Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  gospodarka narodowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W pracy główną uwagę zwrócono na: określenie miejsca przedsiębiorczości w strukturze gospodarki rynkowej, przejawy wpływu kryzysu na gospodarkę narodową, proces upadłości przedsiębiorstw, wpływ sytuacji kryzysowej na rynek pracy, zachowania wybranych sektorów gospodarki w nasilającej się sytuacji kryzysowej, sytuację finansowąprzedsiębiorstw, uwarunkowania instytucjonalne rozwoju działalności gospodarczej i procesy migracji.
PL
Materialne podstawy systemu bezpieczeństwa każdego kraju tworzy jego gospodarka narodowa. W ostatnich latach nastąpiło zasadnicze przewartościowanie poglądów na temat warunków bezpieczeństwa państwa. Związane jest to głównie ze zmniejszeniem prawdopodobieństwa zaistnienia w naszym regionie zagrożeń militarnych. Obecnie wzrasta ryzyko występowania niespodziewanych zagrożeń o charakterze gospodarczym. Rodzi to potrzebę tworzenia rezerw rzeczowych i finansowych, pozwalających na natychmiastową realizację niezbędnych przedsięwzięć. O wzrastającej wadze tego problemu dla naszego państwa, niech świadczy fakt ciągłego dostosowywania podstaw prawnych tworzenia zapasów strategicznych.
EN
The financial basis for the system of every country’s security is created by its national economy. In recent years, the views of the conditions of national security have been fundamentally redefined. It is connected with the declining possibility that in our region some military threats will occur. Nowadays, there is a high risk that unforeseen economical threats will appear. Due to such a situation, some material and financial stock needs to be created which will allows to carry out some necessary ventures. This problem is more and more important for our country and this is the reason for the constant adaptation of legal grounds to create some strategic stock.
PL
W publikacji podjęto temat konkurencyjności, ze wskazaniem na brak jednej powszechnie akceptowanej definicji tego pojęcia i na wieloznaczność rozumienia tego terminu. Wskazano na wystę-pujące poziomy konkurencyjności oraz różne miary i metody jej oceny z punktu widzenia tych pozio-mów, w tym przedsiębiorstw i gospodarki narodowej. W ostatniej części publikacji podjęto próbę oceny konkurencyjności gospodarki Polski i przedsiębiorstw w niej funkcjonujących.
EN
The publication discusses the topic of competitiveness as such, pointing that a one definition of this notion which could be accepted in economics has not been worked out yet. The problem of ambiguity in understanding the term of "competitiveness" is also presented. The article also shows different levels of competitiveness as well as different ways of measuring and methods of its as-sessment taking into consideration these levels, including enterprises and the national economy. In the last part of the publication authors attempt to asses the competitiveness of the Polish economy and the enterprises which function within this economy.
EN
The main objective of the article was to analyze the importance of agriculture in the national economy in Poland at the macroeconomic and regional level, concerning its production potential (labour, capital and investments) as well as its production output and income. The results of the analysis show that agriculture still remains in Poland an important sector of the national economy. After the accession to the EU the situation in the sector is being stabilized, however the importance of the agriculture in Poland is still strongly regionally differentiated.
PL
Podstawowym celem artykułu była analiza znaczenia rolnictwa w gospodarce narodowej w Polsce w ujęciu makroekonomicznym i regionalnym, w zakresie potencjału wytwórczego (zasobów pracy, wartości brutto środków trwałych i nakładów inwestycyjnych) oraz wyników produkcyjnych i dochodowych. Przeprowadzona analiza wykazała, że rolnictwo w Polsce pozostaje nadal znaczącym sektorem gospodarki narodowej, a po integracji z UE sytuacja w ujęciu sektorowym stabilizuje się. W dalszym ciągu znaczenie gospodarcze rolnictwa jest dość mocno zróżnicowane regionalnie.
