Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  dysproporcje regionalne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Regional disparities are the object of operations within regional policy conducted at national and European Union levels. The aim of regional policy of both levels is to reduce regional disparities related to socio-economic development. There are significant regional disparities in Poland, mainly between eastern voivodeships and the other regions of the country. The aim of the article is to show regional differentiations in Poland in the years 2009-2017 in relation to chosen aspects of regional development and regional policy of the European Union and Poland. In order to demonstrate regional disparities a synthetic indicator of socio-economic development of regions was built at which regions were divided into three categories: with low level of development, developing and developed. Additionally, the analysis of the state of endogenous resources in a static and dynamic way was carried out.
PL
Dysproporcje regionalne są przedmiotem działań w ramach polityki regionalnej prowadzonej na szczeblu krajowym i Unii Europejskiej. Celem polityki regionalnej obu szczebli jest ich zmniejszenie w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego. W Polsce występują znaczące dysproporcje regionalne, głównie między województwami Polski Wschodniej a pozostałymi regionami w kraju. Celem artykułu było przedstawienie zróżnicowań regionalnych w Polsce w latach 2009-2017 w odniesieniu do wybranych aspektów rozwoju regionalnego oraz polityki regionalnej UE i Polski. W celu zobrazowania dysproporcji regionalnych zbudowano syntetyczny wskaźnik poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego regionów, według którego podzielono regiony na trzy kategorie: regiony o niskim poziomie rozwoju, regiony rozwijające się i regiony rozwinięte. Dodatkowo przeprowadzono analizę stanu zasobów endogenicznych w ujęciu statycznym i dynamicznym. Słowa kluczowe: dysproporcje regionalne, regiony problemowe, rozwój regionalny.
PL
Współczesna gospodarka globalna oraz towarzyszące jej niezwykle dynamiczne przyspieszenie rozwoju technologicznego wyrażają się między innymi w wypieraniu cywilizacji industrialnej na korzyść gospodarki opartej na wiedzy i informacji. Tendencje te mają swoje odzwierciedlenie w malejącej roli przemysłu zarówno w zatrudnieniu, jak i tworzeniu PKB w większości krajów europejskich. Ponadto Unia Europejska jest silnie zróżnicowana pod względem dotychczasowego uprzemysłowienia oraz warunków i perspektyw rozwoju przemysłu w przyszłości. Poprawa warunków ramowych dla przemysłu oraz wspieranie możliwości wzrostu produkcji i zatrudnienia w przemyśle stanowią poważne wyzwania w świetle dotychczasowej trajektorii rozwojowej. Równocześnie znaczenia nabierają działania podejmowane na poziomie regionalnym. Celem opracowania jest diagnoza stanu i procesów rozwoju przemysłu w gospodarce regionalnej Unii Europejskiej oraz warunkujących go czynników. Uwaga zostaje także zwrócona na rolę polityki regionalnej w promowaniu programów przekształceń i rozwoju przemysłu.
EN
The contemporary global economy and the accompanying extremely dynamic acceleration of technological development are expressed, among other things, in the displacement of the industrial civilization in favor of an economy based on knowledge and information. These trends are reflected in the decreasing role of industry in both employment and GDP in most European Union countries. Moreover, the EU is highly diverse in terms of current industrialisation and conditions and prospects for the development of industry in the future. Improving the framework conditions for industry and promoting opportunities for growth in production and employment in the industry are the major challenges in the light of the current developmental trajectory. At the same time the importance of the actions taken at the regional level increases. The aim of the study is to diagnose the condition and processes of industrial development in the regional economy of the EU and the factors determining it. Attention is also paid to the role of regional policy in promoting industry transformations and development programs.
PL
Głównym celem artykuły jest zaprezentowanie wyników specjalnych stref ekonomicznych (SSE) w układzie wojewódzkim osiągniętych w ciągu 25 lat działalności oraz ich roli w ograniczaniu regionalnych nierówności gospodarczych. SSE utworzono z myślą, aby łagodzić trudności związane z bezrobociem, które ujawniła transformacja polskiej gospodarki. Liczono, że dzięki zachętom inwestycyjnym kapitał napłynie przede wszystkim do regionów najbardziej dotkniętych zmianami. Intencje te nie znalazły jednak ustawowego zabezpieczenia. W efekcie inwestycje strefowe koncentrowały się w południowej, centralnej i zachodniej Polsce, czyli znalazły się na terenie niemal całego kraju. Tylko wschodnie, najbiedniejsze województwa cieszyły się wyraźnie mniejszym zainteresowaniem. Było ono pochodną struktury własnościowej kapitału. W strefach zdecydowanie dominowali bowiem inwestorzy zagraniczni. Pewne zmiany w tym zakresie przyniosła Polska Strefa Inwestycji, następczyni SSE. Proste analizy statystyczne sugerują, że, wbrew założeniom, strefy nie przyczyniły się do zmniejszenia regionalnych dysproporcji mierzonych poziomem PKB na mieszkańca, a nawet mogły oddziaływać w kierunku ich wzrostu. Rozstrzygniecie tej kwestii wymagałoby bardziej pogłębionych badań.
