Search results

1

Complex Image Schemas

100%

Szwedek A.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2019

|

vol. 4

|

issue 1

PL

W swoich artykułach (Szwedek 2018, 2019), odrzuciłem powszechny pogląd (np. Clausner i Croft 1999), że schematy wyobrażeniowe nie mogą być zdefiniowane. Po pierwsze zaproponowałem przyjąć ogólną rekomendację Grady’ego (2005: 35), żeby wykluczyć schematy wyobrażeniowe, które byłyby zbyt ogólne aby mogły być kojarzone z jakimkolwiek doświadczeniem percepcyjnym, albo zbyt szczegółowe, aby można je było zaliczyć do fundamentalnych wymiarów reprezentacji percepcyjnej. Dalej stwierdziłem, że podstawową właściwością przedmiotów jest gęstość doświadczana jedynie przez zmysł dotyku, a jedynymi bytami, których gęstość można doświadczyć są przedmioty fizyczne. Za Johnsonem (1987) i Langackerem (1987) zaproponowałem, że jedynymi pojęciowo niezależnymi bytami w naszym świecie są przedmioty fizyczne z niezliczonymi relacjami między nimi. Stwierdziłem także, że jeżeli istnieją pojęciowo zależne relacje, muszą być one relacjami między niezależnymi pojęciowo bytami. Następnie wyciągnąłem wniosek, że jedynymi pojęciowo niezależnymi schematami wyobrażeniowymi, które stanowią podstawę do sformułowania definicji schematu wyobrażeniowego, i wbrew powszechnej, pesymistycznej opinii, że takiej definicji nie da się sformułować, zaproponowałem następującą definicję: „Schemat wyobrażeniowy to struktura mentalna z przynajmniej jednym schematem wyobrażeniowym PRZEDMIOTU, który jest pojęciowo niezależnym bytem reprezentującym przedmiot fizyczny, którego fundamentalną właściwością jest gęstość doświadczalna przez dotyk, z wynikającymi z tego faktu takimi właściwościami jak granice, kształt, wielkość, itd.” (Szwedek 2019:20). Podczas gdy w artykułach z 2018 i 2019 r. omawiałem proste schematy wyobrażeniowe, niniejszy artykuł, na podstawie przykładu ENABLEMENT – (‘umożliwienie’) opisuje złożony schemat wyobrażeniowy wyrażony w języku pojedynczym leksemem.

EN

In my earlier papers (Szwedek 2018 and 2019), I refuted the almost universal view (e.g. Clausner, Croft 1999), that the image schema cannot be defined. I first proposed to follow Grady’s (2005) general recommendation that the image schemas which would be “too general to be associated with any particular type of perceptual experience, or too rich to count as fundamental dimensions of perceptual representation” (2005: 35) should be ruled out. I argued (Szwedek 2018) that the fundamental perception is that of density experienced only by touch and the only entities whose density is experienced by touch are physical objects. Following Johnson 1987 and Langacker 1987, I proposed that the only independent entities in this world are physical objects with innumerable relations among them. I argued that if there are conceptually dependent relations, they must be relations between or among independent entities. I then concluded that the only conceptually independent object schemas constitute the basis of the formulation of a definition of the image schema and against all the pessimistic views he proposed the following definition: “The IMAGE SCHEMA is a mental structure with at least one OBJECT image schema, which is a conceptually independent entity representing a physical object whose fundamental property is density experienceable by touch, with ensuing boundedness, shape, size, etc.” (Szwedek, 2019: 20). While my 2018 paper discusses simple image schemas, the present paper shows, on the example of ENABLEMENT, that they can also form complexes expressed by one word

2

Two Typologies of AP Predicates in Polish – a Comparison

80%

Bondaruk A.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 6: Językoznawstwo

7-30

EN

The paper examines two typologies of predicates found in the literature, put forward for languages other than Polish, mostly English, Spanish, Russian, and French. The first typology goes back to Milsark (1974) and Carlson (1977), who argue for dividing predicates into individual level and stage level. The former roughly correspond to stable properties, the latter to the transient ones. The distinction has its manifestations in syntax and semantics. The paper shows that the dichotomy is also present in the case of Polish AP predicates. The other typology, that of Roy (2013), posits the distinction between characterizing and situation-descriptive adjectival predicates. The paper demonstrates that this distinction is valid for Polish, as well. The two typologies have been compared with each other. It has been argued that the IL/SL dichotomy allows us to classify a given adjectival predicate as a member of one class or the other, whereas in Roy’s (2013) typology a particular adjective can be either characterizing or situation-descriptive, depending on the context. EAs constitute a class of adjectival predicates that escapes a uniform classification in both typologies under scrutiny.

