Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  exiles
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

W trosce o polskość dzieci i młodzieży z okresu drugiej wojny światowej w Nowej Zelandii

100%
Chmielewski W.
Kwartalnik Pedagogiczny
|
2019
|
vol. 64(4 (254))
272-290
PL
The aim of the article is to present the issue of retaining the national identity among the youngest Polish exiles living in New Zealand. To present that issue, methods appropriate for the history of education were applied. The basis of the research were the materials stored in the Polish Institute and Sikorski Museum in London. As a result of the archival research, at the invitation of the Prime Minister Peter Fraser, a group of Polish children arrived in the settlement of Pahiatua in New Zealand. They were mainly orphans with their carers. The exiles were provided with good living conditions. School children were prepared to return to free Poland after the war, they attended Polish schools in the settlement and the older ones attended New Zealand schools run mainly by the Catholic Church. The moment Poland found itself under the Soviet influence and the power was taken by the communists, the exiles from Pahiatua did not want to return to the enslaved country. They decided to stay in the friendly New Zealand. In that situation, the issue of retaining their national identity arose, along with the need to provide them with education, profession and work. The concept of resisting the policy of depriving the young generation of their national identity was in the focus of the Polish authority in London. It was also a matter of great concern of the teachers and carers in the settlement of Pahaiatua. Many initiatives were taken which aimed at retaining the Polish identity among children and youth living in New Zealand, who gradually started work in the unknown environment. The conducted activities to retain the Polish identity bore positive results. The Polish identity wasretained not only by the exiles but also by their children and grandchildren, who, not knowing the language of their ancestors, cultivate national traditions and remember their roots. As a result of the presented deliberations, we may draw a conclusion that the conduct of the Polish authority in exile in the analysed issue was appropriate. In such a situation one should act similarly and always consistently.
2
Publication available in full text mode
Content available

Losy zesłańców syberyjskich w twórczości Aleksandra Sochaczewskiego

84%
Stołoska-Fuz K.
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
|
2013
|
vol. 5
s. 64-84
PL
Wstępem do artykułu poświęconego losom zesłańców syberyjskich w twórczości Aleksandra Sochaczewskiego jest krótkie omówienie systemu kar przewidzianych wobec powstańców 1863 roku. W pracy wymieniono różne rodzaje zesłania stosowane wobec insurgentów: katorgę, osiedlenie, osadzenie i zamieszkanie. Zgodnie z Ukazem carskim z maja 1863 roku wszystkich zatrzymanych podzielono na pięć grup w zależności od zaangażowania w sprawy narodowe i wymierzano wobec nich stosowną karę. Jednym z uczestników demonstracji patriotycznych organizowanych w Warszawie na początku lat sześćdziesiątych XIX w., aktywnie współpracującym z obozem czerwonych był Aleksander Sochaczewski (właściwie Sonder Lejb), dzieląc następnie los tysięcy katorżników. W artykule przedstawiono jego życie począwszy od dzieciństwa spędzonego w Iłowie, poprzez okres warszawski zakończony aresztowaniem i wyrokiem śmierci zamienionym pod szubienicą na 22 lata katorgi. Wrodzony talent artystyczny ledwie ukształtowany w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, w klasie prof. Józefa Simmlera, sprawił że już w czasie podróży na Syberię bohater artykułu czynił notatki malarskie postanawiając poprzez sztukę dać świadectwo męczeństwa narodu polskiego. Pobyt na zesłaniu wpłynął na psychikę twórcy, który po powrocie z Syberii, w 1884 roku, w malarstwie szukał ukojenia. Sochaczewski, jak przedstawiono w artykule, specjalizował się w scenach rodzajowych obrazujących życie na zesłaniu. Uwidaczniał na swych pracach m.in. sceny zakuwania w kajdany, drogę na katorgę, ucieczkę więźniów czy śmierć na bezdrożach Syberii. Największą i najbardziej znaną pracą Sochaczewskiego jest Pożegnanie Europy stanowiące dzieło życia twórcy. Temu obrazowi poświęcono w artykule więcej miejsca, charakteryzując m.in. niektóre postacie upamiętnione przez artystę na płótnie. Kolekcja będąca własnością Muzeum Historycznego m. st. Warszawy stanowi obecnie depozyt Muzeum Niepodległości w Warszawie. Prace artysty prezentowane są w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a więc w miejscu gdzie zaczęła się gehenna zarówno Sochaczewskiego jak i wielu Polaków oddanych sprawie narodowej.
EN
The article says about Aleksander Sochaczewski (1843-1923), the artist whose painting shows the fate of the insurgents of the January Uprising sent to Siberia.
3
Publication available in full text mode
Content available

