Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  honor i wstyd
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Verbum Vitae
|
2021
|
vol. 39
|
issue 1
223-254
EN
The author analyzes the foundations of Paul’s argument on homosexuality in Rom 1:26-27. First, he points to the categories of honor and shame functioning in the Hellenistic world, which the apostle refers to when he describes male and female homosexual relations moved by “degrading” and “consuming passions,” and consequently leading to “shameless acts” (Rom 1:26-27). Second, Paul relies on the natural law, which he perceives not as a cultural norm but, like some Greco-Roman and Jewish authors, as a creation order permeated with God’s insight. Third, the primary point of reference for the apostle are the Scriptures and the broadly understood Jewish tradition (Lev 18:22; 20:13; Deut 4:16-19; Ps 105:20; Jer 2:11; Wis 12-15), especially Genesis 1-3 (with particular emphasis on Gen 1:27-28). They connect homosexuality with idolatry, transgressing the order of creation and blurring the distinction between the male and the female. Gender differences serve procreation, but also building up the relationship based on mutual understanding and complementarity between a man and a woman. The apostle finds allies in Plato, Plutarch, Dio Chrysostom, Philo, Flavius Joseph, Pseudo-Phocylides and many others who also refer to the categories of honor and shame, natural law and procreation in their critique of homosexual acts.
PL
Autor analizuje podstawy Pawłowej argumentacji na temat homoseksualizmu w Rz 1,26-27. Po pierwsze są nimi obowiązujące w świecie hellenistycznym kategorie honoru i wstydu, do których apostoł odwołuje się, opisując żeńskie i męskie relacje homoseksualne jako powodowane „haniebnymi namiętnościami” i rozpalonymi „żądzami”, a w konsekwencji prowadzące do „bezwstydu” (Rz 1,26-27). Po drugie Paweł opiera się na prawie naturalnym, które pojmuje nie jako normę kulturową ale, podobnie jak niektórzy autorzy grecko-rzymscy i żydowscy, jako porządek stworzenia przeniknięty Bożym zamysłem. Po trzecie wreszcie, podstawowym punktem odniesienia dla apostoła pozostają Pisma oraz szeroko pojęta tradycja żydowska (Kpł 18,22; 20,13; Pwt 4,16-19; Ps 105,20; Jr 2,11; Mdr 12 – 15), a zwłaszcza Rdz 1 – 3 (ze szczególnym naciskiem na Rdz 1,27-28). Wiążą one homoseksualizm z idolatrią, przekraczaniem porządku stworzenia i zacieraniem różnic płciowych między mężczyzną i kobietą. Służą one prokreacji, ale także wzajemnemu zrozumieniu się i uzupełnianiu mężczyzny i kobiety. Zarówno w kwestii honoru i wstydu, rozumienia natury jak i powiązania płciowości z prokreacją apostoł może liczyć na sprzymierzeńców dla swojej myśli w postaci autorów grecko-rzymskich i żydowskich takich jak Platon, Plutarch, Dio Chryzostom, Filon, Józef Flawiusz, Pseudo-Focylides i inni.   
EN
The article aims at exploring the anthropological notion of shame in the circum- -Mediterranean culture and at showing its impact on the interpretation of the New Testament. Shame in this culture was not perceived – like today – as a kind of negative emotion but as social anti-value, the antonym of honor. Depending on the social status of a family in which one was born, he or she participated in honor or shame of relatives. Every man was obliged to acquire each day honor for himself and his family. Honor being a limited good could be lost. Loosing honor meant that the whole family, real or fictive, ran into shame. Examining three passages from the New Testament, namely Jesus genealogy (Matt. 1:1-17), his confrontations with Pharisees and Scribes narrated in Mark 11 – 12, and passion narrative according to John 18 – 19, the author of the article shows the impact of honor and shame culture for proper understanding of the message of the New Testament.
PL
W niniejszym artykule postawiliśmy sobie zadanie pokazania w jaki sposób rozumiano wstyd w starożytnej cywilizacji śródziemnomorskiej oraz ukazania na kilku przykładach implikacji tego faktu dla właściwego odczytania i interpretacji ksiąg Nowego Testamentu. Jako że kategoria wstydu była postrzegana w kulturze śródziemnomorskiej owego czasu inaczej niż w obecnej zachodniej cywilizacji, w pierwszej części artykułu ukazane zostało powiązanie wstydu z honorem jako najbardziej cenioną wartością w społecznościach owej cywilizacji. Wstyd, stanowiący w tamtej kulturze antytezę honoru, rozumiany był jako antywartość: niesława, niegodność, hańba, zła reputacja itp. Nie był on postrzegany przede wszystkim jako kategoria etyczna, definiująca wewnętrzną wartość człowieka, lecz jako brak honoru w jego publicznej ocenie. Ludzie przychodzący na świat w rodzinach o niższym statusie społecznym dziedziczyli niższy honor, a zatem ciążył na nich większy wstyd. Każdy mężczyzna był zobowiązany do codziennego podejmowania walki o honor, który mógł pozyskać dla siebie i rodziny poprzez konfrontacje według reguł tzw. gry o honor oraz przez pełnienie dzieł dobroczynnych. Wydarzenia opowiedziane na kartach Nowego Testamentu odwołują się do myślenia w kategoriach honoru i wstydu, dlatego też w interpretacji biblijnych perykop należy to zagadnienie brać pod uwagę. W artykule ukazaliśmy implikacje tego typu myślenia na przykładzie trzech wybranych fragmentów Nowego Testamentu: rodowodu Jezusa w Mt 1,1-17, Jego konfrontacji z faryzeuszami i uczonymi w Piśmie w Mk 11-12 oraz Janowego opowiadania o męce, krzyżowej śmierci i pochówku Jezusa (J 18-19). W każdej z tych perykop autorzy odwołują się do myślenia adresatów w kategoriach honoru i wstydu, ukazując Jezusa jako ucieleśnienie honoru, tych zaś, którzy próbują Go pohańbić w oczach innych jako zasługujących na wstyd.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.