Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: historia jezuitów

Sort By:

Limit search:

Jezuicki ośrodek badań historycznych w Krakowie

100%

Grzebień L.

Studia Paedagogica Ignatiana

2014

vol. 17

35-56

W latach 1564-1773 jezuici prowadzili we wschodniej części Europy kolegia i szkoły na terenie dzisiejszej Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi i Ukrainy. Wszystkie archiwa zawierające dokumenty dotyczące tych placówek i ich historii zostały w chwili kasaty zakonu w 1773 roku zniszczone lub rozproszone. Dopiero w latach 30. XX wieku jezuita Stanisław Bednarski rozpoczął w Krakowie gromadzenie dokumentacji w postaci fotokopii z centralnego Archiwum w Rzymie, a następnie z innych bibliotek polskich. Po jego śmierci pracę tę kontynuowali po II wojnie światowej Jan Poplatek, Bronisław Natoński i Ludwik Grzebień. Do tej chwili zebrano w postaci fotokopii, mikrofilmów, kserokopii i dysków CD niemal całą znaną dokumentację dotyczącą dziejów zakonu w Europie Środkowo-Wschodniej ze wszystkich archiwów i bibliotek europejskich. Dzięki tej dokumentacji powstało dotąd kilkadziesiąt książek naukowych i kilkaset artykułów dotyczących dziejów religijnych i kulturalnych tego regionu. Z ośrodka krakowskiego korzysta wielu historyków polskich i z krajów wschodniej Europy. W artykule ukazujemy historię ośrodka oraz podajemy opis i miejsce przechowywania zachowanych, a najważniejszych rękopisów dotyczących zakonu jezuitów, które zgromadzono w postaci różnej reprodukcji w Krakowie. Stanisław Bednarski nie przewidywał zapewne, że jego inicjatywa, przemyślane plany pozostawione na piśmie, w końcu dobre fundamenty położone pod wymarzony ośrodek naukowy, dadzą tak znaczące rezultaty. Jego też pamięci należy poświęcić ten skromny szkic historyczny.

In the years 1564–1773, Jesuits ran colleges and schools in Eastern Europe, on the present territory of Poland, Lithuania, Latvia, Belarus and Ukraine. All the archives containing documents concerning these institutions and their history were, at the time of the dissolution of the Jesuit Order in 1773, destroyed or scattered. It was not until the 30s of the 20th century that a Jesuit, Stanisław Bednarski initiated collecting documentation in the form of photocopies from the central Archive in Rome and then from other Polish libraries. After his death and after the Second World War, Jan Poplatek, Bronisław Natoński and Ludwik Grzebień continued his work. Until the present time, almost the entire known documentation concerning the history of the Order in East-Central Europe has been collected in the form of photocopies, microfilms, copies and CDs from all European archives and libraries. Owing to this documentation, several dozen scientific books and a few hundred articles concerning cultural and religious history of that region have been published. Many Polish and East European historians make use of the centre in Krakow. The article presents the history of the centre as well as the description and the location of the preserved, most significant manuscripts concerning the Jesuit Order, which have been collected in various forms of reproduction in Krakow. Apparently, little did Stanisław Bednarski expect that his initiative, carefully considered plans preserved in writing and, finally, the good foundation for his dream research centre, would bring such considerable results. Therefore, this humble historical sketch should be devoted to honour his memory.

Jezuickie instytucje edukacyjne w Orszy 1773–1820

88%

Bieś A. P.

Studia Paedagogica Ignatiana

2016

vol. 19

issue 3

15-34

Celem artykułu opisującego funkcjonowanie jezuickich placówek edukacyjnych, istniejących w latach 1773–1820 w położonym nad Dnieprem mieście powiatowym Orsza, jest przybliżenie fenomenu przetrwania i kontynuowania prac wychowawczo-oświatowych w warunkach poważnego kryzysu instytucjonalnego. Dla wspomnianych placówek kryzys ten był związany z jednej stron z upadkiem polskiej państwowości i włączeniem w struktury obcego państwa, a z drugiej z perturbacjami wywołanymi nieskuteczną próbą całkowitej likwidacji organizacji odpowiadającej za ich dotychczasowe prowadzenie. Korzystając z zachowanych materiałów archiwalnych oraz skąpej literatury przedmiotu, autor odtwarza przebieg działalności poszczególnych jednostek – jezuickiej szkoły publicznej, bursy muzycznej, konwiktu szlacheckiego, studium nauczycielskiego dla kleryków jezuickich oraz rocznego kursu formacji zakonnej tzw. trzeciej probacji. Ze względu na rodzaj dostępnych materiałów źródłowych tekst skupia się głównie na prowadzonej przez jezuitów od 1618 roku szkole, zwracając uwagę m.in. na jej bazę materialną, liczebność uczniów, kadry nauczycielskie, na zmiany zachodzące w programach nauczania oraz powody ich wprowadzania, a także uzyskane efekty kształcenia. W dalszej części zostały przedstawione cele stawiane pozostałym placówkom, metody ich realizacji i zakres oddziaływania, oraz osoby odpowiedzialne za wypełnianie zadań w poszczególnych jednostkach. I chociaż edukacyjna działalność jezuitów w Orszy została ostatecznie i bezpowrotnie przerwana ich wypędzeniem w 1820 roku, a same instytucje nie przetrwały nawet dekady w rękach nowych administratorów, to pamięć o dawnych zakładach poświęconych nauczaniu i wychowaniu w sposób nieoczekiwany powróciła po wiekach do przestrzeni publicznej w postaci śladu zrekonstruowanego – wzniesionych z ruin i zaadaptowanych budynków.

The aim of the article, describing the functioning of Jesuit educational institutions, in the years 1773–1820, in Orsha, the poviat town located by the Dnieper, is to present the phenomenon of the survival and continuation of educational and pedagogical activities at the time of a serious institutional crisis. On the one hand, for the above-mentioned institutions, the crisis was connected with the collapse of the Polish statehood and its incorporation into the structure of a foreign state. On the other hand, it was related to the perturbations caused by a futile attempt to completely abolish the organisation responsible for its functioning until then. Taking advantage of preserved archival materials as well as of the scarce literature on the subject matter, the author reconstructs the subsequent forms of functioning of particular institutions – the Jesuit public school, music dormitory, landed gentry boarding school, teacher training college for Jesuit clerics and a year course for nunnery formation, the so-called third probationary period. Owing to the type of the available source material, the article concentrates mainly on the school ran by Jesuits since 1618, focusing among other things on its material basis, the number of students, the teaching staff, on the changes in the curricula as well as the reasons for these changes, and also on accomplished educational results. The further part of the article presents the objectives set for the remaining institutions, methods of their implementation and the scope of their functioning, as well as the people responsible for task fulfillment in particular institutions. The educational activity of Jesuits in Orsha was irreversibly terminated as a result of their expulsion in 1820 and the institutions themselves did not survive even a decade once their new administrators were in charge. However, after centuries, the memory of former institutions dedicated to education and upbringing unexpectedly returned to the public space in the form of the reconstructed trace – the adapted buildings which were erected from ruin.

Refine search results

2 Studia Paedagogica Ignatiana

1 Bieś A. P.

1 Grzebień L.

1 2016

1 2014

Search results

Jezuicki ośrodek badań historycznych w Krakowie

Jezuickie instytucje edukacyjne w Orszy 1773–1820