Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  historical dictionaries
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Color Names in "Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice" (Eng. "Russian-Latvian-German Dictionary") (1872) by K. Valdemārs

100%
Roze A.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
EN
Color Names in Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) by K. Valdemārs The article gives a brief insight in the late 19th century lexicographical situation in Latvia, emphasizing especially the role and place of the first Latvian dictionary that was compiled by a Latvian author – i.e., the Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) created by Krišjānis Valdemārs. This study analyzes one particular lexical group as it is represented in this dictionary – color names. The dictionary presents a rich material for research, especially in the context of the semantics and morphology of color designations. It contains 146 entries describing colors and their shades, which include not only abstract but also a large number of specific color names. Nazwy kolorów w Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) (1872) K. Valdemārsa Artykuł daje wgląd w sytuację leksykograficzną Łotwy w końcu XIX w., podkreślając zwłaszcza doniosłą rolę pierwszego słownika języka łotewskiego zestawionego przez Łotysza Krišjānisa Valdemārsa pod tytułem Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) z roku 1872. Przedmiotem analizy jest sposób przedstawienia w tym dziele jednej grupy leksykalnej – nazw kolorów. Słownik przedstawia sobą bogaty materiał badawczy, zwłaszcza w zakresie semantyki i morfologii oznaczeń kolorów. Wśród 146 haseł poświęconych kolorom i ich odcieniom znalazły się nie tylko nazwy abstrakcyjne, lecz także liczne konkretne nazwy kolorów.
2
Publication available in full text mode
Content available

Color Names in "Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice" (Eng. "Russian-Latvian-German Dictionary") (1872) by K. Valdemārs

100%
Roze A.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
115-142
EN
The article gives a brief insight in the late 19th century lexicographical situation in Latvia, emphasizing especially the role and place of the first Latvian dictionary that was compiled by a Latvian author – i.e., the Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (Eng. Russian-Latvian-German Dictionary) (1872) created by Krišjānis Valdemārs. This study analyzes one particular lexical group as it is represented in this dictionary – color names. The dictionary presents a rich material for research, especially in the context of the semantics and morphology of color designations. It contains 146 entries describing colors and their shades, which include not only abstract but also a large number of specific color names.
PL
Artykuł daje wgląd w sytuację leksykograficzną Łotwy w końcu XIX w., podkreślając zwłaszcza doniosłą rolę pierwszego słownika języka łotewskiego zestawionego przez Łotysza Krišjānisa Valdemārsa pod tytułem Kreewu-latweeschu-wahzu wardnice (pol. Słownik rosyjsko-łotewsko-niemiecki) z roku 1872. Przedmiotem analizy jest sposób przedstawienia w tym dziele jednej grupy leksykalnej – nazw kolorów. Słownik przedstawia sobą bogaty materiał badawczy, zwłaszcza w zakresie semantyki i morfologii oznaczeń kolorów. Wśród 146 haseł poświęconych kolorom i ich odcieniom znalazły się nie tylko nazwy abstrakcyjne, lecz także liczne konkretne nazwy kolorów.
3
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy ryb w polszczyźnie regionalnej (na podstawie danych słownikowych)

80%
Piotrowska-Wojaczyk A.
Slavia Occidentalis
|
2017
|
issue 74/1
111-118
PL
The article presents a history of selected regional names of fish found in lexicographic works dating from the beginning of the new Polish era till the turn of XX/XXI century. To give a clearer picture of the selected entries, they have been compared with historical sources: Słownik staropolski [Old Polish Dictionary], Słownik polszczyzny XVI wieku [Dictionary of XVI century Polish] as well as with Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku [Electronic dictionary of XVII and XVIII century Polish] available online.
4
Publication available in full text mode
Content available

Cyfrowe wersje dawnych dykcjonarzy języka polskiego jako źródło dla porównawczych badań materiałowych (M.A. Troc i J.S. Bandtkie)

