Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: hugenoci

Sort By:

Limit search:

Akta gminy francuskiej w Szczecinie jako źródło do badań demograficznych (1721–1943)

100%

Gaziński R.

Przeszłość Demograficzna Polski

2018

vol. 40

105-120

Artykuł ukazuje w sposób syntetyczny przyczyny powołania i funkcjonowanie Francuskiej Gminy Zreformowanego Kościoła w Szczecinie w XVIII–XIX i pierwszej połowie XX wieku. Główną część narracji poświęcono jednak źródłom pozostałym po ponad 220-letniej działalności w mieście kalwińskiej gminy kościelnej. Omówiono wyrozumowaną strukturę wewnętrzną zespołu archiwalnego Francuskiej Gminy Zreformowanego Kościoła (z lat 1709–1943, 52 j.a.), podzielonego na pięć grup rzeczowych: 1) zarządzenia konsystorzy berlińskiego i szczecińskiego, 2) własność gminy, 3) organizacja gminy, 4) finanse gminy, 5) funkcjonowanie władz gminy. W dalszych partiach artykułu bliżej przeanalizowano przydatne do badań demograficznych księgi metrykalne prowadzone przez kalwińskich pastorów. Do dnia dzisiejszego zachowały się cztery księgi rejestrujące ruch naturalny członków gminy. Dwie z nich to księgi chrztów/urodzin: z lat 1712– 1831 (sygn. 49), zawierająca 3241 wpisów oraz z lat 1832–1943 (sygn. 50), zawierająca 1676 wpisów o chrztach. Księga trzecia z lat 1722–1943 (sygn. 45) dotyczy ślubów zawieranych w gminie i znajduje się w niej 1189 wzmianek. Wreszcie ostatnia czwarta księga z lat 1721–1871 (sygn. 51) rejestruje zgony w społeczności francuskiej Szczecina, odnotowując ich łącznie 2632. Następnie dokładnie i precyzyjnie przeanalizowano strukturę wewnętrzną poszczególnych ksiąg, wskazując na znajdujące się w nich znormalizowane zapisy o rejestrowanych wydarzeniach demograficznych: chrztach/urodzinach, ślubach i zgonach. Trzeba tu podkreślić, że cezurą wewnętrzną jest w tym wypadku rok 1859. Do tego czasu zapisy we wszystkich trzech seriach ksiąg są w istocie znormalizowanymi notatkami pisanymi po francusku i sygnowanymi przez kolejnych pastorów. Od 1859 roku we wszystkich księgach wprowadzono jednolite tabele wypełniane przez duchownych w języku niemieckim. W artykule wskazano także na zmiany, jakie z biegiem lat następowały w strukturze wewnętrznej „francuskich” notatek i „niemieckich” tabel. Wreszcie pod koniec pracy wskazano na możliwości badawcze, jakie niosą z sobą omówione wyżej księgi. Pozwalają one między innymi na przeprowadzenie głębokich badań demograficznych społeczności kalwińskiej w Szczecinie i porównanie jej ze społecznościami innych gmin francuskich w Prusach. Możliwe jest także określenie rzeczywistego znaczenia demograficznego, a zwłaszcza gospodarczego, francuskich kolonistów w XVIII- i XIX-wiecznym Szczecinie.

The paper gives a summary of the reasons for the establishment and functioning of the French Commune of the Reformed Church in Szczecin from the 18th to the mid-20th century. However, the main part of the narrative is devoted to the source materials remaining from the more than 220-year activity of the city’s Calvinist Church commune. The internal structure of the archival team at the French Commune of the Reformed Church (from 1709 to 1943, 52 archival units), divided into five substantive groups, is discussed: 1) the decrees of the Berlin and Szczecin consistory, 2) ownership of the commune, 3) commune organization, 4) commune finances, 5) functioning of the commune authorities. Later in the article follows an analysis of the record books kept by Calvinist pastors which are useful for demographic studies. To date, four books that register the vital statistics of members of the commune have been preserved. Two of them are registers of baptism and births from 1712 to 1831 (reference number 49) containing 3,241 entries, and from 1832 to 1943 (reference number 50) containing 1,676 entries on baptisms. The third book, from 1722 to 1943 (ref. 45), concerns weddings in the commune, which are mentioned 1,189 times. Finally, the last book, from 1721 to 1871 (ref. 51), registers deaths in the French community of Szczecin, recording a total of 2,632. Next, the internal structure of individual books was carefully and precisely analyzed to find standardized records of registered demographic events: baptisms/births, weddings and deaths. It must be emphasized that internal censorship appeared in 1859. Until then, the records in all of the books were standardized notes written in French and signed by successive pastors. From 1859 onwards, uniform tables completed by the clergy in German were introduced to all the books. The paper also points to changes that occurred over the years in the internal structure of the “French” notes and the “German” tables. At the end of the article, the research opportunities afforded by the books are discussed. They include the possibility for profound demographic research on the Calvinist community in Szczecin and its comparison with other French communities in Prussia. It is also possible to determine the actual demographic and, in particular, economic importance of French colonists in 18th- and 19th-century Szczecin.

Refine search results

1 Przeszłość Demograficzna Polski

1 Gaziński R.

1 2018

Search results

Akta gminy francuskiej w Szczecinie jako źródło do badań demograficznych (1721–1943)