Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  freedom of conscience and religion    
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Prawo do prywatności w Kościele katolickim

100%
Ćwil B.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
243-260
PL
Prywatność obejmuje zarówno sferę najgłębszych przeżyć człowieka, jak też sprawy dotyczące jego życia, które dla każdej osoby są czymś najbardziej tajemniczym, i w które nikt nie może i nie powinien ingerować bez jej uprzedniej zgody. W Kościele Katolickim prawo do prywatności zostało wyrażone w kan. 220 KPK. Prawo to przysługuje nie tylko wiernym, ale każdemu człowiekowi, ponieważ tak jak wszystkie prawa wypływa z godności osoby ludzkiej, która ma podwójne uzasadnienie: naturalne i nadprzyrodzone. Kościół pełniąc swoją misję duchową wielokrotnie wkracza w sferę prywatności człowieka w różnych obszarach jego życia, a szczególnie podczas sprawowania sakramentu pokuty. Intymne i prywatne sprawy wiernych często ujawniane są przy innych formach realizacji apostolskiego posłannictwa Kościoła, jak chociażby kierownictwo duchowe. Poszanowanie prywatności nie ogranicza się tylko ko kwestii bezpośrednio związanych z sumieniem, lecz obejmuje też problemy moralne, duchowe, osobiste, które ze swej natury nie mogą być przeznaczone do szerszego rozpowszechniania i z tej racji w pełni uzasadnione jest objęcie szczególną ochroną tej sfery człowieka. Prawo powszechne Kościoła w sposób ogólny reguluje kwestie ochrony prywatności człowieka. Wydanie norm stanowiących konkretyzację i uszczegółowienie podstawowego prawa wiernych pozostawiono na szczeblu partykularnym szczególnie konferencjom biskupów. Niektórzy ustawodawcy kościołów partykularnych, a mianowicie Konferencja Episkopatu Włoch, Konferencja Biskupów Austrii oraz niemieccy biskupi diecezjalni wydali dekrety będące rozwinięciem prawno-kanonicznym podstawowego prawa wiernych wyrażonego w kan. 220 KPK., które dotyczy przede wszystkim tematyki ochrony danych osobowych. Również Konferencja Episkopatu Polski wybierając drogę prawodawstwa kolegialnego wskazaną w kan. 455§1 KPK. wydała Instrukcję dotyczącą ochrony danych osobowych w działalności Kościoła Katolickiego w Polsce, mającą na celu uszczegółowienie i dostosowanie prawa kościelnego do prawa państwowego obejmującego ochroną tę sferę człowieka. Szczegółowe i wyraźne określenie praw zapewnia skuteczną ich ochronę oraz stwarza większe możliwości wykorzystywania w praktyce.
EN
Privacy involves both the sphere of deepest human experience and life matters that by each individual are kept in secrecy and should not be interfered with by others without prior consent. In the Roman Catholic Church, the right to privacy is contained in Can 220 of the Code of Canon Law (CCL). Not only are the faithful entitled to this right but also every person for, as all rights, it emanates from human dignity, which is of twofold origin: natural and supernatural. By pursuing her spiritual mission, the Church enters human private domain in various realms of life, in particular during the Sacrament of Penance. Intimate and private matters of the faithful are often disclosed while administering different forms of the apostolic mission of the Church, e.g. when being involved in spiritual leadership. Respect for privacy is not only limited to conscience-related issues but also spans moral, spiritual and personal dilemmas, which may not, by nature, be broadly communicated; hence, special protection of this sphere of human activity is fully justified. The universal law of the Church is rather generic in its regulations on the issue of the protection of human privacy. More detailed and specified norms to the overarching principle are developed at the local level by the conferences of bishops. Some legislators of particular churches, for ex ample, the Italian Episcopal Conference, Austrian Episcopal Conference and German diocese bishops issued decrees to supplement the general right of the faithful provided for in Can. 220 of the CCL and primarily concerning the protection of personal data. Likewise, the Polish Episcopal Conference had recourse to Can. 455§1 of the CCL and issued the document, An Instruction on the Protection of Personal Data in the Activity of the Roman Catholic Church in Poland, which aimed to elaborate on and adjust ecclesiastical law to state law, embodying the protection of this area of human life. Precise and transparent definition of these rights assures their effective protection and practicability.
2
Content available remote

