Search results

1

Pieśni ekstatycznej rozpaczy. Miłosz i kontrkultura

100%

Jaworski M.

Przekładaniec. Półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacja Miedzykulturowa UJ

|

2011

|

issue 25

155-164

EN

This article discusses the relationship between American counterculture of the 1960s and Miłosz’s poetry created during that time in Berkeley. The poet observes the student revolt through the prism of his own experience with history, including his leftist sympathies. He is critical both of the naïve hippie postulates and Herbert Marcuse’s new version of Marxism. However, he treats counterculture as a symptomatic response to vital problems of the Western civilization of the second half of the twentieth century. He considers the infl uence of art on power, totalitarian as well as democratic. He sees the necessity of commitment, though he asks about its form and effects. Countercultural experiments coincide also with Miłosz’s own search for “a more capacious form” and with the epiphanies described in his poems

2

F.X. Kroetz’ Oberösterreich und C.J. Setz’ Vereinte Nationen in der Konsumtheorie

58%

Feliszewski Z.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2019

|

issue 3

45-60

PL

Górna Austria (1972) Franza Xavera Kroetza jest sztuką spod znaku gatunku nowej sztuki ludowej, którego autorzy stawiali sobie za cel zainicjowanie procesów emancypacyjnych w społeczeństwie. Zasadniczo dramaturgia lat 70. ma spory ładunek subwersji wobec istniejącego porządku. Dotyczy to w równym stopniu systemów politycznych i społecznych, w tym rodzącego się w RFN-ie w tym okresie społeczeństwa konsumpcyjnego. Współczesna dramaturgia niemieckojęzyczna, której reprezentantem w niniejszym artykule jest dramat Vereinte Nationen (Zjednoczone Narody (2017)) austriackiego pisarza Clemensa J. Setza, w niemniejszym stopniu eksploruje podobne tematy, choć środki do osiągnięcia celu zdają się zasadniczo różne. Obie sztuki łączy temat utowarowienia dziecka w celu krytycznego wyostrzenia struktur rządzących społeczeństwem opartym na przesłankach filozofii konsumpcji. Opierając się na teoriach konsumpcji stworzonych przez Jeana Baudrillarda, Zygmunta Baumana i Norberta Bolza autor próbuje w niniejszym artykule prześledzić podobieństwa i zmiany w podejściu do sposobów myślenia i środków postępowania społeczności opartej na zasadach konsumpcji.

EN

Oberösterreich [Upper Austria] (1972) by Franz Xavier Kroetz is a play belonging to the genre of new folk art, whose authors aimed at initiating emancipatory processes in society. Essentially, the dramatic art of the 1970s is characterized bya considerable amount of subversion to the existing order. It applies equally to political and social systems, including the emerging consumer society in West Germany at that time. Contemporary German-language dramaturgy, represented in this article by the drama Vereinte Nationen [United Nations] (2017) written by the Austrian writer Clemens J. Setz, explores similar problems in no lesser extent, although the means undertaken to achieve the goal seem to be fundamentally different. Both plays address the topic of child commodification in order to critically sharpen the structures that govern a society based on the assumptions of consumption philosophy. On the basis of the theory of consumption developed by Jean Baudrillard, Zygmunt Bauman, and Norbert Boltz, the author in the present article tries to trace similarities and differences in the approach to the ways of thinking and patterns of behaviour of the consumption-based society.

DE

Oberösterreich (1972) von Franz Xaver Kroetz ist ein Stück in der Gattung des neuen Volksstücks, dessen Autoren die Einleitung der Emanzipationsprozesse in der Gesellschaft auf ihre Fahnen schrieben. Grundsätzlich zeichnet sich diese Dramaturgie durch ein großes Subversionspotential aus, das gegen die bestehende Ordnung, verstanden als politisches und soziales System, darunter die in diesem Zeitraum entstehende Konsumgesellschaft, gerichtet ist. Das Drama Vereinte Nationen (2017) des österreichischen Autors Clemens J. Setz exploriert ähnliche Themen, wenngleich diekünstlerischen Mittel grundsätzlich unterschiedlich sind. Beide Stücke verbindet das Sujet der Verdinglichung eines Kindes. In Anlehnung an die Konsumtheorien von Jean Baudrillard, Zygmunt Bauman und Norbert Bolz verfolge ich im vorliegenden Artikel das Ziel, Ähnlichkeiten, Unterschiede und Wandlungen in der Denk- und Handlungsweise einer Konsumgesellschaft zu analysieren.

