Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  historia liturgii
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

[Recenzja]: "Liturgia katedry wrocławskiej według Liber ordinarius z 1563 roku : (Opole, Archiwum Diecezjalne, rkps nr M 1)", Helmut Jan Sobeczko, Opole 1993

100%
Swastek J.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
1995
|
vol. 64
643-649
EN
-
2
Publication available in full text mode
Content available

Powstanie i historyczny rozwój pobożności pasyjnej w ujęciu Jerzego Józefa Kopcia CP

84%
Pękul P.
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
|
2016
|
issue 23
191-200
PL
Celem artykułu jest ukazanie wzajemnych relacji między liturgią a pobożnością ludową, szczególnie w okresie średniowiecza. To zwłaszcza w tym okresie nastąpiło rozbicie jedności misterium paschalnego w umysłach wiernych. Efektem przemian religijno-kulturowych dokonujących się w wiekach średnich było powstanie pobożności pasyjnej, mniej teologicznej, bardziej nastawionej na emocjonalne przeżywanie relacji z Chrystusem.
EN
The main purpose of this article is to show the relationship between the liturgy and popular piety especially in the Middle Ages. Particularly at that time the unity of Paschal Mystery was broken up in the faithfull’s minds. Due to the religious and cultural changes in the medieval period the passion devotion was born as less theological form of experiencing the relationship with Jesus Christ focused more on its emotional aspect.
3
Publication available in full text mode
Content available

Modlitwy wstawiennicze w modlitwie eucharystycznej. Historia i teologia

84%
Celiński Ł.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2023
|
issue Teologiczne Studia Siedleckie XX
9-26
PL
Temat pochodzenia sekcji modlitw wstawienniczych w anaforach nie cieszył się zbyt dużym zainteresowaniem wśród badaczy liturgii w ostatnich latach. W okresie poprzedzającym reformę Mszy Świętej, zainspirowaną postanowieniami Soboru Watykańskiego II, krążyły różne opinie na ich temat, nierzadko łączone z postulatem ich usunięcia z modlitw eucharystycznych. Zamiast tego, ostatecznie w nowym rycie Mszy rzymskiej pojawiła się modlitwa wiernych, której brak w przeszłości mógł być uzależniony od rozwoju struktury Kanonu rzymskiego. Niniejszy skromny artykuł podejmuje próbę wskazania genezy modlitw wstawienniczych w anaforach, począwszy od najstarszych źródeł chrześcijańskich, a także teologicznej interpretacji ich relacji do struktury obrzędu eucharystycznego.
EN
The subject of the origin of the intercessory prayer sections in the anaphorahas received little attention among liturgical scholars in recent years. In the run-up to the reform of the Mass, inspired by the provisions of the Second VaticanCouncil, various opinions about them circulated, often combined with the demand to remove them from the Eucharistic prayers. Instead, the prayer of the faithful eventually appeared in the new rite of the Roman Mass, the absence of which in the past may have depended on the development of the structure of the Roman Canon. This modest article attempts to point out the genesis of the intercessory prayers in the anaphora, starting from the oldest Christian sources, as well as the theological interpretation of their relation to the structure of the Eucharistic rite.
4
Publication available in full text mode
Content available

Cipriano Vagaggini et Salvatore Marsili Au siècle des grands liturgistes entre le IIe et le IIIe millénaire

84%
Sodi M.
Seminare. Poszukiwania naukowe
|
2015
|
vol. 36
|
issue 1
91-104
PL
Przełom drugiego i trzeciego tysiąclecia był okresem bezcennym z punktu widzenia oceny życia i żywotności liturgii, dlatego warto pamiętać o pewnych osobach, które przyczyniły się znacznie do faktu, że Sobór Watykański II został wcielony w życie i następnie rozwinął ruch liturgicznej odnowy w Kościele. Stąd pomysł przedstawienia myśli i dzieła Cypriana Vagaggini i Salvatore Marsili, dwóch mnichów benedyktyńskich, którzy przyczynili się w sposób decydujący do przywrócenia liturgii ludowi i uczynienia jej bardziej zrozumiałą. Wspomnienie tej pracy jest zaproszeniem do zwiększonego wysiłku teraz i w przyszłości zgodnie z perspektywami, które przyczyniają się do rozwoju teologii liturgii.
EN
The turn of the second and the third millennium was an invaluable period to serve for an evaluation of the life and vitality of the liturgy. It is, therefore, important to remember those people who made a significant contribution to the enactment of the Second Vatican Council and subsequent development of the liturgical renewal movement within the Church. Hence, the idea to present the thought and works of Cyprian Vagaggini and Salvatore Marsili, two Benedictine monks who played a crucial role in the restoration of the liturgy to people, and in making it more understandable. The remembrance of their work is a call for increased efforts, now and in the future, in accordance with those perspectives which contribute to the development of liturgical theology.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wydania średniowiecznych rękopisów liturgicznych typu Libri ordinarii

