Search results

1

Czy Immanuel Kant jest prekursorem „ideału osobowości”? (Na marginesie opracowań Franciszka Sawickiego)

100%

Kupś T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2013

|

vol. 49

|

issue 1

49-69

EN

The article focuses on Franciszek Sawicki’s interpretation of Kant’s philosophy. “Moral Personality”, being the key notion in Sawicki’s works, was borrowed from Kant’s philosophy, and proof of this can be found in the analyses provided in the article “Das Problem der Persönlichkeit bei Kant” (1907) and in the book “Das Problem der Persönlichkeit und des Übermenschen” (1909). The article also addresses some problems concerning the reception of the ideas of Kant’s philosophy in Sawicki’s works, together with the critical assessment of some provisions of transcendental philosophy. The separation of the practical use of reason from its theoretical use, together with the difference between practical and theoretical meaning of the terms ‘personality’ and ‘person’, which are explicit in the works of Immanuel Kant, is somewhat blurred in Franciszek Sawicki’s writings. The aim of the article is to present this terminological confusion and to suggest hypothetical reasons for such misinterpretation.

PL

Opracowanie dotyczy interpretacji filozofii Kanta dokonanej przez Franciszka Sawickiego. Zapożyczone zasadniczo z filozofii Kanta pojęcie „osobowości moralnej” jest kluczowe dla rozpraw Sawickiego. Świadczą o tym głównie analizy zawarte w artykule „Das Problem der Persönlichkeit bei Kant” (z 1907 roku) oraz w książce „Das Problem der Persönlichkeit und des Übermenschen” (z 1909 roku). W artykule podejmowane są zarówno zagadnienia związane z recepcją idei filozofii Kanta w pismach Sawickiego, jak również krytyka niektórych ustaleń filozofii transcendentalnej. Rozdzielenie praktycznego i teoretycznego użycia rozumu oraz odróżnienie praktycznego i teoretycznego znaczenie terminu „osobowość” i „osoba”, wyraźne w filozofii Kanta, w pismach Franciszka Sawickiego ulega pewnemu zatarciu. Celem artykułu jest pokazanie tego pomieszania znaczeń w pismach Sawickiego oraz sformułowanie hipotetycznych powodów, które zadecydowały o tej dezinterpretacji.

2

Transcendentalno-pragmatyczne uzasadnienie etyki dyskursu i współodpowiedzialności Karla-Otto Apla

67%

Filipiak M., Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2017

|

vol. 39 (4)

EN

The aim of the article is to analyze the discourse ethics postulated by Karl-Otto Apel. This is an original project of the German philosopher, which is a result of linguistic, hermeneutic and pragmatic transformation of transcendental philosophy. In this form the discourse ethics is the embodiment of the idea of the communication turn in philosophy and thus grains the notion of prima philosophia in Apel’s considerations. Transcendental and communication aspect of ethics allows Apel to formulate a postulate of validation of not only specific situational ethical norms but also the principle of ethics itself. The idea is reflected in the postulate of final justification. The dialectics of the ideal and real communication community is, on the one hand, to overcome the aporias of transcendental philosophy and, on the other hand, to retain its fundamental claims. Discourse ethics and coresponsibility are the ultimate response to the threats of the contemporary world, resulting from globalization or technicisation of life.

3

Topicality of the 'Controversy over the Existence of the World' in the light of then‑contemporary philosophical standpoints

67%

Lisak A., Lisak A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 4

4

Pedagogika transcendentalna. Kanta filozofia umysłu oraz jego filozofia filozofii jako projekt wychowawczy

67%

Banaszkiewicz A., Łódzki U., Artur Banaszkiewicz — dr hab. a. w. K. H. F., Artur Banaszkiewicz — doctor habilitatus a. p. a. t. D. o. t. H. o. P.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2015

|

vol. 1

|

issue 1

PL

Filozofia umysłu, w tym przede wszystkim sama filozofia krytyczna (transcendentalna krytyka rozumu), oraz filozofia filozofii Kanta przedstawione tu zostają jako jedyne w swoim rodzaju przedsięwzięcie wychowawcze. Tytułowa pedagogika transcendentalna (termin zaproponowany przeze mnie na użytek tego tekstu) nie stanowi teorii wychowania, lecz jego praktykę. Realizuje się ona na dwu płaszczyznach — (samo)wychowanie i (samo)kształcenie rozumu w krytyce oraz (samo) wychowanie i (samo)kształcenie człowieka w filozofii. Jest ona transcendentalna, tzn. nieempiryczna, ponieważ stanowi pewien system przekształceń mentalnych dokonywanych in abstracto w, jeśli wolno tak się wyrazić, mentalnej przestrzeni ludzkiej samoświadomości za pomocą narzędzi najzupełniej dyskursywnych i spekulatywnych. Krytyka rozumu oraz Kantowska filozofia filozofii ujęte zostają tutaj nie tylko jako narzędzia i metody tego swoistego procesu wychowawczego, lecz także, a właściwie przede wszystkim, jako transformacyjna praktyka intelektualna. Pojęcia wychowania, wychowanka i wychowawcy z płaszczyzny stricte pedagogicznej zostaną tu przeniesione w dziedzinę interpretacji Kanta koncepcji filozofii (w tym transcendentalnej krytyki rozumu), która zaprezentowana zostanie jako narzędzie kształtowania umysłu najprzód własnego, w dalszej zaś kolejności cudzego. Tekst podzielony jest na dwie podstawowe części: pierwsza poświęcona jest krytyce rozumu ujętej jako tegoż rozumu dyscyplinowanie i kształcenie, druga traktuje o filozofii jako narzędziu wychowania człowieka.

