Search results

1

O prawdzie w literaturze uwag kilka

100%

Tomaszewska W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

341-357

EN

This article deals with the issue of truth in literature by considering Roman Ingarden’s account. He denies that literary work as a work of art can be true in a logical sense. As a purely intentional object, a literary work of art decides nothing about a transcendent world. The truth in a literary work, however, can be understood as its revelation.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie prawdy w literaturze. Punktem wyjścia dla analiz jest koncepcja Romana Ingardena. Odmawia on dziełu literackiemu jako dziełu sztuki prawdziwości w sensie logicznym. Według Ingardena literackie dzieło sztuki jako przedmiot czysto intencjonalny niczego nie orzeka o świecie transcendentnym. Prawdę w dziele literackim można jednakże ujmować jako jej objawianie.

2

Multimedia Theme System (MTS), or about Reading Aloud as Axiological Education in Polish Lessons in High School

84%

Kotarba E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

The task of humanistics, including didactics of the Polish language, is a meeting with literary work. This is a difficult task, especially nowadays when electronic media has become the main carriers of values and pseudo-values. The author presents the results of the research based on the value of reading after the lessons about Sophocles' King Oedipus as part of the curriculum of multimedia thematic modules. Reading has turned out to be an irreplaceable benefit in the face of the growing reluctance of young people to discuss difficult and demanding reading material in Polish language lessons.

PL

Zadaniem humanistyki, w tym dydaktyki języka polskiego, jest spotkanie z dziełem literackim. To trudne zadanie, szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy media elektroniczne stały się głównymi nośnikami wartości i pseudowartości. Autorka przedstawia wyniki badań na temat wartości czytania po przeprowadzeniu lekcji o Królu Edypie Sofoklesa w ramach programu nauczania multimedialnymi modułami tematycznymi. Czytanie okazuje się niezastąpioną wartością w obliczu narastającej niechęci młodych ludzi do omawiania trudnych i wymagających lektur na lekcjach języka polskiego.

3

Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie

84%

Tomaszewska W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 2

125-144

EN

The problem of metaphysical qualities plays an important role in Roman Ingarden’s concept of a literary work. In his ontology, such a work of art is understood as an integral whole consisting of various layers and qualities. According to Ingarden, metaphysical qualities are revealed in the layer of featured objects. It is this polyphony of individual layers, these revealed objects and other valuable qualities are what qualify a literary work as a work of art. Determined by the scheme of a literary work of art, they obtain their fullness in specification, which is an aesthetic subject accessible in an aesthetic experience. At the same time, metaphysical qualities can be discerned as a source of initial emotion, which initiates an aesthetic experience. Metaphysical qualities, as well as the whole work, are accessible not only for the aesthetic experience, but also for the methodical research of the schematic work itself, and its specification. At its roots always lies the making of an athematic acquaintance with a literary work.

PL

Zagadnienie jakości metafizycznych odgrywa niebagatelną rolę w Ingardenowskiej koncepcji dzieła literackiego, które jako organiczna całość zestraja różne warstwy i jakości. Według Ingardena w dziele sztuki literackiej objawia je warstwa przedmiotów przedstawionych. Objawione wraz z polifonią jakości wartościowych poszczególnych warstw konstytuują dzieło literackie jako dzieło sztuki. Wyznaczone przez schemat dzieła literackiego swoją pełnię uzyskują w konkretyzacji, która jest przedmiotem estetycznym, dostępnym przeżyciu estetycznemu. Jednocześnie w jakościach metafizycznych można dopatrywać się powodu emocji wstępnej, inicjującej przeżycie estetyczne. Jakości metafizyczne, tak jak całe dzieło, są dostępne zarówno przeżyciu estetycznemu, jak i metodycznemu badaniu samego schematycznego dzieła oraz jego konkretyzacji. U podstaw zawsze leży atematyczne zapoznanie się z dziełem literackim.