EN
The main objective of the paper is to present the performance of special economic zones (SEZs) by province over 25 years of their operation and their role in reducing regional economic disparities. SEZs were created with the aim to mitigate the unemployment problem revealed by the transformation of the Polish economy. It was hoped that, thanks to investment incentives, capital would flow primarily to the regions most affected by the transformation. However, these intentions failed to receive statutory protection. As a result, SEZ investments could be found in southern, central and western Poland, i.e., they were scattered across almost the entire country. Only the eastern, poorest voivodeships enjoyed significantly less interest. This was a consequence of the ownership structure of capital because the zones were clearly dominated by foreign investors. The Polish Investment Zone, the successor to the SEZs, brought some changes in this respect. Simple statistical analyses suggest that, contrary to assumptions, the SEZs have not contributed to the reduction in regional disparities measured by GDP per capita, and may even have increased them. Resolving this question would require more in-depth research.
PL
W przedstawionym artykule na podstawie analizy skupień danych (metody eksploracyjnej) zidentyfikowano zależności pomiędzy decentralizacją a dysproporcjami w rozwoju ekonomicznym. Do pomiaru dysproporcji ekonomicznych wybrano dwa wskaźniki: wskaźnik regionalnego rozproszenia PKB na mieszkańca, pokazujący dysproporcje w rozwoju gospodarczym (pomiar przepaści ekonomicznej w rozwoju pomiędzy regionami krajów europejskich) oraz wielowymiarowy wskaźnik nierównomiernego rozwoju społecznego, pokazujący dysproporcje jakości życia w badanych krajach. Decentralizację zbadano za pośrednictwem wskaźnika decentralizacji, obejmującego zarówno elementy jakościowe, jak i ilościowe. Chociaż grupy państw charakteryzujących się wysokim stopniem decentralizacji nie wykazują w każdym przypadku najniższego stopnia dysproporcji ekonomicznych, można sformułować wniosek, że kraje zrzeszone w grupach o wyższym stopniu decentralizacji należą do państw o korzystniejszych wartościach badanych wskaźników dysproporcji ekonomicznych. W ramach badań zidentyfikowano dwa skupienia krajów, które są identyczne z punktu widzenia stopnia decentralizacji, ale różnią się pod względem dysproporcji ekonomicznych. Przyczynę stanowi odmienna jakość instytucjonalna w obu grupach.
EN
This submitted article identifies relations between the degree of decentralization and economic imbalances on the basis of a cluster (exploratory) analysis. Two indicators have been chosen for measuring economic inequalities: an indicator of dispersion of regional GDP per capita as representative of the performance imbalances within countries (it measures the economic development gap among regions in European countries); and a multidimensional inequality-adjusted human development index as representative of inequalities in the distribution of wealth in the countries. Decentralization is measured by means of a decentralization index, which contains both quantitative and qualitative components. Although groups of countries characterised by a high degree of decentralization do not necessarily show the lowest degrees of economic imbalances, it is however possible to conclude that the countries in groups with a higher degree of decentralization are among those countries with more favourable values of the economic imbalances indicators monitored. As a part of the research, two clusters of countries were identified which are identical in their degree of decentralization, but differ in the results connected with economic imbalances. The differences are caused by different institutional qualities in the two groups.
PL
Celem opracowania jest ocena skuteczności podstawowego instrumentu polityki regionalnej państwa, a mianowicie wsparcia finansowego procesów rozwoju środkami publicznymi, w tym głównie funduszami Unii Europejskiej, projektowanymi w ramach NSRO 2007–2013. Przedstawiane oceny formułowane są w kontekście głównego celu polityki regionalnej, czyli możliwości ograniczania nadmiernych, międzyregionalnych różnic rozwoju. W artykule skupiono uwagę na wymiarze gospodarczym spójności. Schemat przeprowadzanej analizy sprowadza się do badania w relatywnie długim okresie dwóch hipotetycznych procesów rozwoju polskich regionów: rozwoju opierającego się na determinantach identyfikowanych do 2007 r. oraz rozwoju uwzględniającego dodatkowo zaangażowanie środków finansowego wsparcia, zakładanych w NSRO 2007–2013. W analizie przyjęto dwa założenia: przeprowadzana ocena dotyczy procesów rozwoju województw w latach 1995–2020, a miernikiem międzyregionalnej spójności jest zróżnicowanie PKB per capita w układzie wojewódzkim. Niezbędne obliczenia oparto na danych i prognozach Głównego Urzędu Statystycznego oraz symulacjach modelu HERMIN.