Syberyjskie losy powstańców styczniowych z regionu łódzkiego

84%
Kita J.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2017
|
vol. 17
63-76
EN
The article deals with the problem of exile to Siberia of population from Łódź and the region of Łódź. It enriches the knowledge about the fate of post-January exiles. The first part of the article presents a demographic analysis of a group that was sentenced to work or settle in Siberia. There are given detailed statistics of convicted with split into different kind of judgments. In the second part, we are dealing with the presentation of the peregrination of exiles from region of Łódź, reproduced on the basis of the preserved memoirs material. There were used the memoirs of insurgents related to the region of Łódź. The analysis of the material of the memories allows to conclude that the path to the exile of individual prisoners was very similar to each other. On the other hand, the stay in exile was slightly different, and it dependented on the place of exile and the received judgments.
4
Publication available in full text mode
Content available

Polacy na Uralu w latach 60.–80. XIX wieku w świetle wspomnień Władysława Zahorskiego

84%
Sikorska-Kulesza J.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2017
|
vol. 17
43-62
EN
The article is based on a fragment of the diary of Władysław Zahorski, still in the manuscript, entitled “My memories” and rich literature on the subject. It was written down years later, therefore it should be analyzed with great sensitivity and it should be careful to formulate conclusions. The author of the diary was a well-known Vilnius doctor, cultural and social activist and the author of many works on the history and monuments of Vilnius. The article deals with the problems of exiles in Ufa, observed from the position of a child from the intelligentsia family from western Krai. The author came from a family, whose social position and material status were definitely better than those Poles who were subjected to forced exile in post-January realities. In the diary it can be found the unknown and valuable information, that complements the current state of knowledge about the life of exiles of this part of Siberia. In addition, it creates a cognitive perspective concerning the exiles in the consciousness of a generation of insurgents’ children in 1863, to which Władysław Zahorski belonged.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kornela i Ludwika Zielonków droga na Syberię. Rosja w oczach zesłańców postyczniowych

84%
Wołczyk Ł.
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
|
2017
|
vol. 17
155-165
EN
The period of the nineteenth century is particularly interesting, because it was then that many memories of the exile and the aforementioned trip to exile were created. Observations of Poles-exiles are very interesting because they contain a lot of information about, among others the relation of the Siberia population to the exiles, as well as the perception of reality by the exiles themselves. Interesting are also information on the contacts of exiles with the administration of the Russian Empire. Particularly interesting are the memories of brothers Ludwik Zielonka and Kornel Zielonka, who took part in the January Uprising, for which they were sent to Eastern Siberia. They both describe the hardships of travel, they cite situations with which they had contact. While Kornel feels great as a writer, Ludwik cites mostly dry facts. Both diaries have one more interesting property: they can be used to examine the way differences in the perception of the reality of exile are found by diametrically different brothers who are in very similar realities.
6

