Search results

1

Bajecznie egzotyczne Polesie? Reportaż z krainy tęsknych pieśni Maksymiliana Emmera w perspektywie ekokrytycznej.

100%

Łotysz S.

Kwartalnik Filmowy

|

2022

|

issue 118 Jedno ujęcie

113-125

PL

W 1936 r. pierwszym polskim filmem krótkometrażowym nagrodzonym na Festiwalu Filmowym w Wenecji zostało Polesie. Reportaż z krainy tęsknych pieśni w reżyserii Maksymiliana Emmera i ze zdjęciami Jerzego Maliniaka. Film doceniono za autentyzm, z jakim autorzy pokazali przyrodę i życie społeczne mieszkańców Polesia, podmokłej krainy we wschodniej części II Rzeczpospolitej. Zarówno spojrzenie twórców na Polesie, jak i odbiór dzieła przez krytyków, opierało się na głęboko ugruntowanym przekonaniu, że to region niemal pierwotnej przyrody. Artykuł konfrontuje te wyobrażenia, żywe zresztą do dziś, z wynikami badań nad historią środowiskową Polesia, z których wynika, że z winy człowieka tamtejsze środowisko naturalne znajdowało się na skraju katastrofy. Autor wykorzystuje ten przykład jako pretekst do rozważań nad kwestią autentyzmu i autentyczności w tekstach kultury.

EN

In 1936, a Polish short documentary Polesie directed by Maksymilian Emmer was awarded the silver medal at the Venice International Film Festival. The judges, as well as Polish film critics, praised work of the camera operator Jerzy Maliniak, particularly in landscape scenes. Among the critics, however, there were some controversies regarding the authenticity of how Polesie was portrayed. Some of them asserted that the movie was free from the idyllic convention, while the others thought that producers deliberately avoided showing what life really looked like in the poorest and most neglected areas of the country. The alleged primaveral character of nature in Polesie, as shown in the film, may also be challenged in the light of recent findings in the field of environmental history studies. The article argues that while Emmer and Maliniak did not show the real living conditions of indigenous population quite deliberately, they failed to recognize the real condition of local nature being lured by the common myth of fabulously exotic Polesie that thrived in Poland in interwar period.

2

Humanistyka węglowa w kręgu energii kontrindustrialnych

100%

Tomczok M.

Porównania

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

21-37

EN

The article presents the project of coal humanities, a multidisciplinary area of knowledge about coal, which takes into account the achievements in geology and mining, presented from the perspective of human-non-human relations, and located in energy and post-human studies. Against this background, the author first analyses the most common representations of coal in art and literature, related to industry, to show that in the mid-twentieth century, attempts were made to depart from them and create a critical reflection in Polish poetry and painting, which would be a reaction to the forced mining of coal, important for Polish economy and politics. Examples of counter-industrial representations of “green coal” are provided by the paintings of a miner from KWK “Moszczenica,” Ludwik Holesz, and the poet Bolesław Lubosz, born in Tarnowskie Góry. Both artists create visions of Carboniferous nature, try to revive coal and see something more than a raw material in it, e.g. a non-human being, a plant, and organic elements.

PL

Artykuł prezentuje projekt humanistyki węglowej – wielodziedzinowego obszaru wiedzy na temat węgla, uwzględniającego zdobycze geologii czy górnictwa, przedstawiane z perspektywy refleksji na temat relacji ludzko-nie-ludzkich, ulokowanych w studiach nad energią i posthumanistyce. Na tym tle autorka analizuje najpierw najczęstsze reprezentacje węgla w sztuce i literaturze, związane z przemysłem, by pokazać, że w połowie XX wieku próbowano odejść od nich i stworzyć w poezji oraz malarstwie polskim refleksję krytyczną, będącą reakcją na forsowne wydobywanie węgla, ważne dla polskiej gospodarki i polityki. Przykładów przedstawień kontrindustrialnych „zielonego węgla” dostarczają obrazy górnika z KWK „Moszczenica”, Ludwika Holesza, oraz teksty poety Bolesława Lubosza, urodzonego w Tarnowskich Górach. Obaj artyści tworzą wizje przyrody karbońskiej, próbują ożywić węgiel i zobaczyć w nim coś więcej niż surowiec, np. istotę nieludzką, roślinę, elementy organiczne.

3

Environmental History in Practice

80%

Praczyk M.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2020

|

vol. 50

4

Odtwarzając las – odtwarzając państwo. Esej o zalesianiu

80%

Konczal A. A.

Porównania

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

39-62

EN

This article looks at the state/forest relationship and how and when the state creates discourses about the forest to serve its current objectives and policies. It is a case study of the Polish state and its approach to forest restoration practices. Looking at past actions since 1918 through which the Polish state has restored the forest, the text traces the discursive practices of forest nationalisation. Combining historical perspectives with contemporary discussions of forest restoration within the European Union and global institutions, the text offers an analysis of the power relations inscribed and embodied in nature management activities. The text touches upon a broader reflection on nature management and the power relations inscribed and embodied within it and examines how “the environment” and environmental issues have been constructed as domains requiring state regulation and protection. Focusing on planting rather than deforestation, the article describes the use of environmental governance policy tools to maintain power over discursive and material actions in relation to the landscape by states and/or international institutions. This article is framed within environmental politics, combined with environmental history and anthropology.

