Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  erystyka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wprowadzenie do erystyki dla pedagogów - Logos. Poprawność materialna argumentu

100%
Marciniak A.
Studia z Teorii Wychowania
|
2020
|
vol. XI(4(33))
151-172
PL
Większość ludzi postrzega erystykę jako coś negatywnego, a nawet destrukcyjnego. Pogląd ten wydaje się być błędny. W istocie, erystyka nie jest ani dobra, ani zła. Jest narzędziem, które może być stosowane w różnych celach (uczciwych bądź nieuczciwych), zgodnie z intencją nadawcy. Znajomość erystyki (pojmowanej tutaj neutralnie jako organon) może być niezwykle użyteczna w pracy pedagoga czy nauczyciela. Zostało to szczegółowo wyjaśnione w tekście Wprowadzenie do erystyki dla pedagogów – Logos. Poprawność formalna argumentu – pierwszym artykule serii poświęconej erystyce. Wprowadzenie do erystyki – Logos. Poprawność materialna argumentu stanowi drugą część tej serii dedykowanej tym nauczycielom i pedagogom, którzy pragną podnieść swoje kompetencje komunikacyjne. Niniejszy tekst koncentruje się wokół istoty i sposobów zastosowania strategii logos, ze szczególnym uwzględnieniem tych technik, które związane są ściśle z treścią argumentu.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wprowadzenie do erystyki dla pedagogów - Logos. Poprawność formalna argumentu

100%
Marciniak A.
Studia z Teorii Wychowania
|
2020
|
vol. XI(3 (32))
59-85
PL
Komunikacja międzyludzka nie ogranicza się wyłącznie do transferu informacji. Na gruncie współczesnych teorii komunikacji podkreśla się bowiem, że kompletny proces komunikacji zachodzi w ramach szeroko pojętego wpływu społecznego, w tym emocjonalnego. Biorąc to wszystko pod uwagę, wiedza na temat erystyki może być szczególnie cenna dla wszystkich pedagogów i nauczycieli, których zawodowa działalność wymaga efektywnej komunikacji z uczniem – należy dodać, że erystyka pojmowana jest tutaj neutralnie jako organon. Stąd, niniejszy artykuł stanowi pierwszą część cyklu poświęconego erystyce, serii, która dedykowana jest tym pedagogom i nauczycielom, którzy chcieliby zwiększyć swoje kompetencje komunikacyjne. Pierwsza część cyklu koncentruje się wokół istoty i sposobów zastosowania strategii logos, ze szczególnym uwzględnieniem tych technik, które związane są ściśle z formalną strukturą argumentu.
3
Publication available in full text mode
Content available

Nieznośna ciężkość resentymentu. Analiza bazy narracyjnej Zmierzchu demokracji Anne Applebaum

84%
Zarzycki R.
Zoon Politikon
|
2021
|
issue 12
256-270
EN
Twilight of Democracy by Anne Applebaum is a unique book for at least two reasons. Firstly, thanks to the artistry of synthesis, the narrative structure used by the author perfectly exhibits the ideological core of the contemporary discourse of (neo)liberal opposition. At the same time, thanks to her eristic talent, the very persuasive load of the text is worth recognition and in-depth insight. This publication aims to reconstruct the narrative base of the Twilight of Democracy and to reveal its persuasive apparatus. Then this case study is used to identify the more widely functioning ideological patterns associated with political actions, which are based on resentment, bitterness and the longing of (neo)liberals who were left out of power.
PL
Zmierzch demokracji Anne Applebaum to książka wyjątkowa z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze, dzięki kunsztowi syntezy, struktura narracyjna wykorzystana przez Autorkę doskonale ukazuje ideologiczny rdzeń współczesnego dyskursu (neo)liberalnej opozycji. Zarazem dzięki jej talentowi erystycznemu, sam ładunek perswazyjny tekstu wart jest uznania i pogłębionego wglądu. Niniejsza publikacja stawia sobie za cel rekonstrukcję bazy narracyjnej Zmierzchu demokracji oraz ekspozycję jej aparatu perswazyjnego. Następnie owo studium przypadku wykorzystane zostaje do rozpoznania szerzej funkcjonujących schematów ideologicznych towarzyszących działaniom politycznym, u którego podłoża spoczywa resentyment, gorycz i tęsknota odsuniętych od władzy (neo)liberałów.
4
Publication available in full text mode
Content available

Erystyka, moralność i wojna

84%
Szymanek K.
Folia Philosophica
|
2021
|
vol. 45
1-19
EN
The article addresses the ethical aspects of eristic and – more generally – the difficulties people encounter while evaluating debates in moral terms. Simplified and superficial ways to perceive eristical phenomena lead to inadequate assessments. Krzysztof Szymanek objects to the stereotype of eristic as the art of unfair debating and argues that eristical stratagems cannot be considered simpliciter as honest or dishonest without taking into account the circumstances under which arguments are exchanged. He gives and discusses examples of argumentative moves which, on the one hand, are deceptive, but, on the other, lead to the victory of what is right. A comparison of eristical fights to military battles helps to highlight the difficulties in formulating moral judgments about disputes.
PL
Artykuł poświęcony jest etycznym aspektom erystyki i – ogólniej – trudnościom, jakie napotykamy, gdy próbujemy oceniać walkę na argumenty w kategoriach moralnych. Uproszczone, powierzchowne postrzeganie zjawisk na tym polu prowadzi do nieadekwatnych ocen. Autor opowiada się przeciw stereotypowi erystyki jako sztuki nieuczciwej dyskusji, twierdząc, że nie da się chwytów erystycznych rozpatrywać simpliciter jako uczciwych bądź nieuczciwych bez brania pod uwagę okoliczności, w których dochodzi do wymiany argumentów. W tekście przedstawione są przykłady posunięć argumentacyjnych, które z jednej strony mają charakter podstępu, z drugiej jednak przyczyniają się do zwycięstwa tego, co słuszne. Porównanie walki erystycznej do zmagań wojennych pozwala na uwypuklenie trudności w formułowaniu sądów moralnych dotyczących prowadzenia sporów.
5
Publication available in full text mode
Content available

W obronie języka czy w obawie przed zmianą? Manipulacje językowe w prawicowych tekstach publicystycznych o nazwach żeńskich

84%
Jankowski H.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2021
|
vol. 55
73-87
EN
Although the feminine nouns had been a part of Polish language for ages, the category of feminativum still arouse emotions among the users of Polish and in the media. The article is an analysis of right-winged journalistic texts published at the turn of 2019 and 2020. The aim of the analysis is to point out and discuss the language manipulations and eristic techniques appearing in the texts. Author begins with outlining the status and shortly presenting the history of feminine nouns in Polish. Further he sets his research in the context of contemporary journalistic discourse about feminine nouns and defines the methodology he will be using. In the analytical part the author successively points language manipulations and describes eristic techniques using examples from analysed texts. In summary author suggests that the subject of feminine nouns in right-winged press seems to be just an excuse for ideological scuffles.
PL
Choć nazwy żeńskie od wieków należą do zasobów leksykalnych polszczyzny, to kategoria feminatywum wciąż wzbudza sporo emocji zarówno wśród użytkowników języka polskiego, jak i w mediach. Artykuł jest analizą opublikowanych na przełomie 2019 i 2020 roku prawicowych tekstów publicystycznych dotyczących nazw żeńskich. Analiza poświęcona jest wskazaniu i omówieniu pojawiających się w tekstach manipulacji językowych oraz użytych przez ich twórców technik erystycznych. Autor zaczyna od nakreślenia statusu nazw żeńskich oraz zarysowania dziejów tej kategorii w polszczyźnie. W dalszej części osadza badania w kontekście współczesnego dyskursu publicystycznego o feminatywach oraz określa metodologię, którą będzie się posługiwał. W części analitycznej, odnosząc się do przykładów z analizowanych tekstów, kolejno wskazuje pojawiające się manipulacje językowe oraz opisuje użyte techniki erystyczne. W podsumowaniu autor sugeruje, że temat feminatywów w prawicowej prasie okazuje się tylko pretekstem do ideologicznych sporów.
6
Publication available in full text mode
Content available

