Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  habilitacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The procedures and criteria used in a promotion processes of scientific workers have recently been the subject of spirited debates and disputes. The aim of the present study is to explain and discuss the organizational and legal conditions of the postdoctoral process. Particular attention has been paid to the criteria of the evaluation of candidates' academic achievements. Firstly, the theoretical aspects of the issues raised are discussed (with reference to the particular legal acts). The following part of the article presents the most significant observations and conclusions which result from the research in the discussed topic area.
PL
W historii szkolnictwa wyższego w II Rzeczypospolitej przeprowadzanie habilitacji jest problemem interesującym chociażby ze względu na znaczne różnice ze współczesną procedurą. Główne jej zasady w okresie międzywojennym określono w ustawach o szkołach akademickich. Przygotowując niniejszy tekst, chciano zarówno przeanalizować zasady przeprowadzania habilitacji, jak i zbadać konkretne procedury, by ustalić ich liczbę w przypadku pedagogiki oraz trudności w ich przebiegu. Habilitację przeprowadzano na podstawie jednej wydrukowanej pracy naukowej i uzyskanego wcześniej stopnia doktora, bez konieczności posiadania innego dorobku naukowego, choć ten zwykle brano pod uwagę. Dawała ona jedynie prawo do wykładania danego przedmiotu jako docent. Z pedagogiki i dyscyplin pokrewnych habilitacji przeprowadzono niewiele, na uczelniach państwowych tylko 18. Podobnie było i w innych dyscyplinach.
PL
Artykuł stanowi normatywną refleksję nad formalnymi wymogami wobec charakteru recenzji lub inaczej ujmując – jakości opinii i uzasadnienia w postępowaniach awansowych w systemie nauki polskiej. Tytułowy problem artykułu ma charakter wielowymiarowy. Nie podejmując zagadnień merytorycznych recenzji, koncentruje uwagę na kwestiach formalnych. Strukturę artykułu tworzą trzy zagadnienia: 1) wymagania określone w Ustawie 2.0 w stosunku do dzieła będącego przedmiotem recenzji oraz w stosunku do kandydata do tytułu, 2) wymagania wobec recenzentów oraz 3) formalne uregulowania charakteru recenzji. Te trzy zagadnienia są przedmiotem oceny w perspektywie zmian, jakie wprowadziła Ustawa 2.0 w stosunku do rozwiązań wcześniejszych, obowiązujących do 30.09.2018 r. W aspekcie metodycznym w artykule dokonano selektywnego zestawienia regulacji ustawowych relewantnych dla obu okresów, ich komparatystyki i pogłębionej oceny. Akcent rozważań został położony na identyfikację charakteru i szczegółowych wymagań formalno-prawnych wobec recenzji w postępowaniach o nadanie stopnia naukowego (doktora i doktora habilitowanego) oraz tytułu profesora.
EN
In 2018, there was a reform of higher education in Poland. One of the effects of this reform was the modification of the requirements for awarding the degree of habilitated doctor. The article deals with the current general requirements necessary to award the degree of habilitated doctor, excluding the issues discussed in the additional publication, and is devoted to specific conditions for awarding the habilitation. The article expresses the author’s views resulting from an analysis of the legal status, and of the views expressed in legal science and in judicial decisions. The article discusses such issues as: non-statutory criteria for granting habilitation, the importance of bibliometrics for the evaluation of habilitation achievements, the scope of scientific achievements presented in the habilitation thesis, including the importance of a doctorate and scientific achievements before the doctorate, and limitations resulting from transitional provisions to the reform of higher education.
PL
W 2018 r. dokonana została w Polsce reforma szkolnictwa wyższego. Jednym z efektów tej reformy była modyfikacja wymagań związanych z nadawaniem stopnia doktora habilitowanego. Artykuł traktuje o aktualnych ogólnych wymaganiach koniecznych do nadania stopnia doktora habilitowanego z wyłączeniem zagadnień omówionych w dodatkowej publikacji, a poświęconych szczególnym przesłankom nadania habilitacji. W publikacji wyrażono autorskie poglądy będące wynikiem analizy stanu prawnego, poglądów wyrażanych w nauce prawa oraz w orzecznictwie sądowym. W artykule omówiono takie zagadnienia, jak: pozaustawowe kryteria nadania habilitacji, znaczenie bibliometrii dla oceny osiągnięć habilitacyjnych, zakres dorobku naukowego przedstawianego w przewodzie habilitacyjnym, w tym znaczenie doktoratu i dorobku naukowego sprzed doktoratu oraz ograniczenia wynikające z przepisów przejściowych do reformy szkolnictwa wyższego.
EN
In 2018, there was a reform of higher education in Poland. One of the effects of this reform was the modification of the requirements for awarding the degree of habilitated doctor (doktor habilitowany). The article aims to answer the question of what specific conditions must be met in order to obtain a postdoctoral degree under the current law. The article fills a gap in the science of law, since no comprehensive study has been devoted to this topic. The author presents conclusions based on an analysis of the legal status, and of the views expressed in the science of law and in judicial decisions. Consideration is also given to the purposes of the reform related to habilitation, and those included in the justification to the draft Act on Higher Education and Science, as well as the clarification of the requirements indicated by the Council for Scientific Excellence – the assembly and public administration body supervising the awarding of habilitation in Poland. In the analyses, the author used the dogmatic-legal method, the hermeneutic method, and the argumentative method. In the conclusion, the specific prerequisites that must be met in order to obtain a postdoctoral degree under the current law are indicated, namely: possession of a doctoral degree in science, possession of a scientific or artistic achievement that represents a significant contribution to the development of a specific discipline, and the demonstration of significant scientific or artistic activity carried out in more than one university, scientific institution or cultural institution, especially outside of Poland. In addition to the specific prerequisites, it is necessary to bear in mind the need to meet the general prerequisites, which are beyond the scope of this study. 
PL
W 2018 r. dokonana została w Polsce reforma szkolnictwa wyższego. Jednym z efektów tej reformy była modyfikacja wymagań związanych z nadawaniem stopnia doktora habilitowanego. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie warunki szczegółowe należy spełnić, aby uzyskać stopień doktora habilitowanego w obowiązującym stanie prawnym. Artykuł wypełnia lukę w literaturze naukowej, gdyż brak wyczerpującego opracowania monograficznego w tym temacie. W publikacji wyrażono autorskie poglądy będące wynikiem analizy stanu prawnego, poglądów wyrażanych w nauce prawa oraz w orzecznictwie sądowym. Uwzględniono również założenia reformy związane z habilitacją, a zawarte w uzasadnieniu do projektu ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce, a także doprecyzowano wymagania wskazane przez Radę Doskonałości Naukowej jako gremium i organ administracji publicznej nadzorujący nadawanie habilitacji w Polsce. W analizie wykorzystano metodę dogmatycznoprawną, metodę hermeneutyczną oraz metodę argumentacyjną. W podsumowaniu wskazano warunki szczegółowe, które należy spełnić, aby uzyskać stopień doktora habilitowanego w obowiązującym stanie prawnym: posiadanie stopnia doktora nauk, posiadanie w dorobku osiągnięcia naukowego albo artystycznego, stanowiącego znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny, wykazywanie się istotną aktywnością naukową albo artystyczną realizowaną w więcej niż jednej uczelni, instytucji naukowej lub instytucji kultury, w szczególności zagranicznej. Oprócz przesłanek szczegółowych trzeba mieć na uwadze konieczność spełnienia przesłanek ogólnych, które wykraczają poza zakres niniejszego opracowania.