Prawne ramy ekspresji religijnej w amerykańskich uniwersytetach publicznych

84%
Zieliński T. J.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
27-46
PL
Judykatura konstytucyjna zabrania prowadzenia w amerykańskich uniwersytetach publicznych działalności religijnej naruszającej proces dydaktyczny i naukowy, w szczególności zaś ekspresji religijnej aranżowanej przez organy publiczne („prohibited government speech endorsing religion”). Niedopuszczalna jest modlitwa (a tym bardziej jej formy złożone) organizowana przez władze uczelni. Zabroniona jest indoktrynacja religijna czyniona w ramach zakresu obowiązków przez osoby zatrudnione w uczelni i związane z tym dostosowywanie treści wykładów i składu grona wykładowców do wymagań ortodoksji którejkolwiek religii. Przedmiotem zakazu jest także instalowanie wyizolowanych od elementu świeckiego emblematów o charakterze jednoznacznie religijnym - mniej surowy reżim w tym zakresie dotyczy terenów publicznych poza pomieszczeniami zamkniętymi. Jednocześnie słuchacze uczelni i jej pracownicy dysponują szerokim zakresem wolności sumienia i wyznania, pozwalającej na działania o charakterze religijnym, które nie naruszają procesu dydaktycznego i badawczego w uczelniach (np. inicjowana przez te osoby modlitwa indywidualna i w grupach, prowadzenie dyskusji na tematy religii, udzielanie porad duszpasterskich, w tym i sprawowanie aktu spowiedzi, dystrybucja literatury religijnej itd.). Począwszy od lat 80. minionego stulecia Sąd Najwyższy USA orzekał w materii tutaj omawianej w sposób, który pozwalał na szerszą niż wcześniej ekspresję religijną na uniwersytecie publicznym. Jednakże ogół obowiązujących w tym zakresie norm posiada nadal charakter daleko bardziej rygorystyczny w zestawieniu z sytuacją panującą w niemal wszystkich państwach europejskich.
EN
The constitutional judicature prohibits American public universities from undertaking religious activity interfering with the didactic and research work, especially religious expression arranged by public bodies. Prayer, especially in its complex form, organized by university authorities is inadmissible, just as the religious indoctrination on the part of university employees during the execution of their duties and the related adjustment of one’s lectures and the composition of the teaching staff to the requirements of the orthodoxy of any religion. The subject matter of the ban also concerns installing emblems which are isolated from the secular element and whose character is unequivocally religious. In that respect, a less rigorous regime applies only to public areas outside the closed spaces. At the same time, students and university employees are entitled to a broad scope of freedom of conscience and religion, which allows for such religious activity which will not infringe on the didactic and research processes at universities (for example, initiating individual and group prayer, holding religious discussions, giving pastoral advice, including acts of confession, distributing religious literature, etc.). From the 1980s, the Supreme Court of the United States made such decisions on the matters presented, which allowed far greater religious expression than before at universities. However, the relevant norms are still much more rigorous than those in almost all European countries.
3
Content available remote

Podstawy prawne funkcjonowania i działalność Bractwa Najświętszej Panny Maryi Królowej Korony Polskiej w Krakowie

84%
Krzysztofek K.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
191-213
PL
Z końcem XIX w. w Galicji funkcjonowało wiele organizacji i stowarzyszeń, z których część była związana z Kościołem katolickim i działała w oparciu o zasady wiary katolickiej, niosąc pomoc potrzebującym. Uwarunkowania prawne Austrii, pod której panowaniem pozostawała Galicja oraz wydana 15 listopada 1867 r. ustawa o prawie stowarzyszania się, pozwoliły zaistnieć licznym stowarzyszeniom. Jednym z takich stowarzyszeń było Bractwo Najświętszej Panny Maryi Królowej Korony Polskiej w Krakowie. Zostało ono erygowane 3 maja 1891 r. Data powstania nie była przypadkowa; w zamiarze założycieli Bractwo miało nawiązywać do wydarzeń historycznych z dziejów Polski. W statucie stowarzyszenia poczyniono wyraźne nawiązania do ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza z 1656 r. oraz do uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Pracą swych członków Bractwo miało realizować owe śluby kazimierzowskie i przyczyniać się zarówno do poprawy losu ubogich jak i do szerzenia patriotyzmu wśród narodu polskiego. Istotną rolę w tworzeniu i działalności Bractwa Najświętszej Panny Maryi Królowej Korony Polskiej w Krakowie odegrała osoba ks. Józefa Pelczara. Poświęcił on wiele czasu i wysiłku, aby Bractwo mogło zrealizować przyjęte w statucie założenia i cele. Nie sposób pominąć także jego udziału w procesie powstawania Zgromadzenia zakonnego Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Zgromadzenie to niejako wywodzi się ze wspomnianego Bractwa. Obydwie organizacje niosły pomoc materialną i wsparcie duchowe potrzebującym, co było niezwykle istotne pośród panującej „nędzy galicyjskiej”.
EN
At the end of the 19th century, Galicia was home to numerous organisations and associations, many of them being related to the Roman Catholic Church, operating in line with the principles of Catholic faith and bringing help to the needy. Austrian legal regulations, also affecting Galicia, and the 15 November 1867 Right of association act allowed numerous associations. One of such organisations was Krakow-based Brotherhood of Holy Mary, Queen of the Polish Crown. It was established on 3rd May 1891. The date of establishment was not chosen randomly; the founders of the brotherhood intended to evoke the historic events of Poland’s past. The statute of the organisation clearly referred to Lviv vows taken by King Jan Kazimierz in 1656 and the adoption of the Constitution of 3rd May. Through its members’ work, the brotherhood aimed to realize those king’s vows and contribute both to the improvement of the condition of the poor and to the promotion of patriotism among Poles. A crucial role in the establishment and functioning of the Brotherhood of Holy Mary, Queen of the Polish Crown in Krakow belonged to the Rev. Józef Pelczar. He devoted time and effort for the brotherhood to be able to implement the goals defined in the statute. His participation in the development of the religious congregation of the Servants of the Sacred Heart of Jesus must not be overlooked. The congregation stems from the brotherhood. Both organisations offered material and spiritual support to those in want, which was of utmost import in the overwhelming Galician poverty.
4
Content available remote

