Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  human face
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The aim of the present paper was to evaluate the current state of knowledge on the perception of facial attractiveness and to assess the opportunity for research on poorly explored issues regarding facial preferences. A theoretical framework of research problems was proposed, within which the current state of knowledge on each topic was estimated. The analysis proved that a disproportional amount of research concerned several topics, while many other topics were addressed by few studies, the results of which being sometimes contradictory. Next, possible obstacles to more comprehensive research are discussed. This leads to the conclusion that the obstacles do not severely hinder investigations of most poorly studied problems. The results of the author's recent studies on some of these topics are also briefly reported. In spite of thousands of studies conducted, facial attractiveness research may be regarded as rather poorly progressed, although prospects for it are good.
PL
Badania atrakcyjności fizycznej przeprowadzone w latach 60. ubiegłego wieku wykazały dużą zgodność w ocenie atrakcyjności twarzy przez osoby pochodzące z tej samej lub z różnych populacji. Wynikało z nich również, że cecha ta ma znaczenie dla łączenia się ludzi w pary. Od tego czasu nastąpił lawinowy wzrost liczby badań nad atrakcyjnością fizyczną. Opublikowano tysiące prac o atrakcyjności twarzy, a każdego roku pojawia się kilkadziesiąt nowych. Może to sugerować, że tematyka ta została już dobrze zbadana. W przedstawianej pracy podjęto próbę (1) oszacowania aktualnego stanu wiedzy na temat postrzegania atrakcyjności twarzy, (2) wskazania zagadnień niewystarczająco zbadanych oraz (3) ocenę możliwości i kierunków dalszych badań.Wynik oceny atrakcyjności zależy od sposobu rozumienia przez osobę oceniającą (sędziego) pojęcia "atrakcyjność". Badania nad atrakcyjnością powinny więc dotyczyć nie tylko cech osób ocenianych, lecz również różnorakich cech sędziego oraz sposobu, w jaki pojmuje on pojęcie atrakcyjności. Opis preferencji dla twarzy powinien obejmować nie tylko ich typowy charakter, ale także ich międzyosobnicze i międzypopulacyjne zróżnicowanie, wewnątrzosobniczą i wewnątrzpopulacyjną zmienność w czasie, oraz ich nietypowe formy. Wyjaśnienia preferencji dla twarzy powinny być dokonywane na kilku płaszczyznach: fizjologicznej, ontogenetycznej, filogenetycznej i funkcjonalnej. Należy uwzględnić konsekwencje postrzegania atrakcyjności twarzy, zarówno biologiczne (sukces reprodukcyjny), jak i społeczne (dotyczące nie-reprodukcyjnych aspektów relacji międzyludzkich).Oceny poziomu aktualnego stanu wiedzy o każdym z powyższych zagadnień dokonywano na podstawie trzech kryteriów: liczby badań dotyczących danego problemu, zgodności wyników między tymi badaniami oraz zgodności wyników empirycznych z teoretycznymi przewidywaniami. Analiza wykazała, że nieproporcjonalnie duża liczba badań dotyczyła kilku zagadnień, podczas gdy wiele innych poruszono w nielicznych pracach, których wyniki są czasami sprzeczne. Trzy zagadnienia można uznać za dobrze zbadane: ocenę atrakcyjności w kontekście partnerskim, preferencje młodych osób dorosłych (studentów) oraz krótkotrwałe skutki społeczne atrakcyjności (tab. 1). Wśród słabo zbadanych kwestii, za najważniejsze trzeba uznać: wyjaśnienia filogenetyczne preferencji, zmienność międzypopulacyjną preferencji, odziedziczalność atrakcyjności twarzy oraz preferencji, ekologiczne i psychologiczne uwarunkowania zmienności preferencji, przyczyny wewnątrzosobniczej zmienności preferencji, długotrwałe konsekwencje społeczne atrakcyjności, nietypowe formy preferencji, preferencje dla twarzy w kontekstach nie-reprodukcyjnych, zmiany ontogenetyczne preferencji oraz względne znaczenie cech twarzy dla jej atrakcyjności (tab. 1).Warto zwrócić uwagę na kilka czynników potencjalnie ograniczających możliwości badań nad powyższymi zagadnieniami. Istnieją przeszkody natury zasadniczej (związane z "nieuchwytnością" samego zjawiska), etycznej, czasowej, finansowej oraz metodologicznej. Analiza doprowadziła do wniosku, że badania nad większością słabo poznanych, jak dotąd, zagadnień nie są poważnie ograniczane przez żadną z tych przeszkód. Ograniczenia natury czasowej, finansowej oraz etycznej mają znaczenie dla badań preferencji w populacjach odizolowanych od kultury zachodniej oraz badań długotrwałych konsekwencji społecznych atrakcyjności. Ograniczenia te nie są jednak na tyle poważne, by wykluczały tego rodzaju badania. Jedynie wyjaśnienia filogenetyczne atrakcyjności twarzy oraz preferencji dla twarzy, z przyczyn zasadniczych, muszą pozostać spekulatywne. Zatem, pomimo tysięcy opublikowanych prac, badania nad atrakcyjnością twarzy należy uznać za dość słabo zaawansowane, natomiast perspektywy dalszego rozwoju tej dziedziny wydają się dobre.