Syberie Norwida

84%
Woźniewska-Działak M.
Studia Norwidiana
|
2019
|
vol. 37
43-58
PL
Artykuł stanowi interpretację Norwidowskiego wiersza pt. Syberie, jednego z ogniw cyklu Vade-mecum. Autorka w nawiązaniu do literatury przedmiotu (Zofia Trojanowiczowa, Włodzimierz Toruń i in.) stawia tezę, iż wiersz jest lirycznym arcydziełem, maksymalnie kondensującym rozległą treść, związaną z Syberią i zesłaniami, stanowiącymi wielki temat polskiej literatury XIX w. Wiersz Norwida osadzony w kontekstach autorskich oraz w kontekstach epoki odsłania swą głębię i możliwości poetyckiej syntezy. W niniejszym artykule autorka dowodzi „udziału” utworu w trzech wielkich dialogach epoki sprowokowanych przez temat Syberii.
EN
The article is an interpretation of Norwid’s poem entitled Syberie, one of the works in the Vade-mecum series. Referring to the literature of the subject (inter alia, Zofia Trojanowiczowa, Włodzimierz Toruń), the author puts forward the thesis that the poem is a lyrical masterpiece, maximally condensing the extensive content related to Siberia and the exiles, which is a major subject of 19th-century Polish literature. Norwid’s poem, set in author’s contexts and in the contexts of the epoch, reveals its depth and possibilities of poetic synthesis. In the article, the author proves the “participation” of the work in the three great dialogues of that time provoked by the subject of Siberia.
7
Publication available in full text mode
Content available

Siberie by Norwid

84%
Woźniewska-Działak M.
Studia Norwidiana
|
2019
|
vol. 37 English Version
43-60
EN
The article is an interpretation of Norwid’s poem entitled Syberie, one of the works in the Vade-mecum series. Referring to the literature of the subject (inter alia, Zofia Trojanowiczowa, Włodzimierz Toruń), the author puts forward the thesis that the poem is a lyrical masterpiece, maximally condensing the extensive content related to Siberia and the exiles, which is a major subject of 19th-century Polish literature. Norwid’s poem, set in author’s contexts and in the contexts of the epoch, reveals its depth and possibilities of poetic synthesis. In the article, the author proves the “participation” of the work in the three great dialogues of that time provoked by the subject of Siberia.
8
Content available remote

Wkład Polaków do dorobku światowego słownikarstwa (z językiem rosyjskim w tle)

67%
Wojan K.
Studia Rossica Gedanensia
|
2016
|
issue 3
169-202
PL
W artykule w syntetyczny sposób opisano wkład do rozwoju leksykografii o zasięgu światowym, a także do rozwoju światowego językoznawstwa orientalistycznego oraz etnografii wniesiony przez polskich uczonych, w dużej mierze działających na zesłaniu na terytorium Rosji. Polacy byli często prekursorami poszczególnych dziedzin orientalistyki, takich jak: ajnologia, syberystyka, jakutologia, karaimistyka, kurdologia, mongolistyka, mandżurystyka i in. Przedstawiono fundamentalne dzieła leksykograficzne, w których Polacy jako pierwsi dokonali zestawienia badanych przez siebie języków orientalnych z językiem rosyjskim (słowniki języków i narzeczy: awestyjskiego, buriackiego, chińskiego, eweńskiego, jakuckiego, japońskiego, karaimskiego, kazachskiego, kurdyjskiego, mandżurskiego, mongolskiego, orokańskiego (uilta), sanskryckiego, starouzbeckiego, tadżyckiego, tunguskiego), ginących paleoazjatyckich (ajnuskiego, niwchijskiego (giliackiego), itelmeńskiego (kamczadalskiego) koriackiego), a także rzadkich narzeczy słowiańskich (m.in. rezjańskiego). Polscy uczeni byli mistrzami i wychowawcami wielu wybitnych lingwistów, stworzyli własne szkoły metodologiczne, pozostawiając po sobie trwały ślad w postaci wartościowych, częstokroć unikatowych, dzieł naukowych, w tym opracowań słownikarskich, przyczyniając się do integracji światowego językoznawstwa.
EN
The article describes the contribution of Polish world-class scholars to the development of lexicography, ethnography and Oriental linguistic studies. Many of them worked in exile in Russia. The Polish scholars often were the precursors in particular fields of Orientalism, such as Ainu studies, Siberian studies, Yakutology, Karaim studies, Kurdology, Mongology, Manchu studies, etc. The author presents the lexicographical works complied by the Polish scholars, such as the first bilingual and multilingual dictionaries of Russian and the Oriental languages/dialects (Avestan, Buryat, Chinese Even, Yakut, Japanese, Karaim, Kazakh, Kurdish, Manchu, Mongol, Orok, Sanskrit, Old Uzbek, Tajik, Tunguska), the endangered Paleosiberian languages (Ainu, Nivkh, Itelmen or Kamchadal, Koryak) as well as rare Slavic dialects including Resian. The Polish scholars created their own methodological schools and became rolemodels and educators of many prominent linguists. They have left a lasting trace by creating valuable, often unique works including lexicographical studies which contributed to the integration of the linguistic world.
9
Publication available in full text mode
Content available

