Search results

1

Oczy Szeroko Otwarte – obecność projektów edukacyjnych w trzeciej misji uczelni

100%

Karwińska A., Sanak-Kosmowska K.

Horyzonty Wychowania

|

2020

|

vol. 19

|

issue 51

69-85

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The presented article aims to find an answer to the question of whether and how educational projects addressed to the youngest fit into the Third Mission of the University. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: In the first part of the article, we review the literature on the subject devoted to the Third Mission of Universities and Civic Education. We pay particular attention to modern universities' importance for implementing teaching and educational goals that fit into the concept of "education for the future." The article's empirical part presents an analysis of a case study - an educational project implemented by the University of Economics in Krakow in 2019-2021. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the article, we quoted the concept of civic education, in line with the Declaration of the University's Social Responsibility's assumptions adopted by 23 Polish universities. We accept the thesis that universities' participation in building personal and environmental resources of social and civic capital may be implemented as part of projects that fit into the University's Third Mission. RESEARCH RESULTS: Based on the conducted literature studies and case study analysis, we find that educational projects aimed at school-age children, implemented as part of the 3rd Mission of the University, significantly affect the building of the participants' "civic capital." CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The effects of innovative projects belonging to the area of broadly understood civic education, especially in its moral dimension, are much more challenging to measure than social competencies of a social engineering nature. However, conducting an educational project allows to record changes in the way participants think and act, and thus indirectly evaluate the achieved goals. Among the recommendations, it is worth emphasizing the need to expand the University's contribution to civic education, especially outside large cities.

PL

CEL NAUKOWY: Celem prezentowanego artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób projekty edukacyjne skierowane do najmłodszych wpisują się w trzecią misję uczelni. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu literatury przedmiotu poświęconej trzeciej misji uczelni oraz edukacji obywatelskiej. Szczególna uwaga została zwrócona na znaczenie współczesnych uniwersytetów dla realizowania celów dydaktycznych i wychowawczych wpisujących się w koncepcję „edukacji dla przyszłości”. W części empirycznej artykułu przedstawiono analizę studium przypadku – projektu edukacyjnego realizowanego przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie w latach 2019-2021. PROCES WYWODU: W artykule przytoczyłyśmy pojęcie edukacji obywatelskiej, wpisującej się w założenia przyjętej przez 23 polskie szkoły wyższe Deklaracji Społecznej Odpowiedzialności Uczelni. Przyjmujemy tezę, że udział szkół wyższych w budowaniu indywidualnych i środowiskowych zasobów kapitału społecznego i obywatelskiego może być realizowany w ramach projektów wpisujących się w trzecią misję uczelni. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na podstawie przeprowadzonych studiów literaturowych oraz analizy case study stwierdzono, iż projekty edukacyjne skierowane do dzieci w wieku szkolnym, realizowane w ramach trzeciej misji uczelni, znacząco wpływają na budowę „kapitału obywatelskiego” uczestników. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Efekty projektów innowacyjnych należących do obszaru szeroko rozumianej edukacji obywatelskiej, zwłaszcza w jej wymiarze moralnym, są znacznie trudniej mierzalne niż kompetencje społeczne o charakterze socjotechnicznym. Jednak prowadzenie projektu edukacyjnego pozwala na rejestrowanie zmian w sposobie myślenia i działania uczestników, a zatem pośrednio oceniania osiągniętych celów. Wśród rekomendacji warto podkreślić konieczność poszerzania wkładu uczelni w edukację obywatelską, zwłaszcza poza wielkimi miastami.

2

Mit „genu obywatelskości”. Analiza uwarunkowań kształcenia się postaw obywatelskich wśród polskiej młodzieży na przykładzie członków Młodzieżowego Strajku Klimatycznego

88%

Malon M.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2020

|

issue 51-52(3-4/2020)

80-91

EN

Despite some changes for the better in recent years, civic activity levels among Polish youth remain low. This article endeavours to identify and understand the factors contributing to this state of affairs, relying on the results of a study conducted among activists of the Warsaw chapter of the Youth Strike for Climate. The participants took part in qualitative interviews as well as filling out a test comprised of 20 statements. In-depth analysis of their feedback enables discernment of four mental components of key significance in the shaping of civic mindedness, and likewise identification of certain shortcomings in the current civic education model.

PL

Aktywność obywatelska młodych Polaków, mimo pozytywnych zmian w ostatnich latach, wciąż pozostaje na niskim poziomie. Celem artykułu jest próba wyszczególnienia i zrozumienia powodów takiego stanu rzeczy. Analizę czynników rozwoju obywatelskości młodzieży oparto na wynikach badań aktywistów warszawskiego oddziału Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Z badanymi przeprowadzono wywiady jakościowe oraz poproszono ich o wypełnienie testu dwudziestu stwierdzeń. Pogłębiona analiza wyników badań pozwoliła wyróżnić cztery komponenty umysłowe kluczowe dla kształtowania się obywatelskiego sposobu myślenia. W rezultacie ukazano również niedociągnięcia prowadzonej obecnie edukacji obywatelskiej młodzieży, stanowiące przeszkodę w jej rozwoju.

3

Koncepcja wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego jako przyczynek do dyskusji o współczesnym modelu edukacji obywatelskiej w Polsce

88%

Męczkowska-Christiansen A., Zalewska E.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

40-50

PL

Przedstawiany artykuł obejmuje próbę namysłu nad możliwością wykorzystania rozwijanej przez Kazimierza Sośnickiego koncepcji wychowania państwowego jako inspiracji dla dyskusji nad kształtem rodzimej edukacji obywatelskiej. Autorki dokonują krytycznej rekonstrukcji teorii wychowania państwowego, odnosząc się do podstawowych dla niej kategorii: etosu państwowego, wychowania państwowego i jego środków, dystrofii wychowania państwowego i niesionych przez nią zagrożeń dla blokowania rozwoju kompetencji obywatelskich. Koncepcja wychowania państwowego Sośnickiego jest analizowana na tle odniesień do aktualnych wyzwań dla edukacji obywatelskiej, osadzonych w demokratycznym modelu państwa.

4

Edukacja obywatelska jako istotny obszar wychowania dla pokoju

88%

Piejka A.

Studia z Teorii Wychowania

|

2020

|

vol. XI(4(33))

113-129

PL

Rozważania podjęte w niniejszym artykule koncentrują się na roli, jaką edukacja obywatelska odgrywa w wychowaniu dla pokoju. Z pewnością te dwa obszary edukacyjnych działań nie są tożsame; wychowanie dla pokoju jest procesem o wiele szerszym i bardziej złożonym, wymagającym zaangażowania wszystkich nauczycieli. Jednak wiedza, kompetencje i motywacje, które powinny być rozwijane jako przygotowujące do odpowiedzialnej aktywności obywatelskiej mają bardzo istotne znaczenie dla budowania ładu pokojowego. Moje rozważania rozpoczynam od krótkiego omówienia najważniejszych kwestii związanych ze współczesnym postrzeganiem pokoju. Następnie odnoszę się do pojęć „obywatel”, „obywatelstwo, by uwypuklić ich sens i w tym kontekście podjąć refleksję nad najważniejszymi obszarami edukacji obywatelskiej. Jest to punkt wyjścia do ukazania zadań wpisanych w edukację obywatelską jako zasadniczych w procesie budowania pokojowego współistnienia ludzi. Zadania te dotyczą różnych obszarów kształcenia obywatelskiego: kognitywnego, kompetencyjnego, afektywnego i obszaru wartości. Realizując je możemy mieć nadzieję, że kształcimy osoby, które poprzez odpowiedzialną obywatelską aktywność przyczyniają się do budowania pokoju.

5

Education for Democratic Citizenship and Human Rights as Integral Part of European Integration Policy

88%

Bednarczyk B.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2015

|

issue 4

13-32

XX

Analizując działania Unii Europejskiej jako promotora demokracji, praworządności i praw człowieka, trzeba pamiętać, że żadna organizacja międzynarodowa nie działa w próżni. Edukacja europejska odgrywa ogromną rolę w procesie integracji europejskiej, jest nie tylko wyznacznikiem nowoczesnej edukacji w Europie, ale określa także wiele zadań wpisanych w idee globalnego społeczeństwa informacyjnego. Edukacja w aspekcie praw człowieka uznana została przez społeczność międzynarodową za jedno z praw człowieka. Edukacja ta nie jest celem samym w sobie. Stanowi ona nieodzowny element przygotowania współczesnych społeczeństw do wspólnego, globalnego współżycia. Edukacja na rzecz społeczeństwa demokratycznego skupia się na praktycznych umiejętnościach i działaniach mających pomóc młodzieży i dorosłym aktywnie uczestniczyć w życiu demokratycznym, w korzystaniu z praw człowieka i wykonywaniu obowiązków. Edukacja dla wzajemnego szacunku i zrozumienia podkreśla godność, szacunek dla innych i służy poprawie relacji między ludźmi o różnych tradycjach kulturowych. Celem artykułu jest zaprezentowanie społecznego wymiaru edukacji europejskiej. Omówione zostały takie kwestie jak narastanie zainteresowania problemem edukacji praw człowieka w procesie integracji europejskiej. Poruszone zagadnienia wskazują na szeroki kontekst, w jakim należy rozpatrywać edukację na rzecz praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego. Zaprezentowano pozytywne rezultaty edukacji europejskiej o społecznym wymiarze, jak również zwrócono uwagę na różne problemy, z którymi musi się zmierzyć edukacja europejska.

6

Schools that “stay away” from the community. Is it a lost chance for community learning and democratic citizenship in ngo schools?

75%

Ligus R.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2018

|

vol. 19

95-111

EN

One of the most important values that the non-public sector brought into the educational system in Poland in the year 1989 was the breaking of the state monopoly in education. It brought the hope that school institutions would be able to open up new learning spaces for democracy, including agreement, the autonomy of teachers, the involvement of parents, and student self-government that in turn would have led to deep school socialization. Cooperation with the local communities became obligatory for schools after the introduction of the school reform in 1999. Civic education was expected to bring benefits for both the schools and society through creating the conditions for informal learning, democracy in practice and citizenship within and beyond the schools. The aim of this research was to recognize the main areas/fields that constitute the non-public schools in a Polish city today. The paper presents a qualitative pilot research project conducted in the years 2014-2017 in three selected non-public primary schools led by NGOs in a city of 600,000 inhabitants in Poland. The data reveals the syndrome of “cultural narcissism” that has probably become a feature of some urban non-public schools.

PL

Jedną z najważniejszych wartości, jakie sektor niepubliczny wprowadził do systemu oświaty w Polsce w 1989 r., było przełamanie monopolu państwowego w edukacji. Zmiana ta wniosła nadzieję, że w instytucjach szkolnych otwarte zostaną nowe przestrzenie do wspólnego uczenia się demokracji. Dziesięć lat później reforma edukacji z 1999 r. postawiła przed szkołami wymagania, aby te włączyły w swoje programy współpracę z lokalnymi społecznościami. Edukacja obywatelska przynosi korzyści zarówno szkołom, jak i lokalnym społecznościom poprzez stworzenie warunków do nieformalnego uczenia się, praktykowania demokracji i obywatelstwa. Prezentowany projekt badawczy realizowany w latach 2014-2017, w trzech wybranych niepublicznych szkołach podstawowych prowadzonych przez organizacje pozarządowe w mieście liczącym 600 tys. mieszkańców w Polsce, ujawnia syndrom „kulturowego narcyzmu”, który prawdopodobnie staje się cechą niektórych miejskich szkół niepublicznych.

7

Sejm dzieci i młodzieży jako przykłąd edukacji obywatelskiej

75%

Ziółkowski P.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2018

|

issue 3

303-333

EN

Political changes in Poland in the early nineties, also initiated changes in education and what is connected with this: changes of formation and upbringing of the young generation of children and youth. There were many initiatives and ventures, both state and local, aimed at developing civic and pro-social attitudes in the young generation. In addition to the student council which was established in the Statute od Education System in 1991, the Sejm of Children and Youth appeared three years later. Initiative popularizing knowledge about parliamentarism, but also overcoming the prevailing rule of Polish proverb „children and fish have no voice”. This article describes the history of the Sejm of Children and Youth and shows what role in education it has played.

PL

Przemiany ustrojowe w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych zapoczątkowały także zmiany w szkolnictwie, a co się z tym wiąże – także z kształtowaniem i wychowywaniem młodego pokolenia dzieci i młodzieży. Powstawało wiele inicjatyw i przedsięwzięć zarówno państwowych, jak i lokalnych mających na celu rozwijanie postaw obywatelskich i prospołecznych u młodego pokolenia. Obok umocowanego w ustawie o systemie oświaty z 1991 roku samorządu uczniowskiego pojawił się trzy lata później Sejm Dzieci i Młodzieży. Inicjatywa popularyzująca wiedzę o parlamentaryzmie, ale także przełamująca panującą wówczas zasadę „dzieci i ryby głosu nie mają”. Niniejszy artykuł opisuje historię Sejmu Dzieci i Młodzieży oraz wskazuje, jakimi istotnymi tematami dla młodego pokolenia zajmował się SDiM i jaką rolę w edukacji odegrał.

8

W kierunku modelu edukacji obywatelskiej. O uwikłaniu i współzależności demokracji, polityki i edukacji

75%

Przybylski B.

Edukacja Ustawiczna Dorosłych

|

2013

|

issue 4(83)

26-35

EN

The author points out the obvious deficiencies in contemporary democracy, which do not support the creation of active citizenship and do not disseminate the value of its nucleus. The lack of citizenship education at schools is treated as a result of disinterest among political circles and parties in involving society in the process of governance and controlling of the country. Unstable democracy and low level of legitimization for this regime cause many dangerous and unpredictable social behaviors, including increase of antidemocratic attitudes, passivity, apathy and hostility against minorities. The debate on appropriate model of our democracy and education is necessary. Especially education should play a crucial role in supporting and consolidating the political system.

9

Młodzieżowa Szkoła Liderów - jako przykład dobrych praktyk w edukowaniu samorządów uczniowskich

75%

Ziółkowski P.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2018

|

issue 3

293-302

EN

The beginning of the 1990s was a series of changes that, as a result of the systemic transformation, covered almost all areas of the Polish society. They did not avoid the sphere of education. One of the priorities was shaping pro-social and pro-civil attitudes in the young generations for the development of civic society and supporting student self-governance (students council). However, there was a lack of consistency and coherence in activities stimulating the development of student self-governments at the level of system. The idea of creating a Youth School of Leaders, dedicated to the leaders of school student councils, was born at that time in Bydgoszcz. This idea was met with great interest of young people and recognition of educational authorities on the local and central level. The Youth School for Leaders has been active for almost twenty years, shaping successive generations of school leaders of student councils and imposing a significant mark on what at that time was happening in the educational institutions of the voivodship. Today, many graduates of the Youth School of Leaders are people who play significant social roles and exhibit positions, who relate to the adventure and experience they have gained at the Youth School for Leaders with great fondness and respect. The creator of Youth School of Leaders was Jan Hibner who died in 2016.

PL

Początek lat 90. XX wieku to szereg zmian, które w wyniku transformacji ustrojowej objęły niemal wszystkie obszary funkcjonowania polskiego społeczeństwa. Nie ominęły one także sfery edukacji. Jednym z priorytetów było kształtowanie w młodych pokoleniach postaw prospołecznych i proobywatelskich na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz wspierania samorządności uczniowskiej, która została zapisania w nowej wówczas Ustawie z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, a dokładnie w jej artykule 55. Brakowało jednak konsekwentnych i spójnych na poziomie systemowym działań, które stymulowałyby rozwój samorządów uczniowskich. W Bydgoszczy zrodził się wówczas pomysł stworzenia Młodzieżowej Szkoły Liderów, dedykowanej liderom szkolnych samorządów uczniowskich. Idea ta spotkała się z ogromnym zainteresowaniem młodzieży oraz uznaniem władz oświatowych na poziomie lokalnym i centralnym. Młodzieżowa Szkoła Liderów działa przez prawie dwadzieścia lat, kształtując kolejne pokolenia liderów szkolnych samorządów uczniowskich i odciskając znaczące piętno na to, co w ówczesnych czasach działo się w placówkach oświatowych województwa bydgoskiego, a po reformie samorządowej – kujawsko-pomorskiego. Dziś wielu absolwentów Młodzieżowej Szkoły Liderów to osoby odgrywające znaczące role społeczne i pełniące eksponowane stanowiska, które z dużym sentymentem i szacunkiem odnoszą się do przygody i doświadczenia, jakie zdobyły w Młodzieżowej Szkole Liderów, której działalności poświęcony jest niniejszy tekst. Jej twórcą był zmarły w 2016 roku mgr Jan Hibner, któremu dedykowany jest ten numer czasopisma.

10

Ideas of Citizenship and Citizenship Education in Canada

63%

Pogrebnyak V.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2017

|

issue 2

EN

In the research, the comparative pedagogical analysis of approaches to citizenship education in Canada is carried out. Contradictions and debatable aspects of present conceptions of democratic citizenship are exposed, progress of the most important pedagogical theory trends in this sphere of education is set. The conducted research allowed drawing conclusion that preparation of a citizen in the widest understanding is one of the leading tasks of the modern system of public education in Canada. Inconsistencies of approaches to citizenship education and debates on existent conceptions of democratic citizenship are predefined by (1) internal complication, (2) normative character and (3) absence of unity in interpretation of terminology. Present conceptions are differentiated, primarily, by the degree of citizen participation in public life, and are grouped in elite, populist and transitional varieties. At the same time, the main tendency of pedagogical researches on the essence of democratic citizenship in Canada can be categorised as transition from declaration of simple awareness of citizens about their own rights and duties and partiality for the ideals of democracy to stimulation of the initiative contributing to community’s life.

PL

W badaniach została przeprowadzona porównawcza analiza pedagogiczna podejść do edukacji obywatelskiej w Kanadzie. Nowoczesny system edukacji obywatelskiej jest scharakteryzowany jako sposób na rozwój demokratycznego państwa oraz realizację polityki społeczno-gospodarczej i edukacyjnej w tym kraju. Obecnie znaczenie edukacji zależy nie tylko od pozytywnego wpływu na sytuację polityczną, ale przede wszystkim od zapewnienia obywatelskiej odpowiedzialności i aktywności. Potwierdza się, że edukacja obywatelska w pedagogicznej nauce Kanady ma na celu poznanie praw obywatelskich, politycznych i społecznych, zapewniając ich zrozumienie i zaakceptowanie obowiązku i odpowiedzialności za aktywny udział w demokratycznym rządzie kraju. Przeprowadzone badania pozwoliły wyciągnąć wniosek, że przygotowanie obywatela w najszerszym rozumieniu tej definicji jest jednym z głównych zadań nowoczesnego systemu edukacji publicznej w Kanadzie. Obecne koncepcje edukacji obywatelskiej są zróżnicowane przede wszystkim ze względu na stopień uczestnictwa obywateli w życiu publicznym i są zgrupowane w elitarnych, populistycznych i przejściowych odmianach. Jednocześnie główną tendencją badań pedagogicznych nad istotą demokratycznego obywatelstwa w Kanadzie jest przejście od deklaracji prostej świadomości obywateli na temat własnych praw i obowiązków oraz częściowej ideałów demokracji do stymulowania inicjatywy przyczyniającej się do powstania demokracji społeczności i życia społecznego.

11

Aktywność obywatelska młodzieży i seniorów na rzecz rozwoju regionalnego

63%

Ziółkowski P.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2018

|

issue 3

211-227

EN

According to the European Charter of Local Self-government, managing public affairs should belong to the authorities that are closest to the citizen, i.e. councils of municipalities, vogts, mayors or presidents of cities, called local governments. Social effects of empowerment of municipalities, according to this document, are definitely positive, because they launch a grassroots initiative and dynamic development of local communities. Examples of these initiatives are the Municipal Youth Councils established in Poland since 2001 and the Municipal Councils of Seniors established since 2012. Both of them are undoubtedly an expression of the care and commitment of residents and local authorities to regional development issues. It is also a proof of the functioning of civil society in Poland.

PL

Zgodnie z dyrektywą Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego kierowanie sprawami publicznymi powinno należeć do organów władzy, które są najbliżej obywatela, czyli rad gmin, wójtów, burmistrzów czy prezydentów miast, zwanych samorządami terytorialnymi. Społeczne skutki upodmiotowienia gmin, według tego dokumentu, są zdecydowanie pozytywne, bowiem uruchamiają inicjatywę oddolną i dynamiczny rozwój lokalnych społeczności. Do przykładów tych inicjatyw należą powoływane od 2001 roku w Polsce Młodzieżowe Rady Gmin oraz powoływane od 2012 roku Gminne Rady Seniorów. Zarówno jedne jak i drugie są niewątpliwie wyrazem troski i zaangażowania mieszkańców i lokalnych włodarzy o sprawy rozwoju regionalnego. To również namacalny dowód funkcjonowania w Polsce społeczeństwa obywatelskiego.

12

Edukacja obywatelska dorosłych w Warszawie – w stronę lokalności i aktywności

63%

Pietrusińska M. J., Gromadzka M.

Rocznik Andragogiczny

|

2018

|

vol. 25

115-125

EN

The article presents an initial analysis of Warsaw’s adult civic education based on legal documents, strategies, programs, and information materials concerning participatory budgeting and community centers. Results show that the concept of adult civic education in Warsaw is rooted in local communities’ learning traditions and the tenets of active citizenship. In our opinion such an approach is exclusive because its main recipients are already civically active residents, and such educational efforts do not reach disadvantaged groups. Our analysis also proves that the educational process is used as a tool to implement social change.

