholic Church in Ukraine has established its own diocesan structures for special chaplaincies, whereas the remaining religious organizations have only organized rudimentary chaplaincies in the army, police and prison service. The study concerns the functioning of the military, police and prison chaplaincies in Ukraine. The focus is the analysis of the legal regulations and practice in this respect, conducted using the dogmatic and comparative method. The aim is to suggest some possible legislative solutions, which would for example consist in issuing state regulations that guarantee religious care in the form of special chaplaincies. The article concludes with some suggestions and recommendations along these lines.

PL

Ukraińskie duszpasterstwo wojskowe posiada najbardziej rozwinięte struktury organizacyjne. Wpływ na to miały wydarzenia związane z rosyjską aneksją Krymu oraz wojną hybrydową w Donbasie. Także duszpasterstwo więzienne zostało zorganizowane w oparciu o struktury zakładów karnych i aresztów śledczych. Natomiast duszpasterstwo policyjne wymaga wprowadzenia nowych rozwiązań legislacyjnych. Poza tym Kościół greckokatolicki na Ukrainie utworzył własne struktury diecezjalne dla potrzeb duszpasterstw specjalnych a pozostałe wspólnoty religijne kapelaństwo w wojsku, policji i więziennictwie zorganizowały jedynie w formie szczątkowej. Opracowanie dotyczy funkcjonowania duszpasterstwa wojskowego, policyjnego i więziennego na Ukrainie. Przeprowadzona została analiza unormowań prawnych i praktyki w tym zakresie. Celem badań było wskazanie możliwych rozwiązań legislacyjnych, polegających np. na wydaniu przepisów państwowych gwarantujących opiekę religijną w formie duszpasterstw specjalnych. Stąd na końcu artykułu sformułowane zostały stosowne wnioski i postulaty

12

Posługa kapelana wojskowego w latach 1918-1920 w świetle pamiętnika ks. Andrzeja Masnego-Mkniewskiego CM

59%

Umiński W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2023

|

vol. 120

509-536

EN

The purpose of the article is to introduce the issue of military pastoral care during the Polish-Ukrainian War (1918–1919) and the Polish-Bolshevik War (1919–1920). One of the important events after the end of World War I was the establishment of the Field Bishopric of the Polish Army in Poland. Rev. Stanisław Gall, previously auxiliary bishop of the Warsaw Archdiocese, became the first field bishop in 1919. The article showcases the rules of military chaplains during this difficult period. The main part of the publication was devoted to the life and activities of Rev. Andrzej Masny-Mkniewski, CM. His ministry as a chaplain was analysed in detail on the basis of his personal recollections. At first, he served in the general hospital, as well as on the streets of the city during the defence of Lviv (from November 1918 to February 1919). He served as chaplain of the 8th Legion Infantry Regiment from 24 March to 12 November 1919. Together with the regiment, he participated in the Battle of Denysiv and Berezhany, among other battles. Then, by decision of the military pastoral authorities, he was assigned to the 35th Infantry Regiment, where he remained from 25 November to 10 September 1920. Noteworthy in this period is his heroic stand during the retreat from the Dnieper and Grodno rivers, the attack and assault on the village of Kalinowo near Wyszków, as well as during the crossing at Borkowo near Nasielsk. In the memoirs of commanders, he is remembered as a pastor who fulfilled his ministry not only in the barracks, but above all as a zealous confessor during frontline battles. He celebrated Mass and organized other services in many places and attended funerals of fallen soldiers. He visited soldiers in the hospital, during rest, as well as during combat operations. He spared no effort or good word to encourage soldiers to fight the advancing enemy. As the regiment’s education officer, he also fulfilled his duties in every respect, distributing books to subunits and individual soldiers and arranging various talks.