EN
There were many important tasks that Poland had to address after it regained independence in 1918. One was the ordering of the matters of higher education. This included taking over control over establishments of higher educations which had earlier functioned in partitioned Poland under a foreign rule, as well as establishing study rules and academic regulations. The legislative actions had to be taken step by step, as further portions of Polish territories had been regained, to ensure students who had commenced studies in partitioned Poland their continuation under new, Polish conditions, and to enable validation of examinations already taken, and in the case of graduates, nostrification of their diplomas. Unlike as it was in the case of earning lower degrees (of a licencjat, physician, or magister) and higher degrees (of a doctor), a completion of habilitation did not result in earning an academic degree. The habilitation process consisted of three steps: (i) submission of a print-out of a habilitation thesis, (ii) discussion on the habilitation thesis, and (iii) presentation of a habilitation lecture to the faculty members or members of another statutory body of a state institution of higher education. Following positive opinions of the reviewers of the thesis, the Council of the Faculty (or another competent organ of the institution) would resolve to grant the habilitation candidate an exclusive right to lecture, so called veniam legendi, and a title of a docent. The acquisition of that right did not tie the candidate to the school conferring the right, or compel him to lecture, but resignation from the right to lecture resulted in the expiry of such right, which nevertheless was capable to be restored without the need to go through the habilitation process again. A high education institution could offer a docent employment as a paid docent, which required proper nomination and appointment by the School’s competent authority, or contract with the docent the veniam legendi as a private lecturer (docent). Habilitation was not recognised as an academic degree and consequently nostrification of the veniam legendi was not possible.
PL
Odzyskanie niepodległości w 1918 r. stawiało przed odrodzoną Rzeczpospolitą wiele ważnych zadań. Jednym z nich było uporządkowanie spraw szkolnictwa wyższego. W tym okresie wiązało się to zarówno z przejmowaniem uczelni akademickich, jak i z unormowaniem porządku studiów. Nie był to proces łatwych i szybko dokonujących się przemian. Od ówczesnych władz rządowych wymagał legislacyjnych działań podejmowanych stopniowo, wraz z odzyskiwaniem dawniejszych ziem polskich, zapewniających studentom uniwersytetów byłych państw zaborczych kontynuację studiów już w warunkach polskich i potwierdzenie ważności ich egzaminów, a absolwentom tych szkół – nostryfikację ich dyplomów. W odróżnieniu od stopni naukowych niższych (licencjat, lekarz, magister) i wyższych (doktor) habilitacja nie prowadziła do uzyskania stopnia naukowego. Ówczesny przewód habilitacyjny obejmował trzy akty: przedłożenie wydrukowanej rozprawy habilitacyjnej, dyskusję habilitacyjną oraz wygłoszenie wobec członków rady wydziałowej (lub innego statutowego organu państwowej szkoły akademickiej) wykładu habilitacyjnego. Jego przebieg (przy pozytywnych recenzjach referentów) zakończony pomyślną uchwałą rady wydziałowej (lub innego organu szkoły) przyznawał habilitantowi wyłącznie prawo wykładania (veniam legendi) i tytuł docenta. Nabycie tego prawa w żadnym razie nie było dla osoby o nie się ubiegającej wiążące wobec szkoły. Odstąpienie zaś od wykonywania tego prawa skutkowało jego wygaśnięciem. Możliwe było jednak przywrócenie prawa wykładania bez potrzeby powtórnej habilitacji. Szkoła akademicka mogła docentowi zaproponować zatrudnienie (na stanowisku docenta płatnego), co wiązało się z jego mianowaniem przez właściwą władzę rządową, bądź wykonywanie veniam legendi w charakterze docenta prywatnego. Habilitacja nie była stopniem naukowym, nie była tu zatem możliwa nostryfikacja prawa wykładania.
EN
The new, currently in force, rules for awarding academic degrees and titles as well as in the field of arts are set out in the Act of July 20, 2018, Law on Higher Education and Science. In this study, I would like to analyze in depth one of the prerequisites for awarding the degree of habilitated doctor, as defined in Art. 219 paragraph. 1 point 2 of the Act. In this provision, the legislator indicated that the degree of habilitated doctor is awarded to a person who has scientific or artistic achievements that constitute a significant contribution to the development of a specific discipline, including at least: 1 monograph or 1 cycle or 1 project achievement (...). The use of the phrase ‘scientific or artistic achievements’ (plural) and ‘including at least’ raises numerous doubts as to how much the postdoctoral researcher should have in his / her scientific or artistic achievements that make a significant contribution to the development of a given discipline and thus demonstrate them in the habilitation application, to meet the premise of Art. 219 paragraph. 1 point 2 of the Act.