Umowy w Kodeksie Prawa Kanonicznego w świetle kan. 1290

84%
Rakoczy B.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
57-70
PL
Problemem analizowanym w artykule była wykładnia kan. 1290 Kodeksu Prawa Kanonicznego w odniesieniu do umów. Przepis ten dotyczy zobowiązań zarówno w szczególności, jak i ogólności, co oznacza, że dotyczy także umów. Skuteczność w prawie kanonicznym wywołują wszystkie umowy, czy to nazwane, czy to mieszane niezależnie od tego, czy są uregulowane w kodeksie cywilnym. Wyjątki od zasady kanonizacji umów ustawodawca kościelny dokładnie określa w omawianym kanonie.
EN
A problem analysed in the article was the interpretation kan. 1290 KPK with reference to contracts}. This rule refers obligations law both particularly, as and generalities, what means that it refers also contracts. The efficiency in canonical law call out all contracts, whether is called, whether is mixed aside from of this, whether are ordered in kc. Exceptions from the rule of the canonization of contracts the church-legislator exactly qualifies in this canon
5
Content available remote

Ochrona uczuć religijnych odbiorcy - granice wolności wypowiedzi artystycznej. Wybrane aspekty prawne

67%
Jaskuła L. K.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
161-177
PL
Zarówno wypowiedź artystyczna jak i uczucia religijne są kategoriami związanymi z wolnością człowieka. Wypowiedzi artystyczne umieszczane w przestrzeni publicznej przez ich twórców są konfrontowane z innymi wartościami także obecnymi w tej przestrzeni. Jedną z nich jest wolność sumienia i wyznania, z którą w sposób immanentny związana jest kategoria uczuć religijnych. W dyskusjach społecznych dotyczących wolności wypowiedzi artystycznej często podnoszone jest twierdzenie, że artyście w ramach wolności twórczości artystycznej przysługuje prawo do niczym nie skrępowanego tworzenia i rozpowszechniania efektów swej pracy, a wszelkie próby ograniczania tego procesu są naganne. W taki sposób odbierane są również działania, których celem jest ochrona uczuć religijnych. Warto więc postawić pytanie, czy w świetle aktualnie obowiązujących w Polsce przepisów uczucia religijne rzeczywiście stanowią granicę wolności wypowiedzi artystycznej oraz czy powoływanie się na uczucia religijne rzeczywiście skutkuje ograniczeniem wolności wypowiedzi artystycznej. By na nie odpowiedzieć w pierwszej części artykułu zostały wskazane podstawy prawne ochrony wolności wypowiedzi artystycznej oraz podstawy prawne ochrony uczuć religijnych, a w jego drugiej części podjęta została próba oceny obowiązujących rozwiązań prawnych.
EN
Both an artistic expression and religious feelings are the categories related to human freedom. Works of art placed in the public domain by their authors are confronted with other values present in this space. One of them is the freedom of conscience and worship inherently linked to the notion of religious feelings. Social disputes on free artistic expression often support the conviction that an artist in their free artistic creation is entitled to unreserved creation and dissemination of the results of their work and any attempts to hider this process are reprehensible. The same is often said about activities aimed to safeguard religious feelings. It thus begs the question whether in the light of binding Polish rules and regulations religious feelings set the boundary of free artistic expression, and, whether to invoke religious feelings is essentially effective in terms of restraining free artistic expression. In order to address these questions, the opening part of the article covers the legal bases of the protection of free artistic expression and those of the protection of religious feelings; in the second part of the article, the author attempts to evaluate the existing, relevant legal solutions.
6
Content available remote

Proces likwidacji kościelnych placówek opiekuńczo-wychowawczych w Polsce w latach 1946-1965