Upadek retoryki, wzlot erystyki, czyli piękna teoria i niecne praktyki

84%
Goban-Klas T.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2021
|
vol. 49
|
issue 1
73-84
EN
The contemporary political scene, especially the public debate, is dominated by eristic forms of argumentation, i.e., verbal fights per fas et nefas - by any persuasive means, not only regardless of ethics and respect for dignity of adversary, but also regardless of the adequacy of arguments. Although classical rhetoric is not considered by everyone (following Plato’s example) as the best means of achieving the truth (here the Socratic dialectic and dialogic method are considered more appropriate), the effective and honest rhetoric is based on reliable arguments, although it does not avoid pathos, and therefore emotions. Social media do not improve, but worsen the quality of public debate, and in turn, the constantly increasing flood of insignificant, not to mention even false media information, does not form a conscious citizen, but a political ignorant. Father Professor Leon Dyczewski, with his life-long scientific and didactic activity in the field of media and journalism, criticized this trend of degradation of the media, the public sphere and journalism, even at a time when it was not dominant, but inferior, or rather marginal. Especially now, his works deserve all the more remembrance and continuation not only as a form in memoriam, but also in the form of a creative and updating continuation.
PL
Współczesna scena polityczna, w tym zwłaszcza debata publiczna, jest zdominowana przez wzory erystyczne, a więc walki per fas et nefas – wszelkimi środkami perswazyjnymi, nie tylko bez względu na etykę, poszanowanie godności, lecz także adekwatność argumentów. Jakkolwiek klasyczna retoryka też nie jest uznawana przez wszystkich (wzorem Platona) za najlepszy środek dochodzenia do prawdy (tu bowiem dialektykę i metodę dialogową, sokratejską uznaje się za właściwszą), to jednak retoryka opiera się na rzetelnych argumentach, choć nie stroni od patosu, a więc i emocji. Media społecznościowe nie polepszają, ale pogarszają jakość debaty publicznej, a z kolei stale wzbierający zalew informacji medialnych, mało istotnych, nie wspominając już o wręcz fałszywych, nie formuje świadomego odbiorcy, ale politycznego ignoranta. Ksiądz profesor Leon Dyczewski swoją działalnością naukową i dydaktyczną w dziedzinie mediów i dziennikarstwa krytykował ten nurt degradacji mediów, sfery publicznej i dziennikarstwa jeszcze w czasach, gdy był on nie dominujący, lecz podrzędny, a właściwie marginalny. Obecnie jego prace tym bardziej zasługują na pamięć i kontynuację zarówno jako forma in memoriam, jak i twórcza i aktualizująca kontynuacja.
7
Publication available in full text mode
Content available

The eristic of newsworthiness in the representation of Barnevernet controversy: A case study of the Norwegian Child Welfare Service

67%
Szyma K.
Res Rhetorica
|
2018
|
vol. 5
|
issue 1
2-20
EN
This study offers a critical evaluation of news values by four selected contemporary media outlets: BBC News, The Federalist, OneEurope and Dagbladet. The material covers the controversy around the Norwegian Child Welfare Service with cases of children being taken away from their families, thus it involves cultural and legal aspects of the issue. The analytic categories are based on news value research guidelines that were introduced in the study by Johan Galtung and Mari H. Ruge (1965). In parallel, the philosophical reference is construed through the works by Artur Schopenhauer and Anton Powell. This, in turn, allows evaluating the language that construes newsworthiness from an eristic perspective. The study demonstrates how the eristic application of news values may influence the fair presentation of an issue, at least when a case is presented as involving a controversy. The focus is on the eristic tools of news value enhancement which lead to channeling consumers’ attention in a desirable manner.
PL
Niniejsze studium dotyczy analizy wartości informacji na podstawie czterech wybranych współczesnych kanałów masowego przekazu: BBC News, The Federalist, OneEurope i Dagbladet w odniesieniu do kontrowersji wokół norweskiej organizacji Ochrony Praw Dziecka (norw. Barnevernet), w tym przypadków rodzin, którym odebrano prawa rodzicielskie. W związku z tym na problematykę pracy składają się również kulturowe i prawne aspekty raportowanego zjawiska. Kategorie analityczne zostały opracowane w oparciu o listę wartości informacyjnych autorstwa Johana Galtunga i Mari H. Ruge (1965). Z perspektywy filozoficznej, analiza pracy opiera się na dorobku Artura Schopenhauera i Antona Powella. Wyżej wspomniana metodologia pozwoliła na analizę językowych czynników składających się na jakość przekazu z erystycznego punktu widzenia. Analiza wykazała, że stosowanie chwytów erystycznych w obszarze kryteriów wartości informacyjnej może zaburzyć dostarczenie autentycznego obrazu rzeczywistości, szczególnie w tak delikatnym i kontrowersyjnym temacie. Studium koncentruje się na erystyce językowych narzędzi kierowania uwagi odbiorcy w pożądanym kierunku.
8

Przeciw komu występuje Izokrates w swoim Liście do Aleksandra?