61%
Kaszewski M.
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
|
2015
|
issue 13
93-100
EN
Summary This article deals with the problem of digitisation of old Polish language dictionaries. The author draws attention to the fact that there is no uniform concept of digitizing these collections, the very process of digitisation is proceeding according to the different me-thods. He also draws attention to the need for further digitalistaion of dictionary collections according to a single key, which will create more job opportunities on the lexical material and allow more opportunities tu study the statistical data.
5
Content available remote

Źródła a typy badań historycznojęzykowych

61%
Janowska A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2018
|
vol. 74
71-80
PL
Artykuł poświęcony został zagadnieniom źródeł językowych, wykorzystywanych przez badaczy historii języka. Zachowana do naszych czasów dokumentacja historycznojęzykowa jest bardzo różnorodna. Pierwszy narzucający się podział dotyczy wiarygodności dokumentów pisanych i pewności faktu językowego. Drugi związany jest z typem tekstów: chodzi o tekst jako źródło materiału językowego i tekst o funkcji metajęzykowej. Językoznawca, przystępując do analizy historycznej, zawsze dokonuje wyboru, jeśli chodzi o ekscerpcję materiału. To kwestia nie tylko liczby źródeł poddanych obserwacji, ale także ich rodzaju. Za każdym razem wybór ten rzutuje na sposób przeprowadzanej analizy i na wysuwane wnioski.
EN
The article discusses the diversity of language data sources which are used in the research work of historical linguists. The extant historical linguistic documentation varies significantly. The first division that seems particularly salient concerns the reliability of written documents and the certainty of a linguistic fact. The second division is based on the different types of text: text as a source of language material and text about language. A researcher who engages in a historical linguistic analysis always makes a choice as far as the excerption of the material is concerned. Decisions concerning the number of sources which are examined and their type influence the manner in which the analysis is conducted as well as the conclusions that are drawn.
6

Zalety modelu objaśniania znaczeń w osiemnastowiecznym dykcjonarzu Piotra Daneta i Franciszka Koli z perspektywy współczesnej semantyki i leksykografii

51%
Szczepankowska I.
Język Polski
|
2019
|
vol. 99
|
issue 3
72-83
PL
Przedmiotem artykułu jest jeden z modeli definicji w osiemnastowiecznym słowniku, oceniany w świetle niektórych założeń współczesnej semantyki i leksykografii. Chodzi w szczególności o postulaty opracowywania słowników atrakcyjnych dla użytkowników, syntetyzujących wiedzę encyklopedyczną (naukową) i potoczną (stereotypową) oraz eksponujących narracyjność i dyskursywność w sposobie ujęcia charakterystyki znaczeniowej słowa, a więc zawierających definicje z rozbudowaną ramą modalną i metatekstową. Przeprowadzona analiza wykazuje, że jeden z typów definicji stosowanych we francusko-łacińskim dykcjonarzu Piotra Daneta, przetłumaczonym na język polski przez Franciszka Kolę, odpowiada tym wymaganiom. W artykule wskazano także na znaczenie słownika Daneta i Koli w rozwoju polskiej terminologii metaleksykograficznej. Badania dowodzą, że eksploracja historycznych dykcjonarzy może dostarczyć teoretycznej i metodologicznej inspiracji do rozwoju nowych koncepcji semantycznych i modeli opisu znaczeniowego.
EN
The subject of this paper is a definition model used in an eighteenth-century dictionary, examined from the point of view of contemporary semantic theories and lexicographic assumptions. The analysis of Pierre Danet’s French and Latin dictionary, translated into Polish by Franciszek Kola, leads to the conclusion that its definitions comply with certain modern requirements, especially with regard to elaborating user-friendly dictionaries, which combine scientific information with common knowledge based on stereotypes and prefer the narrative and discursive model of definition with expanded modal and metatextual frameworks. It should also be noted that Danet and Kola’s dictionary is significant in the development of the Polish metalexicographic terminology. The results of the conducted research show that old dictionaries can be a source of theoretical and methodological inspiration for new concepts and models of semantic description.
7
Publication available in full text mode
Content available

Analiza zmienności znaczeń wyrazu kwiat

51%
Matuszczyk B.
Forum Lingwistyczne
|
2017
|
issue 4
95-103
EN
The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.