5
63%
EN
The main aim of the study is to show the role of business insurance in the Polish national economy. The fi rst part presents an overview of the insurance market. In the second part the importance of insurance in the national economy is discussed, based on calculated penetration rates, insurance density, activity monitoring, coverage ratio and solvency ratio. Finally the density and penetration rates in Poland were compared with those in other EU countries. The primary research method was descriptive method and the basic indicators of the importance of insurance in the national economy. The main source materials were data from the Central Statistical Offi ce, the Polish Financial Supervision Authority and the Polish Insurance Association. This study covers the period 2006–2014. The study confi rmed a good standing of the Polish insurance market and the fact that it systematically reduces the distance that separates the Polish insurance market from the largest European markets.
PL
Głównym celem badań jest ukazanie roli ubezpieczeń gospodarczych w polskiej gospodarce narodowej. W pierwszej części przedstawiono ogólne informacje o rynku ubezpieczeń. W drugiej omówiono znaczenie ubezpieczeń w gospodarce narodowej, obliczając wskaźniki penetracji, gęstości, monitorowania działalności, pokrycia rezerw oraz współczynnik wypłacalności. Na koniec porównano wskaźnik gęstości i penetracji w Polsce z krajami UE. Główną metodą badawczą była metoda opisowa oraz podstawowe wskaźniki obrazujące znaczenie ubezpieczeń w gospodarce. Głównymi materiałami źródłowymi były dane Urzędu Statystycznego, Komisji Nadzoru Finansowego i Polskiej Izby Ubezpieczeń. Zakres czasowy badań objął lata 2006–2014. Przeprowadzone badania potwierdziły, że polski rynek ubezpieczeniowy cechuje się dobrą sytuacją i systematycznie zmniejsza dystans do największych rynków europejskich.
PL
W publikacji podjęto próbę przedstawienia pozycji Polski na tle wybranych krajów świata, w tym krajów Unii Europejskiej. W pierwszej części artykułu wskazano na dystynktywne obszary badań dotyczące problematyki innowacyjności, z uwzględnieniem światowej i polskiej literatury przedmiotu. Na bazie podstaw teoretycznych w drugiej części artykułu zaprezentowano pozycję Polski na tle wybranych krajów świata w zakresie działalności innowacyjnej oraz jej charakterystycznych obszarów, ze szczególnym uwzględnieniem ponoszonych nakładów na działalność badawczo-rozwojową. W zakończeniu artykułu przedstawiono stosowne konkluzje i wnioski.
EN
The publication presents an attempt to depict the position of Poland among some chosen countries in the world including the countries belonging to the European Union. The first chapter shows some characteristic research areas referring to the problems concerning innovativeness taking into consideration the subject literature issued both in Poland and abroad. The second chapter presents the position of Poland among some chosen countries in the world on the basis of some theoretical assumptions showing the activity referring to innovativeness and its characteristic areas paying special attention to the expenditures connected with research and development activity. The final part of the article presents some conclusions and proposals.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie zmieniającej się roli państwa w życiu gospodarczym w warunkach postępującej globalizacji. Zarysowane zostały funkcje ekonomiczne państwa w świetle znaczących teorii ekonomicznych, a także przedstawiono wpływ państwa na wybuch globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz na jego przezwyciężenie. Nakreślono też perspektywiczną rolę państwa w gospodarce narodowej i międzynarodowych stosunkach gospodarczych. W opracowaniu podjęto próbę uzasadnienia tezy, że siły rynkowe wymagają przeciwwagi w postaci sprawnie funkcjonującego państwa.
EN
The main goal of the article is to present the changing role of the state in economic life in the conditions of increasing globalization. The authors have outlined the economic functions of the state in the context of significant economic theories. In addition, the influence of the state on the outbreak of the global financial and economic crisis and its overcoming was presented. The perspective role of the state in the national economy and international economic relations was also outlined. The study attempts to justify the thesis that market forces require the counterweight in the form of an efficiently functioning state.
PL
W niniejszym artykule autorzy badają wpływ procesów integracyjnych na konkurencyjność gospodarek narodowych krajów uczestniczących w Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej (EAEU). Jakiekolwiek procesy integracyjne, w tym integracja w ramach EAEA, oddziałują na gospodarki uczestniczących w niej państw na dwa sposoby: z jednej strony promują korzyści wynikające z multilateralnych kontaktów biznesowych, a z drugiej wzmacniają znaczenie konkurujących ze sobą poszczególnych gospodarek narodowych. Autorzy dokonują wyczerpującej analizy obecnej sytuacji i problemów EAEU, korzystając z różnych metod analizy politycznej (analizy porównawczej i systemowej analizy treści, analizy zdarzeń, analizy SWOT i innych). W dość ostrej polemice, opartej na wiarygodnych materiałach źródłowych, artykuł pokazuje nie tylko integrację współzależności, ale również konkurencję wewnątrz EAEU, przyczyny konfliktu, a także konsekwencje, które doprowadziły do dewaluacji rubla oraz spadku poziomu cen w Rosji, co z kolei ma negatywny wpływ na konkurencyjność gospodarek Kazachstanu i Białorusi.
EN
In this article the authors examine the impact of integration processes on the competitiveness of national economies of the participating countries of the Eurasian Economic Union (EAEC). Any integration, including integration within the EAEC affects the economy of participants in two ways: on the one hand it favorably promotes multilateral mutually beneficial business contacts, and on the other hand, it feels the strength, competing with each other, the individual national economies. The authors comprehensively investigated the current situation and problems of the EAEC with the use of different methods of political analysis (comparative and system analysis, content analysis, event analysis, SWOT-analysis, and others.). In a sufficiently sharp polemical form, based on credible evidence materials, the article shows not only the integration of interaction, but also features of competition within the EAEC, the causes of conflict, as well as the consequences that resulted in the devaluation of ruble and dumping prices in Russia, which in turn all have a negative impact on competitiveness of the economies of Kazakhstan and Belarus.
EN
The energetic sector plays an important role for the development of the Tajikistan economy. The energy consumption of the country reaches approximately 60% of GDP. At the same time, due to lack of own resources, Tajikistan covers about 70% of its fuel needs for resources by expensive imports. The development of the fuel and energy complex annually allocates more than 15% of the total government budget of the country, or more than $300 million.
PL
Sektor energetyczny odgrywa istotną rolę w rozwoju gospodarki Tadżykistanu. Krajowe zużycie energii sięga ok. 60% PKB. Z drugiej strony, z powodu braku własnych zasobów, Tadżykistan pokrywa ok. 70% swych potrzeb paliwowych kosztownym importem. Rozwój kompleksu paliwowoenergetycznego rozdysponowuje ponad 15% całego centralnego budżetu państwa, czyli ponad 300 mln dolarów.
EN
The blurring boundary between the financial and real economy, as well as the growing autonomy of the financial sector have been observed since the late 1970s. This phenomenon has been referred to in literature as financialization. The article presents several definitions of the financialization process, which occupies an important place in the modern economic world. The paper presents the reasons, sources and effects of financialization, followed by a discussion on the right measures of that process. These measures are then used for an empirical study of the degree of financialization in selected Central and Eastern European  countries. The analysis led to the conclusion that the scale of the financialization phenomenon in this part of Europe is relatively small, but not completely uniform in individual countries. The scale of financialization in the Czech Republic, Hungary, Estonia, and Poland should be assessed to be rather similar, while Slovak economy is the most resistant to the financialization process.