PL

Zadaniem artykułu jest przybliżenie problematyki duszpasterstwa wojskowego podczas wojny polsko-ukraińskiej (1918-1919) i polsko-bolszewickiej (1919-1920). Ważnym wydarzeniem po zakończeniu I wojny światowej było powołanie na terenie Polski Biskupstwa Polowego Wojska Polskiego. Pierwszym biskupem polowym w 1919 roku został ks. Stanisław Gall, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej. W artykule przypomniano zasady funkcjonowania kapelanów wojskowych w tym trudnym okresie. Główna część publikacji została poświęcona życiu i działalności ks. Andrzeja Masnego-Mkniewskiego CM. Opierając się m.in. na jego osobistych wspomnieniach, szczegółowo przeanalizowano jego posługę jako kapelana. Na początku pełnił ją w szpitalu powszechnym, jak i na ulicach miasta podczas obrony Lwowa (od listopada 1918 roku do lutego 1919 roku). W okresie od 24 marca do 12 listopada 1919 roku pracował jako kapelan 8. Pułku Piechoty Legionów. Wraz z pułkiem uczestniczył m.in. w bitwie pod Denysowem i Brzeżanami. Następnie decyzją władz duszpasterstwa wojskowego przydzielono go do 35. Pułku Piechoty. Przebywał tam od 25 listopada do 10 września 1920 roku. W tym okresie warto wyróżnić jego bohaterską postawę podczas odwrotu znad Dniepru i Grodna, ataku i szturmu na wieś Kalinowo koło Wyszkowa, jak również podczas przeprawy pod Borkowem koło Nakielska. We wspomnieniach dowódców zapamiętano go jako duszpasterza spełniającego posługę nie tylko w koszarach, ale przede wszystkim jako gorliwego spowiednika podczas walk frontowych. W wielu miejscach odprawiał Msze św. i organizował inne nabożeństwa oraz brał udział w pogrzebach poległych żołnierzy. Odwiedzał żołnierzy w szpitalu, w trakcie odpoczynku, jak i podczas działań wojennych. W każdym miejscu, gdzie przebywał, nie szczędził trudu i dobrego słowa, aby zachęcić żołnierzy do walki z nacierającym wrogiem. Również jako referent oświatowy pułku wywiązał się pod każdym względem z powierzonych mu obowiązków, rozprowadzając książki wśród pododdziałów i pojedynczych żołnierzy oraz urządzając różnego rodzaju pogadanki.

Refine search results

DUSZPASTERSTWO WOJSKOWE NA OBSZARZE DIECEZJI WARMIŃSKIEJ W LATACH 1850–1873

Nauka miłości do ojczyzny jako misja Ordynariatu Polowego w nauczaniu Biskupa Polowego Wojska Polskiego Sławoja Leszka Głódzia

Uprawnienia i obowiązki duszpasterzy wojskowych jako przejaw znaczenia i roli duchowieństwa w Wojsku Polskim od pierwszego rozbioru do podpisania traktatu ryskiego 18 marca 1921 roku

Żołnierskie drogi ks. kapelana Grzegorza Kuryłasa

Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Duszpasterstwo służb mundurowych w Polsce. Aspekt organizacyjno-prawny", Lublin, 11 marca 2023 roku

Rys historyczny posługi kapelanów wojskowych w Polsce do czasów utworzenia stałego duszpasterstwa

Żołnierz i duszpasterz. Działalność duszpasterska księdza protoprezbitera ppłk Szymona Fedorońki w Wojsku Polskim w latach 1922 – 1940

Organizacja i funkcjonowanie duszpasterstwa wojskowego w Republice Czeskiej

Ogniwa z dziejów duszpasterstwa w polskich formacjach granicznych

Kapelani zakonnicy w szeregach Wojska Polskiego I Rzeczypospolitej. Zarys problemu

Status kapelanów duszpasterstw specjalnych w ukraińskim systemie prawnym

Posługa kapelana wojskowego w latach 1918-1920 w świetle pamiętnika ks. Andrzeja Masnego-Mkniewskiego CM