Search results

1

Kant i Leibniz o fatalizmie i ślepej konieczności

100%

Kozyra W.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2020

|

vol. 51

23-43

EN

The paper attempts to answer the question what is fatalism and blind necessity in the philosophical doctrines of Kant and Leibniz. My concern is with what precisely makes the necessity “blind”, according to these thinkers. In connection with this, I discuss the issue whether to “enlighten” necessity means to lower its degree. I answer this question in the negative. As to fatalism, I show that Kant’s and Leibniz’s denial of it should rather be taken for an expression of prudence than philosophy. Accordingly, I say what this denial entails but, more importantly, what it does not entail. In general, I argue that making it clear what such concepts like fatum, fatalism and blind necessity mean in Kant and Leibniz is a good landmark for a revised understudying of their – otherwise different, of course – conceptions of freedom.

PL

W artykule odpowiadam na pytanie, czym jest fatalizm i ślepa konieczność w filozofii Kanta i Leibniza. W szczególności interesuje mnie to, co dokładnie czyni konieczność „ślepą”, według tych myślicieli. W tym kontekście omawiam kwestię tego, czy „oświecenie” konieczności oznacza obniżenie jej stopnia. Na to pytanie odpowiadam negatywnie. Co do fatalizmu, to pokazuję, że odrzucenie tego poglądu przez Kanta i Leibniza powinno być raczej brane za wyraz roztropności niż filozofii. Zgodnie z tym pokazuję, czego nie pociąga za sobą ich negacja doktryny fatalizmu. Poza tym twierdzę, że rozjaśnienie znaczenia takich pojęć jak fatum, fatalizm i ślepa konieczność u Kanta i Leibniza stanowi dogodny „punkt obserwacyjny” dla zrozumienia ich – skądinąd różnych, rzecz jasna – koncepcji wolności.

2

God’s Foreknowledge, Human Freedom, and the Asymmetry of Openness

100%

Kuźniar A.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 2

147-161

PL

Artykuł poświęcony jest kompatybilistycznemu rozwiązaniu problemu relacji między Boską przedwiedzą a ludzką wolnością. W tekście argumentuje się, że asymetria polegająca na naszej zdolności do wypływu na przyszłość i braku analogicznej zdolności do kontroli przeszłości jest rezultatem asymetrii otwartości między przyszłością a przeszłością interpretowanej w kategoriach asymetrii kontrfaktycznej zależności. W konsekwencji, jeśli asymetria otwartości nie stosuje się do pewnych typów faktów, wówczas możemy posiadać zdolność do kontroli tych faktów, nawet jeśli są to fakty dotyczące przeszłości. Okazuje się, że z najbardziej rozpowszechnionych ujęć natury i genezy Boskiej przedwiedzy wynika, iż asymetria otwartości nie stosuje się do posiadanych przez Boga w przeszłości przekonań na temat przygodnych zdarzeń przyszłych. Zatem nieuzasadnionym pozostaje twierdzenie, że jesteśmy pozbawieni zdolności do uczynienia teraz czegoś takiego, że jeśli byśmy to zrobili, to Boskie przekonania byłyby w przeszłości inne niż były.

EN

The paper defends a compatibilist solution to the problem of the relationship between divine and human freedom. It is argued that the asymmetry of ability constituted by our ability to foreknowledge influence the future and our inability to control the past results from the asymmetry of openness between fixed past and open future interpreted in terms of the asymmetry of counterfactual dependence. Therefore, if the asymmetry of openness is not true of some types of facts, then we may be able to control them even if they are facts about the past. It turns out that widely shared accounts of the nature and source of God’s foreknowledge entail that the asymmetry of openness does not apply to God’s past beliefs about future contingencies. Thus, it is unjustified to claim that we are unable to now do anything such that, if we were to do it, God’s past beliefs would have been different.

3

Promowanie "dobrego rządzenia" i ukrywanie jego słabości: refleksja nad politycznymi paradygmatami i politycznymi narracjami

88%

Jessop B.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2007

|

issue 2(2)

5-25

PL

Po rozpoznaniu niektórych problemów, które wynikają z posługiwania się niezwykle niejasnym pojęciem „współzarządzania”, autor artykułu proponuje roboczą deﬁnicję tego pojęcia oraz odróżnia „współzarządzanie” od innych sposobów koordynacji aktywności społecznej, prowadzonej w warunkach określonych przez wzajemną współzależność. Wzrost zainteresowania współzarządzaniem jest wyjaśniany stale rosnącą kompleksowością życia społecznego i poszukiwaniem mechanizmów, które pozwalają radzić sobie z nią. Jakkolwiek kompleksowość generuje potrzebę ustanawiania mechanizmów współzarządzania, stoi zarazem na przeszkodzie wspólnemu rządzeniu. W rezultacie powtarzane są nieudane próby rozwiązania problemu, przez promowanie to jednej, to innej z form współzarządzania. Wywołuje to cykle modulowania form i funkcji współzarządzania. Te wysiłki opisane są w artykule jako „metarządzenie”, które także okazuje się zawodne. W tym kontekście są omówione trzy alternatywne sposoby reagowania na cykle niesprawności współzarządzania oraz sformułowana zostaje propozycja takich samoreﬂeksyjnych mechanizmów współzarządzania, które wzmacniają demokratyczne i społecznie kontrolowane podejmowanie decyzji. W zakończeniu autor podkreśla znaczenie „dobrego rządzenia” jako teoretycznego paradygmatu, mimo że jako praktycznopolityczny paradygmat koncept ten może przesłaniać słabości współzarządzania.

EN

After exploring some of the problems involved in the excessively fuzzy concept of governance, this paper offers a working definition of governance and distinguishes governance from other ways of co-ordinating social practices in situations marked by complex reciprocal interdependence. It then explains the increasing interest in governance in terms of the growing complexity of social life and the search for mechanisms to cope with this complexity. However, the same complexity that generates the demand for new governance mechanisms also contributes to their tendential failure to achieve what is expected of them, resulting in a repeated pattern of failed attempts to resolve problems through promoting first one, then another form of governance. These governance cycles prompt attempts to modulate the forms and functions of governance. These attempts are discussed under the general heading of 'metagovernance' and the paper argues that these also tend to fail. In this context three alternative responses to these cycles of failure are identified and some self-reflexive governance mechanisms are proposed that may enable governance to enhance democratic and accountable decision-making. The paper ends by affirming the importance of good governance as a theoretical paradigm whilst noting that the policy paradigm of good governance may disguise governance failure.

Refine search results

1 Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

1 Roczniki Filozoficzne

1 Zarządzanie Publiczne / Public Governance

1 Jessop B.

1 Kozyra W.

1 Kuźniar A.

1 2023

1 2020

1 2007

Kant i Leibniz o fatalizmie i ślepej konieczności

God’s Foreknowledge, Human Freedom, and the Asymmetry of Openness

Promowanie "dobrego rządzenia" i ukrywanie jego słabości: refleksja nad politycznymi paradygmatami i politycznymi narracjami