PL

Poniższy artykuł przedstawia wstępną analizę edukacji obywatelskiej dorosłych przeprowadzonej w oparciu o oficjalne dokumenty, strategie, programy oraz materiały informacyjne m.st. Warszawy, które dotyczą m.in. budżetu partycypacyjnego i domów sąsiedzkich. Z przeprowadzonej analizy wynika, że koncepcja obywatelskiej edukacji dorosłych w Warszawie zakorzeniona jest w nurcie uczenia się w lokalnych społecznościach oraz założeniach aktywnego obywatelstwa. Takie podejście jest naszym zdaniem wykluczające, ponieważ głównymi odbiorcami działań edukacyjnych są już aktywni mieszkańcy. Nie dociera ona za to do grup defaworyzowanych. Analiza ujawniła również instrumentalność samego procesu edukacji, który wykorzystywany jest przede wszystkim do realizacji zmian społecznych.

13

Community art jako element edukacji obywatelskiej i kulturalnej w Holandii

63%

Bilon A.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2015

|

vol. 16

219-230

EN

In this paper the author presents the community art as an example of practices that can be perceived as the element of both cultural as well as civic education. While stressing the pragmatic approaches and practice-oriented methods of teaching and learning in the Netherlands, the author presents shortly the formal premises of both types of education. Then the practice of community art has been described and analysed. The description is based on ethnographic study conducted in one of the Dutch cities. This piece of research is pertained to the street theatre and pantomimic visual art. In her analyses, the author highlights the potential of community art to rising both the civic and cultural awareness of community art participants. The paper also aims to show that community art fulfills not only the educational but also political role in the Netherlands being perceived as rightful partner of professional arts.

14

Citizenship in a multicultural space – educational and socialization references

63%

SZERLĄG A.

Multicultural Studies

|

2017

|

issue 1

127-139

EN

Contemporary multiculturalism is dynamised by the phenomena and processes generating (un)favourable conditions for its manifestations, and for the functioning of culturally diverse societies within. It is particularly related to the disintegration of multinational countries (states), processes of immigration and exile, as well as the expansion of terrorism and the increasing level of ethnocentrism. As a result, multiculturalism has become a source of arising problems and dilemmas. The latter are accompanied by the deficit of the sense of citizenship, especially amongst the representatives of national or ethnic minorities. Yet, citizenship favours the process of establishing civic society, where concurrence of various national, ethnic, and religious groups is possible, hence the coexistence of diverse cultures is possible too, empowering the process of enriching own cultures with the values of the other cultures. Saturation and interspersion of cultures does not require to distance from the culture of primary identification, quite the contrary – it may become a crucial point of reference in establishing a civic community. In this process, the paramount importance is assigned to civic education and the primary socialization, both occurring at the cultural nexus. Notwithstanding, citizenship is endorsed and developed not only by the knowledge and comprehension of the social and political system of a given country, social matters, the European or international affairs, and acquired skills (civic, social,communicative and cross-cultural ones), but also by the socialization taking place in a family, where national diversity and orientation towards multicultural and transnational premises both condition the process of moulding the sense of citizenship of the young generation. Thereupon, citizenship provides an opportunity to emerge as a new type of a social identity.

PL

Współczesną wielokulturowość dynamizują zjawiska i procesy generujące (nie)sprzyjające warunki do jej uobecniania się oraz funkcjonowania w niej zróżnicowanych kulturowo społeczeństw. Wiąże się to w szczególności z rozpadem wielonarodowych państw, imigracją i uchodźctwem, rozszerzającym się terroryzmem czy nasilaniem się etnocentryzmu. W efekcie wielokulturowość stała się źródłem narastających problemów i dylematów. Towarzyszy im deficyt obywatelskości zwłaszcza wśród przedstawicieli mniejszości narodowych czy etnicznych. Obywatelskość tymczasem sprzyja tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego, w którym możliwa jest koegzystencja zróżnicowanych narodowo, etnicznie i wyznaniowo grup, możliwe jest więc współistnienie odmiennych kultur, kultywowanie tradycji, pielęgnowanie własnej kultury i tożsamości, wzbogacanie jej wartościami innych kultur. Przenikanie i mieszanie się kultur nie wymaga zdystansowania się do kultury pierwotnej identyfikacji, może stać się natomiast istotnym odniesieniem dla budowy wspólnoty obywatelskiej. Ważne znaczenie w tym procesie przypisać należy edukacji obywatelskiej oraz rodzinnej socjalizacji mających miejsce na pograniczach kultur. O obywatelskości przesądzają bowiem nie tylko wiedza i rozumienie systemu społeczno-politycznego kraju, zagadnień społecznych oraz problematyki europejskiej i międzynarodowej, nabyte umiejętności (obywatelskie, społeczne, komunikacyjne i międzykulturowe), ale także rodzinna socjalizacja, w której odmienność narodowa rodziny oraz orientacja na przesłanki międzykulturowe i ponadnarodowe warunkują kształtowanie się obywatelskości młodego pokolenia. W efekcie obywatelskość ma szanse zaistnieć jako nowy rodzaj tożsamości społecznej.

15

Uniwersytet w przestrzeni społecznej

63%

Sztompka P.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2016

|

issue 2(36)

54-58

PL

Autor twierdzi, że uniwersytety w odróżnieniu od szkół zawodowych mają misję dostarczania wiedzy ogólnej, w tym humanistycznej, i kształtowania światłych obywateli, a nie tylko wykwalifikowanych pracowników. Akcent na umiejętności praktyczne, wąską specjalizację, „uzawodowienie” kształcenia we wszystkich uczelniach wyższych przynosi nie tylko kryzys uniwersytetów, lecz także atrofię społeczeństwa obywatelskiego, niezbędnego składnika dobrze funkcjonującej demokracji.