67%
Środa P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
293-320
PL
W opracowaniu podjęto problem likwidacji w okresie Polski Ludowej placówek oświatowo-wychowawczych prowadzonych przez jednostki organizacyjne Kościoła katolickiego. Przedstawiony został przebieg procesu likwidacji oraz ocena prawna decyzji ówczesnych władz oświatowych i lokalowych dotyczących zamykania zakładów oraz przejmowania majątku ruchomego i nieruchomego. Ocena ta dotyczy tak kwestii o charakterze materialnoprawnym jak i proceduralnym.
EN
The present study tackles the problem of the dissolution of educational care institutions managed by the organizational units of the Catholic Church at the time of the People’s Republic of Poland. The article presents the process of dissolution and the legal assessment of the decisions taken by the then educational and housing authorities with a view to closing down the institutions and taking over the movable and immovable property. The assessment concerns both substantive and procedural matters.
7
Content available remote

Kwalifikacje ogólne do nauczania religii w przedszkolach i szkołach publicznych

67%
Mezglewski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
87-97
PL
Wymagania kwalifikacyjne do nauczania religii w przedszkolach i szkołach publicznych w Polsce określane są w porozumieniach zawieranych pomiędzy poszczególnymi kościołami a Ministrem Edukacji Narodowej. W artykule niniejszym dokonano porównania na ile wymagania ustalone w w/w porozumieniach odbiegają od standardów ustalonych dla ogółu nauczycieli. Omówiono także charakter prawny przedmiotowych porozumień.
EN
The qualifications required for teaching religion in public schools and kindergartens in Poland are defined in agreements concluded between particular churches and the Minister of Education. The present article compares to what extent the requirements specified by the afore-mentioned agreements differ from the standards established for all teachers. The legal character of objective agreements is also discussed.
8
Content available remote

Wpływ państwa na obsadę stanowisk kościelnych w latach 1950-1972 na przykładzie działań administracji wyznaniowej w Zielonej Górze wobec Kościoła gorzowskiego

67%
Mazurkiewicz D.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
255-278
PL
Priorytetem władzy komunistycznej w Polsce było wyeliminowanie Kościoła z życia publicznego i uformowanie nowego „socjalistycznego człowieka”. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu były próby administracyjnego ograniczania podstawowego prawa rządców diecezji do swobodnego mianowania na stanowiska kościelne. Administracja wyznaniowa Polski Ludowej starała się w ten sposób doprowadzić do obsadzenia stanowisk kościelnych, zwłaszcza w kuriach, seminariach i na parafiach, księżmi uległymi władzy państwowej mając nadzieję na stworzenie kościoła narodowego, niezależnego od decyzji Stolicy Apostolskiej. Jako pierwszy do realizacji tego celu posłużył dekret z dnia 9 lutego 1953 r. Wprowadzał on nadzór władz państwowym nad tworzeniem, przekształcaniem, znoszeniem i obejmowaniem duchownych stanowisk kościelnych oraz umożliwiał usuwanie niewygodnych duchownych z zajmowanych urzędów. Kolejny dekret został wydany 31 grudnia 1956 r. Nie znosił on nadzoru państwa nad tworzeniem i obsadzaniem stanowisk kościelnych, ale liberalizował istniejące dotąd przepisy. Stał się jednak na długie lata narzędziem do ograniczenia polityki personalnej Kościoła. Stosowanie obydwu dekretów zostało przedstawione w artykule na przykładzie działań administracji wyznaniowej w Zielonej Górze wobec Kościoła gorzowskiego, ponieważ był on uważany przez władze państwowe za najbardziej wrogi pod względem przestrzegania ich postanowień. Duża zasługa w tym biskupa Wilhelma Pluty, który obsadzał parafie według swojej woli i bronił księży prześladowanych przez totalitarny system oraz tworzył tzw. wikariaty eksponowane, w których zamieszkiwał wikariusz formalnie zależny od administratora parafii, a praktycznie prowadzący samodzielny ośrodek duszpasterski. Zdecydowanej postawie duchowieństwa i świeckich należy przypisać również fakt, że Wydziałowi do Spraw Wyznań w Zielonej Górze nie udał się eksperyment z utworzeniem niezależnej od struktur kościelnych parafii w Gądkowie Wielkim, wobec czego – na podstawie analizy zachowanych dokumentów archiwalnych - należy wyciągnąć wniosek, że zielonogórska administracja wyznaniowa mimo znacznego nakładu sił i środków nie uzyskała znacznego wpływu na obsadzanie stanowisk kościelnych.
EN
The priority of the communist authorities in Poland was to eliminate the Church from public life and to form a new “socialist person”. One of the ways of achieving that aim were the attempts to curb the basic right of diocesan authorities to freely choose candidates for ecclesiastical posts. In that way, the ecclesiastical administration of the People's Republic of Poland intended to staff ecclesiastical posts, especially in curias, seminaries and parishes, with priests submissive to the state authorities, hoping to create a national church that would be autonomous from the decisions of the Holy See. The first step designed to help achieve this goal was the decree of 9 February, 1953. It introduced the supervision of the state authorities over creating, transforming, abolishing and taking ecclesiastical posts and made it possible to remove inconvenient priests from their positions. The next decree was issued on 31 December, 1956. It did not abolish the state’s supervision over creating and staffing ecclesiastical posts, but liberalized the existing regulations. However, it was an instrument for restricting the personal politics of the Church for many years. The application of both decrees is presented in the article on the example of the activity of the ecclesiastical administration in Zielona Góra towards the Gorzów Church, since that Church was considered by the state authorities as the most hostile as far as the observation of their decisions was concerned. The credit goes to bishop Wilhelm Pluta, who staffed the parishes in his own way and defended priests who were persecuted by the totalitarian system as well as created so-called exposed curacies, inhabited by a curate who was formally dependent on the parish administrator, but in practice was in sole charge of his pastoral centre. It is owing to the uncompromising attitude of the clergy and laity that the Office for the Matters Concerning Religions did not succeed in their trial to create a parish independent from the Church structures in Gądków Wielki. On that basis, after analyzing the extant archival documents, one is led to the conclusion that the ecclesiastical administration in Zielona Góra, in spite of remarkable efforts and means, did not gain any significant influence on the staffing of ecclesiastical posts.
9
Content available remote