67%
Danek Z.
Roczniki Humanistyczne
|
2015
|
vol. 63
|
issue 3: Filologia Klasyczna
53-65
PL
Izokrates w swym Liście do Aleksandra rekomenduje jeden z dwóch modeli kształcenia, jakie przedstawia, inny natomiast uznaje za pośledniejszy. Problem stanowi to, przeciw komu zwraca się, oceniając jako mniej wartą dydaktykę opierającą się na prowadzeniu sporów (τὴν περὶ τὰς ἔριδας), czyli erystyczną. Autor artykułu występuje przeciw ogólnie przyjętej interpretacji listu, w myśl której krytyczny sąd Izokratesa skierowany jest przeciwko uprawianemu w Akademii erystycznemu modelowi kształcenia, jaki ma stosować Arystoteles sprawujący opiekę pedagogiczną nad Aleksandrem, a niska ocena tego programu jest głosem w rozgrywce między Izokratesem a Platonem – konkurentami na polu kształcenia młodzieży. Przedstawiony materiał pozwala na stwierdzenie, że zarówno Izokrates, który dość starannie rozgranicza „filozofię” erystyczną oraz nauki, jakie uprawiają akademicy, jak też sam Platon odżegnujący się od wszelkiej erystyki, nie dają swymi deklaracjami żadnych podstaw ku temu, by utożsamiać kształcenie akademickie z erystyką, może natomiast utożsamiać się z nią w jakiejś mierze to, co jako dydaktyk oferuje młodemu Aleksandrowi Arystoteles. Arystoteles bowiem, po odejściu z Akademii, realizuje własny już program pajdeutyczny, na który poza przygotowaniem ogólnym, również bliskim Izokratesowi przygotowaniem retorycznym, składa się także owa umiejętność wygrywania sporów. Zarówno przygana, jak i aprobata wobec określonej linii kształcenia, wyrażane w Liście do Aleksandra, odnoszą się wobec powyższego do programu nauczania, jaki realizuje Arystoteles, a zalecany przyszłemu władcy wybór dotyczy jedynie pewnych ”wewnętrznych” preferencji i orientacji w tym szerokim zakresie materiałowym.
EN
In his letter to Alexander Isocrates presents and speaks in favour of one of two educational models, considering inferior the one he does not advocate for. Against whom he directs his critical evaluation of eristic didactics based on the art of disputation (τὴν περὶ τὰς ἔριδας) is the issue to discuss. The author of this article argues against the common interpretation of the letter, according to which Isocrates expresses his negative opinion on the eristic pedagogy of Platonic Academy, that is applied by Aristotle, the teacher of Alexander, as his educational model. The material as presented in the article leads to the conclusion that both critisism and approval of a certain educational model found in the letter to Alexander may be referred to Aristotle’s teaching program, while the choice recommended to the future ruler concerns only some ‘internal’ preferences and the general knowledge in the subject.
9
Publication available in full text mode
Content available