EN

The author claims that universities, unlike vocational schools, have a mission to offer general knowledge to their students, also in the domain of the humanities, and to form enlightened citizens rather than skilled workers only. Emphasis on practical skills, narrow specialization, focus on professionalization in all higher education establishments brings about the crisis of the university and atrophy of civil society which is an indispensable element of a well-functioning democracy.

16

Edukacja obywatelska w Anglii. Od polityki Partii Pracy do Brexitu – wybrane konteksty polityczne, społeczne i edukacyjne

63%

Hejwosz-Gromkowska D.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2021

|

issue 15

215-231

EN

Citizenship education was introduced as compulsory subject in English schools in 2002. Its implementation was followed by Crick Report (1998). Citizenship education has become the subject of interests of various social actors: academics, commentators, politicians and school teachers. Since its introduction, there have been changes in the National Curriculum as a consequences of both political transformations and changes in the government. The aim of the article is to analyze and reconstruct the political and social determinants of citizenship education in English schools. The considerations have been divided into four key periods, spanning the years 1998–2000 during which the Labour and then the Conservative goverments reformed National Curriculum of citizenship education.

PL

Edukacja obywatelska w Anglii została wprowadzona do szkół, jako odrębny i obowiązkowy przedmiot w 2002 roku. Jej implementacji – poza celami merytorycznymi wyrażonymi w tzw. Raporcie Cricka (1998) – przyświecały również cele polityczne wyrażone w programie Partii Pracy. Szkolna edukacja obywatelska stała się przedmiotem zainteresowań rożnych aktorów społecznych: naukowców, komentatorów, polityków, nauczycieli. Od momentu jej wprowadzenia następowały zmiany w programach nauczania, będących konsekwencją zarówno transformacji politycznych, jak i zmian na szczeblach władzy. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy i rekonstrukcji politycznych i społecznych uwarunkowań edukacji obywatelskiej w systemie szkolnictwa obowiązkowego w Anglii. Rozważania zawarte w niniejszym artykule zostały podzielone na cztery kluczowe okresy, obejmujące lata (1998–2020), w których rządy Laburzystów, a następnie konserwatystów dokonywały reform w programach kształcenia mających znaczenie dla szkolnej edukacji obywatelskiej.

17

Edukacja obywatelska w Republice Czeskiej z ukierunkowaniem na partycypację dzieci w szkołach

63%

Urbanová E.

Pedagogika Społeczna

|

2016 (R. XV)

|

issue 2(60)

111-131

PL

Autorka analizuje edukację obywatelską w czeskich szkołach ze szczególnym uwzględnieniem partycypacji dzieci. Dla lepszego zrozumienia obecnych problemów dotyczących realizacji edukacji obywatelskiej prezentuje krótką historię edukacji obywatelskiej realizowanej w Republice Czeskiej oraz analizuje ogólne warunki efektywnej edukacji obywatelskiej. Chociaż edukacja obywatelska, która zmierza do poprawy realizacji wartości demokratycznych, jest włączona w narodowy program edukacji i ma charakter obowiązkowy, to faktyczne efekty wśród czeskich uczniów nie są satysfakcjonujące. Porównania na poziomie międzynarodowym pokazują, że chociaż wiedza uczniów jest nieco powyżej średniej, to ich umiejętności i postawy znajdują się daleko poniżej średniej. Pomimo iż szkoły w Czechach mają dużą autonomię w sposobach realizacji edukacji obywatelskiej, najczęściej jest ona realizowana na tradycyjnych lekcjach, jedynie połowa szkół umożliwia dzieciom doświadczanie demokracji w życiu szkolnym, a bardzo rzadko uczniowie są angażowani w obywatelskie aktywności poza szkołą. Temat jest tak naprawdę marginalizowany zarówno na poziomie szkół, jak i krajowym. Nauczyciele, którzy chcą realizować edukację obywatelską uczniów metodą partycypacyjną otrzymują wiele wsparcia od organizacji non-profitowych, które jednak niesystematycznie otrzymując wsparcie finansowe, same często walczą o przetrwanie. Tak więc, jakkolwiek w programach i dokumentach silnie deklaruje się znaczenie edukacji obywatelskiej, to rzeczywistość szkolna pod tym względem nie przedstawia się optymistycznie.

EN

The article provides an analysis of citizenship education in the Czech schools with a special regard to participation of children at schools. For a better understanding of actual problems connected with realization of citizenship education, the text presents a brief history of citizenship education in today’s Czech Republic and also summarizes conditions for successful citizenship education in general. Although citizenship education, which aims to improve democratic values, is enshrined in the national curriculum, which makes it in some form compulsory for every child, actual results of Czech pupils are not satisfactory. An international comparison reveals that their knowledge is slightly above the average, but their skills and attitudes are deeply below the average. Although schools are provided with freedom in the ways of teaching citizenship education, they mostly teach it in special lessons, only about half of the schools gives their children an opportunity to experience democracy in the school life and very rarely teachers involve pupils in activities out of school. The topic is marginalized on both school and national level, and much of the needed support for teachers willing to teach citizenship education in a participative way is provided by non-profit organizations that are not systematically supported and struggle with their own existence. Curricular documents declare the importance of education for democratic citizenship quite strongly, the situation at school is however not so bright.

18

Dialogue and social participation in the context of education and development of youth in Poland

63%

Podkowińska M., Boguszewski R., Błaszczak I.