Ewolucja prawa wolności religijnej w Australii

67%
Zieliński T. J.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
35-56
PL
W toku swojej ponad 200-letniej historii skolonizowany przez Brytyjczyków kontynent australijski był miejscem realizacji różnych modeli relacji między władzą publiczną a religią, a więc i różnych sposobów określania w prawie granic wolności religijnej. Początkowy model ścisłego zespolenia państwa i Kościoła Anglikańskiego ustąpił systemowi prawnego uprzywilejowania wybranych Kościołów chrześcijańskich, który jednocześnie zapewniał daleko idącą tolerancję dla pozostałych wspólnot religijnych. Rozwiązanie to następnie zastąpione zostało przez model – niekonsekwentnego wprawdzie – rozdziału struktur władzy publicznej od struktur religijnych. Po powstaniu federacji australijskiej ukształtowało się prawodawstwo pozwalające na pragmatyczne popieranie przez protestanckie pod względem ideowym państwo gotowych do współpracy z nim wspólnot religijnych. W postawie akomodacji państwa do religii widoczne było jednak preferencyjne traktowanie światopoglądu religijnego kosztem światopoglądów areligijnych, preferencyjne traktowanie wspólnot chrześcijańskich kosztem niechrześcijańskich oraz sprzyjanie wspólnotom religijnym o dłuższej historii. W warunkach pogłębiającego się na początku nowego millenium pluralizmu ideowego społeczeństwa australijskiego, przed tamtejszym prawem stanowym i federalnym stoi wszakże zadanie przekształcenia dotychczasowego modelu, by sprostać oczekiwaniom żywionym przez członków wielokulturowego, wielowyznaniowego i wieloetnicznego społeczeństwa, które coraz wyraźniej będzie artykułować potrzebę nowoczesnych gwarancji prawnych dla swobód światopoglądowych na wzór systemów ochrony przyjętych w krajach Unii Europejskiej lub USA.
EN
Throughout over two hundred years of its history, the Britain-colonized Australian continent has seen various models of relations between the secular and religious authority and, consequently, various legal solutions to the issue of the boundaries of religious freedom. The original model of relative unity of the state and the Anglican Church was superseded by a system of legal privileges granted to selected Christian churches, however, with far-reaching toleration of the remaining religious communities. This solution was further replaced by a model of – though not complete – separation between the public authorities and religious structures. After the establishment of the Australian Federation, the newly-made legislation allowed the ideologically Protestant state to sanction cooperative religious groups. Nevertheless, the state’s attitude to religion displayed a preferential treatment of religious rather than non-religious outlook, of Christian rather than non-Christian communities and favouring religious groups of long standing. With the currently deepening ideological pluralism of the Australian society, the country’s state and federal law is facing a challenge of transforming the existing model in order to meet the expectations of the multicultural, multiconfessional and multiethnic society. This society will even stronger voice the requirement of modern legal guarantees for the liberty of worldviews, following the patterns adopted in the USA and European Union.
10
Content available remote

Prawnowyznaniowe aspekty katolickiego duszpasterstwa leśników i myśliwych w Polsce