Dyskusja racjonalna i dyskusja retoryczna w dyskursie prawniczym

67%
Budny M.
Studenckie Zeszyty Naukowe
|
2018
|
vol. 21
|
issue 37
EN
The article concerns a subject of legal dialogue. At first, a definition of discussion is explained. Then a rational discussion is described the aim of which is to strive the truth. Afterwards, a rhetorical discussion is defined whose the main purpose is to win a dispute. These two types of discussion are compared with the legal dialogue both the scientific and the practical one. This text points out the main features of the rational and rhetorical discussion. It pays attention on some differences as well. The issue of disloyal eristic tricks is also marked with an assessment of their using. In conclusion, the assessment of both types of discussion and their usefulness in scientific and practical discourse were indicated.
PL
Artykuł dotyczy problematyki dyskursu prawniczego. Rozważania rozpoczyna wyjaśnienie pojęcia dyskusji. Następnie jest opisana dyskusja racjonalna, której celem jest dążenie do prawdy. Jako kolejną przedstawiono dyskusję retoryczną, której celem jest przede wszystkim zwycięstwo w sporze. Te dwa typy dyskusji są zestawione z dyskursem prawniczym – zarówno naukowym, jak i praktycznym. W niniejszym opracowaniu wskazano na główne cechy dyskusji racjonalnej i retorycznej, zwracając jednocześnie uwagę na występujące między nimi różnice. Przedstawiając problematykę dyskusji retorycznej, poruszono również kwestię nielojalnych chwytów erystycznych oraz dokonano oceny ich stosowania przez uczestników dyskusji. W konkluzji wskazano ocenę obu typów dyskusji oraz ich przydatność w dyskursie naukowym i praktycznym.
10
Publication available in full text mode
Content available

Argument ad hominem, argument ad personam i atak osobisty – analiza porównawcza

67%
Pruś J.
Res Rhetorica
|
2023
|
vol. 10
|
issue 2
47-73
EN
Many contemporary sources, from online critical thinking courses to logic textbooks by influential authors, seem to miss the important difference between three different concepts: ad hominem arguments, ad personam arguments, and ad personam (personal) attacks. The first of them, for many centuries called ad hominem or ex concessis, refers to what the interlocutor considers to be true or what he admitted in an earlier conversation. The second type appeals to some personal properties of a given person in order to undermine their position. The third, personal attacks, are eristic maneuvers aimed at discrediting or embarrassing the interlocutor. These three concepts warrant precise formulation, and their consistent use seems necessary both in the theory of argumentation and in public discourse. The paper presents argumentation schemes and evaluation criteria for both types of arguments, in accordance with the standards adopted in informal logic. The characteristics of personal attacks, their subtypes and defensive strategies have also been developed. The study is supported by examples from political debate.
PL
Wiele współczesnych źródeł, od internetowych kursów krytycznego myślenia do podręczników do logiki uznanych autorów, zdaje się pomijać istotną różnicę między trzema różnymi pojęciami: argumentami ad hominem, argumentami ad personam i atakami ad personam (osobistymi). Pierwsze z nich, nazywane na przestrzeni wieków ad hominem lub ex concessis, odwołują się do tego, co rozmówca uznaje za prawdziwe lub co przyznał we wcześniejszej rozmowie. Drugie z nich odwołują się do jakichś osobistych własności danej osoby celem podważenia jej stanowiska. Z kolei trzecie, tj. ataki lub przytyki osobiste, to po prostu chwyty erystyczne polegające na zdezawuowaniu lub skompromitowaniu rozmówcy. Te trzy pojęcia zasługują na precyzyjne określenie i używanie zarówno w teorii argumentacji, jak i w dyskursie publicznym. W poniższej pracy dla obu rodzajów argumentów sformułowane zostały schematy argumentacyjne oraz kryteria oceny, zgodnie ze standardami przyjętymi w logice nieformalnej. Opracowana została także charakterystyka ataków osobistych, ich typy oraz strategie defensywne. Studium podparte jest przykładami z debaty politycznej.
11
Publication available in full text mode
Content available

Konflikt z perspektywy erystyki i eutoryki

51%
Korwin-Piotrowska D.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
20-43
EN
The article analyzes conflict as a phenomenon connected with persuasion – close to disputes or quarrels, yet not identical with them. The background for the considerations encompasses works from various fields: sociology, linguistics, philosophy, and psychology, but rhetoric remains in the very center. The author characterizes its part dealing with absolute winning in disputes, i.e. eristic, and it presents a counterbalance to it and to the agonistic attitude. This complement is eutoric (author’s own term) as a branch of rhetoric which concentrates on positive communication based on mutual listening, empathy and a constructive dialogue, which favors prevention of conflicts, or possibly resolving them. Eutoric has its source in philosophy of dialogue, pragmalinguistics, psychology of persuasion, as well as in the theory and practice connected with mediations and negotiations.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.