EN
This review embraces the following topics: intra- and inter-populational variation of facial preferences, relationship between facial attractiveness and mate value, biological and social effects of the perception of facial attractiveness, credibility of the adaptive perspective on facial preferences, and the phylogeny of facial attractiveness. Its main conclusions are as follows: (1) Many sources of inter-individual variation in assessments of facial attractiveness have been identified, e.g., the age, sex, biological quality, physiological state, personality, and living situation of the judge, as well as previously observed faces, physical similarity of the focal face to the judge's face, and acquaintance with and knowledge of the face owner. (2) Inter-populational consistency in perception of facial attractiveness is substantial and possesses both a biological and a cultural basis. (3) Facial attractiveness is a reliable cue to biological quality of the face owner, e.g., better parasite resistance, physical fitness, reproductive fitness, longevity, less mutational load, higher intelligence and better mental health. (4) Facially attractive people have more sexual partners, marry at a younger age, and remain single less frequently. Thereby, they have higher reproductive success than unattractive individuals. (5) As a whole, research supports the thesis that facial preferences are adaptive, that is, they evolved during the course of biological evolution because they assisted an individual in choosing a mate with good genes or a good personality.
PL
Takie kryteria atrakcyjności twarzy jak symetria, proporcjonalność, wyrazistość cech płciowych czy gładkość skóry opisują przeciętne preferencje w populacji, ale nie oznacza to, że wszyscy oceniają twarze tak samo i według tych samych kryteriów. Wewnątrzpopulacyjne zróżnicowanie gustu jest równie duże jak stopień zgodności sędziów w ocenie atrakcyjności twarzy. Co więcej, różnice pomiędzy dwoma ocenami atrakcyjności danej twarzy dokonanymi przez jedną osobę w jakimś odstępie czasu są również bardzo duże. Ocena atrakcyjności twarzy zależy od: 1) kontekstu, np. erotyczny, małżeński, społeczny; 2) właściwości biologicznych i psychicznych sędziego, np. wiek, płeć, jakość biologiczna, faza cyklu miesiączkowego, osobowość i stan psychiczny; 3) szeroko pojętych czynników ekologicznych, np. sytuacja życiowa, wygląd uprzednio oglądanych twarzy, podobieństwo ocenianej twarzy do twarzy sędziego, znajomość ocenianego.Istnieje znaczna zgodność w ocenie atrakcyjności twarzy między sędziami z różnych populacji. Jej przyczynami są: (1) jednolity dla wszystkich populacji ludzkich związek cech twarzy z pożądanymi cechami, np. gładka skóra sygnalizuje młodość, symetria - dobre geny, a wydatne usta kobiet - wysoki poziom estrogenu, a zatem płodność; (2) nie-zachodnie populacje pod wpływem zachodnich mediów przejmują zachodni standard atrakcyjności. Niektóre międzypopulacyjne różnice w preferencjach dla twarzy mają biologiczne wyjaśnienie, np. w populacjach silnie zapasożyconych i ze słabą opieką medyczną przykłada się większą wagę do wyglądu partnera, a kobiety preferują silniej zmaskulinizowane twarze mężczyzn (oznaka dobrych genów) niż w populacjach o ogólnie lepszej kondycji zdrowotnej.Przynajmniej niektóre kryteria oceny atrakcyjności twarzy są wrodzone, gdyż już kilkudniowe noworodki dłużej patrzą na te zdjęcia twarzy, które przez dorosłych są uważane za atrakcyjne. Odziedziczalność atrakcyjności twarzy jest wysoka, nie badano natomiast odziedziczalności preferencji dla twarzy. Atrakcyjność twarzy jest rzetelnym sygnałem jakości osobnika, a zatem i jego wartości partnerskiej dla obserwatora. Niska atrakcyjność twarzy związana jest z występowaniem szkodliwych mutacji, niską heterozygotycznością (mniejszą stabilnością rozwoju i odpornością), niższą długością życia i sprawnością fizyczną, oraz z wyższym ryzykiem problemów związanych z reprodukcją). Widok atrakcyjnej twarzy jest dla mózgu bodźcem nagradzającym i powoduje aktywację układu nagrody. Wartość nagradzającą mają tylko atrakcyjne twarze płci przeciwnej. Prezentacja twarzy przez 100 ms wystarcza do rzetelnej oceny jej atrakcyjności, a odróżnienie twarzy atrakcyjnej od nieatrakcyjnej jest możliwe nawet przy prezentacji podprogowej (13ms).Osobom o atrakcyjnych twarzach mimowolnie przypisuje się wiele pożądanych społecznie cech i niewiele cech negatywnych (próżność). Osoby te są generalnie lepiej traktowane niż osoby o mniej atrakcyjnych twarzach w rozmaitych sytuacjach prywatnych i zawodowych, przez znajomych i obcych. Jednak bycie atrakcyjnym ma też niepożądane następstwa (np. częstsze molestowanie seksualne, mniej przyjaciół swojej płci). To zróżnicowanie ocen i