PL
Obserwowana od końca lat siedemdziesiątych XX w. zacierająca się granica pomiędzy finansową i realną sferą gospodarki oraz dokonująca się autonomizacja sektora finansowego spowodowały zainteresowanie się ekonomistów tematyką, określaną w literaturze pojęciem finansyzacji. W artykule dokonano systematyki definicji finansyzacji, zjawiska odgrywającego istotne znaczenie we współczesnym świecie. Wskazano również jego przesłanki, źródła i skutki, a także omówiono wykorzystywane w badaniach mierniki oceny stopnia finansyzacji gospodarki, co dało podstawę do analizy finansyzacji gospodarek w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Analiza doprowadziła do sformułowania wniosku, że skala tego zjawiska w tej części Europy jest stosunkowo niewielka. Indywidualny poziom mierników wykorzystywanych do oceny tego zjawiska jest zróżnicowany w poszczególnych krajach. Niemniej jednak po ich zagregowaniu skalę finansyzacji gospodarek Czech, Węgier, Estonii i Polski należy oceniać na zbliżonym poziomie. Najbardziej odporna na zjawisko finansyzacji okazała się gospodarka Słowacji.  
11
51%
EN
The aim of this paper is to identify directions and dynamics of changes in the role of agriculture in the national economy of EU countries. The time frame of the analysis based on Eurostat data covers the years of 2000–2015. The study fits within the framework of comparative economics. As it results from the presented analyses, changes are found in the proportions between agriculture and the other sectors of the economy. An increase in the level of economic development is accompanied by a decrease in the share of the agricultural sector in the generation of GDP and the labour market. At the same time, primarily as a result in the reduction of the number of persons employed, an increase was recorded in workforce productivity in agriculture. This is evident especially in many of the countries accessing the European Union in 2004 and in the later period. Despite positive changes, agriculture in those countries is still playing a significant role in the links with economy, manifested particularly in its share in the employment rate and owned productive fixed assets.
PL
Celem artykułu jest rozpoznanie kierunków i dynamiki zmian roli rolnictwa w gospodarce narodowej w krajach Unii Europejskiej. Zakres czasowy analizy opartej na danych Eurostatu obejmuje lata 2000–2015. Jak wynika z przeprowadzonych badań, następują zmiany w proporcjach między rolnictwem a pozostałymi sektorami gospodarki. Wzrostowi poziomu rozwoju gospodarczego towarzyszył spadek udziału sektora rolnego w tworzeniu PKB i zatrudnieniu ogółem. Jednocześnie, głównie na skutek redukcji liczby pracujących, następował wzrost wydajności pracy w rolnictwie. Jest to widoczne zwłaszcza w wielu państwach, które w 2004 roku i później wstąpiły do UE. Mimo pozytywnych zmian rolnictwo w tych krajach odgrywa wciąż istotną rolę w gospodarce, widoczną zwłaszcza w udziale w zatrudnieniu i posiadaniu produkcyjnego majątku trwałego.
UK
У статті розглянуто тенденції розвитку та впровадження інновацій в Україні та визначені фактори, які стримують інноваційний розвиток нашої держави. До основних видів нововведення на підприємстві можна віднести інновації продукції, технологічних процесів, персоналу та управлінської діяльності. Основу інноваційної політики на промислових підприємствах різних галузей становлять саме інновації продукту.
EN
The article examines trends and innovation in Ukraine and the factors that hinder the innovative development of our country. The main types of innovation at the enterprise include product, technological process, staff, and management innovations. Product innovation is the basis of the innovation policy at industrial enterprises of different branches.
PL
W artykule omówiono tendencje rozwoju i wdrażania innowacji na Ukrainie oraz określono czynniki hamujące innowacyjny rozwój państwa. Do podstawowych rodzajów innowacji w przedsiębiorstwie można zaliczyć innowacje w sferze produktów, procesów technologicznych, personelu i zarządzania. Podstawę polityki innowacyjnej w przedsiębiorstwach przemysłowych stanowią właśnie innowacje produktowe.
RU
В статье рассмотрены тенденции развития и внедрения инноваций в Украине и определены факторы, сдерживающие инновационное развитие нашего государства. К основным видам нововведения на предприятии можно отнести инновации продукции, в области технологических процессов, персонала и управленческой деятельности. Основу инновационной политики на промышленных предприятиях различных отраслей составляют именно инновации продукта.
