Search results

1

Rich or Modest – Analysis and Reconstruction of the Appearance of a Child’s Coffin from 1779 from the Church of St. Nicholas in Gniew (Pomerania Province, Poland)

100%

Kolaska K., Michalik J., Grupa M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2020

|

issue 35

57-71

PL

Badania prowadzone w kościołach dostarczają coraz więcej informacji na temat kultury funeralnej okresu baroku. Jednym z podstawowych elementów samego pogrzebu są drewniane trumny, w których składano ciała. Były one w bardzo różny sposób przygotowywane do ceremonii pogrzebowej. Najprostsze to zwykła skrzynka wykonana z obrobionych desek. Uwagę jednak zwracają te z dodatkowymi elementami na powierzchni. Dziecięca trumna znajdująca się w nawie głównej pomiędzy prezbiterium a pierwszym filarem była ozdobiona sztucznymi kwiatami wykonanymi z drutu imitującego pierwotnie złoty. I to właśnie te kwiaty zwróciły uwagę ekipy badawczej na unikatowe zdobienie trumny. Kolejnym etapem prac było oczyszczenie znalezionych ćwieków (były ich trzy rodzaje), a następnie analiza dziwnych struktur znajdujących się po lewej stronie. W wyniku tych czynności ujawniono dwa rodzaje tkanin przylegających do metalu. Wszystkie odkryte informacje pozwoliły na przygotowanie trzech wariantów wystroju powierzchni trumny z datą 1779 nabitą jednym z rodzajów ćwieków. W świetle tych przesłanek stwierdzono, że pochówek dziecka należał do bogatych, a wystrój trumny do wyjątkowo bogatych.

EN

Research conducted in churches provides more and more information about the funeral culture in the Baroque. The basic elements of a funeral were wooden coffins, in which bodies were buried. They were prepared for the funeral in different ways. The simplest were ordinary boxes made of planed boards. What draws attention, however, are those with additional elements on the outside. This child’s coffin found in the central nave between the chancel and the first pillar was decorated with artificial flowers made of wire imitating golden wire. These flowers drew the attention of the research team to the unique ornamentation of the coffin. The next stage of the work involved cleaning the studs found (three types), and then analysing the unusual structures on their underside. This revealed two types of cloth stuck to metal. All the information gathered allowed to prepare three variants of the appearance of the coffin with the year 1779 studded with one of the stud types. Considering the above, it was concluded that the child’s burial was rich, and that the coffin decorations were exceptionally sumptuous.

2

Prächtiges haus – festes haus: Notes on the "urban" and "country" architectural modus of the house of Wrocław patricians in the Early Modern Period

89%

Kwaśniewski A.

Architectus

|

2022

|

issue 1 (69)

PL

We współczesnych badaniach nad architekturą dawną coraz częściej kwestią pierwszoplanową staje się społeczny sens i kontekst dzieła architektonicznego. W takim ujęciu zasadne jest definiowanie obszaru badań i analizowanie zjawisk z perspektywy środowiska społecznego, które posługiwało się architekturą, a nie według tradycyjnego klucza „tematu architektonicznego”, „genezy artystycznej” itp. Autor artykułu zwraca uwagę na zjawisko architektury rezydencjonalnej w kręgu patrycjatu Wrocławia w okresie wczesnonowożytnym i postuluje, aby przedmiotem badań uczynić relacje zachodzące w sferze architektury między miejskim i wiejskim domem patrycjuszowskim. Treść artykułu stanowią architektoniczne wyróżniki tych siedzib, interpretowane pod kątem komunikowanych treści i znaczeń. Autor w skrótowy sposób charakteryzuje cechy siedzib miejskich (wyróżniając grupę domów realizujących formułę „pałacu miejskiego”) oraz siedzib wiejskich (wskazując na powszechność formuły zamkowej). Analizując język form domu miejskiego i wiejskiego, wskazuje istotne różnice wynikające z funkcji ideowych, jakie każda z siedzib realizowała: z jednej strony wytworność, kunsztowność, nowatorstwo, z drugiej – epatowanie warownością, rozmyślna surowość, akcentowanie „dawności”. W konkluzjach zostały m.in. zawarte postulaty dotyczące przyszłych badań architektonicznych, które powinny być prowadzone ze świadomością retrospektywnego programu podwrocławskich siedzib patrycjuszowskich doby wczesnonowożytnej.