PL
Nowe, obecnie obowiązujące zasady nadawania stopni i tytułów naukowych oraz w zakresie sztuki zostały określone przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W niniejszym opracowaniu chciałabym poddać dogłębnej analizie jedną z przesłanek warunkujących nadanie stopnia doktora habilitowanego, określoną w art. 219 ust. 1 pkt 2 ustawy. Legislator w przepisie tym wskazał bowiem, że stopień doktora habilitowanego nadaje się osobie, która posiada w dorobku osiągnięcia naukowe albo artystyczne, stanowiące znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny, w tym co najmniej: 1 monografię lub 1 cykl lub 1 osiągnięcie projektowe (…). Użycie zwrotu „osiągnięcia naukowe albo artystyczne” (w liczbie mnogiej) oraz „w tym co najmniej” powoduje rozliczne wątpliwości w zakresie tego, ile habilitant powinien posiadać w swoim dorobku osiągnięć naukowych albo artystycznych, stanowiących znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny, i tym samym wykazać je we wniosku habilitacyjnym, by spełniał przesłankę z art. 219 ust. 1 pkt 2 ustawy
EN
Summary This article is a review of Jan Sowa’s book Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (The Phantom Body of the  King: Peripheral Struggles with a Modern Form, TAiWPN, Kraków: UNIVERSITAS, 2011, pp. 572). Some academic circles treat this book as the discovery of “a new paradigm for research in the disciplines of history.” The reviewers, historians of the Polish State and its law, challenge the book’s scholarship and qualify it as an example of pseudo-scholarship and sham academia. In his description of economic, social, and political relations in the First Polish Republic in 1572-1795 J. Sowa commits a series of flagrant methodological errors. In particular, very often he ignores the facts or interprets them on the basis of presuppositions. The “reconceptualisation” he embarks on is conducted on the basis of a knowledge of history at the level presented in grammar-school textbooks, with no hint of the necessary analysis of the sources. His use of the historical material is selective and notoriously ignorant of the realities. The aspect of his book which qualifies especially for the label of pseudo-scholarship is his psychoanalysis of Polish history based on the Lacanian methodology, which has been pulled to pieces by critics like A. Sokal and J. Bricot for the use it makes of mathematics. Sowa’s fundamental hypothesis that there was no Polish State after 1572 – that the Commonwealth of Poland and Lithuania was “a phantom body of the king” – is an absurdity due to its author’s failure to understand Ernst Kantorowicz’s theory of the king’s two bodies, physical and political, and hence its misapplication to the realities of Polish history. The Jagiellonian kingdom which preceded the First Republic was never the body politic of its monarch, but a collective body politic with a recognised, enfranchised legal status as the Corpus Regni or Corona Regni Poloniae. The Polish-Lithuanian Republic most definitely continued to exist as a state after the extinction of the House of Jagiellon in 1572, right up to 1795; and neither the right of all who were enfranchised to take part in the election of its monarch nor the practice of liberum veto deprived that state of its statehood as a legal entity. Sowa’s claim that the First Polish Republic was not a state is not founded on any theory of the state, which makes it even more unwarranted as scholarship. The book is also wrong on objective facts, such as the alleged permanence of the borders along the Elbe and Danube. The aprioristic assumption of the superiority of absolute monarchy over the First Republic’s mixed monarchy is at odds with the opinions expressed in the recent historiography. The scholarship of Sowa’s book is further undermined by his numerous borrowings from the work of others without the requisite acknowledgement.
