Search results

1

Fontanny i wodotryski jako pomniki miejskości w nowożytnej Europie

100%

Ludwig B.

Architectus

|

2020

|

issue 3(63)

3-20

PL

W artykule przedstawiono wykorzystywanie fontann jako pomników w miastach nowożytnych. Ukazano genezę tej formy. Autorka wyodrębniła główne typy formalno-ikonograficzne oraz scharakteryzowała ich rozpowszechnienie. Były to typy formalne i ikonograficzne, miały jednak też swoje uzasadnienie kommemoratywne. Fontanny z Neptunem miały upamiętniać przewagi morskie kraju lub ogólnie potęgę władzy. W baroku przedstawienie Neptuna w towarzystwie Trytona lub samego Trytona nabrało nowego znaczenia – symboliki pokoju, pojednania i zmiłowania bożego nad światem. Fontanny Czterech Rzek stawały się symbolem tryumfu doczesnego i wiecznego. Przedstawienia bogów antycznych i herosów ucieleśniały siłę i zwycięstwo nad przeciwnościami losu w dziejach miasta. Miejskie fontanny symbolizowały istnienie, trwanie i dostatnie funkcjonowanie miasta, upamiętniały założycieli i dobroczyńców, były niejednokrotnie też wyrazem lojalności wobec państwa.

EN

The paper presents the use of fountains as monuments in modern cities. It shows the genesis of this form. It extracts the main formal-iconographic types and characterizes their spread. These were the formal and iconographic types of fountains, but they also had the commemorative reasons. Neptune’s fountains were to commemorate the country’s marine superiority or the power of authority in general. In the Baroque, depiction of Neptune with Triton or Triton himself took on a new meaning – the symbol of peace, reconciliation and God’s mercy on the world. The Fountains of the Four Rivers became a symbol of temporal and eternal triumph. Representations of ancient gods and heroes embodied strength and victory over adversity in the city’s history. The city’s fountains symbolized the existence, duration and the affluent functioning of the city. They honored the founders and the benefactors and often expressed the loyalty to the state.

2

The role of fountains in the urban space of Habsburg Silesia in modern times

100%

Ludwig B.

Architectus

|

2021

|

issue 2(66)

3-15

EN

The subject of the presented publication are fountains which appeared in the market squares of Lower Silesian towns in modern times. Apart from several 17th century and Renaissance water fountains, all of them were created at the turn of the 18th century until the 1830s, during the period of reconstruction after the damage caused by the Thirty Years’ War. The aim of this article was to determine, on the basis of analyses of forms and iconographic programmes of Silesian fountains, in comparison with analogous European examples, their role in shaping the urban composition of town squares and market squares and their commemorative message. As a result of the study, it was observed that initially, with the introduction of water features, spatial effects were arranged in a Renaissance manner, creating small concentrically composed units. Subsequently, Baroque layouts were introduced. First with short viewing axes forming urban interiors and finally with long composition axes running out of the depths of the streets and including numerous decorative views in shortened perspectives. Decorative fountains were included in the system of ordering and decorating the entire city. Dates, initials and sometimes whole surnames were used on fountains to commemorate benefactors, founders and caretakers of reconstructions of buildings and public facilities and waterworks. With the symbolism of depictions of the biblical dove and the mythological figures of Neptune, Triton and Atlas, like their European counterparts they became monuments of peace and signs of loyalty to the monarchy. Most of these investments can be linked to the two most prominent representatives of power in this period, Prince Elector Franz Ludwig von PfalzNeuburg and Johann Anton Gotthard Schaffgotsch.

PL

Przedmiotem badania w prezentowanej publikacji są fontanny, które pojawiły się na placach miast dolnośląskich w czasach nowożytnych. Poza kilkoma wodotryskami siedemnastowiecznymi, renesansowymi, wszystkie powstawały od przełomu XVII i XVIII w. do lat 30. XVIII w. – w okresie odbudowy zamożności po stratach wojny trzydziestoletniej. Celem artykułu była próba ustalenia na podstawie analiz form i programów ikonograficznych fontann śląskich, w porównaniu z analogicznymi przykładami europejskimi, ich roli w kształtowaniu kompozycji urbanistycznej rynków i placów miast oraz ich przekazu kommemoratywnego. W wyniku studiów zaobserwowano, że początkowo za pomocą wprowadzanych wodotrysków aranżowano efekty przestrzenne na sposób renesansowy, tworząc niewielkie koncentrycznie zakomponowane jednostki. Następnie wprowadzano układy barokowe. Najpierw z krótkimi osiami widokowymi kształtującymi wnętrza urbanistyczne, a na koniec z długimi osiami kompozycyjnymi wybiegającymi z głębi ulic i uwzględnieniem licznych dekoracyjnych widoków w skrótach perspektywicznych. Ozdobne wodotryski włączone były w układ porządkowania i dekorowania całego miasta. Na fontannach przywołując daty, inicjały, a czasem całe nazwiska, upamiętniano dobroczyńców, fundatorów i opiekunów przebudów gmachów i urządzeń użyteczności publicznej oraz wodociągów. Za pomocą symboliki ukazywanych przedstawień biblijnego gołębia i mitologicznych postaci Neptuna, Trytona i Atlasa, podobnie jak ich europejskie wzorce stawały się swoistymi pomnikami pokoju oraz znakami lojalności wobec monarchii. Większość z tych inwestycji można powiązać z dwoma najznaczniejszymi przedstawicielami władzy w tym okresie biskupem księciem elektorem Franzem Ludwigiem von Pfalz-Neuburgiem i Johannem Antonem Gotthardem Schaffgotschem.

3

Projekty „historycznych” studni dla Krakowa Sebastiana Sierakowskiego. Forma i idea

80%

Cierpisz S.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2017

|

vol. 67

187-210

EN

This article is devoted to the history of a set designs for four wells in the Main Square in Cracow which were made by Sebastian Sierakowski – an amateur architect and a canon of Cracow Cathedral – in cooperation with the painter Michał Stachowicz. Sierakowski’s idea was to endow Cracow’s main square with small but richly decorated sources of waters, telling the history of the city and the country. The author of the article analyses Sierakowski’s idea as well as the forms of the wells designed by him in the context of historical interests in the first years of the existence of the Free City of Cracow, as well as on the basis of formal comparisons with similar public facilities.

PL

Artykuł jest poświęcony historii zespołu projektów czterech studni dla krakowskiego Rynku, opracowanych przez kanonika katedry krakowskiej, a także architekta-amatora Sebastiana Sierakowskiego przy udziale malarza Michała Stachowicza. Propozycja Sierakowskiego zakładała ozdobienie głównego placu Krakowa niewielkimi, ale bogato zdobionymi ujęciami wody, opowiadającymi historię miasta i kraju. W artykule przeprowadzono analizę pomysłu Sierakowskiego oraz formy zaprojektowanych studni w kontekście zainteresowań historycznych w pierwszych lat istnienia Wolnego Miasta Krakowa, a także na podstawie porównań formalnych z innymi tego typu obiektami użyteczności publicznej.

Refine search results

2 Architectus

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

2 Ludwig B.

1 Cierpisz S.

1 2021

1 2020

1 2017

Fontanny i wodotryski jako pomniki miejskości w nowożytnej Europie

The role of fountains in the urban space of Habsburg Silesia in modern times

Projekty „historycznych” studni dla Krakowa Sebastiana Sierakowskiego. Forma i idea