EN
An assessment of the effectiveness of a crucial instrument of regional policy in the hands of the Polish government is the main purpose of the study. The instrument referred to concerns funds from the European Union, as allocated under the National Strategic Reference Framework (NSRO) 2007-2013. The evaluations presented here are formulated in the context of the primary goal of regional policy, which is the possibility of exaggerated regional disparities in levels of development being reduced. In the article, the main attention is focused on the economic dimension to cohesion. In the general perspective, the outline of the analysis conducted comes down to an examination over the relatively long term of two hypothetical processes to the development of the Polish regions, that development being based either on determinants identified up to 2007, or else in addition on the utilisation of UE funding included within the NSRO with 2007 and additionally up to 2013. The two assumptions made were that the conducted evaluation concerns processes of the development of province-regions in the period 1995-2020, as well as that differences in GDP per capita on a voivodship by voivodship basis is a measure of regional cohesion. The calculations reported here made use of data and forecasts from Poland's Central Statistical Office, along with HERMIN model simulations.
PL
Artykuł jest drugim z cyklu opracowań odnoszących się do problematyki dysproporcji w ofercie handlowej dla mieszkańców obszarów miast i wsi województwa podkarpackiego. W tej części przedstawiono preferencje nabywców dotyczące zakresu asortymentowego. Weryfikacji poddano ponadto stopień zgodności asortymentu dostępnego w placówkach handlu detalicznego w miejscu zamieszkania konsumentów z ich potrzebami. Przyjęto przy tym założenie badawcze o kategorycznie wyższym poziomie niezadowolenia w odniesieniu do stopnia dopasowania asortymentu do potrzeb klientów z obszarów wiejskich. W celu pogłębienia analizy w opracowaniu wykorzystano dodatkowo szereg innych kryteriów klasyfikacyjnych zakładając przy tym, że miejsce zamieszkania jest jednak czynnikiem w największym stopniu różnicującym opinie nabywców w tym zakresie. Dodatkowo analizie porównawczej klientów poddano zróżnicowanie w szerokości asortymentu i dostępności produktów renomowanych marek w sklepach na wsi i w mieście. Wnioski wyciągane w artykule bazują na wynikach badań własnych zrealizowanych na przełomie 2012 i 2013 roku z uczestnictwem 331 klientów handlu detalicznego zamieszkujących woj. podkarpackie.
EN
The study constitutes the second part from a papers cycle dealing with problems of disparities in retail offer for citizens from urban and rural areas in the Subcarpathian region. In this part, customers’ preferences concerning range of assortment were presented. There was also verified a level of consistency of the assortment available in retail outlets in a place of customers’ living with their needs. There was taken an assumption of an essentially higher dissatisfaction concerning consistency of the assortment with needs of customers from rural areas. To deepen the analysis a lot of additional classifying criteria were used in the study, assuming however that place of living is a factor differentiating the customers’ opinions on assortment to the highest extent. Additionally, a comparative customers analysis concerned differences in a range of assortment and accessibility of products of respected brands in shops in rural and urban areas. Conclusions in the paper are based on the author’s research realised in 2012-2013 with participation of 331 customers of retail trade who lived in Podkarpackie Voivodeship.
RU
Статья – вторая из цикла разработок, касающихся проблематики диспропорций в торговом предложении для жителей городов и сел Подкарпатского воеводства. В этой части представили предпочтения покупателей, касающи еся ассортиментного диапазона. Кроме того верификации подвергли степень согласованности ассортимента, доступного в заведениях розничной торговли по месту жительства потребителей, с потребностями клиентов сельской мест- ности. Для углубления анализа в разработке использовали дополнительно ряд других классификационных критериев, предполагая при этом, что местожительство все-таки является фактором, в наибольшей степени дифференцирующим мнения покупателей в этом отношении. Дополнительно сопоставитель- ным анализом клиентов охватили дифференциацию ширины ассортимента и доступности продуктов известных марок в магазинах на селе и в городе. Выводы, к которым пришли в статье, основываются на результатах собственных исследований, осуществленных на рубеже 2012 и 2013 гг. с участием 331 клиента розничной торговли, проживающего в Подкарпатском воеводстве.