EN

In contemporary studies of historical architecture, the social sense and context of a work of architecture increasingly often becomes a crucial matter. From this standpoint, it is justified to define the field of study and to analyze phenomena from the perspective of the community that used the given architecture and not following the traditional approach of "architectural theme", or "artistic genesis". The author of this paper explores the phenomenon of residential architecture in the community of Wrocław's patrician class during the early modern period and postulates that the relations between the urban and country patrician houses should be made a subject of study. This paper focuses on the distinctive architectural elements of these residences, as interpreted from the perspective of the messages and meanings they conveyed. The author briefly characterizes the features of urban residences (distinguishing a group of houses that embodied the formula of the "urban palace") and country residences (pointing to the prevalence of the castle formula). The author analyzed the language of forms of the urban and country house and pointed to significant differences stemming from ideological functions that they performed: they were resplendence, artfulness, and innovation on the one hand, while on the other: flaunting a fortress-like appearance, a deliberate austerity, and an accentuation of "oldness". The paper's conclusions include, among others, postulates concerning the future of architectural studies that should be conducted with an awareness of the retrospective program of early modern patrician residences from around Wrocław.

3

Modern Shoe Buckles from Archaeological Research in Gniew and Piaseczno (Pomerania Province, Poland)

75%

Kulesz A., Michalik J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2020

|

issue 35

151-165

PL

W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w latach 2009–2016 w kościele pw. św. Mikołaja w Gniewie pozyskano zespół trzech klamer metalowych. Następnie w 2017 r. przeprowadzono badania wykopaliskowe w kryptach kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny we wsi Piaseczno, należącej do gminy Gniew. Na stanowisku tym odkryto dwie kolejne pary klamer. Wszystkie znalezione klamry znacznie różnią się od siebie. Dzięki temu można odnieść wrażenie, że prócz trzymania buta na stopie, pełniły również funkcję dekoracyjną. Wyróżnić można dwa główne rodzaje klamer – wykonane z żelaza i ze stopu miedzi. Te drugie, sądząc po obecności zdobienia, mogły być bardziej wartościowe od ich odpowiedników ze stopu żelaza. Niezależnie od zastosowanego stopu korzystano z różnych technik ich produkcji, spośród których wymienić można te użyte w przypadku klamer z Gniewu i Piaseczna: kucie z drutu, wycinanie z kawałka grubej blachy i wywijane z cienkiej blachy. Zbiór omawianych sprzączek, pochodzących z dwóch sąsiadujących z sobą stanowisk (odległość pomiędzy miejscowościami wynosi 6 km), nie wykazał żadnych cech charakterystycznych dla poszczególnych egzemplarzy. Nie udało się ustalić żadnych wyróżników, które mogłaby sugerować miejsce wykonania omawianych artefaktów. Zaobserwowano jednak, że wszystkie sprzączki są dość skromne formalnie, a wszystkie też zostały wykonane z popularnych metali. Z uwagi na biżuteryjny charakter klamry mogły być przekazywane w spadku, a obuwie grobowe zapinane było tylko szpilkami krawieckimi lub nasuwane na stopę zmarłego bez zapięcia. Praktyka ta odnosi się w szczególności do obuwia, którego wierzchy wykonane zostały z tkanin, czyli przede wszystkim damskiego. Może to sugerować, że omawiane egzemplarze raczej należały do mężczyzn. Opisywane klamry mogły zatem stanowić element ubioru codziennego. Zagadnienia związane z interpretacją formalno-typologiczną znalezionych klamerek wskazują, z jakimi trudnościami interpretacyjnymi stykają się archeolodzy zajmujący się tymi aspektami kostiumologii. Obuwie z okresów nowożytnych z uwagi na niewielką ilość występowania w kolekcjach archeologicznych jest w dalszym ciągu materiałem tajemniczym i zagadkowym.

