Search results

1

Dywersyjna działalność ochotników z krajów byłego ZSRR w wojnach na terenie byłej Jugosławii

100%

Zulczyk M.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2015

|

issue 2(3)

148 - 163

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących dywersyjnego udziału rosyjskich ochotników w wojnie domowej na terenie byłej Jugosławii w latach 90. XX w. Obejmuje zarys szlaku bojowego ochotników, prawdopodobne motywy, jakie nimi kierowały oraz sposób zaciągu i przerzutu. Ponadto autor próbuje udzielić odpowiedzi na ważne w tym kontekście pytanie: czy Rosjanie biorący udział w walkach byli najemnikami czy – jak sami twierdzą – ochotnikami?

EN

The article presents the results of research on the participation of Russian volunteers in sabotage activities during the civil war on the territory of former Yugoslavia in the 1990s. It describes the volunteers’ combat trail, probable motives, as well as the methods of recruitment and redeployment. Moreover, the author attempts to answer the significant question: whether Russians involved in combat activities were mercenaries or – as they claim themselves – volunteers.

2

Terroryzm w słuzbie geopolityki. Konflikt rosyjsko-ukraiński jako przykład realizacji doktryny politycznej Aleksandra Dugina i koncepcji „wojny buntowniczej” Jewgienija Mesnera

100%

Wojnowski M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2014

|

vol. 6

|

issue 11

58-90

PL

Artykuł dotyczy założeń rosyjskiej doktryny geopolitycznej w odniesieniu do Ukrainy oraz metod jej realizacji. Pierwsza część opracowania została poświęcona analogiom istniejącym pomiędzy doktryną geopolityczną Aleksandra Dugina a niektórymi aspektami polityki Kremla wobec państwa ukraińskiego. Rzeczywistym celem, któremu służy realizacja geopolitycznej doktryny Dugina jest przede wszystkim ścisłe związanie południowo – wschodnich obszarów Ukrainy z Rosją a w dalszej perspektywie całkowite pozbawienie suwerenności państwa ukraińskiego. Druga część artykułu dotyczy sposobu realizacji wspomnianej doktryny geopolitycznej za który należy uznać „wojnę buntowniczą”. Przedstawiono główne założenia koncepcji „wojny buntowniczej”, której twórcą był Jewgienij Messner. Ukazano jej ewolucję, która doprowadziła do powstania modelu działań asymetrycznych opartych na czynnikach informacyjnych, psychologicznych i technicznych. Następnie opisano wybrane przykłady praktycznego zastosowania tej koncepcji, co miało miejsce podczas konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.

EN

The article deals with the paradigms of the Russian geopolitical doctrine which was applied in Ukraine and the methods of its employment. First part of the text analyses the analogies between the geopolitical doctrine created by Alexandr Dugin and some of the aspects of the politics of Kremlin towards Ukraine. The real target of applying Dugin’s doctrine is, first of all, making the South-Eastern territories of Ukraine dependent on Russia, which in a longer perspective would lead to abolishing the Ukrainian sovereignty. The second part of the article copes with the methods of the application of the above mentioned geopolitical doctrine which should be identified as a “rebellious war” (myatezhvoyna), the idea created by Evgeniy Messner. The general foundations of the “rebellious war” model were duly presented in the article. Next, the evolution of these ideas was outlined. The result of the process was the model of asymmetrical operations based on informational, psychological and technical factors. The selected examples of practical applications of that model in Russo-Ukrainian conflict were described further in the article.

3

Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej

80%

Gliwa A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

35-84

EN

The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.

PL

Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.

Refine search results

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

1 SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

1 Gliwa A.

1 Wojnowski M.

1 Zulczyk M.

1 2020

1 2015

1 2014

Dywersyjna działalność ochotników z krajów byłego ZSRR w wojnach na terenie byłej Jugosławii

Terroryzm w słuzbie geopolityki. Konflikt rosyjsko-ukraiński jako przykład realizacji doktryny politycznej Aleksandra Dugina i koncepcji „wojny buntowniczej” Jewgienija Mesnera

Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej