Search results

1

Początki instytucjonalnej „Opieki” nad młodzieżą przemysłową i rękodzielniczą w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku

100%

Grzebień L.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3

163-180

PL

W dużych miastach Galicji pod koniec XIX wieku zaczął się rozwijać drobny przemysł, który zatrudniał głównie młodzież. Po ogłoszeniu w 1891 roku przez papieża Leona XIII encykliki Rerum novarum jezuici przystąpili do organizowania na terenie Krakowa katolickich stowarzyszeń robotniczych, które przybrały nazwę „Przyjaźń”. Kolejnym krokiem jezuitów była opieka nad młodzieżą robotniczą, głównie terminatorami, z rodzin robotniczych, rzemieślniczych i chłopskich. Wzorem dla tej akcji stała się działalność Adolfa Kolpinga, który w 1849 roku rozpoczął w Kolonii pracę nad terminatorami i w 1851 roku założył w Niemczech pierwszy „Katolicki Związek Czeladników”. Odtąd w różnych krajach powstawały „Patronaty”, czyli „Opieki” nad młodzieżą przemysłową i rękodzielniczą. Na terenie Galicji opieką nad terminatorami zajął się jezuita Błażej Szydłowski, który zwołał na dzień 2 września 1897 roku pierwsze walne zebranie w sprawie terminatorów. Spotkali się wówczas przedstawiciele mieszczaństwa i duchowieństwa oraz chłopcy różnych zawodów, którzy powołali „Opiekę św. Stanisława Kostki nad Młodzieżą Terminatorską”. Jej celem było rozbudzanie życia religijnego młodych uczniów rzemieślniczych, wypełnienie ich czasu wolnego zajęciami kulturalnym i wypoczynkiem oraz niesienie im w razie konieczności pomocy materialnej. Po roku działalności „Opieki” miejsce ks. Szydłowskiego zajął w 1898 roku ks. Stefan Bratkowski, który przejął patronat nad „Opieką” i kierował nią do 1906 roku. Dnia 15 kwietnia 1906 roku kierownictwo „Opieki” przejął ks. Mieczysław Kuznowicz, który przekształcił ją w „Związek Młodzieży Rękodzielniczej”. Dnia 8 grudnia 1906 roku odbyło się pierwsze Walne Zgromadzenie Związku; prezesem honorowym i dożywotnim został wtedy ks. Bratkowski, a prezesem rzeczywistym ks. Kuznowicz, który kierował związkiem do 1939 roku. Podobne „Opieki” powstały także w Przemyślu, Tarnopolu i Tarnowie, ale nie działały dłużej.

EN

At the end of the 19th century, in large cities in Galicia, small-scale industry, where mainly the young were employed, started to develop. After in 1891, Pope Leon XIII issued in his Encyclical Letter Rerum novarum, Jesuits in the Krakow region initiated establishing Catholic, working class associations, which assumed the name of “Friendship”. The further step Jesuits took was taking care of the working class youth, particularly apprentices from factory workers’, craftsmen’s and peasants’ families. Activities of Adolf Kolping, who in 1849 began his work with apprentices in Cologne and in 1851 established first in Germany “Catholic Journeymen’s Association”, served as a model for the Jesuits. Since then, in various countries, “Patronages” and “Care” facilities aimed at the industrial and handicraft youth were established. On the Galicia territory, Błażej Szydłowski, SJ, who was in charge of the care over apprentices, convened the first General Meeting concerning apprentices on September 2nd 1897. Representatives of bourgeoisie and clergy as well as boys of various professions gathered and founded “St Stanisław Kostka Care for the Apprentice Youth”. Its goal was inspiring religious life in young apprentices, occupying their leisure time with cultural activities and relaxation as well as offering them financial help if necessary. After a year of the “Care” activity, in 1898 Father Stefan Bartkowski, who took charge of the centre and managed it until 1906, replaced Father Szydłowski. On April 15th 1906, Father Mieczysław Kuznowicz, who transformed it into “Handicraft Youth Association”, took over the management of the “Care”. On December 8th, the first General Meeting of the Association was held; Father Bratkowski was appointed Lifelong Honorary President whereas Father Kuznowicz became the actual President, who managed the association in 1939. Similar centres were established in Przemyśl, Tarnopol and Tarnów, but their activities did not last long.