3

Welebit i perypatetyczny transgatunek – od Petara Zoranicia do Edo Popovicia

58%

Marjanić S.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 24

106-121

EN

The article interprets Velebit as a space of peripatetic literature beginning, naturally, with Petar Zoranić’s Planine (written in 1536 and published in 1569) wherein, in addition to a personal psychogram on conventional lovesickness (“beteg”), the author problematizes the general situation in his “scattered heritage” (“rasuta bašćina”) (under Ottoman and Venetian threat). As opposed to Zoranić’s imaginary voyage formulated as an allegorical voyage of enlightenment along the paths of Velebit, Edo Popović, in his trans-genre Priručnik za hodače (The Walkers’ Manual) (2009), 440 years after Zoranić (to introduce some symbolism), with his zen-roamings in Velebit and his principle of “voluntary poverty,” as mirrored in Henry David Thoreau’s ecological matrix, equally discloses sociograms of not only “scattered heritage”, but of the global world order, as well. The trilogy of travel writings, of this hiking literature by Edo Popović, can be defined as peripatetic literature about Velebit. Yet it has to be stressed that these are travel writings, namely hiking literature with an engaged attitude toward reality.

PL

W artykule pasmo górskie Welebit interpretowane jest jako przestrzeń literatury perypatetycznej. Autorka na początku skupia się na powieści pasterskiej Petara Zoranicia Planine (napisanej w 1536 roku, wydanej w 1569), w której autor oprócz osobistych opisów o konwencjonalnej miłosnej „bolączce” problematyzuje też ogólną sytuację o „rozproszonym dziedzictwie” (niebezpieczeństwo ze strony Turków i Wenecjan). W odróżnieniu od wyimaginowanej podróży Zoranicia, wykoncypowanej jako alegoryczna podróż poznawcza na welebickich szlakach, Edo Popović w transgatunkowym utworze Priručnik za hodače (2009) – swoimi wędrówkami zen po Welebicie oraz z życiową zasadą „dobrowolnego ubóstwa” – w ślad za matrycą ekologiczną zaproponowaną przez Henry’ego Davida Thoreau, 440 lat po powieści Zoranicia (by wprowadzić nieco symboliki) ujawnia socjogramy nie tylko „rozproszonego dziedzictwa”, ale także globalnego porządku świata. Trylogię relacji z podróży, literaturę górską Edo Popovicia można określić jako literaturę perypatetyczną o Welebicie, ze wskazaniem, że jest to opis podróży, literatura górska o zaangażowanym stosunku do rzeczywistości.

4

W obronie sprawiedliwości: Eleonora Kalkowska (1883-1937) – między Warszawą a Berlinem

58%

Ławnikowska-Koper J.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 5: Neofilologia

143-158

PL

Szkic poświęcony polsko-niemieckiej aktorce i pisarce Eleonorze Kalkowskiej jest przyczynkiem do szerszej recepcji jej twórczości w Polsce. Autorka podejmuje próbę uporządkowania dotychczasowego stanu badań w Niemczech i w Polsce. Następnie wskazuje na rozwój artystyczny Kalkowskiej: od poezji miłosnej (Die Oktave, 1912) przez lirykę antywojenną (Der Rauch des Opfers, 1916) aż po dramat społeczny okresu międzywojennego (Josef, Zeitungsnotitzen, 1932), którego jest wybitną przedstawicielką. Podkreślona zostaje ponadnarodowa wartość pisarstwa tworzącej po niemiecku Kalkowskiej, którego istotą pozostaje idea sprawiedliwości społecznej i obrona człowieczeństwa jednocześnie z pozycji humanistycznych, chrześcijańskich i feministycznych.

EN

The study devoted to the forgotten Polish-German actress and writer, Eleonora Kalkowska, is a contribution to the reception of her works. The author makes an attempt to order the current state of the research in both Germany and Poland. Consequently, she depicts Kalkowska’s artistic development: from love poetry (Die Oktave, 1912), through anti-war lyrics (Der Rauch des Opfers, 1916), up to social drama of the in-between-the-wars period (Josef, Zeitungsnotitzen, 1932), of which Kalkowska is an eminent representative. Transnational quality of her works has been noticed here, whose most important idea is social justice and defense of humanity. The uniqueness of her writing is characterized by the form and manner of realizing her artistic mission, both from a humanistic, Christian and woman’s perspective.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Przekładaniec. Półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacja Miedzykulturowa UJ

1 Roczniki Humanistyczne

1 Wortfolge. Szyk Słów

1 Feliszewski Z.

1 Jaworski M.

1 Marjanić S.

1 Ławnikowska-Koper J.

1 2021

1 2019

1 2015

1 2012

Pieśni ekstatycznej rozpaczy. Miłosz i kontrkultura

F.X. Kroetz’ Oberösterreich und C.J. Setz’ Vereinte Nationen in der Konsumtheorie

Welebit i perypatetyczny transgatunek – od Petara Zoranicia do Edo Popovicia

W obronie sprawiedliwości: Eleonora Kalkowska (1883-1937) – między Warszawą a Berlinem