PL
Realistyczna koncepcja człowieka jako osoby pozwala utworzyć realistyczne rozumienie „gospodarki" i „społeczeństwa", w którym człowiek pojęty jest jako podmiot i zarazem cel wszelkiej działalności ekonomicznej. Gospodarka rozwija się dzięki temu. że osoba ludzka jako jednostka jest równocześnie istotą społeczną, co z jednej strony oznacza jej niepowtarzalną inwencję, dynamikę i inne talenty, np. organizacyjne, ale z drugiej strony porządek gospodarczy jest możliwy do ostatecznego zrealizowania dzięki racjonalnej i solidarnej współpracy innych. Na tej drodze można uniknąć niebezpieczeństw różnych rodzajów indywidualizmu i kolektywizmu. Proces ekonomiczny umożliwia nie tylko zaspokojenie dóbr materialnych, lecz także wszechstronny rozwój osoby uprawiającej gospodarkę. Personalna kategoria, zakorzeniona we wrodzonej godności człowieka, jako fundamentalna stanowi o rzeczowych kategoriach ekonomicznych, na czym nabudowany jest twórczy „osobowy porządek gospodarczy”, zasadniczo różny od mało produktywnego i personalnego „społeczeństwa masowego”. O rozwoju ekonomicznym oraz dobrobycie w wymiarze gospodarki narodowej i światowej decyduje głównie osoba ludzka i jej podstawowa wspólnota społeczna w postaci stabilnej rodziny.
PL
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy i oceny zróżnicowania wynagrodzeń w przekroju gałęzi przemysłu w Polsce w latach 2005–2012. Natomiast szczegółowym celem artykułu jest wskazanie różnic w poziomie wynagrodzeń w gałęziach przemysłu w Polsce oraz identyfikacja czynników, które miały wpływ na to zróżnicowanie. W tym celu wykorzystane zostaną dane o przeciętnych miesięcznych wynagrodzeniach brutto, o różnicach przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto w gałęziach przemysłu w porównaniu do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w przemyśle w Polsce oraz o dynamice wzrostu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeniach brutto w Polsce w latach 2005–2012.
EN
Among all branches of industry in Poland, the highest average gross salary, and therefore the biggest difference compared to the average wage in Poland and the high growth dynamics of average wages to the end of 2009 was recorded in manufacture of coke and refined petroleum products. This was connected with very severe, responsible and dangerous work. Also high average gross wage, and as a result the biggest difference compared to the average salary in Poland and the high growth dynamics of average salaries was recorded in manufacture of tobacco products. The impact of such salaries was the situation in the tobacco markets. The lowest average gross wages, and therefore the smallest differences compared to the average salary in Poland and the low growth dynamics of average salaries occurred in the branch of manufacture of wearing apparel and fur products. Importing cheap clothing from the East influenced the deterioration of the economic situation of Polish companies, which translated into such a low level of salaries. In other industries in Poland salaries, differences and growth dynamics remained at a similar level. However, important changes in the industries in Poland in terms of wages, differences and growth rates observed after 2009. Since 2010 the highest average gross salaries, and therefore the highest differences and the highest growth rate salaries was recorded in manufacture of coke, refined petroleum products and derivatives, and in the mining of coal and lignite, extraction of peat. Position salaries of the industry was a result of the situation on the world fuel markets. Also, high salaries, big difference, and high growth dynamics took place in the branches of the mining industry of coal and lignite; extraction of peat. Position of the industry in the hierarchy salaries was stable and in spite of its reconstruction and economic decrease the importance of some of the salaries were higher. In other branches of industry in Poland salaries differences and growth dynamics remained at approximately the same range. By the end of 2012, the average wages in the industries, there were no major changes. Level, dynamics and relationships wages in industry were dependent on the quality of personnel, productivity, level of technology and organization of production and of the economic situation on the domestic and foreign markets.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.