Family Forum

|

2021

|

vol. 11

193-210

PL

Tło: Rozwój społeczeństwa obywatelskiego oparty jest na dialogu i partycypacji. Młodzi ludzie charakteryzują się niskim zainteresowaniem społeczną aktywnością i budowaniem społeczeństwa obywatelskiego, stąd kluczowe wydaje się przyjrzenie temu, jak wygląda edukacja do partycypacji. Cele: Autorzy podjęli rozważania dotyczące kwestii dialogu i partycypacji społecznej w kontekście edukacji i rozwoju młodych Polaków. Autorzy zwrócili uwagę na formy i znaczenie dialogu obywatelskiego, a także zdiagnozowali cele, funkcje i deficyty edukacji obywatelskiej. Metodyka: Temat został przedstawiony na bazie literatury przedmiotu, wyników badań socjologicznych oraz danych twardych dotyczących form i skali zaangażowania obywatelskiego w Polsce, w tym zwłaszcza w Warszawie. Zastosowano analizę danych zastanych w postaci desk research. Wyniki: Badania CBOS i KBPN wskazują, iż jedynie 40% młodych ludzi, którzy mogli pierwszy raz w swoim życiu wziąć udział w wyborach w 2018, zamierzało skorzystać ze swojego prawa. Również w wyborach parlamentarnych w 2019 r. najmłodsi uprawnieni do głosowania respondenci najrzadziej głosowali. Młodzi Polacy istotnie rzadziej niż ogół dorosłych wykazują zaangażowanie w sprawy lokalnej społeczności, a do tego cechują się ponadprzeciętnym brakiem zaufania do innych i narastającym indywidualizmem. Wnioski: Zaangażowanie obywatelskie młodych Polaków i ich udział w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego są niskie i towarzyszy im wysoki poziom indywidualizmu połączony z brakiem zaufania do innych. Kluczowa zatem wydaje się bardziej efektywna edukacja do partycypacji. Przykładem dobrych praktyk w tym zakresie, choć ciągle realizowanych na niewielką skalę, są zajęcia prowadzone dla studentów w obszarze komunikacji publicznej oraz rozwijane i wykorzystywane przez niektóre samorządy narzędzia partycypacji społecznej, takie jak Budżet obywatelski czy Inicjatywa lokalna.

EN

Background: The development of civil society is based on dialogue and participation. Young people are characterized by low interest in social activity and building a civil society, therefore it seems crucial to look at what education for participation looks like. Objectives: The authors considered the issue of dialogue and social participation in the context of education and development of young Poles. The authors drew attention to the forms and importance of civic dialogue, as well as diagnosed the goals, functions and deficits of civic education. Methodology: The topic was presented on the basis of the literature on the subject, the results of sociological research and hard data on the forms and scale of civic involvement in Poland, especially in Warsaw. Data analysis in the form of desk research was used. Results: Research by CBOS and KBPN shows that only 40% of young people who could take part in the 2018 elections for the first time in their lives intended to exercise their right. Also in the parliamentary elections in 2019, the youngest eligible respondents voted least frequently. Young Poles significantly less often than adults in general show involvement in the affairs of the local community, and are also characterized by an above-average lack of trust in others and increasing individualism. Conclusions: Civic involvement of young Poles and their participation in building a civic society are low and are accompanied by a high level of individualism combined with a lack of trust in others. Therefore, a more effective education for participation seems to be of key importance. Examples of good practice in this area, although still carried out on a small scale, are classes conducted for students in the field of public transport and tools for social participation developed and used by some local governments, such as the Civic Budget or Local Initiative.

19

„Bycie obywatelem” w wypowiedziach pokolenia 20 plus i ich fenomenograficzna rekonstrukcja

63%

Jurgiel-Aleksander A.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2019

|

vol. 20

51-62

PL

Celem niniejszego tekstu jest pokazanie, w jaki sposób studenci, należący do pokolenia 20 plus – czyli urodzeni i wychowani po 1989 roku w Polsce – rozumieją sens obywatelskości. Na podstawie prostego zabiegu – sprowadzającego się do zebrania otwartych wypowiedzi na temat tego, czym według ciebie jest bycie obywatelem, i ich fenomenograficznej analizy – autorka pokazuje dwie domeny obywatelskości, które rządzą ich opisem. Pierwsza to bycie obywatelem jako bycie intelektualnie i działaniowo zaangażowanym podmiotem z silnie wyeksponowanym pierwiastkiem „ja”, ale opisywanym za pomocą konstrukcji nieobywatela, czyli kogoś, kto nie tylko nie działa w sferze publicznej, ale łatwo poddaje się manipulacji. Druga to postać zakorzenionego w tradycji i historii narodu obywatela, którego istota bycia wynika z tego, że został „dobrze wychowany” albo „dobrze wykształcony”. Każdy z tych typów zakorzeniony jest w instrumentalnie traktowanej edukacji obywatelskiej, która redukuje rozumienie demokracji do sprawowania władzy przez większość, a nie uczy respektowania słabszego.

EN

The aim of this text is to demonstrate how students over twenty (born and raised in Poland after 1989) conceptualize citizenship. The author argues for two domains of citizenship based on the collection and phenomenographic analyses of open narratives on what it means for the respondents to be citizens. The first domain describes the citizen as an intellectually engaged and task-oriented agent with a strong “ego” but in fact as a “non-citizen”, a construct described as somebody inactive civically and prone to manipulation. The second domain describes the national rooted in his/her tradition and history, whose civic identity is about “proper” upbringing and education. Both types are rooted in instrumental civic education which reduces the concept of democracy to the rule of majority rather than teaching respect for the weaker.

