Search results

1

Strategie kontroli granicznych – uwarunkowania zmian oraz ich wpływ na naturę współczesnych granic

100%

Trojanowska-Strzęboszewska M.

Border and Regional Studies

|

2018

|

vol. 6

|

issue 2

83-102

PL

Celem artykułu jest wskazanie zmian jakim na przestrzeni ostatnich kilku dekad poddawane są strategie kontroli granicznych w Europie, aplikowane przez państwa (indywidualnie bądź w ramach ugrupowań takich jak Unia Europejska) w reakcji na zmieniającą się naturę granic terytorialnych i wyzwania jakim współczesne granice muszą sprostać. W pierwszej kolejności zidentyfikowano kluczowe uniwersalne uwarunkowania tych zmian, które wpływając na naturę i charakter współczesnych granic, silnie oddziałują też na stosowane strategie kontroli granicznych. Wskazano, że obecna dynamika i złożoność charakteru oraz instrumentów kontroli granicznych aplikowanych przez państwa europejskie wynikają przede wszystkim z trzech kluczowych czynników: 1/ przyspieszenia procesów globalizacyjnych i reakcji państw, na te procesy; 2/ intensyfikacji procesów integracji regionalnej (w Europie w szczególności zachodzących w ramach UE); 3/ wzrostu zagrożeń terrorystycznych dla bezpieczeństwa wewnętrznego państw oraz silnego sprzęgnięcia – w retoryce i działaniach politycznych – terroryzmu z problematyką imigracji. Czynniki te mają charakter procesualny; oddziałują na granice państw europejskich równolegle, choć z różnym stopniem intensywności w odniesieniu do poszczególnych państw czy w określonym zakresie czasowym; niekiedy się uzupełniają, a w innych okolicznościach procesy te „konkurują” ze sobą. W efekcie ich oddziaływania strategie kontroli granic mają wieloetapową strukturę i obejmującą instrumenty wykraczające poza działania kontrolne wykonywane bezpośrednio na terytorialnie zdefiniowanych granicach oraz realizowane wyłącznie przez służby kontrolne danego państwa w rzeczywistości realnej. Kontrole graniczne nie są już aktami, ale permanentnymi procesami zdeterytorializowanej kontroli prowadzonej tak w rzeczywistości realnej, jak i wirtualnej.

EN

The aim of the article is to present changes of the border control applied by European states (especially within the European Union) over the last few decades, as their reaction to the redefinition of territorial borders and new challenges in the international order. First of all, the key determinants of these changes were identified, which influenced the nature of contemporary borders and strongly affect the applied border control strategies. The dynamic and complexity of the process are an effect of three factors: 1) the intensification of globalization and reactions of nations states to it, 2) deepening and widening of the regional integration processes (in Europe within the European Union), 3) the increase of terrorist threat (terrorism as an important treat to European security) and the linkage of terrorism with migration. All these factor are dynamic, and influence interstates borders and their functions thought their impact on particular borders are different in scope and time. As a result of their impact, border control strategies have a multi-stage structure (multiplication of controls) and encompass instruments going beyond control activities carried out directly on territorially defined borders (externalization and internalization border controls). In addition, border controls are not only carried out by border guards in physical reality, but we are witnessing the strengthening of the importance of virtual control practices through large electronic databases. Nowadays, border control is no longer a single act, but a permanent process carried out everywhere, in physical and virtual reality. We are living in the world of bordering and it is not important which border you cross, but who you are. Thus, borders are simultaneously open (debordering) for someone and closed (rebordering) for another one.

2

Fenomen pograniczy

100%

Opioła W., Trzcielińska-Polus A.

Border and Regional Studies

|

2013

|

vol. 1

|

issue 1

6-11

PL

Artykuł ma na celu wyjaśnienie motywów powstania czasopisma a także wyjaśnienia przyczyny, dla której „pogranicze” powinno być ważną kategorią badawczą nauki o polityce. Autorzy wyjaśniają jakie jest ich rozumienie pogranicza - miejsca, którego istnienie konstytuuje granica. Globalne zmiany polityczne, społeczne, ekonomiczne i kulturowe, zachodzące w ostatnich dekadach, każą rozszerzyć terytorialne definiowanie pogranicza z miejsc leżących w pobliżu granicy państwowej, na miejsca leżące w pobliżu granicy rozumianej szerzej. Zmieniają się bowiem funkcje granic, a dynamika ich zmian jest na tyle duża, że pogranicza pozostają trwałymi konstruktami kulturowymi nawet na terytoriach obecnie jednorodnych etnicznie/narodowo. W dalszej części artykułu autorzy wyjaśniają szerzej te obserwacje, a także pokrótce zdają sprawę ze specyfiki Śląska Opolskiego i cech, które konstytuują go jako region pogranicza.

EN

The article aims at explaining the reasons for creating the journal, as well as causes for which „borderland” should be an important field within the frames of political science. The authors explain their own understanding of borderland – the place which is constituted by the existence of a border. Global political, social, economic and cultural changes that have occured in recent decades demand the widening of the definition of borderlands. Today it is not only the area next to the border, because the border must be defined in broader terms. The function of the border has been changed in such a way that today bordelands exist even in regions which are ethnically or nationally homogenous. In the latter part of the article the authors explain these phenomena in more detail, and give a short descritpion of Opole Silesia and the features which make it a cross-border region.

