Search results

1

Polskie prawo karne wobec problemów etycznych związanych z transplantologią

100%

Sitarz O.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2019

|

vol. 1(19)

51-62

PL

Celem niniejszej publikacji jest skatalogowanie obecnych problemów etycznych związanych z transplantacją i skonfrontowanie ich z przepisami prawnokarnymi, z których wywieść można normy zakazujące określonego zachowania odnośnie do przeszczepów. Punktem wyjścia do przyjętej analizy jest uwzględnienie podstawowych zasad etycznych wymaganych tak w procesie leczenia w ogólności, jak i w transplantologii w szczególności (zasadę szacunku dla autonomii, nieuszkodzenia, dobroczynienia i sprawiedliwości). Podjęty został problem dopuszczalności samej transplantologii, jej przesłanek i warunków, a przede wszystkim – komercjalizacji organów przeznaczonych do przeszczepów. Transplantacja w polskim systemie prawnym została uregulowana ustawą z 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Ustawa ta jest swoistego rodzaju polską odpowiedzią na wątpliwości i dylematy związane z transplantacją. W tym świetle szczególnego znaczenia nabierają przepisy karne, wprowadzające odpowiedzialność za przestępstwa związane z przeszczepami. Warto przy tym zauważyć, że kryminalizacja odpłatnych czynności związanych z transplantacją ma dość zawiłą i specyficzną historię. Wiąże się ona ze zmienną oceną społecznej szkodliwości czynów zabronionych, co już budzić musi pewne kontrowersje. Wątpliwości budzi też przedmiot ochrony niektórych typizacji, a także zakres kryminalizacji.

EN

The purpose of this publication is to systematize the present ethical problems relating to transplantation and to confront them with penal legislation, from which norms prohibiting certain types of conduct with regard to transplantations may be derived. The starting point for the analysis is a consideration of the fundamental ethical values required both in the treatment process as such and in transplantation in particular (principle of respect for autonomy, nonmaleficence, benevolence, and justice). Therefore, the problem of admissibility of transplantology as such must be touched upon, along with its tenets and preconditions and, most importantly, with commercialization of the organs intended for transplantation. In the Polish legal system, transplantation is regulated by the 2005 Act on the Removal, Storage and Transplantation of Cells, Tissues and Organs. The Act is a specific Polish response to the doubts and dilemmas relating to transplantation. In this context, special significance attaches to the penal provisions which impose liability for transplantation-related crimes. It is noteworthy that criminalization of paid activities relating to transplantation has a rather complex and specific history. It follows from the evolving evaluation of the social harmfulness of prohibited acts, which in itself gives rise to certain controversies. There are also doubts as regards the object of protection of some crime definitions and the scope of criminalization.

2

Ocena moralna transplantacji ex vivo i handlu ludzkimi organami w świetle etyki Kanta

67%

Nowak P. G.

Diametros

|

2015

|

issue Diametros 46

30-54

EN

In the article I justify the acceptability of ex vivo transplantation and I provide the ethical evaluation of trafficking in human organs from the Kantian perspective. Firstly, I refer to passages of Kant's works, where he explicitly states that depriving oneself of one’s body parts for other purposes than self-preservation is not permitted. I explain that the negative ethical evaluation of the disposal of the body parts was given various justifications by Kant. Subsequently, I provide partial criticism of this justification, resulting in the recognition of the admissibility of ex vivo transplantation. Secondly, I analyse the Kantian slippery-slope argument which, as some philosophers believe, supports banning trade in human organs. It turns out, however, that this argument has wider application, namely it applies to all forms of the instrumental treatment of the human body. Using a previously introduced distinction between organs of the first and the second order, I show that the slippery-slope argument is inconclusive. However, I propose a reinterpretation of this reasoning, which results in using this argument as an additional reason to support prohibiting trade in human organs.

PL

W artykule dokonuję uzasadnienia dopuszczalności transplantacji ex vivo oraz oceny etycznej handlu ludzkimi organami z perspektywy Kantowskiej. W pierwszej części tekstu odnoszę się do fragmentów tych dzieł, w których Kant twierdził explicite, że pozbawianie się części ciała w innych celach niż samozachowanie jest niedopuszczalne. Wyjaśniam, że negatywna ocena etyczna pozbywania się części ciała miała u Kanta różnorakie uzasadnienie. Następnie dokonuję częściowej krytyki tego uzasadnienia, czego efektem jest uznanie dopuszczalności transplantacji ex vivo. W drugiej części tekstu analizuję Kantowski argument równi pochyłej, który, jak sądzą niektórzy, przemawia za zakazem handlu ludzkim organami. Okazuje się jednak, że argument ma szersze zastosowanie i dotyczy wszelkich form dysponowania ludzkim ciałem. Korzystając z uprzednio wprowadzonego rozróżnienia na organy pierwszego i drugiego rzędu, wykazuję, że równia pochyła jest niekonkluzywna. Proponuje jednak reinterpretację tego wnioskowania, czego skutkiem jest wykorzystanie argumentu jako dodatkowej racji wspierającej zakaz handlu ludzkimi organami.

3

Problemy etyczne transplantologii. Perspektywa niedoboru narządów do przeszczepu

51%

Nowak P. G.

Diametros

|

2014

|

issue 42

150-177

PL

Artykuł stanowi krytyczne omówienie polskiej literatury bioetycznej dotyczącej niedoboru narządów do przeszczepu. Problemy związane z tym zagadnieniem w znacznej mierze wiążą się z próbą odpowiedzi na pytanie, jak zwiększyć liczbę dostępnych narządów w etycznie aprobowany sposób. Uwaga polskich autorów skoncentrowała się w tym względzie na analizie oraz ocenie dwóch rozwiązań – systemu pozyskiwania narządów opartego na regulacji sprzeciwu oraz systemu, który dopuszcza rynkowe pozyskiwanie narządów. Obydwa rozwiązania spotkały się z niemalże jednogłośną negatywną oceną. Poza przedstawieniem oraz krytyką stanowiska polskich bioetyków w tej sprawie ważną część tekstu stanowi sprawozdanie z krajowej debaty dotyczącej kryteriów i definicji śmierci – jedynie od martwych dawców można pobierać nieparzyste narządy, takie jak serce. Czytelnik będzie miał możliwość zapoznania się z różnymi propozycjami definicji śmierci, których zastosowanie może wpłynąć na liczbę dostępnych narządów. Poza przeglądem polskiej literatury, w tekście można znaleźć także krótką prezentację najważniejszych zagranicznych publikacji dotyczących zagadnienia niedoboru narządów.

EN

The article provides a critical overview of the Polish bioethics literature concerning the shortage of organs for transplantation. Problems related to this issue bear, to a considerable degree, on the attempt to answer the question how to increase the number of organs available in ethically acceptable ways. Polish authors have focused, in this respect, on the analysis and assessment of two solutions: an opt out system of acquiring organs and a system that allows the aquisition of organs on a “free market”. Both solutions have been almost unanimously negatively assessed. Apart from the presentation and critique of the positions of Polish bioethicists on this matter, an important part of the text is constituted by a report from a debate, held at the national level, on the criteria and definition of death: for it is only from the deceased donors that unpaired bodily organs, such as heart, can be taken.

Refine search results

2 Diametros

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

2 Nowak P. G.

1 Sitarz O.

1 2019

1 2015

1 2014

Polskie prawo karne wobec problemów etycznych związanych z transplantologią

Ocena moralna transplantacji ex vivo i handlu ludzkimi organami w świetle etyki Kanta

Problemy etyczne transplantologii. Perspektywa niedoboru narządów do przeszczepu