20

Odmowa teraźniejszości, czyli o odobywatelnianiu dzieci i udziecinnianiu obywateli

63%

Starego K.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3(75)

41-65

EN

The main purpose of this paper is to analyze and criticize the competence-based model of civil socjety and citizenship education. The critique also deals with the developmental paradigm on which the competence model is based. Thinking about civil society and citizenship using the logic of the developmental paradigm is common in the scientific and popular discourses. In the paper I will describe this logic and explain the consequences of a presupposition, that people in democratic countries must possess certain skills and attitudes to be considered “true” citizens. One of the consequences is a phenomenon which I call “the denial of the present”. It is a denial to recognize social actors’ political subjectivity and, in effect, a refusal to treat them, here and now, as citizens able to participate in the political life. I would like to show, using the ideas of G. Biesta and J. Rancière, how the “denial of the present” is a part of the pedagogical fiction of the developmental paradigm, in which citizenship is seen as a future identity, and an outcome of an education. I will describe how this logic has an impact on obligatory citizenship education of children but also how it is reflected in a wider process of educationalization of society. A socjety that is educationalized is described using the language of school, with its hierarchical division between teachers and pupils. The use of the discourse of the developmental paradigm enables treating the children as non-citizens and adult citizens as children. I argue that the mode of thinking about civil society and democracy characteristic for the developmental paradigm has at its core a rationality that is both elitist and antidemocratic, legitimizing the hierarchical social stratification of society.

PL

Celem artykułu jest analiza i krytyka kompetencyjnego modelu edukacji obywatelskiej i społeczeństwa obywatelskiego, w świetle szerszej dekonstrukcji i krytyki paradygmatu rozwojowego, w której model kompetencyjny jest ulokowany. Pokazuję, w jaki sposób i z jakimi konsekwencjami wiąże się przyjmowane w naukowym i potocznym dyskursie założenie, że do życia w społeczeństwie demokratycznym wymagane jest specjalne przygotowanie obywateli. Jednym z jego efektów jest zjawisko, które w oparciu o literaturę przedmiotu nazywam „odmową teraźniejszości”. Oznacza ono odmowę uznania podmiotowości politycznej aktorom społecznym, a więc uznania ich zdolności do aktualnej politycznej partycypacji. Za G. Biestą i J. Rancière’em, pokazuję, że zjawisko to wiąże się z rodzajem pedagogicznej fikcji myślenia rozwojowego, w ramach którego obywatelskość rozumiana jest jako stan lokowany w przyszłości, a więc jako rezultat odpowiedniej i odpowiednio sterowanej ścieżki edukacyjnej. Przy czym zjawisko to odnoszone jest nie tylko do jednostek, które poddane są, z racji wieku, formalnej i obligatoryjnej edukacji obywatelskiej, ale również do szerszego społeczeństwa, które zgodnie z charakterystyczną dla paradygmatu rozwojowego logiką pedagogizacji, podlega znaczeniowemu przemieszczeniu, a tym samym zamieniane jest w rodzaj szkoły, z właściwym jej hierarchicznym podziałem: na uczniów i nauczycieli. W tak ustrukturowanej, symbolicznej konstrukcji paradygmatu rozwojowego dzieci podlegają mechanizmowi odobywatelniania, dorośli natomiast udziecinnianiu i infantylizacji. Charakterystyczne dla perspektywy rozwojowej myślenie o demokracji i społeczeństwie obywatelskim staje się tym samym odmianą elitarystycznej i genetycznie antydemokratycznej racjonalności oraz kolejną formą wytwarzania hierarchicznej społecznej stratyfikacji.

Refine search results

Oczy Szeroko Otwarte – obecność projektów edukacyjnych w trzeciej misji uczelni

Mit „genu obywatelskości”. Analiza uwarunkowań kształcenia się postaw obywatelskich wśród polskiej młodzieży na przykładzie członków Młodzieżowego Strajku Klimatycznego

Koncepcja wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego jako przyczynek do dyskusji o współczesnym modelu edukacji obywatelskiej w Polsce

Edukacja obywatelska jako istotny obszar wychowania dla pokoju

Education for Democratic Citizenship and Human Rights as Integral Part of European Integration Policy

Schools that “stay away” from the community. Is it a lost chance for community learning and democratic citizenship in ngo schools?

Sejm dzieci i młodzieży jako przykłąd edukacji obywatelskiej

W kierunku modelu edukacji obywatelskiej. O uwikłaniu i współzależności demokracji, polityki i edukacji

Młodzieżowa Szkoła Liderów - jako przykład dobrych praktyk w edukowaniu samorządów uczniowskich

Ideas of Citizenship and Citizenship Education in Canada

Aktywność obywatelska młodzieży i seniorów na rzecz rozwoju regionalnego

Edukacja obywatelska dorosłych w Warszawie – w stronę lokalności i aktywności

Community art jako element edukacji obywatelskiej i kulturalnej w Holandii

Citizenship in a multicultural space – educational and socialization references

Uniwersytet w przestrzeni społecznej

Edukacja obywatelska w Anglii. Od polityki Partii Pracy do Brexitu – wybrane konteksty polityczne, społeczne i edukacyjne

Edukacja obywatelska w Republice Czeskiej z ukierunkowaniem na partycypację dzieci w szkołach

Dialogue and social participation in the context of education and development of youth in Poland

„Bycie obywatelem” w wypowiedziach pokolenia 20 plus i ich fenomenograficzna rekonstrukcja

Odmowa teraźniejszości, czyli o odobywatelnianiu dzieci i udziecinnianiu obywateli