67%
Zarzycki Z.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
70-89
PL
Duszpasterstwo katolickie i niekatolickie wśród leśników i myśliwych w Polsce ma długą tradycję historyczną i sięga czasów średniowiecza. Dotychczas opiekę duszpasterską nad myśliwymi i leśnikami sprawował w zasadzie proboszcz katolicki i jego wikariusze albo duchowieństwo zakonne. Rozwój wyspecjalizowanej opieki duszpasterskiej zaznaczył się dopiero w końcu XX w. Poważnym impulsem w tej dziedzinie były postanowienia Soboru Watykańskiego II z 1965 r. i zmiana ustroju polityczno-prawnego w Polsce w 1989 r. Współczesne duszpasterstwo wśród leśników i myśliwych na gruncie prawa kościelnego i polskiego nie tworzy jeszcze osobnych jednostek organizacyjnych, tak jak np. Ordynariat Polowy Wojska Polskiego, czy dekanatów w Policji i Służbie Celnej. Niemniej Konferencja Episkopatu Polski zezwoliła każdemu biskupowi diecezjalnemu na tworzenie w każdej diecezji specjalnych stałych środowiskowych duszpasterzy (kapelanów) do opieki nad myśliwymi i leśnikami. Pomimo, że rola posługi kapłańskiej wśród myśliwych i leśników jest już od dawna wysoko oceniana przez władze kościelne i wiernych, to jednak proces jej tworzenia przyśpieszył dopiero na początku XXI w. Na razie posługa kapelańska w tych środowiskach wykonywana jest na zasadzie wolontariatu. Być może, że w przyszłości (postulaty de lege ferenda), że Konferencja Episkopatu Polski i właściwe władze polskie zawrą odpowiednie porozumienia w tej dziedzinie. Pozwoliłoby to na zmianę przepisów prawa polskiego w tym kierunku, że opieka duszpasterska w tych środowiskach mogłaby być zinstytucjonalizowana i współfinansowana przez państwo. Rozwiązania te byłyby pożądane społecznie i zgodne z konstytucyjną zasadą współdziałania każdego w swoim zakresie [Państwa i Kościoła] dla dobra człowieka i dobra wspólnego (art. 25 ust. 3 konstytucji RP z 1997 r.).
EN
Catholic and non-Catholic chaplaincy of foresters and hunters in Poland has a long tradition and dates back to medieval times. The chaplaincy of foresters and hunters used to be the domain of Catholic pastors, their curates or monastic priests. The evolution of specialized pastoral assistance occurred at the turn of the 20th century and was incentivized by the provisions of the Second Vatican Council of 1965 and the political and economic transformation in Poland in 1989. Contemporary chaplaincy of foresters and hunters does not develop separate organizational units under ecclesiastical law or Polish law, such as the Military Ordinariate of Polish Army, or deaneries in the police of customs service. However, the Polish Episcopate Conference permitted every diocesan bishop to establish special, permanent chaplains to watch over hunters and foresters. Notwithstanding the fact that the role of pastoral service among hunters and foresters has been highly appreciated by Church authorities and the faithful, its development gained momentum no earlier than at the beginning of this century. Currently, such service is performed voluntarily. It the foreseeable future, (de lege ferenda postulates) the Polish Episcopate Conference and competent Polish authorities might enter relevant agreements to adjust this matter. This would allow the modification of Polish law towards the institutionalization and public co-financing of chaplaincy in such communities. Such solutions would be socially desired and complying with the constitutional principle of cooperation [of the State and churches] for the individual and common good (Article 25(3) of the 1997 Constitution of the Republic of Poland).
11
Content available remote

Granice dozwolonego dyskursu antyreligijnego w II Rzeczypospolitej. Uwagi do orzeczenia Sądu Najwyższego z 5 lipca 1938 r. i jego aktualność dzisiaj

67%
Mikuła M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
179-190
PL
Orzecznictwo Sądu Najwyższego doby międzywojennej cechowało się wysokim poziomem merytorycznym, opartym niejednokrotnie na wielostronnych porównaniach stanów normatywnych szeregu prawodawstw. Nie wszystkie orzeczenia wydane zostały jednak z taką samą pieczołowitością. Jednym z orzeczeń, które zasługuje na uwagę, jest wyrok SN z 5 lipca 1938, w którym Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko sądu drugiej instancji, skazujące oskarżonego z przepisu art. 174 k.k.: “Kto bluźni Bogu podlega karze więzienia do lat 5”. Oskarżony był tłumaczem francuskiej książki wolnomyśliciela, podważającej bóstwo Jezusa. Użycie przez niego w tłumaczeniu słów “gbur” i “awanturnik” zostało uznane za bluźnierstwo. Sąd Najwyższy dokonał co najmniej dwóch błędów w swoim rozumowaniu: po pierwsze nie nie zostało ustalone, czy jako tłumacz autor wykonując swój zawód zgodnie z prawidłami sztuki popełnił pomocnictwo czy też uznając tłumaczenie za osobny wyraz na gruncie prawa autorskiego – przestępstwo zupełnie inne od tego, jakie w świetle prawa polskiego popełnił francuski autor. Po drugie nie została przeprowadzona próba wzajemnego ważenia zasad: wolności religijnej oraz wolności słowa. Orzeczenie SN, jakkolwiek mogłoby zostać sformułowane znacznie lepiej, z pewnością wyszło naprzeciw społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Czytając analizowane orzeczenie można odnieść wrażenie, że wyrok skazujący „musiał zapaść”, a sposób, w jaki przebiegała argumentacja, nie był najważniejszy. Niezależnie od tych uchybień, na gruncie obecnie obowiązującego k.k. (art. 196) po dziś dzień zachowuje aktualność myśl przewodnia tezy orzeczenia SN, która brzmi: Ustawodawstwo polskie nie zabrania ani wywodów, niezgodnych z (…) religią, ani nawet zaprzeczających istnieniu Boga, byle tylko owe wywody nie stanowiły bluźnierstwa czyli uwłaczaniu Bogu, „naruszenia czci należnej Bogu” w postaci obelgi, szyderstwa, urągania i innych zniewag (…).
EN
The jurisdiction of the Supreme court in the interwar period was characterized by the high substantive level, and was often based on the multifaceted comparisons of the normative states in the legislature ranges. Not all decrees, however, were issued with equal care for details. One of the decrees, which ought to be re-examined, is the Supreme Court verdict of 5th July 1938, in which the Supreme Court upheld the decision of the Court of Second Instance, finding the accused guilty on the basis of article 174 of the Penal Code.: “Whoever blasphemes against God is to be convicted to up to five years of prison.” The accused had translated a book by a French thinker, undermining the divinity of Christ. The use of words like “lout” or “brawler” was considered a blasphemy. There are at least two mistakes in the reasoning of the Supreme Court. Firstly, it had not been clarified whether a translator, following the premises of his profession, committed the crime of helping or, having recognized the translation as a separate work on the basis of the copyright law, committed a crime completely different than that of the French author. Secondly, the attempt of mutual balancing the principles of religious equality and the freedom of speech had not been conducted. The Supreme Court verdict, which could be expressed in a better way, met the social need for justice. After reading the decree one may infer that the verdict convicting the accused was seemingly the only right verdict, irrespectively of the argumentation provided during the trial. Regardless of the mistakes, according the contemporary Penal Code (article 196), the main idea standing behind that Supreme Court verdict remains relevant up to nowadays: Polish legislature does not prohibit the speeches not complying with religion or even denying God’s existence, as long as the speeches are not blasphemous, that is their authors do not speak against God in insulting terms, do not “violate the worship that is to be paid to God” by means of an insult (…), contempt, despise and other affronts.
12
Content available remote

Roman Catholic Education of the Schools in Canada

67%
Fallon G. P., Broński W.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2003
|
vol. 6
151-158
PL
Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji prawnej i faktycznej szkół prowadzonych przez jednostki organizacyjne Kościoła katolickiego na terytorium Kanady. Pierwsza część ukazuje historyczny rozwój szkolnictwa katolickiego w Kanadzie, z uwzględnieniem podstawowych aktów normatywnych decydujących o sytuacji prawnej tych placówek. Dalsze rozważania dotyczą aktualnej sytuacji szkół prowadzonych przez Kościół katolicki. Autorzy skoncentrowali się na ukazaniu różnic istniejących w poszczególnych prowincjach oraz zarysowali obecne kierunki rozwoju szkolnictwa katolickiego w Kanadzie.
13
Content available remote

Ograniczenia praw podmiotów ze względu na przetwarzanie danych osobowych dotyczących przekonań religijnych i przynależności wyznaniowej

59%
Sobczyk P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
143-159
PL
Prawo do ochrony danych osobowych jest zaliczane we współczesnych demokratycznych państwach prawa do podstawowych gwarancji statusu jednostki. Z art. 51 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku wynika, iż na prawo to składają się podstawowe prawa podmiotów danych osobowych: wolność jednostki od ujawnienia informacji dotyczących jej osoby (art. 51 ust. 1), prawo dostępu każdego mieszkańca Polski do dotyczących go dokumentów urzędowych i zbiorów danych (art. 51 ust. 3), prawo żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą (art. 51 ust. 4). Prawa podmiotów danych nie mają jednak charakteru bezwzględnego i na podstawie konstytucyjnie i ustawowo określonych przesłanek podlegają ograniczeniom. Do przesłanek ograniczających ochronę danych osobowych zalicza się m.in. przetwarzanie danych dotyczących przekonań religijnych i przynależności wyznaniowej, które są zaliczane na podstawie art. 27 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych do tzw. danych szczególnie chronionych (wrażliwych). Ograniczenia praw podmiotów danych polegają na możliwości ich przetwarzania przez kościoły i inne związki wyznaniowe, uchyleniu obowiązku rejestracji zbiorów zawierających takie dane oraz znacznym ograniczeniu kompetencji kontrolnych i nadzorczych GIODO.
EN
The right of personal data protection is regarded to be one of the basic guarantees of the individual’s status in contemporary democratic societies. Art. 51. of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 indicates that this right comprises the basic rights of personal data subjects: an individual’s freedom from disclosing information concerning his person (Art. 51 Sect. 1), the right granted to every Polish citizen of access to official documents and data collections concerning himself (Art. 51, Sect. 3), the right to demand the correction or deletion of untrue or incomplete information, or information acquired by means contrary to statute (Art 51, Sect. 4). The rights of data subjects are not unconditional and they are limited based on constitutional and statutory premises. The premises that restrict the protection of personal data include, among others, the processing of personal data revealing religious beliefs and denomination, which, under Art. 27 of the Act on the Protection of Personal Data of 29 August 1997, require special protection (being particularly sensitive). The rights of data subjects are limited by allowing churches and other religious unions to process the data, by lack of an obligation to register data collections including any such data, and by significant limitation of the controlling and supervisory competences of the Inspector General for Personal Data Protection (GIODO).
14
Publication available in full text mode
Content available

Gouvernance de la religion et liberté de conscience

51%
Aguilon C.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2017
|
vol. 20
135-166
FR
La religion est souvent conçue comme une limite à la liberté de conscience. Cependant, du point de vue de la philosophie de la religion, il est nécessaire de souligner l'importance de l'adoption de la démocratie, qui reconnaît la liberté de conscience comme un moyen mais aussi comme finalité du pouvoir politique, en tant que principe de gouvernement. La limitation de la liberté de conscience par la religion peut être expliquée, sur le plan anthropologique, par la fonction dentitaire assurée par la religion. Néanmoins, la religion, pouvant exister sans être acceptée par tous, n'implique pas en elle-même une telle contrainte. Au-delà de la preuve d'une possible coexistence de la religion et du pluralisme politique, la religion implique intrinsèquement la reconnaissance de la liberté de conscience, résultant de la condition humaine elle-même. En retour, la foi en la valeur égale de la conscience de chaque être humain apparaît comme une motivation de la consécration juridique de la liberté de conscience.
EN
The influence of religion on the freedom of conscience cannot be defined in simple terms. Religion is often conceived as limiting the freedom of conscience. However, from the perspective of the philosophy of religion it is necessary to underline the significance of the adoption of democracy as a principle of government. The limitation of the freedom of conscience by religion could be explained, on an anthropological level, by the identity function realized by religion. Nevertheless, religion can exist without being accepted by all. Beyond the evidence of a possible coexistence of religion and political pluralism, religion inherently implies the recognition of the freedom of conscience. The respect for the freedom of conscience results from the human condition itself. Religion makes it possible to transcend one’s cultural identity. In return, the freedom of conscience is based on a faith in the equal value of the conscience of every human being. The latter is recognized not only as the means but also as one of the purposes of political power. Religion and the freedom of conscience seem to derive from common foundations. The legal recognition of the freedom of conscience has a concomitant impact on religion by the regulation of its exercise.
PL
Wpływu religii na wolność sumienia nie sposób wyjaśnić za pomocą prostych schematów. Często religia jest postrzegana jako ograniczenie wolności sumienia. Z perspektywy filozofii religii należy jednak podkreślać znaczenie wyboru demokracji jako zasady ustroju. Na poziomie antropologicznym ograniczanie znaczenia wolności sumienia przez religię może być wyjaśniane z odwołaniem się do funkcji identyfikacyjnej realizowanej przez religię. Z drugiej strony, dla swego istnienia religia nie potrzebuje akceptacji ze strony wszystkich. Poza tym, że istnieją oczywiste dowody na możliwą koegzystencję religii i pluralizmu politycznego, religia zakłada w swojej istocie uznanie wolności sumienia. Poszanowanie wolności sumienia wynika z samej natury człowieka. Religia pozwala człowiekowi na przekroczenie jego tożsamości kulturowej. Natomiast wolność sumienia opiera się na przekonaniu o równej wartości sumienia każdego człowieka. Nie jest ona jedynie środkiem, ale również jednym z celów władzy politycznej. Religia i wolność sumienia mają wspólne podstawy. Prawne uznanie wolności sumienia ma pośredni wpływ na religię poprzez regulacje dotyczące korzystania z tej wolności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.