3

Między zamkniętością a otwartością. Trzy zmiany statusu i funkcji kontrolnych polskich granic

100%

Trojanowska-Strzęboszewska M.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2017

|

vol. 53

69-94

EN

The paper presents transformations that the Polish border have passed, from the period after World War II, when the pre-war location and extent of the Polish state have changed as a result of arbitrary decision of the leaders of the Soviet Union, Britain, and the United States, until today, when the status and the functions of the border of the Third Republic were changed as a result of Polish membership in the EU and the Schengen area. The emphasis is put on three modifications of the political status and the control function of borders. The first one is related to establishing very restrictive rules of border protection and border crossing (typical for communist countries) not only by third country nationals (TCNs) but also by Polish citizens. The second one is an effect of a radical change of rules of border protection and control as a part of systemic and economic transformation in Poland in the early 1990s. Then the Polish border was open for liberal movement of people and goods. The third change of the Polish border is a result of the process of integration of Poland with the EU and the Schengen area. Generally speaking, the change meant the transformation of the Polish border in internal and external borders of the EU, what fundamentally transformed its control function and political status. All these changes of the Polish state border highlight the changeable nature of Polish state and its sovereignty.

PL

W artykule ukazano przeobrażenia, jakie przeszły granice Polski od okresu powojennego, gdy w wyniku arbitralnych decyzji państw trzecich zostały zmienione przedwojenne usytuowanie i zasięg państwa polskiego, aż do dnia dzisiejszego, gdy status i funkcje granic III Rzeczpospolitej uległy gruntownej zmianie w wyniku członkostwa w UE i strefie Schengen. Szczególny nacisk położono na analizę trzech zasadniczych zmian statusu politycznego i funkcji kontrolnych tych granic. Pierwsza odnosi się do ustanowienia typowych dla ówczesnych krajów komunistycznych restrykcyjnych zasad ochrony i przekraczania granic tak przez obywateli polskich, jak i obywateli państw trzecich. Druga związana jest z radykalną zmianą zasad ochrony i kontroli polskich granic wraz z transformacją ustrojową i gospodarczą Polski na początku lat 90. XX w., polegającą na względnym otwarciu wszystkich polskich granic na przepływ ludzi i towarów. Trzeci proces przeobrażeń polskich granic stanowi efekt integrowania się Polski z UE i jej przystąpienia do strefy Schengen. Polega na dywersyfikacji polskich granic na granice wewnętrzne i zewnętrzne UE, co istotnie zmienia nie tylko ich funkcje kontrolne, ale także status polityczny. Ukazanie powyższych zmian uzewnętrznia zmieniającą się naturę polityczną polskiego państwa i jego suwerenności. Analizy prowadzone są w ujęciu politologicznym, w oparciu o źródła instytucjonalno-prawne i literaturę przedmiotu.

4

Granica państwa jako kategoria wielowymiarowa

80%

Balawajder G.

Border and Regional Studies

|

2013

|

vol. 1

|

issue 1

44-56

PL

Istnienie granic państwowych wynika przede wszystkim z przypisania państwom terytorium a także z właściwego wspólnotom ludzkim instynktu terytorialności. Granica państwa, wyznaczając położenie geograficzne terytorium, określa nie tylko obszar państwa, ale spełnia również określone funkcje, które w podstawowym wymiarze mają charakter wewnętrzny i zewnętrzny. Mimo że na wielu obszarach granice zachowały tradycyjną funkcję bariery, współczesne granice nie funkcjonują już w ten sam sposób, jak jeszcze w niedalekiej przeszłości. W warunkach globalizacji kultury oraz internacjonalizacji polityki i gospodarki nastąpiło otwarcie granic i związane z tym osłabienie kontroli granicznej, stanowiącej dotychczas barierę dla przepływu ludzi, dóbr, kapitału i idei. Oznacza to, że współczesna percepcja granic państwowych dotyczy nie tylko zmian zachodzących w obrębie instytucji państwa i jego polityk, ale również wiąże się ze zmianami w kontekście redefinicji obywatelstwa, suwerenności i tożsamości narodowej.

EN

The existence of state borders is mainly due to the assignment of territories to states as well as the territorial instinct typical for all human communities. The state border determines geographical territory and in this regard not only does it define the area of the state, but it also fulfils some specific functions that in their basic dimension are internal and external in character. The idea of a border cannot be related to the concept of a state border only. Border is a notion whose main scope concerns functioning of space. An important research problem is the issue of functions of borders. They can be analyzed from different points of view, for example: political and legal, military, economic, historical and cultural, linguistic, economic, ecological or sanitary and veterinary. As a result we can distinguish ten functions of borders: political and legal, of economy and customs, sanitary, historical, cultural, strategic, ideological, of limiting (measuring) peripherality, of legislative and other bodies arrangements and of contact area. All of these functions have one common denominator. It is the aspect of a barrier. We are witnessing an evolution of the functions of borders. With the development of integration processes we are moving away from the classical function of a barrier. Evolution of functions of borders also raises the question of the future of a nation-state.

Refine search results

3 Border and Regional Studies

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

2 Trojanowska-Strzęboszewska M.

1 Balawajder G.

1 Opioła W.

1 Trzcielińska-Polus A.

1 2018

1 2017

2 2013

Strategie kontroli granicznych – uwarunkowania zmian oraz ich wpływ na naturę współczesnych granic

Fenomen pograniczy

Między zamkniętością a otwartością. Trzy zmiany statusu i funkcji kontrolnych polskich granic

Granica państwa jako kategoria wielowymiarowa