Różne aspekty podróży w literaturze koreańskiej

59%
Oleksiuk M.
Orbis Linguarum
|
2018
|
issue 51
319-328
EN
Different aspect of travel in Korean literature Korean travel literature both formely and today focuses on different aspects. They are not only travels as themselves, but also philosophical travels and travels which allow to find own way in life. The Middle Ages in Korea is a time of travels by monks and Confucian philosophers. Then, the Joseon period changes literature into even more philosophical travels at the beginning of the reign of dynasty. Different historical periods have substantial influent on the Korean literature. Japanese occupation, exiles Korean to China or Japan, lead writers towards travel journals. They spill tears on the paper, describe observations in a foreign country, regrettable on their fortune. The Korean war and division Korea on north and south formed some now kind of travel literature. In the literature appear a phenomenon of travels to the “other side of Korea” for finding family members. Divided nation cannot deal with longing for relatives in the “second Korea”. Then we come to a time of economic boom in South Korea, which staring hard at the West, opens to the world and started to become interested in other cultures. Again, in the Korean literature, especially for children and teenagers, appears travel aspect. This time they travel to other countries, describing remote places, customs and cultures. Today, Korea is a vibrant, high developed country with the latest technology. It makes people get lost and in the travel literature again appears philosophical motive and travels to self-awareness.
10
Publication available in full text mode
Content available

"Krzewiciele polskich idei " . Duchowni katoliccy zesłani do Imperium Rosyjskiego- czasy polskiej niewoli narodowej

