Search results

1

Słownictwo tiuremno-łagrowe dotyczące denuncjacji (w kontekście rozważań o faktograficznej wartości historyzmów okresu sowieckiego)

100%

Pacuła J. G.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2020

|

vol. 5

|

issue 1

1-17

EN

The article discusses the issue of Polish as it functioned in Soviet prisons and camps. The author presented the lexis belonging to the thematic category of "denunciation". He excerpted material from the stories and memories of Polish inmates. The author presents the factual character of the gathered historical terms – he claims that the words are robust evidence of the criminal nature of the totalitarian system and its mechanisms. The author discussed sources of individual lexemes in the text (they are mainly Russianisms), and illustrated them with quotations from prisoners. The linguistic argumentation in the text is accompanied with comments on sociopolitical conditions of the denunciation-related linguistic behaviours in the Stalinist period. The author emphasized the fact that attitiudes of prisoners closely reflected the actions and motivations of people living in the world outside of prisons and camps.

PL

W artykule odniesiono się do zagadnienia polszczyzny tiuremno-łagrowej. Autor skupił się na prezentacji słownictwa należącego do kategorii tematycznej „denuncjacja”. Materiał wyekscerpowano z polskojęzycznych relacji i wspomnień Polaków przebywających w więzieniach i obozach sowieckich. Na jego podstawie zaprezentowano faktograficzny charakter leksyki – dosadnego dowodu zbrodniczego systemu totalitarnego, mechanizmów nim rządzących. W tekście omówiono źródła poszczególnych historyzmów (z reguły będących pożyczkami z ruszczyzny), ich sensy zilustrowano cytatami ze wspomnień więźniarskich. Wywodowi językoznawczemu towarzyszą komentarze odnoszące się do społeczno-politycznych uwarunkowań zachowań językowych w okresie stalinowskim i związanych z donosicielstwem. Autor zwrócił uwagę na fakt, że postawy więźniów są wiernym odzwierciedleniem działań i ich motywacji spotykanych w świecie pozawięziennym i pozaobozowym.

2

Przeszłość południowokresowej rezydencji w Psarach utrwalona w archiwum ludzkiej pamięci i wybranych, współczesnych źródłach pisanych (refleksje filologiczno-lingwokulturologiczne)

80%

Węgorowska K.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2019

|

vol. 5

99-108

EN

The text is focused on an attempt at a philological-linguaculturological reconstruction of Psary (manor-mansion-residence), southeastern borderlands that, with the help of the various kinds of memorializing means stored in an archive of human memory, has been preserved in complementary works: 1) borderland encyclopedia and 2) borderland guide – sources presenting the factographic perspective – and 3) borderland memories by Anna Rey Konstantynowa Potocka – a text representing the emotional perspective. A confrontation of the details included in the works facilitates the decoding of a subsequent layer of the borderland palimpsest, which is inseparably connected to the notions of past and memory.

PL

Przedmiotem szkicu jest próba filologiczno-lingwokulturologicznej rekonstrukcji południowokresowych Psar (dworu-majątku-rezydencji), które, dzięki różnym rodzajom pamięci przechowywanym w archiwum ludzkiej pamięci, utrwalone zostały w dopełniających się tekstach kultury: 1) kresowej encyklopedii i 2) kresowym przewodniku – źródłach prezentujących perspektywę faktograficzną oraz 3) kresowych wspomnieniach autorstwa Anny z Reyów Konstantynowej Potockiej – tekście reprezentatywnym dla perspektywy emocjonalnej. Konfrontacja zawartych w nich detali ułatwia odczytanie kolejnej warstwy kresowego palimpsestu nierozerwalnie związanego z pojęciami przeszłości i pamięci.

3

Dokumentaryzm i literackość wybranych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła

51%

KAROLINA PASZEK K.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2021

|

issue Dydaktyka Polonistyczna

117-128

PL

Autorka snuje rozważania dotyczące cech charakterystycznych współczesnych reportaży. Artykuł koncentruje się na przedstawieniu hybrydycznej natury gatunku i jego silnie literackiego ukierunkowania. Polem analiz jest twórczość Mariusza Szczygła. Refleksja prowadzona jest dwutorowo. Zasygnalizowana zostaje zarówno dystynktywność dokumentaryzmu jako cechy kanonicznej reportażu w ogóle, jak również znamienność pojawiających się w tekście motywów beletrystycznych. Jak się okazuje, nadrzędny, dokumentalny charakter reportaży nie uniemożliwia rozpatrywania twórczości Szczygła w kategoriach utworów literackich. Autorka artykułu wykorzystuje do analizy trzy zbiory – Gottland, Zrób sobie raj i Nie ma. Wnioski dowodzą, że wybrane teksty reportażowe są międzygatunkowymi hybrydami, mozaikami stylów, w których kondensują się doświadczenia związane z poznawaniem prawdy (faktów) oraz fikcji literackiej.

EN

The author deliberates on the characteristics of contemporary reportages. The paper focuses on presenting the hybrid nature of the genre and its strongly literary orientation. The field of analysis is the work of Mariusz Szczygieł. The study is conducted in two ways. Both the distinctive character of documentarism as a canonical feature of reportage in general, and the significance of fictional motifs appearing in the text, are highlighted. As it turns out, the canonical documentary nature of the reportages does not make it impossible to consider Szczygieł’s texts in terms of literary works. The author of the paper uses three collections of reportages: Gottland, Zrób sobie raj, and Nie ma. The conclusions show that the selected materials are inter-species hybrids and mosaics of styles in which the experiences related to discovering the truth (facts) and literary fiction are condensed.

Refine search results

1 Dydaktyka Polonistyczna

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 KAROLINA PASZEK K.

1 Pacuła J. G.

1 Węgorowska K.

1 2022

1 2020

1 2019

Słownictwo tiuremno-łagrowe dotyczące denuncjacji (w kontekście rozważań o faktograficznej wartości historyzmów okresu sowieckiego)

Przeszłość południowokresowej rezydencji w Psarach utrwalona w archiwum ludzkiej pamięci i wybranych, współczesnych źródłach pisanych (refleksje filologiczno-lingwokulturologiczne)

Dokumentaryzm i literackość wybranych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła