Search results

1

Europa odnaleziona

100%

Giżycki M.

Kwartalnik Filmowy

|

2022

|

issue 117 Kino nieznane/ukryte

203-209

PL

Europa, film awangardowy Stefana i Franciszki Themersonów z 1932 r., inspirowany poematem Anatola Sterna, uchodził za zaginiony podczas II wojny światowej. Został jednak odnaleziony w Bundesarchive przez pracowników berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego. Odrestaurowana kopia filmu miała premierę na London Film Festival w październiku 2021 r. Teraz mamy możliwość porównania naszych wyobrażeń o tym dziele z oryginałem, który nie rozczarowuje. Europa jest poetycką wizją naszego świata popadającego w obłęd, nazbyt konsumpcyjnego i przygotowującego się do nowej wojny. Składa się ze swobodnie płynących obrazów w duchu symfonii wielkomiejskich Cavalcantiego i Wiertowa. Themersonowie zastosowali w filmie kilka technik poklatkowych, wśród nich „animowany fotogram” własnego wynalazku. Pozostaje pytanie, czy odnaleziona wersja, ewidentnie przygotowana z myślą o pokazach we Francji, jest identyczna z tą, która była pokazywaną przed wojną w Warszawie. (Materiał nierecenzowany).

EN

Stefan and Franciszka Themersons’ Europa is a 1932 Polish avant-garde film inspired by an Anatol Stern poem. The film was considered lost during WWII but was miraculously found in Bundesarchiv in 2019 by the employees of the Pilecki Institute’s Berlin branch. A restored copy of the film premiered at the London Film Festival in October 2021. Now we have a chance to compare our imaginary notion of the work to the actual piece, and the latter does not disappoint. Europa is a poetic vision of our world going mad, over-consuming goods, and preparing for a new war. It has a freeflowing chain of images, resembling city symphonies by Cavalcanti and Vertov. The Themersons used a number of frame-by-frame techniques, among them the so-called “animated photogram” of their own invention. The question remains as to whether the newly rediscovered version, originally prepared for screenings in France, is identical to the one screened in 1932 in Warsaw. (Non-reviewed material).

2

Historie awangardy filmowej na nowo (o)pisane

63%

Zawojski P.

Kwartalnik Filmowy

|

2021

|

issue 115 Film formy, film treści

249-255

PL

Omawiany tom – Historie filmu awangardowego. Od dadaizmu do postinternetu (2020) pod redakcją Łukasza Rondudy i Gabrieli Sitek – jest efektem projektu edukacyjnego „Akademia filmu awangardowego” realizowanego przez Fundację Okonakino i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w latach 2019-2020. Autor zwraca uwagę na próbę rewizji dotychczasowych ustaleń dotyczących awangardy filmowej wyrażającą się przede wszystkim w dowartościowaniu twórczości artystek dotąd często pomijanych lub niedocenianych. Tematyczno-chronologiczna kompozycja całości jest rozpięta między tradycją kina awangardowego od jego początków w XX w. do najnowszych realizacji wykorzystujących wideo oraz nowe media, ze szczególnym uwzględnieniem optyki feministycznej, queerowej, klasowej i postkolonialnej, oraz badaniem związków filmu dokumentalnego i awangardowego. Reinterpretacja wcześniejszych odczytań filmu awangardowego i prezentacja mało znanych fenomenów zarówno historycznych, jak i współczesnych stanowi o atrakcyjności publikacji.

EN

The discussed volume entitled Historie filmu awangardowego. Od dadaizmu do postinternetu [Histories of the Avant-garde Film: From Dadaism to Post-Internet] (2020), edited by Łukasz Ronduda and Gabriela Sitek, is the result of the two-year educational project “Avant-Garde Film Academy”, carried out by the Okonakino Foundation and the Museum of Modern Art in Warsaw in 2019-2020. The reviewer draws attention to the author’s attempt to revise the existing image of the avant-garde film; this revision is expressed primarily in the appreciation of the work of female artists, often overlooked or underestimated in the past. The thematic-chronological composition of the volume is stretched between the tradition of avant-garde cinema, from its twentieth-century beginnings to the latest productions and creators using video and new media, with particular emphasis on feminist, queer, class and postcolonial optics. It also presents research on the relationships between documentary and avant-garde film. Reinterpretation of the previous readings of avant-garde film and the presentation of little-known (especially in Polish film studies) phenomena, both historical and contemporary, make this publication attractive, significantly enriching the knowledge of avant-garde film and cinema.

3

Muzyka – obraz – synestezja? Wokół wczesnych prac Zofii Lissy (i artystycznych wizualizacji muzyki)

62%

Śniecikowska B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

|

2020

|

issue 35

59-79

EN

This article concerns an overlooked aspect of the output of a famous Polish musicologist, Zofia Lissa (1908–1980). In one of her early texts she describes perception of a piece of music, which she presents as common to all listeners. The description proves highly synaesthetic (auditory – visual synaesthesia employing shapes but not colours) although Lissa herself denied it. The article discusses the musicologist’s claims in the light of the findings of contemporary synaesthesia studies. It also checks to what extent Lissa’s perceptual experiences and other theoretical statements (concerning i.e. the connections between music and film) may be relevant in the analyses of various artworks exploring the field of the auditory – visual synaesthesia. The article discusses the case of the avant-garde film The Eye and the Ear by Franciszka and Stefan Themerson, which features visual “equivalents” (in motion) of the auditory experience. It also analyses the colourful illustrations of the sounds produced by musical instruments (the case of the book Wszystko gra [Well played] by Anna Czerwińska-Rydel and Marta Ignerska).

PL

Punkt wyjścia artykułu stanowią wczesne teksty muzykolożki, Zofii Lissy, skupione wokół nieanalizowanej szerzej przez komentatorów jej prac problematyki wizualizacji muzyki. Opisywane wrażenia percepcyjne uznaje badaczka za wspólny wszystkim odbiorcom sposób przestrzennego doświadczania utworów muzycznych. Opisy Lissy zestawiane są w artykule z dzisiejszymi ustaleniami z zakresu neuronauki; analizuje się je w świetle badań nad doświadczeniami synestezyjnymi oraz użyciem metaforyki pseudosynestezyjnej. Druga część szkicu poświęcona jest deskrypcji artefaktów opartych m.in. na wizualizacji muzyki – pomysły badawcze muzykolożki konfrontowane są tu z praktyką artystyczną w dziedzinie szczególnie interesującego Lissę filmu awangardowego (The Eye and the Ear Franciszki i Stefana Themersonów) oraz mniej przez nią cenionych (w kontekście związków z muzyką) „statycznych dzieł artystycznych sfery wzrokowej” (ilustracje Marty Ignerskiej do tekstu Anny Czerwińskiej-Rydel w książce Wszystko gra).

4

Kinopoezja? Ruch i fotogenia jako kategorie estetyczne poetyckiej awangardy

51%

Orska J.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 23

30-49

EN

The article tells the story of the early relations between avant-garde silent film and poetry, with a particular focus on critical texts and artistic manifestos from French Impressionist cinema. The poetry or poetic features of art were often evoked metaphorically in the manifestos and other writings produced by Ricciotto Canudo, Germaine Dulac and Louis Delluc. Poetry was treated as a general notion, affiliated with film, often called the “seventh art” and regarded to be the perfect synthesis of all the other arts. Jean Epstein, whose texts and manifestos were very popular in Poland in the 1920s, explicitly linked his theory of film to avant-garde poetry. I argue that many elements of Epstein’s theory, especially in regard to camera movement and photogénie, influenced critical texts and manifestos of the poetic avant-garde in Poland.

PL

Szkic opowiada historię wczesnych związków pomiędzy awangardowym filmem niemym a poezją, przyglądając się w szczególności wypowiedziom programowym powiązanym z filmem francuskich impresjonistów. Poezja czy poetyckość była w manifestach i szkicach Ricciotta Canuda, Germaine Dulac czy Louisa Delluca często traktowana jako metaforycznie rozumiana przestrzeń odniesień wynikających z przekonania, że film jako nowa, „siódma” sztuka stanowi doskonałą syntezę właściwości pozostałych. Z poezją, awangardową poetyckością powiązał swoje koncepcje filmu bezpośrednio Jean Epstein, którego pisma miały w Polsce lat dwudziestych sporą i chłonną publiczność. Wiele z elementów jego teorii, powiązanych z ruchem filmowym i „fotogenicznością”, przeniknęło, czego próbuję tu dowieść, także do tekstów programowych polskiej awangardy poetyckiej.

Refine search results

2 Kwartalnik Filmowy

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

1 Forum Poetyki

1 Giżycki M.

1 Orska J.

1 Zawojski P.

1 Śniecikowska B.

1 2022

2 2021

1 2020

Europa odnaleziona

Historie awangardy filmowej na nowo (o)pisane

Muzyka – obraz – synestezja? Wokół wczesnych prac Zofii Lissy (i artystycznych wizualizacji muzyki)

Kinopoezja? Ruch i fotogenia jako kategorie estetyczne poetyckiej awangardy