84%
Suski A.
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
|
2022
|
vol. 60
|
issue 2
163-203
EN
The editions of medieval liturgical manuscripts of known as the libri ordinarii indicate a growing interest in these sources due to their importance for historical research, both in the field of the liturgy itself and of the culture of the Middle Ages (music, art, architecture, customs). These books were created for the use of religious orders and dioceses, and their purpose was to normalize the local customs within the frame of the liturgical year. Libri ordinarii appeared in the middle of the 11th century, when the missals, breviaries and pontificals were already in use, and their development continued until the Council of Trent, which reformed the liturgy. The most productive time were the 13th and 14th centuries.
PL
Wydania średniowiecznych rękopisów liturgicznych typu libri ordinarii wskazują na wzrastające zainteresowanie tymi źródłami ze względu na ich znaczenie dla badań historycznych, tak w zakresie liturgii, jak i kultury okresu średniowiecza (muzyki, sztuki, architektury, obyczajowości). Księgi te powstawały na użytek zakonów i diecezji, a ich celem było unormowanie miejscowych zwyczajów w ramach roku liturgicznego. Libri ordinarii pojawiły się w połowie XI wieku, gdy już używano mszałów, brewiarzy i pontyfikałów, zaś ich rozwój trwał do Soboru Trydenckiego, który dokonał reformy liturgii. Najbardziej produktywnym czasem był wiek XIII i XIV.
6
Publication available in full text mode
Content available

La ricchezza delle tradizioni liturgiche dell’Occidente: riti latini non romani

67%
Valli N.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2022
|
vol. XIX/19
277-290
EN
The paper takes a general look at the various liturgies that have developed during the past centuries in the West, as well as the Roman rite; then it focuses on the Ambrosian rite. This one is still in use not only in much of the archdiocese of Milan, where the Roman rite is a minority, but also in some parishes of the Italian dioceses of Bergamo, Novara, and in the Swiss diocese of Lugano, where the Roman rite is a majority. After a synthetic description of the phases that characterized the post-conciliar reform of the Milanese Church, the article examines her current liturgical books. The emerging peculiarities allow to appreciate the Ambrosian Rite’s contribution to the pluriform beauty of the catholic liturgy.
PL
Po ogólnym przedstawieniu różnych liturgii, które rozwinęły się w ciągu wieków na Zachodzie obok rytu rzymskiego, artykuł przygląda się w szczególności obrządkowi ambrozjańskiemu, który obowiązuje do dziś nie tylko na znacznej części terytorium archidiecezji mediolańskiej (w której obrządek rzymski stanowi mniejszość), ale także w niektórych parafiach włoskich diecezji Bergamo, Novara oraz w szwajcarskiej diecezji Lugano, w której w większości obowiązuje obrządek rzymski. Po krótkiej rekonstrukcji etapów, które wyznaczyły posoborową reformę własnego obrządku Kościoła mediolańskiego, następuje analiza używanych tam ksiąg liturgicznych. Wyłaniające się osobliwości pozwalają docenić wkład, jaki wniósł obrządek Kościoła mediolańskiego w wielopostaciowe piękno liturgii katolickiej.
IT
Dopo una presentazione generale delle diverse liturgie sviluppatesi nel corso dei secoli in Occidente accanto al rito romano, l’articolo considera in modo particolare l’ambrosiano, attualmente ancora in vigore non solo in gran parte del territorio dell’arcidiocesi di Milano (nella quale il rito romano è minoritario), ma anche in alcune parrocchie delle diocesi italiane di Bergamo, Novara e nella diocesi svizzera di Lugano, per gran parte di rito romano. A una sintetica ricostruzione delle fasi che hanno contraddistinto la riforma postconciliare del rito proprio della Chiesa milanese segue una disamina dei libri liturgici in uso presso di essa. Le peculiarità che emergono consentono di apprezzare il contributo offerto dal rito della Chiesa di Milano alla bellezza pluriforme della liturgia cattolica.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wspólne DNA liturgii Wschodu i Zachodu