EN

The philosophy of mind, and especially the critical philosophy (transcendental critique of reason) and philosophy of philosophy are presented here as a unique pedagogical endenavour. The work’s titular transcendental pedagogy (which is a term proposed by me solely for the use of the following paper) does not mean the theory of upbringing, but rather it’s practice. It works on two seperate levels: (self)upbringing and (self) education of reason in the critique, and (self)upbringing and (self)education of human in philosophy. It is transcendental, which means non-empirical, as it is a system of mental transformations made in abstracto in, so to speak, mental space of human selfconsciousness by means of entirely discursive and speculative tools. The critique of reason and Kant’s philosophy of philosophy are taken not only as tools and methods of this peculiar pedagogical process, but most of all as transformational intelectual practice. The concepts of upbringing, upbringee and upbringer are moved from the strictly pedagogical level into the field of the interpretation of Kant’s conception of philosophy (including the transcendental critique of reason). This philosophy is then shown as a tool for shaping both one’s own and the other’s minds. The paper is divided into two basic parts: the first one talks about the critique of reason as a discipline and education of reason, and the other one discusses philosophy as a tool for upbringing the human.

5

Hans Wagner jako neoneokantysta

51%

Pietras A.

Folia Philosophica

|

2018

|

vol. 39

EN

The aim of the paper is to briefly present the philosophy of Hans Wagner (1917-2000) as belonging to the last phase of the development of the German transcendental philosophy. Hans Wagner’s philosophy is presented as an attempt to synthesize earlier positions developed on the basis of this tradition, namely the synthesis of: (a) neo-Kantianism with post-neo-Kantianism, (b) Kant's philosophy with Hegel's philosophy, (c) neo-Kantian transcendentalism with Husserl's transcendentalism, (d) the philosophy of transcendental subject (Kant, neo-Kantianism, phenomenology) with the philosophy of empirical subject (Hönigswald, Heidegger, Sartre). The main theoretical figure of Hans Wagner’s philosophy is the problem of two aspects of human thinking: its absoluteness and finiteness. According to Wagner development of the philosophical reflection, which we can observe on the example of the evolution of - originating from Kant - transcendental philosophy, leads to an explanation of the possibility to reconcile these two aspects of human thinking, and thus to answer the very question: how is it possible that our thinking can be both absolute and finished, and what are the consequences of this fact for the status of all cultural products of human thinking, such as: science, morality or law.

PL

Celem artykułu jest krótkie przedstawienie filozofii Hansa Wagnera (1917-2000) jako należącej do ostatniej fazy rozwoju tradycji niemieckiej filozofii transcendentalnej. Filozofia Wagnera przedstawiona zostaje jako próba syntezy wcześniejszych stanowisk rozwiniętych na gruncie tej tradycji, a mianowicie jako synteza: (a) neokantyzmu z postneokantyzmem, (b) filozofii Kanta z filozofią Hegla, (c) transcendentalizmu neokantystów z transcendentalizmem Husserla, (d) filozofii podmiotu transcendentalnego (Kant, neokantyzm, fenomenologia) z filozofią podmiotu konkretnego (Hönigswald, Heidegger, Sartre). Podstawową figurę teoretyczną filozofii Hansa Wagnera stanowi problem dwuaspektowości myślenia ludzkiego: jego absolutności i skończoność zarazem. Zdaniem Wagnera rozwój refleksji filozoficznej, który obserwujemy na przykładzie ewolucji pochodzącej od Kanta tradycji filozofii transcendentalnej, prowadzi do wyjaśnienia możliwości pogodzenia tych dwóch aspektów ludzkiego myślenia, a więc do odpowiedzi na pytanie: jak to możliwe, że nasze myślenie może być jednocześnie absolutne i skończone, a także – jakie są tego konsekwencje dla statusu wszystkich kulturowych wytworów ludzkiego myślenia, takich jak: nauka, moralność czy prawo.

Refine search results

1 Folia Philosophica

1 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

1 Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

1 Studia Philosophiae Christianae

1 Artur Banaszkiewicz — doctor habilitatus a. p. a. t. D. o. t. H. o. P.

1 Artur Banaszkiewicz — dr hab. a. w. K. H. F.

1 Banaszkiewicz A.

1 Filipiak M.

1 Kupś T.

1 Lisak A.

1 Pietras A.

1 Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

1 Łódzki U.

1 2020

1 2018

1 2017

1 2015

1 2013

Czy Immanuel Kant jest prekursorem „ideału osobowości”? (Na marginesie opracowań Franciszka Sawickiego)

Transcendentalno-pragmatyczne uzasadnienie etyki dyskursu i współodpowiedzialności Karla-Otto Apla

Topicality of the 'Controversy over the Existence of the World' in the light of then‑contemporary philosophical standpoints

Pedagogika transcendentalna. Kanta filozofia umysłu oraz jego filozofia filozofii jako projekt wychowawczy

Hans Wagner jako neoneokantysta