59%
Niebelski E.
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
|
2016
|
vol. 126
111-190
PL
Opracowanie traktuje o dziejach polskiego katolickiego duchowieństwa zsyłanego do Rosji za udział w antyrosyjskich spiskach i powstaniach zbrojnych oraz stającego w obronie ograniczanego i prześladowanego Kościoła czasów zaborów, dokładnie od 1767 r. (od porwania w Warszawie dwóch biskupów i potajemnego wywiezienia do Rosji) aż po pierwszą dekadę XX w., gdy władze carskie zsyłały głównie za sprawy kościelne. Indywidualne losy księży zesłańców przedstawione są na tle carskiej polityki represyjnej, po takich zdarzeniach, jak konfederacja barska (1768-1772), powstanie kościuszkowskie 1794, wojna Napoleona z Rosją 1812, powstanie listopadowe 1830-1831, spiski dwóch następnych dekad, powstanie styczniowe 1863-1864 oraz likwidacja Kościoła unickiego w 1839 na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczpospolitej i w 1875 r. w Królestwie Polskim. Księży zesłańców, podobnie też świeckich skazywano na różne rodzaje kar: na katorgę, osiedlenia oraz tzw. zamieszkanie pod nadzorem policyjnym. Kierowano ich w różne regiony Rosji, katorżników głównie na Syberię Wschodnią: do guberni irkuckiej, a zwłaszcza w tereny za Bajkałem do kopalń i fabryk. Na ogół pracowali tylko okresowo, bywali też zakuwani w kajdany. Część zesłańców utrzymywała się z rządowego zasiłku, datków płynących z kraju, niektórzy parali się różnym rzemiosłem, większość wegetowała. Miejscem katorgi znanym ze złej sławy były kopalnie w Akatui i Aleksandrowskim Zakładzie za Bajkałem, a najgłośniejszym miejscem licznego osiedlenia księży – wioska Tunka w Tunkińskiej Dolinie, w Sajańskich górach; w Akatui po 1864 zgromadzono ok. 70 księży katorżników, w Tunce w latach 1866-1866 osadzono 156. Co najmniej 930 duchownych zesłano do Imperium w przeciągu stu kilkudziesięciu lat. Z tego powróciło na polskie ziemie około 200, zmarło na Wschodzie ponad 150, los około 580 pozostałych jest nieznany. Być może pewna część z tej grypy jeszcze do kraju powróciła, ale na dzisiejszym etapie badań ustalić tego nie sposób. Pośród owych setek duchownych znalazło się aż 18 biskupów – wywiezionych do guberni rosyjskich (żaden nie został skazany na Syberię) lub relegowanych poza macierzyste diecezje. Z całej tej grupy dwóch biskupów zmarło na zesłaniu (unicki biskup nominat Jan Kaliński i Konstanty Łubieński), sześciu (Józef Gutkowski, Zygmunt Sz. Feliński, Adam Krasiński, Paweł Rzewuski, Karol Hryniewiecki, Franciszek A. Symon) musiało opuścić na zawsze Imperium Rosyjskie. Dziesiątki, a chyba nawet setki miejsc rozproszonych po całym Imperium Rosyjskim zostało naznaczonych prochami zmarłych tam zesłańców, w tym i duchownych katolickich. Z tych najbardziej znanych można wymienić m.in.: Petersburg, Archangielsk, Pinega, Perma, Galicz, Wiatka, Jarosław, Kirsanów, Spassk, Kostroma, Kazań, Saratów, Smoleńsk, Petropawłowsk, Iwandar, Odessa, za Uralem Maryińsk, Omsk, Tobolsk, Tomsk, Aczyńsk i dalej ku wschodowi – Irkuck, Czyta, Akatuj, Aleksandrowski Zawod, Nerczyńsk, a głównie wspomniana Tunka (16-17 księży tam pochowano) – szczególne miejsce i wymowny symbol zesłańczej udręki duchownych czasów polskiej niewoli narodowej. Najgłośniejsze postaci politycznych wygnańców XIX w., następnie dobrowolnie pozostających w Imperium Rosyjskim i pracujących dla Kościoła, to: proboszcz irkucki marianin o. Krzysztof Szwermicki, proboszcz w Tomsku ks. Walerian Gromadzki, proboszcz w Tobolsku Wincenty Przesmycki, proboszcz irkucki Józef Rozga, proboszcz w Krasnojarsku Mateusz Wejtt i proboszcz wielu parafii, m.in. w Dorpacie, Irkucku i Jamburgu – ks. Fryderyk Jozafat Żyskar. Abp. Zygmunt Szczęsny Feliński został przez Kościół katolicki kanonizowany. „Krzewiciele polskich idei” to rosyjskie pejoratywne określenie polskiego duchowieństwa jako fanatycznie przywiązanego do polskości i Kościoła, propagującego takież idee pośród swoich rodaków.
EN
The article considers the history of Polish Catholic priests exiled to Russia for participating in anti-Russian conspiracy and armed uprisings and defending the constricted and persecuted Church in the times of partitions, precisely from 1767 (since the secret abduction of two bishops from Warsaw to Russia) to the first decade of the 20th century, when the tsarist authorities sentenced to exile mainly for church matters. Individual fortunes of the exiled priests are presented on the background of tsarist repression policy, after such events as Bar Confederation (1768-1772), the Ko􀄞ciuszko Uprising (1794), Napoleon’s war with Russia (1812), the November Uprising (1830-1831), con190 EUGENIUSZ NIEBELSKI spiracies of the two following decades, the January Uprising (1863-1864) and the elimination of the Uniate Church in 1839 in the eastern regions of the Old Poland and in the Kingdom of Poland in 1875. The exiled priests, similarly to lay exiles, were sentenced to various kinds of punishment: hard labour, settlement and the so called residence under police surveillance. They were directed to various regions of Russia, the labourers mainly to Eastern Siberia: to the Irkutsk Governorate, especially to the Transbaikal region to coal mines and factories. They usually worked periodically, sometimes they were shackled. Some exiles lived from a government allowance, donations from Poland, some engaged in various crafts, most vegetated. A place notorious for hard labour were the coal mines in Akatuy and Aleksandrov in the Transbaikal region and the best known for numerous settlement of priests was village Tunka in Tunka valley in the Sayan Mountains; in Akatuy after 1864 about 70 priests were detained, in Tunka in 1866-1866 there were 156. At least 930 priests were exiled to the Russian Empire in the course of a hundred and several dozen years. From this number about 200 returned to Poland, more than 150 died in exile, the fate of about 580 remaining ones is unknown. Some of these may have returned to Poland but it is impossible to establish at the present stage of research. Among the hundreds of priests were 18 bishops – exiled to the Russian governorates (none was exiled to Siberia) or expelled from their home dioceses. Two bishops died in exile (Uniate bishop nominee Jan Kali􀄔ski and Konstanty 􀃠ubie􀄔ski), six (Józef Gutkowski, Zygmunt Sz. Feli􀄔ski, Adam Krasi􀄔ski, Pawe􀃡 Rzewuski, Karol Hryniewiecki, Franciszek A. Symon) had to leave the Russian Empire for ever. The ashes of dead exiles and – among them – Catholic priests were scattered around tens or even hundreds of places around the Russian Empire. The best known among those places were: Saint Petersburg, Arkhangelsk, Pinega, Perm, Galich, Vyatka, Yaroslavl, Kirsanov, Spassk, Kostroma, Kazan, Saratov, Smolensk, Petropavlovsk, Ivandar, Odessa, beyond the Ural Mountains – Mariinsk, Omsk, Tobolsk, Tomsk, Achinsk and further East – Irkutsk, Chita, Akatuy, Aleksandrov, Nerchinsk, and the above mentioned Tunka (16-17 priests were buried there) – a particular place and a meaningful symbol of the torment of the exiled priests in the times of Polish national bondage. The most famous figures of political exiles of the 19th century, later remaining in the Russian empire at their own will and working for the Church, were: the parish priest of Irkutsk Józef Rózga, of Krasnoyarsk Mateusz Wejt and the parish priest of many parishes, among them Dorpat, Irkutsk and Yamburg, Rev. Fryderyk Jozafat 􀄩yskar. The Archbishop Zygmunt Szcz􀄊sny Feli􀄔ski was canonised by the Catholic Church. „Propagators of Polish ideas” was a pejorative Russian term to describe Polish clergy as fanatically attached to Polishness and the Church, propagating such ideas among their compatriots.
11