2

Głosy sprzed stu lat, czyli o potrzebie reformy kształcenia i wychowania w rzymskokatolickich seminariach duchownych na ziemiach polskich na początku XX w.

100%

Lewalski K.

Studia Gdańskie

|

2023

|

vol. 53

109-122

EN

The article concerns the issues that found expression in the church press and during clergy meetings at the beginning of the 20th century. Then a discussion broke out on the need to reform education and upbringing in theological seminaries. The reasons for the failures of the seminary system, included unfavorable political conditions, low requirements for candidates, short study period, incompatibility of curricula with the changing requirements of social life, lack of appropriate textbooks and teaching methods, and a small and constantly changing number of lecturers. Students of theological seminaries in the Kingdom of Poland usually did not have thorough theological education or a passion for learning. Therefore, there was a demand to raise the intellectual level and education standards of the clergy so as to strengthen the weakening bond between Catholicism and the intelligentsia. It was considered very important to introduce lectures on sociology and pedagogy into seminars. In order to deepen the intellectual and spiritual formation of the students, it was also proposed to raise the requirements for the seminary staff and to ensure more frequent contacts between superiors and students.

PL

W artykule podjęto problematykę, która na początku XX w. znalazła swój wyraz na łamach prasy kościelnej oraz w trakcie zjazdów duchowieństwa. Rozgorzała wówczas dyskusja nad potrzebą reformy kształcenia i wychowania w seminariach duchownych. Wśród przyczyn niedomogów systemu seminaryjnego, obok niesprzyjających uwarunkowań politycznych, wymieniano niskie wymogi stawiane kandydatom, krótki czas studiów, nieprzystawalność programów nauczania do zmieniających się wymagań życia społecznego, brak odpowiednich podręczników i metod nauczania oraz zbyt mała i ciągle zmieniająca się liczba wykładowców. Wychowankowie seminariów duchownych, w Królestwie Polskim przeważnie nie wynosili gruntownego wykształcenia teologicznego i zamiłowania do nauki. Domagano się zatem podniesienia poziomu intelektualnego oraz standardów kształcenia duchowieństwa tak, aby wzmocnić słabnącą więź katolicyzmu z inteligencją. Za pożądane uznawano wprowadzenie do seminariów wykładów z socjologii i pedagogiki. W celu pogłębienia formacji intelektualno-duchowej alumnów postulowano również podniesienie wymagań stawianych kadrze seminaryjnej oraz zadbanie o częstsze kontakty przełożonych z wychowankami.

3

Słownictwo pola semantycznego „Edukacja i wychowanie” w moskiewskiej gazecie „Trybuna Radziecka” z lat 1927–1938

80%

Graczykowska T.

Acta Polono-Ruthenica

|

2020

|

vol. Tom 1 Nr XXV

103-118

PL

„Polska autonomia socjalistyczna” w ZSRR istniała w latach 1925–1935. Dzięki niej władze radzieckie w sposób bardzo aktywny i konsekwentny dążyły do sowie-tyzacji mniejszości polskiej. Jednym z istotnych elementów radzieckiego eksperymentu polonijnego było kształcenie młodzieży polskiej w ZSRR. Na łamach „Trybuny Radzieckiej”, która była centralną gazetą polskojęzyczną w ZSRR w okresie międzywojennym, bardzo często poruszano tematy związane z funkcjo-nowaniem polskich placówek oświatowych, wiele miejsca poświęcano sprawom edukacji i wychowania młodego pokolenia Polaków. Ekscerpcja „Trybuny Radzieckiej” zaowocowała bogatym spisem wyrazów należących do pola semantycznego „Edukacja i wychowanie”.Celem artykułu jest prezentacja jednostek wchodzących w skład tego pola. Mate-riał leksykalny został podzielony na 12 pól szczegółowych, w których wyodrębniono m.in. nazwy rodzajów szkół, kierunków; nazwy przedmiotów i dyscyplin naukowych; nazwy pomieszczeń w placówkach oświatowych; nazwy stopni szkolnych itd.Analiza pokazała, że słownictwo obejmujące pole semantyczne „Edukacja i wycho-wanie”, pozostawało pod ogromnym wpływem języka rosyjskiego. Większość zaprezen-towanych wyrazów to zapożyczenia z języka rosyjskiego.