traktowania ma złożoną etiologię, na którą składają się mechanizmy biologiczne (np. nadmierna generalizacja) i społeczne (np. samospełniające się proroctwo). Konsekwencją tych faworyzujących i dyskryminujących postaw są zmiany osobowości ocenianych osób (uleganie stereotypom lub przeciwnie - ich kompensacja) oraz, głównie u kobiet, nieinwazyjne i inwazyjne modyfikacje twarzy podnoszące jej atrakcyjność.Osoby o wysokiej atrakcyjności twarzy mają więcej partnerów seksualnych, w młodszym wieku biorą ślub i rzadziej pozostają samotne. Konsekwencją tych zależności jest wyższy sukces reprodukcyjny osób atrakcyjnych niż nieatrakcyjnych. Taka selekcja płciowa mogła odegrać pewną rolę w ewolucji ludzkiej twarzy. W przypadku niektórych kryteriów preferencji dla twarzy (np. stopień maskulinizacji) przekonująco wykazano ich adaptacyjny charakter, co oznacza, że kryteria te zostały ukształtowane w procesie ewolucji i są korzystne (z reprodukcyjnego punktu widzenia) dla osób stosujących je przy ocenie atrakcyjności twarzy. W odniesieniu do innych kryteriów postrzegania atrakcyjności twarzy (np. przeciętność proporcji) sprawą otwartą pozostaje czy mają one wartość przystosowawczą czy też są jedynie objawem tendencyjności percepcyjnej. Wydaje się, że czynniki kulturowe mają znacznie mniejszy wpływ na postrzeganie atrakcyjności twarzy niż się powszechnie uważa. Nawet to co wydaje się przypadkową modą często daje się wyjaśnić zmianą sytuacji ekologicznej danej populacji. Preferencje dla twarzy symetrycznych, o typowych proporcjach, widocznych cechach płciowych i zdrowo wyglądającej skórze rodzaj ludzki przypuszczalnie odziedziczył po swych małpich przodkach. Natomiast preferencja mężczyzn dla bardzo młodo wyglądających kobiet oraz rezerwa kobiet w stosunku do mężczyzn o silnie zmaskulinizowanych twarzach to najprawdopodobniej już ludzkie nabytki ewolucyjne.
EN
An attractive human face is a significant communication tool used in visual media. Due to various psychological mechanisms, a beautiful face is associated with additional characteristics; individuals with attractive faces are perceived as trustworthy, intelligent, and qualified, thereby increasing their impact on the perceiver. However, the question remains as to what constitutes an attractive human face and what parameters it should possess. One of the most influential characteristics associated with facial attractiveness is the presence of sexually dimorphic features. Since previous research has yielded conflicting findings, this study examines the influence of masculinity and femininity on the attractiveness of computer-generated facial composites, both generally and in the context of the age and gender of the evaluators, using a quasi-experimental approach. The study involved 2,159 participants (mean age = 24.18 years; SD = 10.167), with women comprising 59.6% of the sample. The results showed that while the femininity of facial features universally increases the attractiveness of female faces (most notably among younger men), the effect of sexually dimorphic features on the attractiveness of male faces is nonspecific. Therefore, for the universal utilisation of the attractive face effect on the evaluator (perceiver), it is recommended to employ a feminine female face. In the case of male faces, the attractiveness of masculine features may be contingent on additional circumstances/factors.
PL
Już co najmniej od XIX w. w badaniach nad uzbrojeniem wykorzystywane są źródła ikonograficzne. Dzieła sztuki pozwalają nam również wniknąć w świat nieoświetlony zazwyczaj przez źródła materialne: mentalności, wiary, przesądów. Z ilustracją takiej sytuacji mamy prawdopodobnie do czynienia również w wypadku fresków w kościele p.w. św. Marcina w podżagańskim Wichowie. Malowidła z Wichowa mogły powstać na podstawie malarstwa tablicowego, lub pewniej miniaturowego. Kompozycja interesującego nas Ukrzyżowania nawiązuje do form znanych z czeskich oraz śląskich rękopisów iluminowanych z przełomu XIV i XV stulecia oraz początków wieku XV. Według poznańskiej badaczki pozwala to uznać je za dzieło miejscowej twórczości cechowej rozwijane na użytek dydaktyki w kościołach parafialnych. W niniejszym tekście interesować będzie nas przede wszystkim występująca w scenie Ukrzyżowania Chrystusa tarcza, którą dzierży wskazujący na Ukrzyżowanego dowódca jego oprawców. Na trójkątnego kształtu zabytku wyobrażono twarz brodatego mężczyzny o satyrycznie powiększonych oczach i nosie. Typologicznie tarcza mieści się w formach trójkątnych, występujących głównie w XIII i XIV w. Ich występowanie w wieku XV nie powinno jednak dziwić, gdyż były one jako tarcze funeralne używane również w tym czasie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.