4

Parateksty w polskich przekładach powieści Miloša Crnjanskiego

84%

Filipek M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2017

|

vol. 8

|

issue 1

109-121

EN

The article discusses paratexts in Polish translations of m. crnjanski’s poetry and prose. The corpus of the article includes the Polish translations, which were published in six volumes. various types of paratexts of the translations have been analyzed here: the translator’s paratexts and the editor’s paratexts, verbal and non-verbal paratexts, introductions and notes included in the Polish versions of m. crnjanski’s works. The authors of the Polish paratexts — danuta cirlić-Straszyńska, Branislav ćirlić, and grzegorz łatuszyński are also translators of crnjanski’s works from Serbian into Polish.

SR

U ovom radu pažnja se koncentriše na verbalnim i neverbalnim paratekstovima koji prate poljske prevode dela miloša crnjanskog. Uzima se u obzir šest književnih izdanja, čiji su prevodioci danuta cirlić-Strašinjska, Branislav ćirlić i gžegož latušinjski. ova tri prevodioca su istovreneno autori paratekstova uz poljska izdanja dela m. crnjanskog kao što su uvodi, pogovori i fusnote.

5

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

84%

Bazarnik K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 32

EN

The purpose of the article is to locate liberature within a greater historical and theoretical framework, and to propose an understanding of liberature as a genre. For many years, materiality of literature has been excluded from literary studies, finding its shelter either in library and information studies or among editors. Recently, this tendency has been changing rapidly, as the variety of studies and theories on electronic literacy, new media literacy or the visual aspects of widely recognised works do not cease to prove. Liberature is no exception in this matter. It is argued that the increasing interest in liberature, along with its reception, provides a fertile ground for reading it as an independent genre. With this assumption in mind, the very notion of genre should no longer be perceived as a fixed collection of bounding rules and categorising devices, but rather as the dialogic and creative space aiming at influencing and referring to other texts. In this sense, such a position of liberature, already recognised in Polish literary criticism, might genuinely serve its predominant purpose to explore the refreshing and effective methods of reading, which apply- but are not limited-to the germinating liberary tradition. In fact, they may stimulate new interpretations of diverse preceding texts, whose both materiality and visuality have been repressed.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ulokowanie liberatury w szerszej perspektywie historycznej i teoretycznej oraz zaproponowanie jej rozumienia jako gatunku. Przez wiele lat, materialność literatury nie była pełnoprawnym przedmiotem badań literackich, znajdując schronienie jedynie w bibliotekoznastwie, badaniach nad informacjami, czy znajdując zainteresowanie u redaktorów. W ostatnim czasie, ten trend uległ gwałtownym przemianom, głownie dzięki licznym teoriom elektronicznej literackości, literackości nowomedialnej czy wizualnych aspektów dzieł literackich, a także licznym studiom badawczym traktującym o powyższych tematach. Liberatura nie jest w tej kwestii wyjątkiem. Rosnące zainteresowanie nią i jej repcja dostarczają obiecującej przestrzeni czytania jej jako samodzielnego gatunku. Podążając za takim założeniem, musimy jednak przemyśleć kategorię gatunku na nowo, nie jako zbiór wiążąchych reguł i porządkujących kategorii, a raczej jako dialogiczną i twórczą sferę wpływów i odniesień do innych teekstów. Tym smym, liberatura, zauważona poprzez polską krytykę literacką, może służyć swojemu najistotniejszemu celowi: odkrywania odświeżających i efektywnych metod czytelnicznych, które obejmują tradycję liberacką (choć nie tylko ją). W gruncie rzeczy, mogą one stymulować nowe interpretacje licznych, już istniejących tekstów, których aspekty wizualne i materialne były dotychczas niezauważalne.

6

OD SCALANIA DO OBRAZOWANIA. INFORMACJA WZORCOWA JAKO CZYNNIK MODELUJĄCY DZIEŁO LITERACKIE (UJĘCIE KOGNITYWNE)

84%

Saja K.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2018

|

vol. 16

5-19

EN

Schemes and patterns exist in every literature of the world, regardless of time and space. There is a universal set of features and algorithms that construct a given type of literature. They are based on a cognitive foundation. The processes of cognitive infor-mation processing are universal on a global scale. Therefore, we are able to indicate sim-ilarities within the independent literature. This article is to indicate the basic processes through which we build the spaces of a literary work. This will primarily be the merging of the contents of mental maps and representations contained in them.

7

The Constitution of the State as a Problem of Phenomenology

84%

Gniazdowski A.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 60

|

issue 2

237-256

PL

Wczesny fenomenolog Roman Ingarden uważany jest raczej za teoretyka z dziedziny estetyki i ontologii niż filozofa politycznego. Celem artykułu jest rekonstrukcja nieistniejącej filozofii państwa, która mogłaby być rozwijana przez Ingardena, biorąc za punkt wyjścia jego analizy ontologiczne struktury dzieła literackiego. W swojej książce z 1931 roku Ingarden zdefiniował pojęcie dzieła literackiego bardzo szeroko, włączając do niego jako jego przypadki graniczne między innymi dzieła naukowe, listy itp. Tezą artykułu jest twierdzenie, że jako przypadek graniczny dzieła literackiego może być interpretowana również konstytucja państwa. W nawiązaniu do analiz Ingardena dotyczących spektaklu jako konkretyzacji sztuki teatralnej, w artykule podjęta zostanie próba rekonstrukcji w kategoriach jego ontologii relacji pomiędzy konstytucją państwa a samym państwem.

EN

Roman Ingarden the early phenomenologist is regarded as a theorist in the area of aesthetics and ontology rather than being a political philosopher. The aim of the article is to reconstruct a non-existent philosophy of the state, one that could have been developed by Ingarden by taking as a starting point his ontological analysis of the structure of a literary work of art. In his book of 1931 Ingarden defined very broadly the literary work of art, including as its borderline cases among others scientific works, letters, memoirs etc. The thesis of the article is that state constitution may be also interpreted as a borderline case of that work. In reference to Ingarden’s analysis of stage play as the concretisation of a piece of drama, an attempt will be made to reconstruct in terms of his ontology the relation between the state constitution and the state itself.

8

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

84%

Mordka A.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

284-305

EN

The aim of this article is to present Roman Ingarden’s concept of literary opalization and oscillation. The problem of specific literary ambiguity, vagueness, variability will be considered on two complementary planes. The first plane will describe the phenomenon of opalescence and oscillation of the sound and meaning of a linguistic expression, while the second plane will focus on the layer of literary appearances and represented objects. Adopting such an order of considerations will make it possible to indicate those ‘places’ of a literary work of art in which this phenomenon is clearly present and sometimes determines its aesthetic value.

PL

Celem tego artykułu jest prezentacja Romana Ingardena koncepcji opalizacji i oscylacji literackich. Problem specyficznej literackiej niejednoznaczności, niejasności, zmienności zostanie rozważony na dwóch uzupełniających się płaszczyznach. Na płaszczyźnie pierwszej opisane zostanie zjawisko opalizacji i oscylacji brzmienia i znaczenia wyrażenia językowego, zaś na płaszczyźnie drugiej zostanie ono uchwycone w warstwie literackich wyglądów i przedmiotów przedstawionych. Przyjęcie takiego porządku rozważań pozwoli wskazać na te „miejsca” literackiego dzieła sztuki, w których zjawisko to jest wyraźnie obecne i niekiedy przesądza o jego wartości estetycznej.

9

Dzieło – horyzont działań edytorskich

84%

Kruszewski W.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 1

119-129

PL

Artykuł stanowi polemikę z tezami Marii Prussak oraz Pawła Bema dotyczącymi podstaw metodologicznych uprawiania edytorstwa naukowego. Autor stawia tezę, że możliwa jest edycja krytyczna tekstu utworu literackiego. Swój wywód prowadzi przy użyciu kategorii dzieła literackiego i autoryzacji.

EN

The paper polemises with Maria Prussak’s and Paweł Bem’s theses referring to the methodological assumptions of practising scholarly editing. The author formulates a thesis that a critical edition of a literary work is possible, and his line of reasoning employs the categories of a literary work and authorisation.

10

O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè

83%

Zatorska A.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 6

189-201

EN

The aim of this study is to show the ways in which some stylistic marked components were translated in the 1970 Slovenian translation of Henryk Sienkiewicz’s novel “Potop” (“The Deluge”) by Rudolf Molè. The data comprise Latin words, expressive and analytical forms, and names of realia. Choosing the equivalent may result in the loss of stylistic markedness: fatigatus wielce Vol. 1, p. 166. - zelo utrujen Vol. 1, p. 18; - Ni pary z gęby! Vol. 1, p. 40. - Niti besede več!... Vol. 1, p. 44; synalka Vol. 1, p. 365 - sina Vol. 1, p. 394; Daj no waćpan pyska! Vol. 1, p. 203 - Daj, da te objamem! Vol. 1, p. 220. However, many equivalents confirm such stylistic markedness: psubratom Vol. 2, p. 442 - pasjim bratom Vol. 2, p. 476; psiajuchy Vol. 2, p. 442 - pasje duše Vol. 2, p. 476. The translations of historical names demonstrate generalisation, e.g. rajtar vs jezdec, or approximation, e.g. rapier vs meč. The analysis confirms these differences and resemblances between the original and the translation. The general aim of this article is to indicate the stylistic and semantic differences in the translated text.

PL

Celem opracowania jest ukazanie strategii tłumaczeniowych zastosowanych wobec stylistycznie nacechowanych wyrażeń wyekscerpowanych ze słoweńskiego przekładu powieści Potop Henryka Sienkiewicza dokonanego przez Rudolfa Molè z 1970 roku. Obserwacji poddano: latynizmy, analityzmy i frazeologizmy, ekspresywizmy oraz nazwy realiów. Wybór ekwiwalentu skutkował niejednokrotnie zatratą lub osłabieniem nacechowania stylistycznego danego fragmentu, por. fatigatus wielce SI166 – zelo utrujen MI181; - Ni pary z gęby! SI40 – Niti besede več!... MI44; synalka SI365 – sina MI394; Daj no waćpan pyska! SI203 – Daj, da te objamem! MI220. Liczne są jednakże translaty z zachowanym nacechowaniem stylistycznym, np. psubratom SII442 – pasjim bratom MII476; psiajuchy SII442 – pasje duše MII476. Nazwy historycznych realiów przetłumaczono przy pomocy generalizacji rajtar vs jezdec lub aproksymacji rapier vs meč. Przeprowadzona analiza dowiodła różnic między stylistycznym ukształtowaniem oryginału a przekładu, choć odnotowano też podobieństwa w tym zakresie. Najważniejszym celem podjętych badań było jednak wskazanie odrębności stylistycznych i semantycznych badanego przekładu wobec oryginału.

11

Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna

67%

Sztalt K.

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

|

2022

|

vol. 13

1-9

EN

Krzysztof Sztalt’s aim in this article is to highlight the cognitive values of literature in the field of morality and axiology. He begins by listing the functions of literature and emphasizing the cognitive function. He goes on to indicate the differences between literary and scientific cognition. He then considers the possibility of focusing, during the process of the cognition of literary works, on moral and axiological problems. Addressing these problems he cites a specific literary examples. He argues that pre-sociological literary cognition can be no less valuable and important than sociological cognition. In his opinion, both forms of cognition complement each other.

PL

Artykuł w zamierzeniu autora ma uwidaczniać poznawcze walory literatury w zakresie moralności i aksjologii. Tekst zaczyna się od wymienienia funkcji literatury, podkreślając funkcję poznawczą. Wskazuje na różnice poznania literackiego i naukowego. Następnie autor przedstawia możliwość skupienia się, podczas poznania literackiego, na kwestiach moralnych i aksjologicznych, posiłkuje się przy tym konkretnymi przykładami literackimi. Stoi na stanowisku, że przed-socjologiczne poznanie literackie może być nie mniej cenne i doniosłe od poznania socjologicznego. Oba, jego zdaniem, niejako się uzupełniają.

12

The place of imagination in the theory of literary work

67%

Kowalik Ł., Kowalik Ł.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 4

13

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim

67%

Petryszak K.

Logos i Ethos

|

2021

|

vol. 58

|

issue 2

127-145

EN

The following paper presents a proposal to complement Roman Ingarden’s philosophy of literature. Ingarden assumed that there is some identity or some connection between the place where the action takes place in a literary work and the real place, if such a place is indicated by a literary work (e.g. Grodzka Street in Krakow). Based on the arguments of Hilary Putnam, extended for the purposes of the topic, and metaphysical aspects of recentivism by Józef Bańka, arguments are presented to show that it is not possible to maintain a claim of connectivity between intentional places in a literary work and actual places. The consequences of such an addition to the indicated point of Ingarden’s philosophy of literature are also pointed out.

PL

W artykule została przedstawiona propozycja uzupełnienia filozofii literatury Romana Ingardena. Fenomenolog ten zakładał, że między miejscem rozgrywania się akcji w dziele literackim a faktycznym miejscem – jeśli na takie miejsce wskazywałoby dzieło literackie (np. ul. Grodzka w Krakowie) – zachodzi pewna tożsamość lub pewna łączność. W oparciu o poszerzoną na potrzeby tematu argumentację Hilarego Putnama i metafizyczne aspekty recentywizmu Józefa Bańki przedstawiono argumenty wskazujące, że nie jest możliwe utrzymanie twierdzenia o łączności między miejscami intencjonalnymi w dziele literackim a miejscami rzeczywistymi. Przedstawiono również konsekwencje takiego uzupełnienia wskazanego punktu filozofii literatury Ingardena.

14

The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy

59%

Jakha H.

Kultura i Wartości

|

2021

|

issue 32

165-185

DE

In dem Artikel analysiere ich Ingardens Konzept des ästhetischen Wertes eines literarischen Werkes. Im Anschluss an Mitscherling versuche ich, Ingardens Ästhetik in sein phänomenologisch-ontologisches Gesamtprojekt einzuordnen. Ich behaupte, dass Ingardens Ästhetik nur dann richtig erkannt werden kann, wenn man seine ontologischen Überlegungen versteht, denn wie Ingarden selbst oft betont hat, sind alle seine philosophischen Untersuchungen eine realistische Antwort auf Husserls angebliche Hinwendung zum transzendentalen Idealismus. Zu diesem Zweck stelle ich Ansichten aus seiner Ästhetik und Ontologie nebeneinander und schaffe so einen kohärenten Werteansatz, in dem künstlerische und ästhetische Werte selbst auf die gleiche Weise analysiert werden, wie sie sich in einem literarischen Werk manifestieren. Ich behaupte, dass dank der ontologischen Analyse ästhetischer (und künstlerischer) Werte ein literarisches Werk in seiner Schichtstruktur transparenter wird.

PL

W artykule analizuję Ingardenowską koncepcję wartości estetycznej dzieła literackiego. Idąc tropem Mitscherlinga, próbuję umieścić estetykę Ingardena w ramach jego całościowego projektu fenomenologiczno-ontologicznego. Twierdzę, że estetykę Ingardena można właściwie poznać jedynie poprzez zrozumienie jego rozważań ontologicznych, ponieważ - jak często podkreślał sam Ingarden – wszystkie jego dociekania filozoficzne stanowią realistyczną odpowiedź na rzekomy zwrot Husserla w stronę idealizmu transcendentalnego. W tym celu zestawiam ze sobą poglądy z jego estetyki i ontologii, tworząc tym sposobem spójne ujęcie wartości, w którym same wartości artystyczne i estetyczne są analizowane w taki sposób, jak przejawiają się w dziele literackim. Twierdzę, że dzięki ontologicznej analizie wartości estetycznych (i artystycznych) dzieło literackie staje się bardziej przejrzyste w swej strukturze warstwowej.

EN

In this paper, I attempt to formulate an Ingardenian conception of the literary work’s aesthetic value. Following Mitscherling’s lead, I attempt to place Ingarden’s aesthetics within his overall phenomenological-ontological project. That is, I argue that Ingarden’s aesthetics can only be properly fathomed in the context of his ontological deliberations, since, as he himself often enunciated, all his philosophical investigations constitute a realist rejoinder to Husserl’s turn toward transcendental idealism. To this end, I bring together insights from his aesthetics and ontology to establish a coherent account of values, where artistic and aesthetic values are analyzed as they manifest themselves in the literary work of art. By attending to the ontology of its aesthetic (and artistic) values, I argue, the literary work’s stratified formation becomes more explicit.

15

Theory of Relativity of the Literary Translation: Literary Criticism Projections

51%

Lanovik M. â. B. M. â. L.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 4(4)

219-224

EN

The research of Mariana Lanovyk deals with the Literary Criticism problems of translation. In the situation when the plurality of approaches in the Contemporary Literary Criticism can be overwhelming Ukrainian scholars have to work on the adaptation of foreign paradigms in the Ukrainian Criticism space to create solid foundation for the future studies in the fields of the Comparative Literature and Literary Theory. This research is the first attempt in Ukraine to present the integral outlook upon the problems of Literary Translation from the perspectives of the concepts and ideas of different Literary Paradigms of the 19-20th centuries beginning with the Romanticism epoch. Romanticism was chosen as the starting point because in the aesthetic concept of Romanticism there new theoretical approach to the problems of literary translation in the author – language – epoch – nation contexts was outworked. Philosophic, artistic and literary concepts of that time were developed in all modern literary paradigms. The first chapter of the book deals with the psychological and cultural approaches to the problems of the Literary Translation. The author gives short outlook of the genesis of new theoretical background in the aesthetic concept of Romanticism as the source of contemporary theories of translation and the continuation of the ideas in psycholinguistic studies of the Western Europe and in Ukraine, especially in the Potebnja’s literary criticism works. The main attention is concerned on the problem of correlation between thinking process and language, thought and image. The influence of the ideas of 19th century upon the psychoanalysis and their transformation in this paradigm is considered. The author studies the phenomena of consciousness, self consciousness and sub consciousness in the process of reading, understanding and translation as well as the peculiarities of different gender reading, interpretation and translation different elements of the writing works. The differences of literature translation in the realms of biological, linguistic, psychoanalytic and cultural paradigms are considered. The author examines the role of individual and national, historical, cultural memory in literary texts and the possible ways of their transfer. Contemporary approach to the national problem in translation studies development is connected with the key points of national images in literature texts. This idea is rooted in the spectrum of the East-West background as well as national values in the literature systems. The outlook of the multiculturalism and intercultural communication in literature is offered through the review of the artistic nature of the mythological thinking. The wide spectrum of different points of view upon the problem (E.Cassirer, K.G.Jung, E.Noimann, N.Frye) is given. The second chapter of the research deals with the translation criticism ideas in the light of the main concepts of formalism and structuralism. The possible ways of translation analysis as the dissolving problems of form transformation and constructing the literary text by means of the foreign language in foreign literature system are suggested. The concepts of R.Jakobson, J.Tynianov, J.Mukarzevsky, especially the concepts of hierarchy and dominants in literary work, inner structuring and organization of the meaning, functioning of text and its components as the whole are outlined. As the foundation of the research logic of the semiotic analyses was chosen Lotman’s dynamic model of semiotic system, that was proved with adjoining studies of the foreign scholars such as K.Levi-Strauss, J.Mukharzovsky, J.Derrida. Among the narratological questions of fiction translation are discussed such questions as voice authority and correlation of the voices in translated texts; the possibilities of study of different narrative instances of interpreter. In the third chapter the problems of the text reading, realization, interpretation are discussed. The main paradigms involved here are hermeneutics, phenomenology, receptive aesthetics, intuitivism and other irrational approaches to the text interpretation (such as game theory, metaphorology, imagology, relativism theory, discourse analyses). Among the problems of translation from the point of view of hermeneutic approach the main attention is concerned upon the stages of reception, understanding and interpretation as well as the different horizons of reading. The phenomenon of movement of horizons and connected difficulties of fusions of horizons in acts of reception, interpretation and translation are analyzed. The author tries to answer the questions about different points of view and the problem of partial reception and reproducibility; as well as the question of subjectivity in the process of translation. She gives the consideration of the ideas of Ukrainian (A.Potebnja, O.Biletsky) and foreign (F.D.Shleiermaher, V.Dilthey, M.Husserl, H.-G.Gadamer) scholars and examines the possible ways of their application to the translation studies. The thoughts of the phenomenology paradigm are based upon the ideas of E.Husserl, R.Ingarden, P.Ricouer. The main attention is drawn to the spectrum of potential of possible readings and translations of every text from the different time and space perspectives such as different epochs, individual and national experience; historical, cultural and artistic systems. In this way phenomenology of translation reveals new ideas about the text existence and its possible measures. They are connected with the problems of modeling and reflection of the world as the specific author’s vision. New tendencies of resolving of subjectivity of literary texts interpretation coursed with the post structuralism and deconstructivism tendencies are outlined in the key of the hermeneutic concept where the author’s position is dominant in the process of translation. Modern realization of the author’s perspective concept in the works of E.D.Hirsh, J.P.Sartre, U.Eco, N.Frye and others opens rational approach to the problem of resolving of ‘conflict of interpretations’ not only in the dimension of interpretative schemes of literary studies but in the system of translation studies too. On the basis of Relativism theory foundation the author tries to find both the way of synchronizing coordinate systems of original texts and its interpretations and the possible way of synchronizing the systems of interpretative paradigms in contemporary literary studies. In the conclusion the author underlines that shifts of the literary theories paradigms of the 19-20th centuries course the shifts in translation studies thinking; and together they create the common space of semiotic sphere of translation and interpretation. The question of the main importance is to consider the differences of methods of the paradigms as well as their mutual relation, influence and interaction.

16

[Rev.:] Mar′âna Lanovik, Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 469 [3] s.

51%

Tytko M. M.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 3(3)

149-150

EN

The book written by Mar′âna Lanovik in Ukrainian language entitled The Relativity Theory of Literary Translation. Projections of Literary Criticism [Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї] is certainly worthy of the reader’s attention. The author (a woman), a Ukrainian professor of literature from the University in Ternople, has prepared an extensive monographic study of the problems from the field of translatology. Prof. Lanovik, who in her research deals with Russian and Ukrainian literature, theory of literature, comparative studies and theory of literary translation, has analyzed the issues referred to in the title of her book in a very thorough and profound manner. The book consists of an introduction, three main chapters, divided into sections and subsections, and conclusions followed by a long bibliographical list of primary and secondary literature. The author discusses three fundamental issues: 1) a psychological and cultural approach to literary translation, 2) a formal and structural approach to literary translation, and 3) translation and the problems of understanding the literary work. In my opinion, the book should be translated into English.

PL

Książka autorstwa Mar′âny Lanovik napisana w języku ukraińskim, zatytułowana Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї [Teoria względności przekładu literackiego. Projekcje literaturoznawcze] jest warta uwagi czytelnika. Autorka, ukraińska profesorka literaturoznawstwa z Uniwersytetu w Tarnopolu, przygotowała obszerne opracowanie monograficzne zagadnienia z zakresu translatologii. Uczona z Ukrainy, zajmując się m.in. literaturą rosyjską i ukraińską, teorią literatury, komparatystyką (studiami komparatystycznymi), teorią przekładu literackiego z języków obcych, w sposób wnikliwy zanalizowała tytułową problematykę. Książka składa się ze wstępu, trzech rozdziałów zasadniczych, podzielonych na podrozdziały i jeszcze mniejsze cząstki tekstu (podsekcje) oraz wniosków (konkluzji) i obszernego spisu literatury przedmiotu na końcu publikacji. Autorka dyskutuje trzy zasadnicze zagadnienia: 1) psychologiczno-kulturoznawcze (psychologiczno-kulturologiczne) podejście do przekładu literackiego, 2) formalno-strukturalne podejście do przekładu literackiego oraz 3) przekład i problemy zrozumienia dzieła literackiego (wytworu). Moim zdaniem, książka powinna być przetłumaczona na język angielski.

Refine search results

O prawdzie w literaturze uwag kilka

Multimedia Theme System (MTS), or about Reading Aloud as Axiological Education in Polish Lessons in High School

Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie

Parateksty w polskich przekładach powieści Miloša Crnjanskiego

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

OD SCALANIA DO OBRAZOWANIA. INFORMACJA WZORCOWA JAKO CZYNNIK MODELUJĄCY DZIEŁO LITERACKIE (UJĘCIE KOGNITYWNE)

The Constitution of the State as a Problem of Phenomenology

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

Dzieło – horyzont działań edytorskich

O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè

Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna

The place of imagination in the theory of literary work

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim

The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy

Theory of Relativity of the Literary Translation: Literary Criticism Projections

[Rev.:] Mar′âna Lanovik, Teorìâ vìdnosnostì hudožn′ogo perekladu. Lìteratoroznavčì proekcìї, Redakcìjno-Vydavničij Vìddìl TNPU, Ternopìl′ 2006, 469 [3] s.