Polacy w Kazachstanie. Dlaczego Polska nas nie chce?

59%
Przychodaj J. M., Przychodaj E.
Zamojskie Studia i Materiały – Seria Pedagogika
|
2014
|
vol. 16
|
issue 1
107-118
PL
Treścią artykułu są refleksje nad wybranymi aspektami poznawczymi i metodologicznymi problematyki Polaków w Azji Centralnej, ze szczególnym uwzględnieniem mieszkających w Kazachstanie. Analiza tej tematyki jest ujęta zarówno z perspektywy historycznej, jak i współczesnej oraz osadzona w kontekście sytuacji międzynarodowej i wewnętrznej Trzeciej Rzeczypospolitej powstałej w latach 90. XX wieku. Zawiera socjologiczne spojrzenie, z wyraźnie akcentowanymi elementami tzw. publicystki zaangażowanej dotyczącej zagadnień polonijnych, w tym emigracji i repatriacji oraz ze zwróceniem szczególnej uwagi na uwarunkowania i niektóre, np. społeczno-moralne, aspekty tożsamości naszych rodaków na Wschodzie.
EN
The article is a reflection over selected cognitive and methodological problems of Poles in Central Asia, with a particular emphasis on Polish people living in Kazakhstan. The subject matter is analysed both from the historical perspective and from the contemporary one, and is set in the context of the international and domestic situation of the Republic of Poland in the 90s of the twentieth century. This article is written from the sociological point of view, with clearly indicated elements of the socalled dedicated journalism relating to the problems of emigration and repatriation, with a particular emphasis on the conditions and some social and moral aspects of the identity of our compatriots in the East.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.