Search results

1

Od czego zależy charakter recenzji? Analiza funkcjonowania gatunku w czasopismach XIX i XX wieku

100%

Matoga P.

Białostockie Studia Literaturoznawcze

|

2020

|

issue 17

131-147

EN

The review as a genre has not so far received enough critical attention. Its various forms have been acknowledged but without a deeper consideration for the evolution of the genre. The article analyzes the reviews from the periodicals and newspapers from the 19th and 20th centuries. The author points out that the character of reviews depended on the type of a periodical, the section, and the character of the reviewed work. He also outlines the development of the genre, starting from the reviews focused on book summary and ending with the reviews that aim at assessment and interpretation.

PL

Recenzja jako gatunek nie została dostatecznie opisana w literaturze przedmiotu. Jej różne odmiany zostały zaledwie zauważone, a ewolucja genologiczna potraktowana przyczynkowo. W artykule poddano analizie recenzje z czasopism i gazet XIX i XX wieku. Autor wskazuje na zależność tego typu tekstów od rodzaju periodyku, działu i charakteru recenzowanego utworu. Przedstawia również w zarysie rozwój gatunku, od recenzji zawierających głównie streszczenie do tych, które składają się przede wszystkim z interpretacji i wartościowania.

2

Wielostylowość w tekście prasowym na przykładzie XIX-wiecznej kroniki informacyjnej

86%

Pietrzak M.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 1

52-65

PL

Celem artykułu było określenie cech stylistycznych dziewiętnastowiecznej kroniki informacyjnej. Analizy przeprowadzone zostały w ramach stylistyki lingwistycznej zorientowanej genologicznie (według metody opisu gatunków prasowych w opracowaniu Marii Wojtak). Podstawę materiałową badań stanowił korpus ok. 100 kronik informacyjnych wybranych z „Gazety Polskiej” z lat 1874–1882. Kronika informacyjna była typową formą wypowiedzi obecną z prasie polskiej XIX w. Oprócz wypowiedzi informacyjnych w kronice znajdowały się teksty oceniające i komentujące, a także wypowiedzi o charakterze urzędowo-administracyjnym. Zatem wielostylowość kroniki informacyjnej XIX w. wynika z jej synkretyzmu gatunkowego.

EN

The aim of this article is to define the characteristic features of the 19th century news chronicle. I have approached this problem from the perspective of genologically-oriented linguistic stylistics (using the method of describing journalism genres put forward by Maria Wojtak). The analysis covers the corpus of ca. 100 news chronicles published in “Gazeta Polska” in years 1874–1882. The news chronicle was a very popular genre in the 19th century Polish press. Apart from providing information, it featured commentaries and evaluative texts, as well as official administrative announcements. This shows that the multistylistic features of the news chronicle result from its generic syncretism.

3

Odnajdywanie śladów przeszłości gatunków prasowych. Uwagi historyka języka

72%

Pietrzak M.

Język Polski

|

2021

|

vol. 101

|

issue 2

100-111

PL

Niniejszy artykuł wpisuje się w nurt zagadnień określanych mianem życia gatunków. Celem było pokazanie zaczątków współcześnie wyróżnianych gatunków (głównie informacyjnych) w dawnej prasie. Tak postawiony problem badawczy wymagał włączenia perspektywy współczesnej do oglądu materiału historycznego. W artykule zwrócono uwagę na problemy wynikające z wyodrębniania dawnych form/gatunków wypowiedzi oraz z ich nazywania. Wnioski i postulaty badawcze przedstawione w opracowaniu zostały poparte analizami wypowiedzi prasowych pochodzących z XVIII i XIX wieku.

EN

This paper deals with issues described as the life of genres. The aim was to present the early beginnings of modern genres, mainly informative ones, in the old press. Therefore it was essential to include modern perspective in the research of historical material. The problems with isolating old forms/genres of the statements and naming them was emphasized in the paper. Research postulates and conclusions were presented and supported by the analyses of the press statements of the 18th and 19th centuries.

4

O gatunkach wypowiedzi i ich prasowych konkretyzacjach

72%

Wojtak M.