EN

This paper, whose aim is to present the large semantic field “Education”, contains words related to the general educational system, is divided into two parts. In the first section, the author characterizes the Soviet Polish diaspora experiment in the interwar period as giving people of Polish origin autonomy, whose overriding goal was to sovietise and educate the ideal Pole, a Polish citizen speaking Polish. Thanks to auton-omy, there appeared the possibility of education in Polish (Polish primary and secondary schools, higher education). But the Polish educational system was a part of Soviet education – the most important tools for the indoctrination and sovietisation of all nationalities, including the Polish minority. The second part presents vocabulary related to the educa-tional system extracted from “Trybuna Radziecka” (1927–1938, Moscow) – probably the most important press instrument of Polish publishing houses in the USSR. The semantic field “Education” contains the names of schools (e.g. komwuz, likbez, rabfak), names of subjects (e.g. ped-praktyka, społecznoznawstwo) and names of pupils (e.g. otlicznik, uczlot). Almost all items are borrowed from the Russian language.

4

Zadania łomżyńskiej prasy szkolnej okresu międzywojennego w procesie edukacji i wychowania

61%

Bauchrowicz-Tocka M.

Język - Szkoła - Religia

|

2014

|

vol. 9

|

issue 2

55-66

PL

Łomżyńska prasa szkolna okresu międzywojennego starała się spełniać ważne zadania w procesie edukacji i wychowania. Wnioskować tak można po analizie trzech gazet: „Czuwaj” (1917–1933), „Echo Szkolne” (1927–1929) i „Seminarzysta” (1925–1926). Pieczę nad gazetami redagowanymi przez uczniowskie zespoły zawsze sprawowali nauczyciele. Taka organizacja pozwalała na częściową niezależność tych gazet oraz jednoczesne przekazywanie zamierzonych treści. Zamieszczane teksty pogłębiały wiedzę z różnych dziedzin i rozwijały. Artykuły o rocznicach i wydarzeniach historycznych wzmacniały patriotyzm i świadomość narodową. Relacje ze szkolnych uroczystości, harcerskich zbiórek i wycieczek zachęcały do aktywności. Wiele artykułów wpływało na postawy młodzieży. Łomżyńska prasa szkolna różnorodnymi publikacjami i dużą ilością prezentowanych na łamach wątków realizowała nadrzędne cele edukacyjno-wychowawcze: przygotowywała młodzież do odpowiedzialności za przyszłość ojczyzny, aktywnego życia w społeczeństwie i sumiennej pracy.

EN

Student newspapers in Łomża had an important role in education and upbringing. To such a conclusion leads the analysis of three newspapers: „Czuwaj” (1917–1933), „Echo Szkolne” (1927–1929) and „Seminarzysta” (1925–1926). The custody of students who edited newspapers always held teachers. This organization allowed the partial independence of these newspapers and the simultaneous convey of the intended content. The published texts deepened knowledge from different fields and develop. The articles about anniversaries and historical events aroused patriotism and national consciousness. The reports from school celebrations, scouting assemblies and trips encouraged activity. Many of these articles influenced the attitudes of young people. With the aid if various publications and a lot of topics presented in the pages, the newspapers realized the overriding educational and tutorial aim: preparing young people for the responsibility for the future of their homeland, an active social life and hard work.

Refine search results

1 Acta Polono-Ruthenica

1 Język - Szkoła - Religia

1 Studia Gdańskie

1 Studia Paedagogica Ignatiana

1 Bauchrowicz-Tocka M.

1 Graczykowska T.

1 Grzebień L.

1 Lewalski K.

1 2023

1 2020

1 2016

1 2014

Początki instytucjonalnej „Opieki” nad młodzieżą przemysłową i rękodzielniczą w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku

Głosy sprzed stu lat, czyli o potrzebie reformy kształcenia i wychowania w rzymskokatolickich seminariach duchownych na ziemiach polskich na początku XX w.

Słownictwo pola semantycznego „Edukacja i wychowanie” w moskiewskiej gazecie „Trybuna Radziecka” z lat 1927–1938

Zadania łomżyńskiej prasy szkolnej okresu międzywojennego w procesie edukacji i wychowania