PL

Artykuł dotyczy relacji państwo – las i tego, jak i kiedy państwo tworzy dyskursy na temat lasu, tak aby służyły jego bieżącym celom i aktualnej polityce. Jest to studium przypadku państwa polskiego i jego podejścia do praktyk odnawiania lasów (ang. forest restoration). Przyglądając się minionym działaniom od roku 1918, za pomocą których polskie państwo odtwarzało las, tekst śledzi praktyki dyskursywnej nacjonalizacji lasów. Łącząc perspektywę historyczną ze współczesnymi dyskusjami na temat odnowy ekosystemów leśnych w ramach Unii Europejskiej i globalnych agend, tekst proponuje refleksję na temat relacji władzy wpisanych i ucieleśnianych przez działania związane z zarządzaniem przyrodą. Tekst dotyka szerszej refleksji na temat zarządzania przyrodą i wpisanych w nie relacje władzy, a także analizuje to, jak „środowisko” i kwestie dotyczące środowiska skonstruowane zostały jako dziedziny wymagające regulacji i ochrony państwa. Artykuł, skupiając się na sadzeniu, a nie na wycinaniu lasów, opisuje zastosowanie narzędzi polityki zarządzania środowiskiem w celu utrzymania władzy nad dyskursywnymi i materialnymi działaniami w odniesieniu do krajobrazu przez państwa i/lub międzynarodowe agendy. Ramą spinającą refleksje tego eseju jest polityka ekologiczna połączona z historią i antropologią środowiskową.

5

“Herbarium Polonorum” (“Heimatphotographie”)

80%

Janicka E.

Studia Litteraria et Historica

|

2020

|

issue 9

PL

Osnową tekstu jest wojenna i powojenna historia terenu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II z perspektywy produkcji krajobrazu – ze szczególnym uwzględnieniem aspektu tożsamościowego, czyli unarodowienia natury i naturalizacji narodu. Wywód odnosi się do towarzyszących tej produkcji konwencji obrazowania w fotografii przyrodniczej i krajoznawczej, takich jak niemiecka Heimatphotographie i polska fotografia ojczysta. Poruszone zostało też zagadnienie klasyfikacji jako zasady funkcjonowania ludzkiego umysłu wraz z jej zastosowaniami poznawczymi oraz/lub tożsamościowymi – do morderczych konsekwencji włącznie. Ważny punkt odniesienia stanowi ponadto historia zielnika jako formy organizacji wiedzy (Maria Sibylla Merian, Róża Luksemburg, Szymon Syreński) oraz jej związki ze w sztukami wizualnymi (Krzysztof Jung, Alina Szapocznikow). Bogaty materiał ilustracyjny odnosi się do analizowanych sposobów reprezentacji ze szczególnym uwzględnieniem aksjosemiotyki polskiego antysemityzmu, sięgając do jego elitarnych form w Polsce Jagiellonów. Tekst podsumowuje piętnaście lat pracy autorki nad projektem fotograficznym Zielnik na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Żydów Treblinka II.

EN

The main theme of the text is the wartime and postwar history of the area of the German Nazi extermination camp Treblinka II, seen from the perspective of the production of landscape – with a special focus on the identity aspect, i.e. the nationalization of nature and the naturalization of the nation. The argument refers to imaging conventions of nature and ethnographic photography, like the German Heimatphotographie and the Polish Fatherland Photography, that go along with landscape production. This paper also touches upon the issue of classification as the principle organizing the workings of the human mind as well as the uses made of classification in terms of cognition and identity – up to and including the deadly consequences thereof. Another crucial point of reference is the history of the herbarium as a form of organizing knowledge (Maria Sibylla Merian, Rosa Luxemburg, Szymon Syreński) and its connections with the visual arts (Krzysztof Jung, Alina Szapocznikow). The rich iconography illustrates the analyzed representation patterns, with particular focus on the axiosemiotics of Polish antisemitism, going back to its elitist forms in Jagiellonian Poland. The text summarizes fifteen years of the author’s work on Herbarium, a photographic project carried out on the site of the former German Nazi extermination camp Treblinka II.

Refine search results

2 Porównania

1 Historyka Studia Metodologiczne

1 Kwartalnik Filmowy

1 Studia Litteraria et Historica

1 Janicka E.

1 Konczal A. A.

1 Praczyk M.

1 Tomczok M.

1 Łotysz S.

3 2022

2 2020

Bajecznie egzotyczne Polesie? Reportaż z krainy tęsknych pieśni Maksymiliana Emmera w perspektywie ekokrytycznej.

Humanistyka węglowa w kręgu energii kontrindustrialnych

Environmental History in Practice

Odtwarzając las – odtwarzając państwo. Esej o zalesianiu

“Herbarium Polonorum” (“Heimatphotographie”)