Search results

1

O cenzurowaniu ksiąg w dawnych bibliotekach klasztornych

100%

Wiencek I.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 2

195-218

EN

The early printed books collection held by the University of Warsaw Library contains about 300 books printed from the 15th to the 17th century, with various marks of the 17th-century library censorship. Thanks to the provenance research conducting by the Early Printed Books Department staff we can recognize that most of these books were once held in monasteries. The purpose of this article is to present various methods of censorship, notes such as: “haereticus” or “prohibitus”, the names of authors or other people contributing to the work which were crossed out, obliterated or cut out, fragments of texts concerned heretical or salacious content – removed in different ways. Censorship marks are interesting as yet poorly explored testimonies of post-tridentine spirituality. Their analysis can bring new perspectives to the studies of sociology of religion.

2

Forms of piety among members of religious confraternities in Krakow in the early modern period

100%

Bruździński A.

Folia Historica Cracoviensia

|

2015

|

vol. 21

103-146

EN

The author analyses forms of piety among Krakow religious confraternities, both those which originated already in the Middle Ages and those from the post-Trent epoch. There were dozens of confraternities in the early modern Krakow. The author was able to trace back 36 religious confraternities, active in as many as 51 communities. The article shows that almost every member of each stratum of the urban community, from the patriciate to the commoners, belonged to a religious confraternity of sorts. Confraternities had many functions, but the religious education of Krakow inhabitants was the most significant. In each subsection the author presents various forms of fraternal piety, namely: Christ-centric piety, pneumahagic piety, Marian piety, the worship of angles and saints, as well as the eschatological dimension. Towards the end, the article contains briefly characterises the charitable activities of religious confraternities. The author concludes that religious confraternities played an important role in building the Catholic awareness of the society, and the fraternal piety was indeed a basis and a catalyst of the growth of the city of Krakow.

PL

Autor analizuje formy pobożności krakowskich bractw religijnych, zarówno tych, które powstały jeszcze w średniowieczu, jak i tych z epoki potrydenckiej. W nowożytnym Krakowie działało kilkadziesiąt bractw. Autorowi udało się potwierdzić źródłowo 36 religijnych konfraterni działających wówczas w 51 wspólnotach. Artykuł pokazuje, że niemal każdy członek poszczególnych warstw społeczności miejskiej, od bogatego patrycjatu poczynając, a na ubogim plebsie kończąc, należał do bractw religijnych. Bractwa miały wiele funkcji, jednak jedną z ważniejszych było wychowanie religijne społeczeństwa Krakowa. Autor w podrozdziałach przedstawia różne formy pobożności brackiej: pobożność chrystocentryczną, pobożność pneumahagijną, pobożność maryjną, kult aniołów i świętych, jak również jej wymiar eschatologiczny. W ostatniej części artykułu scharakteryzowana została także działalność charytatywna bractw religijnych. Na zakończenie autor dochodzi do konkluzji, że bractwa religijne odgrywały istotną rolę w budowie katolickiej świadomości społeczeństwa, natomiast sama pobożność bracka była niewątpliwie podłożem i katalizatorem rozwoju Krakowa.

3

Zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej historyka okresu staropolskiego

61%

Jabłońska A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2023

|

vol. 121

135-154

EN

The article aims to show the importance of the Gniezno Archdiocesan Archive in the academic work and professional life of a historian dealing with the Old Polish period (medieval and modern periods). Over the course of more than 20 years, the Archdiocesan Archive’s resources have formed the basis of a doctoral dissertation and the resulting publication, a habilitation book, and have been used in more than 20 scientific articles and numerous conference papers, seminars, scientific and popular science lectures.This work addresses issues concerning church history, social history, cultural history, economic history, and pedagogical biography. Attention was paid to institutions, but also to people. Among the issues addressed were the secular clergy, the chapter, parishes, hospitality, education and confraternities. These included the local and regional history of Gniezno and its environs defined by the boundaries of the Old Polish Gniezno Archdeaconry/Eastern Greater Poland Region, as well as Uniejów (Uniejów Archdeaconry).The search focused on various archival units: the remains of the consistory, metropolitan chapter, archbishops, parish records, letters and diplomas. Working with them required knowledge of various auxiliary sciences of history as well as much time and patience.Many years of research at the Gniezno Archdiocesan Archive have ultimately provided a better understanding of Old Polish society, the mechanisms of its functioning, its formal and informal structures, the mentality and horizons of the post-Tridentine era, and changes over time.Work at the Archdiocesan Archives has also contributed to interdisciplinary cooperation with specialists in various fields, and especially with the Museum of the Origins of the Polish State in Gniezno. Over twenty years of contact with the Archive also involved meetings with the people who created and are creating them, as well as a unique adventure with Gniezno and Greater Poland.

PL

Artykuł ma na celu ukazanie znaczenia Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej i życiu zawodowym historyka zajmującego się okresem staropolskim (średniowieczem i okresem nowożytnym). Na przestrzeni ponad 20 lat zasoby Archiwum Archidiecezjalnego stały się podstawą pracy doktorskiej i publikacji powstałej na jej kanwie, książki habilitacyjnej, a także zostały wykorzystane w ponad 20 artykułach naukowych oraz licznych referatach konferencyjnych, seminaryjnych, wykładach naukowych i popularnonaukowych.W niniejszej pracy podjęto zagadnienia należące do dziejów Kościoła, historii społecznej, historii kultury, historii gospodarki i ekonomii, biografistyki pedagogicznej. Zwrócono uwagę na instytucje, ale również na ludzi. Poruszono m.in. problematykę duchowieństwa świeckiego, kapituły, parafii, szpitalnictwa, szkolnictwa i bractw. Obejmowały one historię lokalną i regionalną Gniezna oraz jego okolic określonych granicami staropolskiego archidiakonatu gnieźnieńskiego / wschodniej Wielkopolski, a także Uniejowa (archidiakonat uniejowski).Kwerenda dotyczyła różnych zespołów archiwalnych: pozostałości po działalności konsystorza, kapituły metropolitalnej, arcybiskupów, akt parafialnych, listów i dyplomów. Praca z nimi wymagała znajomości różnych nauk pomocniczych historii oraz wiele czasu i cierpliwości.Wieloletnie badania naukowe w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie w ostatecznym rozrachunku pozwoliły lepiej poznać staropolskie społeczeństwo, mechanizmy jego funkcjonowania, struktury formalne i nieformalne, mentalność i horyzonty epoki potrydenckiej oraz zmiany zachodzące w czasie.Praca w Archiwum Archidiecezjalnym przyczyniła się również do interdyscyplinarnej współpracy ze specjalistami różnych dziedzin, a przede wszystkim z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Dwudziestokilkuletni kontakt z Archiwum to także spotkania z ludźmi, którzy je tworzyli i tworzą oraz przygoda z Gnieznem i Wielkopolską.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Hereditas Monasteriorium

1 Bruździński A.

1 Jabłońska A.

1 Wiencek I.

1 2023

1 2015

1 2013

O cenzurowaniu ksiąg w dawnych bibliotekach klasztornych

Forms of piety among members of religious confraternities in Krakow in the early modern period

Zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej historyka okresu staropolskiego