Językoznawstwo

|

2014

|

issue 8

95-105

EN

The author treats genres of speech as models of text organization, i.e. abstract entities organised internally in patterns involving four aspects (structure, semantics, pragmatics and stylistics). Genres recognized in this manner are capacious categories because of their cultural, historical and communication determinants. Most of genre patterns are flexible categories with varying degrees of normativity. Genres are usually polymorphic phenomena. A set of variants of a genre pattern treated as a model includes: a canonical variant, determining the identity of the genre, alternative variants and adaptive variants, i.e. genre loans. Conventions of particular genres in this regard appear in various arrangements. There are genres with a full range of options, the ones including a canonical and alternative variants or only adaptations. Genres may have movable boundaries and be of transgressive nature. Press genres have flexible patterns, now shaped by the usus of journalists. They are extremely dynamic and continually modified in text realisations. The identity of many genres in this sphere is determined by their structure. Other parameters are transformed through the operation of various discursive strategies. Authors of press releases are trying primarily to intrigue or entertain the receiver. The function informing about current facts or events, and the function of shaping of an opinion recedes into the background. The richness of text specimens is accompanied by some model regulations, yet so obscure that the receiver could get the impression that genres become obliterated or even disappear.

PL

Autorka traktuje gatunki mowy jako modele organizacji tekstu, tj. abstrakcyjne jednostki wewnętrznie zorganizowane w schematy obejmujące cztery aspekty (strukturę, semantykę, pragmatykę i stylistykę). Gatunki rozpoznawane w ten sposób są pojemnymi kategoriami ze względu na ich kulturowe, historyczne i komunikacyjne determinanty. Większość wzorców gatunkowych to elastyczne kategorie o różnym stopniu normatywności. Gatunki są zazwyczaj zjawiskami polimorficznymi. Zestaw wariantów wzorca gatunkowego traktowanego jako model obejmuje: wariant kanoniczny, określający tożsamość gatunku, warianty alternatywne i warianty adaptacyjne, czyli zapożyczenia gatunkowe. Konwencje poszczególnych gatunków w tym zakresie występują w różnych układach. Są gatunki z pełnym zakresem opcji, takie które obejmują warianty kanoniczne i alternatywne lub tylko adaptacje. Gatunki mogą mieć ruchome granice i być o charakterze transgresywnym. Gatunki prasowe mają elastyczne wzorce, kształtowane obecnie przez usus dziennikarzy. Są one niezwykle dynamiczne i nieustannie modyfikowane w realizacjach tekstowych. Tożsamość wielu gatunków w tej sferze określana jest przez ich strukturę. Inne parametry są przekształcane przez działanie różnych strategii dyskursywnych. Autorzy komunikatów prasowych starają się przede wszystkim zaintrygować lub zabawić odbiorcę. Funkcja informowania o bieżących faktach lub wydarzeniach oraz funkcja kształtowania opinii schodzą na dalszy plan. Bogactwu egzemplarzy tekstów towarzyszą pewne regulacje modelowe, jednak tak niejasne, że odbiorca może odnieść wrażenie, że gatunki się zacierają lub nawet zanikają.

5

Artykuł publicystyczny w świadomości genologicznej dziennikarzy prasowych

58%

Kasiak M.

Studia Medioznawcze

|

2015

|

issue 4 (63)

83-94

PL

Artykuł publicystyczny jako gatunek wypowiedzi dziennikarskiej jest obecny w świadomości genologicznej zarówno badaczy, jak i dziennikarzy praktyków, lecz jego rozumienie jest bliskie potocznemu wyobrażeniu o artykule. Prezentowany tekst stanowi pogłębienie refleksji na temat artykułu, uważanego za jedną z podstawowych form prasowych. Artykuł publicystyczny w literaturze specjalistycznej nie jest charakteryzowany jako odrębny gatunek dziennikarski. Można jednak odnaleźć jego cechy w różnych omówieniach publicystyki.

EN

The journalistic article is present in the genealogical consciousness of journalists practitioners and scientists of humanities studies. However, the understanding of journalistic article is rather unclear. This paper presents scientific reflection on the article, understood here as one of the basic journalistic genres. All of this when bearing in mind that in the existing literature journalistic article in is not defi ned as a separate journalism species. It is rather being described by its characteristic features.

6

The reportage in the Kultura journal (Paris) after 1989

58%

Maguś J.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2021

|

issue 3

Refine search results

2 Język Polski

1 Białostockie Studia Literaturoznawcze

1 Językoznawstwo

1 Rocznik Historii Prasy Polskiej

1 Studia Medioznawcze

2 Pietrzak M.

1 Kasiak M.

1 Maguś J.

1 Matoga P.

1 Wojtak M.

2 2021

1 2020

1 2019