67%
Potoczny M. R.
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
|
2018
|
vol. 51
|
issue 1
55-70
EN
Even if each liturgy of the different liturgical traditions has its own characteristics which are results of the different evolution and different theological approaches, in its lessens it still remains the one and same liturgy of the Church. Before describing the common DNA of the Christian liturgy, as the starting point of this paper, we showed a couple of elements which differ the rites of the Church. In the main part of the study the elements containing the common liturgical DNA were presented. Among them we pointed: the Jewish liturgy, proclamation of the Kerygma, sacramental life, the common proto-geography, euchology which lex orandi and the structure of the Eucharistic Prayer.
PL
Chociaż liturgia Kościoła w każdej z tradycji liturgicznych posiada własne cechy charakterystyczne będące wynikiem odrębnej ewolucji oraz różnego rozłożenia akcentów teologicznych i celebracyjnych,to w swojej istocie jest jedną i tą samą liturgią jednego Kościoła. W punkcie wyjścia niniejszego studium ukazano elementy różniące poszczególne ryty w Kościele, a następnie te, które składają się na wspólny genotyp wszystkich wspólnot. Wśród nich szczególną uwagę zwrócono na liturgię żydowską, głoszenie kerygmatu, życie sakramentalne, wspólną geografię początków, euchologię wraz z ukrytym w niej lex orandi oraz strukturę Modlitwy Eucharystycznej.
8
Publication available in full text mode
Content available

Codzienność, która stała się liturgią. Życie i działalność Cipriano Vagagginiego

67%
Matczak B.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2015
|
issue XII/12
99-109
EN
Cipriano Vagaggini is listed among the greatest theologians of the twentieth century. Being all-round educated, familiar with the benedictine spirituality and fascinated with the liturgy of the western and eastern church, he may be called a true renaissance man. His work is still a valid guideline to the research on the relationship between liturgy and theology. The fact that he was engaged in the aforementioned renewal of the liturgy is also the testament to his greatness. He was employed in the following commissions concerning the preliminary works as well as the works concluding the Second Vatican Council: De Mysterio sacrae Liturgiae eiusque relatione ad vitam Ecclesiae, De Sacramentis et Sacramentalibus and De liturgiae aptatione ad traditionem et ingenium populorum, Consilium ad exsequendam Con-stitutionem de Sacra Liturgia. Furthermore, he worked on the new Ordo Missae, the lection-aries, the Eucharistic Prayers, the sacrament of confirmation and the sacramentals. The prod-uct of his activity is not only the many liturgical texts, but also a number of publications that.
9
Publication available in full text mode
Content available

La ricchezza delle tradizioni liturgiche dell’Occidente: riti latini non romani

67%
Valli N.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2022
|
issue Teologiczne Studia Siedleckie
277-290
IT
Dopo una presentazione generale delle diverse liturgie sviluppatesi nel corso dei secoli in Occidente accanto al rito romano, l’articolo considera in modo particolare l’ambrosiano, attualmente ancora in vigore non solo in gran parte del territorio dell’arcidiocesi di Milano (nella quale il rito romano è minoritario), ma anche in alcune parrocchie delle diocesi italiane di Bergamo, Novara e nella diocesi svizzera di Lugano, per gran parte di rito romano. A una sintetica ricostruzione delle fasi che hanno contraddistinto la riforma postconciliare del rito proprio della Chiesa milanese segue una disamina dei libri liturgici in uso presso di essa. Le peculiarità che emergono consentono di apprezzare il contributo offerto dal rito della Chiesa di Milano alla bellezza pluriforme della liturgia cattolica.
EN
The paper takes a general look at the various liturgies that have developed during the past centuries in the West, as well as the Roman rite; then it focuses on the Ambrosian rite. This one is still in use not only in much of the archdiocese of Milan, where the Roman rite is a minority, but also in some parishes of the Italian dioceses of Bergamo, Novara, and in the Swiss diocese of Lugano, where the Roman rite is a majority. After a synthetic description of the phases that characterized the post-conciliar reform of the Milanese Church, the article examines her current liturgical books. The emerging peculiarities allow to appreciate the Ambrosian Rite’s contribution to the pluriform beauty of the catholic liturgy.
PL
Po ogólnym przedstawieniu różnych liturgii, które rozwinęły się w ciągu wieków na Zachodzie obok rytu rzymskiego, artykuł przygląda się w szczególności obrządkowi ambrozjańskiemu, który obowiązuje do dziś nie tylko na znacznej części terytorium archidiecezji mediolańskiej (w której obrządek rzymski stanowi mniejszość), ale także w niektórych parafiach włoskich diecezji Bergamo, Novara oraz w szwajcarskiej diecezji Lugano, w której w większości obowiązuje obrządek rzymski. Po krótkiej rekonstrukcji etapów, które wyznaczyły posoborową reformę własnego obrządku Kościoła mediolańskiego, następuje analiza używanych tam ksiąg liturgicznych. Wyłaniające się osobliwości pozwalają docenić wkład, jaki wniósł obrządek Kościoła mediolańskiego w wielopostaciowe piękno liturgii katolickiej.
10