PL
Opracowanie stanowi pierwszy z cyklu trzech artykułów odnoszących się do problematyki zróżnicowania w poziomie zaspokojenia potrzeb klientów na usługi w zakresie handlu detalicznego. W artykule analizie poddano konsumenckie oceny polityki cenowej przyjmowanej przez podkarpackie placówki handlu detalicznego żywnością. Aspekt ten zestawiono z poglądami na temat jakości produktów oferowanych przez podmioty sprzedaży detalicznej. Za główną płaszczyznę analizy przyjęto poglądy klientów realizujących zakupy w podkarpackich sklepach, którzy dokonali relatywnej oceny firm działających na obszarach miejskich i wiejskich. Podstawą wnioskowania są wyniki badań własnych przeprowadzonych metodą wywiadu kwestionariuszowego wśród klientów handlu detalicznego w województwie podkarpackim na przełomie lat 2012 i 2013.
EN
The study constitutes the first of the series of three articles dealing with the problems of disparities in a level of meeting needs of customers that concern services of retail trade. In this paper, the consumers’ evaluation of price policies adopted by retail outlets offering food in Podkarpacie was analysed. This aspect was connected with opinions about quality of products offered by retail sale units. As a main dimension of the analysis there were adopted opinions of customers who realise purchases in shops in Podkarpacie and assessed enterprises that conduct their activities in urban and rural areas. The bases for conclusions are created by results of the author’s research conducted with the use of a questionnaire interview among customers of retail trade in Podkarpacie at the turn of 2012-2013.
RU
Разработка представляет собой первую из серии трех статей, касающихся проблематики дифференциации в уровне удовлетворения потребностей клиентов в услугах в сфере розничной торговли. В статье провели анализ потребительских оценок ценовых политик, принимаемых прикарпатскими заве- дениями розничной торговли продуктами питания. Этот аспект сопоставили с мнениями насчет качества продуктов, предлагаемых субъектами розничной продажи. Основной отправной точкой анализа приняли мнения клиентов, осу- ществляющих закупки в прикарпатских магазинах, которые провели релятивную оценку фирм, действующих в городах и на селе. Основу для умозаключения представляют результаты собственных исследований, проведенных по методу анкетного опроса среди клиентов розничной торговли Прикарпатского воеводства на рубеже 2012 и 2013 гг.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań poziomu obsługi w podmiotach realizujących sprzedaż na wsi w odniesieniu do ich miejskich konkurentów i po raz kolejny nawiązano do dysproporcji w poziomie usług handlowych dla mieszkańców województwa podkarpackiego. Wyniki analiz dotyczą głównie preferencji klientów co do form obsługi (tradycyjnej i samoobsługi) oraz oceny poziomu profesjonalizmu kadry handlowej. Weryfikacji poddano przy tym wstępną hipotezę badawczą o niższym poziomie obsługi w sklepach wiejskich. Założono również występowanie istotnych różnic w poziomie satysfakcji klientów związanej z obsługą w sklepach detalicznych wśród mieszkańców miast i wsi wyróżnionych również ze względu na inne cechy społeczno-demograficzne. Podstawą wnioskowania zawartego w artykule są wyniki badań własnych zrealizowanych na przełomie 2012 i 2013 roku z uczestnictwem 331 klientów handlu detalicznego zamieszkujących woj. podkarpackie.
EN
The paper presents results of research concerning the level of service in entities retailing in countryside in comparison to their city competitors and constitutes a next study dealing with disparities in the level of retail services for citizens of Podkarpacie. Results of the analysis concern mainly clients’ preferences about the form of service (traditional and self-service) and assessment of professionalism of retail staff. There was verified an initial thesis about lower level of service in rural shops. It was also assumed that there are present some essential differences in a level of clients’ satisfaction connected with service in retail shops between citizens of cities and countryside distinguished also by some other socio-demographic features. The basis to conclusions presented in the paper is constituted by results of own research which was realised in 2012 and 2013 with participation of 331 retail clients living in Podkarpacie.
RU
Статья представляет результаты изучения уровня обслуживания в субъектах, осуществляющих продажу на селе, по отношению к их городским конкурентам, и является очередной разработкой, ссылающейся на расхождения в уровне торговых услуг для жителей Подкарпатского воеводства. Результаты анализов касаются в основном предпочтений клиентов в отношении форм обслуживания (традиционного и по методу самообслуживания), а также оценки уровня профессионализма торговых кадров. Верификации подвергли при этом предварительный исследовательский гипотез о более низком уровне обслужи- вания в сельских магазинах. Предположили тоже выступление существенных отличий в уровне удовлетворенности клиентов, связанной с обслуживанием в розничных магазинах среди жителей городов и деревень, выделенных также с точки зрения других социально-демографических признаков. Основой умозаключения, содержащегося в статье, являются результаты собственных исследований, проведенных на рубеже 2012 и 2013 гг. с участием 331 клента розничной торговли, проживающего в Подкарпатском воеводстве.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.