PL

Artykuł bada dwie typologie predykatów obecne w literaturze, zaproponowane dla języków innych niż polski, głównie dla angielskiego, hiszpańskiego, rosyjskiego i francuskiego. Pierwsza z typologii ma swe źródło w pracach Mislarka (1974) i Carlsona (1977), którzy postulują wyróżnienie predykatów charakterystycznych i epizodycznych. Pierwsze z nich odpowiadają z grubsza cechom stałym, a drugie cechom zmiennym. To rozróżnienie przejawia się w składni i semantyce. Artykuł pokazuje, że ta dychotomia jest obecna również w wypadku polskich grup przymiotnikowych. Druga typologia, zaproponowana przez Roy (2013), zakłada rozróżnienie pomiędzy przymiotnikowymi predykatami charakteryzującymi i opisującymi sytuację. Artykuł udowadnia, że ta typologia ma zastosowanie również dla polszczyzny. Te dwie typologie zostały ze sobą porównane. Pokazano, że dychotomia pomiędzy predykatami charakterystycznymi i epizodycznymi pozwala nam na sklasyfikowanie danego przymiotnika jako członka jednej lub drugiej klasy, zaś w typologii Roy (2013) dany przymiotnik może być albo charakteryzujący, albo opisujący sytuację, w zależności od kontekstu. Przymiotniki oceniające są klasą predykatów, która nie daje się łatwo sklasyfikować w obu analizowanych typologiach.

3

„DZIURY” W TKANCE MIEJSKIEJ – TYPOLOGIA UBYTKÓW MIEJSKICH NA PRZYKŁADZIE ŚRÓDMIEŚCIA KATOWIC

80%

Sacała S.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2015

|

issue 8/II

95-106

PL

Artykuł przedstawia systematykę ubytków miejskich na przykładzie śródmieścia Katowic, która jest efektem wykonanego dyplomu magisterskiego na Wydziale Architektury i Urbanistyki Politechniki Śląskiej. Miasta to unikalne struktury powstałe w wyniku rożnych czynników, zmagające się z wieloma problemami np. suburbanizacją. Dogęszczanie zabudowy przeciwdziała rozrastaniu się przedmieść, tworząc zwarte miasto. Przeprowadzona analiza tkanki miejskiej śródmieścia Katowic składa się z dziewięciu etapów. Na początku wykonano analizę literatury, następnie przeprowadzono delimitacje obszaru opracowania i inwentaryzację wybranego terenu. Rezultatem pierwszych etapów jest mapa oraz katalog zawierający wszystkie dane dotyczące zlokalizowanych ubytków miejskich. Kolejnym krokiem była analiza pozyskanych danych i stworzenie typologii ubytków miejskich opisującej ich charakterystyczne cechy. Stworzono model śródmieścia Katowic wraz ze schematycznym uzupełnieniem zabudowy, dla którego wykonano kalkulację uzyskanej przestrzeni. Ostatnie etapy dotyczyły analizy istniejących realizacji zabudowy uzupełniającej oraz stworzenia czterech koncepcji dla wybranych ubytków miejskich. Wyniki analizy potwierdzają postawioną tezę, iż należy dogęszczać zabudowę, dzięki czemu miasto staje się bardziej funkcjonale oraz estetyczne. Zwiększenie intensywności zabudowy za terenie zurbanizowanym, nie powoduje rozrostu infrastruktury technicznej oraz nie wydłuża sieci komunikacji. Otrzymane wnioski mogą być przydatne przy wykonywaniu dokumentów planistycznych, bądź tworzeniu polityki miejskiej.

EN

The article presents a typology of Urban gaps on the example of downtown Katowice, which is the result of master degree graduated at the Department of Architecture and Urban Planning on the Silesian University of Technology. The city is an unique structure created as a result of various factors, struggling with many problems, eg. suburbanization. Urban infilling prevents sprawl of suburbs and creates a compact city. The analysis of the urban structure of downtown Katowice consists of nine stages. At the beginning there was performed an analysis of the literature, next step was delimitation of area exploration and inventory of this area. The result of the first steps is a map and a catalog containing all information on localized urban gaps. The next step was to analyze the obtained information and to create a new typology of urban gaps which describes theirs characteristics. A model of downtown Katowice was created with schematic infilling buildings, for which there was made a calculation of the resulting space. The last steps concern analysis of existing in fill buildings and creating four concepts for selected urban gaps.

4

GĘSTOŚCIOWE CHARAKTERYSTYKI I RÓWNANIE MODELOWE STRUMIENIA GRAWIOSMOTYCZNEGO

80%

Ślęzak A., Jasik-Ślęzak J.

Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne

|

2018

|

issue 12(2)/2018

275-287

PL

Przedstawiono gęstościowe charakterystyki strumienia grawiosmotycznego oraz model matematyczny owego strumienia, opracowany na podstawie formalizmu Kedem-Katchalsky’ego. Korzystając z otrzymanych równań, wykonano obliczenia dla układu dwóch membran z octanu celulozy (Nephrophan) oraz wodnych roztworów KCl i amoniaku. Otrzymane wyniki badań wskazują, że układ dwumembranowy zawierający w przedziale międzymemranowym roztwór ternary o gęstości równej gęstości wody znajdującej się w przedziałach zewnętrznych, może spełniać rolę grawireceptora.

EN

Density characteristics of the graviosmotic flux and the mathematical model of this flux, developed on the basis of Kedem-Katchalsky formalism are presented. Using this equation, calculations were made for a system of two membranes of cellulose acetate (Nephrophan) and aqueous solutions of KCl and ammonia. The obtained results in-dicate that the double-membrane system containing in the central compartment a ter-nary solution with a density equal to the density of water in the external compartments, can act as a gravitceptor.

5

SPATIAL AND SOCIAL ASPECTS OF CREATING THE HOUSING ENVIRONMENT IN BIG CITIES

71%

Hnes I., Ivanochko U.

Rocznik Lubuski

|

2019

|

vol. 45

|

issue 2

51-68

EN

Creating optimal conditions for individuals is essential in large cities. One of the factors promoting the balanced development of civilization is the attainment of social justice in societies, which is impossible if their members are not provided with an affordable and good quality housing. There exists a range of important parameters of the housing environment, regulated by project standards, that have a significant influence on the comfort, social and psychological health of inhabitants, housing safety, etc. It was determined that social safety results from a complex impact of several interconnected factors: height of housing systems – the intensity of antisocial behavior increases together with the building height, and the 4-storey housing system is recommended as safest; overpopulation of the area – exceeding the density of the housing settling provokes antisocial behaviors on the part of residents (overpopulation can be partially dealt with by providing every individual with, at least, minimal but personal housing space; city-blocks and the housing system with yards – they intensify social interactions among the dwellers and are a condition necessary for the control over the adjacent area and the development of social and psychological comfort in the housing environment.

PL

W dużych miastach niezbędne jest tworzenie optymalnych warunków dla ich mieszkańców. Jednym z podstawowych warunków dla zrównoważonego rozwoju cywilizacji jest osiągnięcie sprawiedliwości społecznej, która nie jest możliwa bez zapewnienia obywatelom dostępnych mieszkań o wysokiej jakości. Istnieje kilka ważnych parametrów środowiska mieszkaniowego, które nie podlegają regulacji przez standardy i normy projektowania, ale znacząco wpływają na komfort, zdrowie psychiczne i społeczne mieszkańców, bezpieczeństwo zamieszkania, itp. Ustalono, że bezpieczeństwo społeczne wynika ze złożonego wpływu kilku powiązanych ze sobą czynników: liczby kondygnacji zabudowy mieszkaniowej – wraz z wysokością budynku wzrasta intensywność zachowań aspołecznych, a 4-kondygnacyjny system mieszkaniowy jest zalecany jako najbezpieczniejszy; gęstości zaludnienia terenu – przekroczenie gęstości zaludnienia osiedla wywołuje zachowania aspołeczne mieszkańców; sposobu zabudowy bloków i systemu mieszkaniowego z podwórkami, które intensyfikują interakcje społeczne między mieszkańcami.

Refine search results

1 Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne

1 Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

1 Półrocznik Językoznawczy Tertium

1 Rocznik Lubuski

1 Roczniki Humanistyczne

1 Bondaruk A.

1 Hnes I.

1 Ivanochko U.

1 Jasik-Ślęzak J.

1 Sacała S.

1 Szwedek A.

1 Ślęzak A.

2 2019

1 2018

2 2015

Complex Image Schemas

Two Typologies of AP Predicates in Polish – a Comparison

„DZIURY” W TKANCE MIEJSKIEJ – TYPOLOGIA UBYTKÓW MIEJSKICH NA PRZYKŁADZIE ŚRÓDMIEŚCIA KATOWIC

GĘSTOŚCIOWE CHARAKTERYSTYKI I RÓWNANIE MODELOWE STRUMIENIA GRAWIOSMOTYCZNEGO

SPATIAL AND SOCIAL ASPECTS OF CREATING THE HOUSING ENVIRONMENT IN BIG CITIES