Radość niedzieli „laetare”. W kierunku pogłębionej interpretacji antyfony „laetare Jerusalem”

67%
Ostrowski D.
|
2017
|
vol. 64
|
issue 12: Homiletyka
129-143
EN
The antiphon “Laetare Ierusalem” has become an identification mark of the Fourth Sunday of Lent, Sunday “Laetare”. It is generally emphasized that the title “Laetare” expresses the joyful character of the day, in addition to the rose color of liturgical vestments. However, the texts of the liturgy of this Sunday, do not emphasize the theme of joy apparently, and do not give the impression that it is essential. So the question is whether the name “Laetare Sunday” is merely a reminiscence of the old liturgy, and whether the antiphon “Laetare Ierusalem” has not lost its importance. The object of the study is an attempt of reading more attentively the appeal “Laetare Ierusalem”, in order to locate a stronger connection of this antiphon with other, than joy, theological content, which this antiphon has brought already into the liturgy in the ancient times and still brings (the theme of the Holy City of Jerusalem, the royal theme and additional themes of gold, the gold rose and the rose color).
PL
Antyfona „Laetare Ierusalem” stała się znakiem rozpoznawczym IV Niedzieli Wielkiego Postu, niedzieli „Laetare”. Powszechnie mówi się, że tytuł „Laetare” wyraża radosny charakter dnia, dodatkowo podkreślony różowym kolorem szat liturgicznych. Tymczasem teksty liturgii nie ukazują tematu radości i nie sprawiają wrażenia, że jest on kluczowy. Rodzą się zatem pytania, czy nazwa „niedziela Laetare” nie jest jedynie reminiscencją starej liturgii, i czy antyfona „Laetare Ierusalem” nie straciła na ważności? Przedmiotem niniejszego studium jest próba pogłębionego odczytania antyfonalnego wezwania „Laetare Ierusalem” z wyodrębnieniem ciekawych wątków teologicznych, które mogą być przydatne także w nowym kontekście liturgicznym, w jakim antyfona się znalazła: wątek Miasta Świętego Jeruzalem, wątek królewski oraz dodatkowe wątki złota, złotej róży i koloru różowego.
11
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie Słowa w liturgii

59%
Jurczak D.
Pro Musica Sacra
|
2019
|
vol. 17
EN
There is no wordless liturgy, a celebration employing solely gestures or thoughts. Even if a liturgy of that sort could materialize, it would necessarily prove demeaning to man’s very humanity by eliminating the proper human “tools” which elevate him above all other creatures. In addition to this, a wordless liturgy would also clearly contradict the nature of the Creator himself who, especially in the liturgy, uses the Word to perform and to bring to completion the work of creation and redemption. In this article I would like to move closer towards the mystery of a word, or rather, towards the mystery of the Word and words, in the liturgy, so that eventually the full significance of words in Christian celebrations may be brought out. To achieve this goal I suggest a wide perspective, both historical and theological, which hopefully will allow for a better understanding of liturgy.
PL
Nie istnieje liturgia, która byłaby bezsłowna, to znaczy taka, w której celebracji posiłkowano by się wyłącznie gestami czy myślami. Gdyby przyjąć, że taką liturgię dałoby się zrealizować, to w konsekwencji musiałaby ona być swoistego rodzaju zdeprecjonowaniem człowieka, ograbiałaby go z typowo ludzkich „narzędzi”, z tego, co znacząco wynosi go ponad wszystkie inne stworzenia. Z drugiej strony bezsłowna liturgia stanęłaby w głębokiej sprzeczności z naturą samego Stwórcy, który Słowem – par excellence w liturgii – dokonuje oraz dopełnia dzieła stworzenia i odkupienia. Niniejszy tekst jest próbą przybliżenia się do tajemnicy słowa – czy raczej Słowa i słów – w liturgii, by koniec końców wydobyć pełne znaczenie słów dla celebracji chrześcijańskiej. Zaproponowana refleksja chce spojrzeć na problematykę w sposób możliwe szeroki, historyczny i teologiczny zarazem, poszukując syntezy, dzięki której lepiej będzie można zrozumieć samą liturgię.
12

The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries

59%
Pałęcki W.
Roczniki Teologiczne
|
2016
|
vol. 63
|
issue 8: Liturgika
121-140
EN
Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.
PL
Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.