PL
Streszczenie W artykule zawarto ocenę książki Jana Sowy pt. „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” (TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2011, ss. 572). Książka ta traktowana jest przez niektóre środowiska naukowe jako odkrycie „nowego paradygmatu badań w naukach historycznych”. Autorzy artykułu, będący historykami państwa i prawa polskiego, kwestionują wartość naukową tej pracy, kwalifikując ją jako przykład pseudonauki i naukowego pozoranctwa. Opisując stosunki gospodarcze, społeczne i polityczne w I Rzeczypospolitej (1572 – 1795) J. Sowa dopuszcza się rażących uchybień metodologicznych. W szczególności niezwykle często ignoruje fakty albo interpretuje je według z góry przyjętych założeń. Podjęta przez niego „rekonceptualizacja” odnosi się do wiedzy historycznej na poziomie podręczników licealnych, bez jakiejkolwiek wiarygodnej analizy źródłowej. Materiał historyczny wykorzystywany został wybiórczo z notoryczną ignorancją rzeczywistości. Za pseudonaukę należy uznać zwłaszcza rozważania poświęcone psychoanalizie polskiej przeszłości oparte na metodologii Jacque’a Lacana, w obliczu poddania jej w literaturze gruntownej krytyce w zakresie zastosowań matematyki (A. Sokal, J. Bricot). Fundamentalna teza J. Sowy o nieistnieniu państwa polskiego po 1572 r. (Rzeczpospolita Obojga Narodów jako „fantomowe ciało króla”) jawi się jako nonsens, wynikający z niezrozumienia teorii Ernsta Kantorowicza o dwóch ciałach króla: fizycznym i politycznym i fałszywej jej aplikacji do polskich realiów historycznych. Poprzedzająca I Rzeczpospolitą monarchia Jagiellonów nigdy nie była ciałem politycznym króla („jednoosobową korporacją”), lecz ciałem politycznym zbiorowym o uznanej osobowości prawnej (Corpus Regni, Corona Regni Poloniae). Nie ma wątpliwości, że Rzeczpospolita jako państwo istniała także po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów, aż do 1795 r., a wolna elekcja czy liberum veto nie pozbawiały tego państwa realnego bytu prawnego. Teza o nieistnieniu I Rzeczypospolitej jako państwa nie opiera się na żadnej teorii państwa, a więc tym bardziej nie ma wartości naukowej. W pracy występują błędy rzeczowe, jak teza o trwałości granicy na Łabie i Dunaju. Aprioryczna założenie o wyższości monarchii absolutnej nad ustrojem monarchii mieszanej, jaką była I Rzeczpospolita, rozmija się tezami najnowszej historiografii. Wartość pracy jako samodzielnego dzieła naukowego podważają liczne zapożyczenia z prac innych autorów bez poszanowania autorstwa.
Logos i Ethos
|
2022
|
vol. 59
|
issue 1
105-132
EN
The article presented here is aimed at introducing the terminological change (“ethics” – “morality”) in the archival versions of Karol Wojtyla’s habilitation thesis. In addition to the mere juxtaposition and indication of the principle of the terminological division as given expressis verbis by Wojtyla, an in-depth analysis of these changes is presented, the results of which indicate a much bigger semantic and definitional differentiation of the two terms than would be apparent from the information from Wojtyla himself. The text is of a pioneering nature, and the proposal presented herein for the division of changes is intended as a preliminary sketch of the direction of further research and in no way claims exclusivity or finality.
PL
Prezentowany artykuł ma na celu przybliżenie zmiany terminologicznej („etyka” – „moralność”) w archiwalnych wersjach pracy habilitacyjnej Karola Wojtyły. Poza samym zestawieniem i wskazaniem zasady podziału terminologicznego, jaką expressis verbis podaje Wojtyła, zaprezentowano pogłębioną analizę tychże zmian, której efekty wskazują na znacznie większe zróżnicowanie semantyczne i definicyjne obu terminów niż wynikałoby to z informacji pochodzącej od samego Wojtyły. Tekst ma charakter pionierski i przedstawiona w nim propozycja podziału zmian ma za zadanie wstępne naszkicowanie kierunku dalszych badań i w żadnym wypadku nie rości sobie prawa do wyłączności lub ostateczności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.