EN

During archaeological research carried out from 2009 to 2016 in the Church of St. Nicholas in Gniew, a set of three metal buckles was found. Then, in 2017, excavations were conducted in crypts of the Church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in the village of Piaseczno, in the Gniew District. Two other pairs of buckles were uncovered at this site. All the buckles found differ considerably. Thanks to this, one can get an impression that apart from holding the shoe on the foot, they also served decorative purposes. One can distinguish two main types of buckles: those made of iron and those made of a copper alloy. The latter, considering ornaments, could be more valuable than their iron counterparts. Regardless of the alloy used, manufacturing techniques differed, some of which were those used in the case of buckles from Gniew and Piaseczno: wire forging, cutting out of thick metal sheet, and folding thin metal sheet. On account of their jewellery-like character, this small collection of buckles discussed could be bequeathed, while most grave shoes were only fastened with tailor’s pins or put on the feet of the dead without fastening. This practice particularly concerned shoes with textile uppers, which mostly meant women’s shoes. It may suggest that the items in question were rather owned by men. The buckles described could be thus elements of the everyday attire. Issues connected with a formal and typological interpretation of the buckles found indicate interpretive problems faced by archaeologists dealing with these aspects of costume studies. Modern shoes, due to the scarcity of artefacts in archaeological collections, remain mysterious and puzzling objects.

4

O ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich

71%

Żołądź-Strzelczyk D. M.

Res Historica

|

2020

|

issue 50

EN

From the beginning of the 16th to the end of the 18th century, the custom of sending young people for broadly understood educational purposes was practiced throughout Europe. In travels, which sometimes lasted several years, young peregrins were accompanied by a smaller or larger, depending on the financial capabilities and rank of the family, retinue. The most important role among the people who made up this procession was the maiordomus or preceptor. In a sense, he took over parental functions during the journey. The article discusses the features and permissions of such a guardian, using for this purpose sources related to traveling.The article is based on two types of sources. The first is apodemic treatises, the second: parental instructions written for young people and their carers setting out to study from home. Apodemics are general guidelines, while instructions are specific to particular individuals and peregrinations. In the first case, treatises written by Teodor Zwinger, Samuel Neugebauer, Richard Lassels and Piotr Mieszkowski were used to show what the theoretical views on the role of supervisor were, the features that he should be characterized. The second uses the recommendations found in the instructions written by Krzysztof Radziwiłł, Jakub Sobieski, Piotr Myszkowski, Stanisław Jabłonowski, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Anna Radziwiłłowa née Sanguszków, and Wacław Rzewuski..Both types of sources emphasized the importance of the role of a supervisor a young person was entrusted to. The parents' task was primarily to choose the right man and instruct their son to obey him.

