Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  etyka ekologiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
An important role in sustainable rural development, involving economy, local communities and nature, should be played by ethics. This paper presents a theoretical and empirical characterization of basic problems of ecological ethics. First and foremost, the study characterizes the philosophical fundamentals of this ethics, with emphasis on ontological and anthropological views of selected thinkers. A universal concept of ecological ethics was proposed, containing values and moral norms that point to realization of this concept. Furthermore, the paper emphasizes empirical aspects of ecological ethics which manifest themselves in the awareness of inhabitants of rural areas. With respect to this topic, we presented selected results of the empirical survey carried out in rural areas in Poland by the Ministry of Agriculture and Rural Development. The presentation of these results was preceded by a short discussion about relationships between ecological ethics and market economy ethics. The paper is based on the analysis of the related literature, legal documents and results of empirical surveys.
PL
W zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich, obejmującym gospodarkę, społeczności lokalne i przyrodę, istotną rolę powinna spełniać etyka. W artykule przedstawiamy teoretyczną i empiryczną charakterystykę podstawowych zagadnień etyki ekologicznej. W pierwszej kolejności scharakteryzowano jej fi lozofi czne podstawy, zwracając uwagę na poglądy ontologiczne i antropologiczne wybranych myślicieli. Zaproponowano uniwersalną koncepcję etyki ekologicznej, w której zawarte zostały odpowiednie wartości oraz normy moralne, wskazujące na ich realizację. W dalszej kolejności zwrócono uwagę na empiryczną stronę etyki ekologicznej, która przejawia się w świadomości mieszkańców wsi. Przedstawione zostały wybrane wyniki badań empirycznych na ten temat, przeprowadzonych na polskiej wsi przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wyniki te poprzedza krótka dyskusja poświęcona relacjom etyki ekologicznej z etyką gospodarki rynkowej. Artykuł powstał na bazie analizy odpowiedniej literatury przedmiotu, dokumentów urzędowych oraz rezultatów badań empirycznych.
3
100%
EN
The aim of the article is to justify the role of literature in shaping man’s attitudes towards nature in Polish studies, and to present these issues on the basis of representative interpretations of poetry. Such objectives stem from the social needs of the changes of man’s destructive behavior, as well as from the systemic absence of these problems in Polish studies. It makes use of literature which I perceive as a particularly sensitive tool which enables us to redefine the attitudes which are shaped by culture. The theoretical part of the article discusses biocentric concepts. They challenge the anthropocentric position of human communities in biosphere, and they are based on the ethics of ecology (ecoethics), meaning observations of systemic relations between man and nature. Ecoethics is not a synonym for ecology, a morally neutral area of science which deals with relations between organisms and nature. In the second part of the article, I depict some examples of interpretations of literary works according to the rules which emerged in research on directions of ethics of ecology (selected poems by J. Przyboś, J. Podsiadło, M. Świetlicki, L.A. Moczulski). The works which appeal to sensual experiences are particularly important. Experiencing beauty seems to play an exceptional role in evoking the readers’ imaginary experiences. Aesthetic influence intensifies ethical influence of literature and other works of culture, including the need to protect nature. It incorporates their ecoethical senses. As a result, a reconciliation between man’s civilisation aspirations and a friendly coexistence in nature does not have to mean utopian aspirations.
PL
Celem artykułu jest uzasadnienie roli literatury w kształtowaniu postaw człowieka wobec przyrody w edukacji polonistycznej oraz zilustrowanie tej problematyki reprezentatywnymi interpretacjami utworów poetyckich. Cele te wynikają ze społecznych potrzeb przemian destrukcyjnych zachowań człowieka, a także z systemowej nieobecności tych zadań w polonistyce. Dysponuje ona wyjątkowo czułym narzędziem przewartościowywania postaw ukształtowanych kulturowo, czyli literaturą. W części teoretycznej artykułu omówiono koncepcje biocentryczne. Kwestionują one antropocentryczną pozycję wspólnot ludzkich w biosferze i opierają się na etyce ekologii (ekoetyce), czyli obserwacjach systemowych relacji między nim a środowiskiem. Ekoetyka nie jest synonimem ekologii, neutralnej moralnie dziedziny nauki, badającej powiązania między organizmami a środowiskiem. W części drugiej artykułu pokazane zostały przykłady praktyk interpretacyjnych dzieł literackich zgodnie z regułami wyodrębnianych w badaniach kierunków etyki ekologii (wybranych wierszach np. J. Przybosia, J. Podsiadły, M. Świetlickiego oraz poezji z motywem zadomowienia L.A. Moczulskiego). Ważną rolę pełnią teksty literackie, „odwołujące się” do zapamiętanych doświadczeń sensualnych. Szczególne znaczenie w wywoływaniu doświadczeń wyobrażonych czytelnika przypisuje się przeżyciom piękna. Wpływ estetyczny wzmacnia oddziaływanie etyczne literatury i innych dzieł kultury, w tym potrzebę chronienia przyrody. Interioryzuje ich ekoetyczne sensy i sprawia, że godzenie cywilizacyjnych aspiracji człowieka z przyjaznym współistnieniem w środowisku przyrodniczym nie musi oznaczać dążeń utopijnych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.