PL

Od początku XVI do końca XVIII stulecia zwyczaj wysyłania młodych ludzi w szeroko rozumianych celach edukacyjnych występował na terenie całej prawie Europy. W trwających nieraz kilka lat podróżach młodym peregrynantom towarzyszył mniejszy lub większy, w zależności od możliwości finansowych i rangi rodziny, orszak. Najważniejszą rolę wśród osób wchodzących w skład tego orszaku stanowił ochmistrz lub preceptor. To on na czas podróży w pewnym sensie przejmował funkcje rodzicielskie.Podstawą artykułu są dwa rodzaje źródeł. Pierwszy to traktaty apodemiczne, drugi rodzicielskie wskazówki pisane dla wyruszających na nauki z domu młodych ludzi i ich opiekunów. Apodemiki mają charakter ogólnych wskazówek, instrukcje zaś indywidualnych zaleceń dotyczących konkretnych osób i peregrynacji. W pierwszym przypadku sięgnięto do traktatów napisanych przez Teodora Zwingera, Samuela Neugebauera, Richarda Lasselsa oraz Piotra Mieszkowskiego by pokazać jakie były teoretyczne zapatrywania na rolę opiekuna, cechy jakimi powinien się charakteryzować. W drugim wykorzystano zalecenia zawarte w instrukcjach napisanych przez Krzysztofa Radziwiłł, Jakuba Sobieskiego, Piotra Myszkowskiego, Stanisława Jabłonowskiego, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Anny z Sanguszków Radziwiłłowej, Wacława Rzewuskiego.Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj źródeł podkreślał jak istotna jest rola opiekuna, któremu powierzano młodego człowieka. Zadaniem rodziców był przede wszystkim wybór odpowiedniego człowieka i nakazanie synowi posłuszeństwa względem niego.

5

Unas reflexiones sobre el servicio de información español en la época de los Reyes Católicos y los Austrias

71%

Taracha C.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 2: Historia

79-110

ES

El presente artículo versa sobre los servicios de información españoles durante la Alta Edad Moderna. El estudio se centra sobre su origen, su articulación, las implantación de sus redes, su financiación, además de los asuntos de interés detrás de su actuación. El autor destaca el papel del triángulo Bruselas-Viena-Nápoles, y enfatiza en el papel de dichos servicios como amortiguador de la profunda crisis de España como actor geopolítico en la Europa de la segunda mitad del siglo XVII.

EN

United by the Catholic Kings and developing the world’s empire under the rule of the Habsburgs, Spain pursued its interests through various instruments. The most important were diplomacy andthe intelligence service. During the reign of Charles I and Philip II, efforts were made to institutionalize the intelligence structures that were subject to the authority responsible for foreign policy, i.e. Consejo de Estado. The exten-sive Spanish espionage network in Europe was based on the Brussels–Milan–Vienna triangle, which was the logistical basis for its activities and information flow. The Spanish intelligence service served the monarchy in the difficult period of decadence of the second half of the seventeenth century, maintaining the territorial coherence of the state in the era of the French dominance of Louis XIV.

PL

Istotną rolę w budowie, a następnie ochronie położonej na kilku kontynentach monarchii hiszpańskiej odgrywały służby informacyjne Madrytu. Ich działalność opierała się na centrach logistycznych (Bruksela, Mediolan, Wiedeń) oraz sieci placówek dyplomatycznych w Europie. Dobra organizacja, sprawne finansowanie, umiejętny dobór ludzi przyniósł hiszpańskiemu wywiadowi wiele sukcesów, choć nie ustrzegły się one również znaczących błędów. W okresie kryzysu państwa, za panowania ostatniego Habsburga, servicios secretos starały się utrzymać jedność terytorialną tracącej polityczne znaczenie monarchii.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

1 Architectus

1 Res Historica

1 Roczniki Humanistyczne

2 Michalik J.

1 Grupa M.

1 Kolaska K.

1 Kulesz A.

1 Kwaśniewski A.

1 Taracha C.

1 Żołądź-Strzelczyk D. M.

1 2022

3 2020

1 2019

Rich or Modest – Analysis and Reconstruction of the Appearance of a Child’s Coffin from 1779 from the Church of St. Nicholas in Gniew (Pomerania Province, Poland)

Prächtiges haus – festes haus: Notes on the "urban" and "country" architectural modus of the house of Wrocław patricians in the Early Modern Period

Modern Shoe Buckles from Archaeological Research in Gniew and Piaseczno (Pomerania Province, Poland)

O ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich

Unas reflexiones sobre el servicio de información español en la época de los Reyes Católicos y los Austrias