Search results

1

Století cest na Slovensko: na okraj jednoho česko-slovenského dialogu

100%

Pátková J.

Česká literatura (Czech Literature)

|

2023

|

vol. 71

|

issue 2

195-211

EN

This paper focuses on the literary representation of Slovakia in selected travelogues by Czech authors. The subject of the research is that of cultural stereotypes, images of the other, and constructions of us and them. The corpus of travelogues covers the period from the 1830s to the end of the 1930s. The methodological framework for analysing travelogues includes several diverse approaches. In addition to literaryhistory classification, the study employs an imagological approach while also taking into account an approach based on postcolonial theories in the context of the interpretation of cultural stereotypes. The material is divided into four historical periods with regard to the form and changing face of Czech-Slovak dialogue. Through the travelogue material under review we can analyse how the image of Slovakia within the Czech cultural myth of Slovakia has been shaped and transformed over the course of a century.

2

Dva varianty kolonizačního románu : obraz popřevratového Slovenska v zapomenutých románech Levoča (1926) a Nová země (1927)

100%

Pátková J.

Česká literatura (Czech Literature)

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5

679-695

EN

The primary objective of the present study was to carry out a comparative analysis of the texts of two novels (Levoča and Nová země) set in Slovakia at the time of the emergence of the new Czechoslovak Republic. The comparative approach is interwoven here with the discourse of post-colonialism and the theory of imagology. In the second half of the 1920s, Ladislav Narcis Zvěřina and Jan Václav Rosůlek created two quite distinct images of post-1918 Slovakia. Both texts amount to colonization novels, each providing a different image of the chaotic socio-political situation following the arrival of Czechs in Slovakia during the first months of the existence of the new republic. Zvěřina’s version is closely aligned to the tradition of the Czech Slovakophiles who had gradually come to know Slovakia and took a more emotional approach to the issue of Czech-Slovak relations. However, the reality of those early days collapses under the weight of a love affair, which is intended, through the metaphor of the family, to consolidate the fraternal bond between Czechs and Slovaks. Rosůlek treats the Slovakophile tradition with irony and detachment, which enables him to gain experience and cognizance of Slovakia via the intellect. The conflict between intellect and emotion in the evolution of Czech-Slovak relations reaches far back into the nineteenth century. Despite the differences between the underlying concepts, both authors offer a similar model of the common enemy, having regard to numerous earlier literary stereotypes rooted in the national self-image that came to be exploited in the new time-space context of the First Republic to furnish an updating of Czech- Slovak reciprocity. The study analyses the different concepts of nation as subjected to presentation in literature. Although each of the authors operates with different narrative standpoints and methods, both tend towards a common objective: support for and defence of the rationale behind the emergence of the Czechoslovak Republic.

3

Nederlandbeelden in Oorlog met het kleine Nederland (1965). Een nooit opgevoerde twee-akter van Rudolf Sloboda

80%

Bossaert B.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 5 Zeszyt specjalny

11-26

PL

Słowacki pisarz Rudolf Sloboda uważany jest za jednego z czołowych autorów literatury słowackiej po II wojnie światowej. Jego twórczość obejmuje nie tylko prozę, którą według znawczyni Slobody Zory Pruškovej można nazwać niezwykle autobiograficzną, poezję, eseje oraz książki dla dzieci, lecz także kilka scenariuszy filmowych i dwa dramaty. Większość biografów często zapomina o dwuaktowej sztuce, opublikowanej w 1965 r. w dwóch numerach czasopisma literackiego Slovenské pohľady jako Vojna s malým Holandskom, ponieważ nigdy jej nie wystawiono. W artykule omówiono cechy tej sztuki, a także przedstawiono kontekst jej powstania, na którym odcisnęła się cenzura reżimu komunistycznego. We wnioskach autor zauważa, że nazwy geograficzne i postaci przedstawione w sztuce pozwalają na hipotezę, iż Sloboda stworzył chronotopiczny odpowiednik Króla Ubu Alfreda Jarry’ego, przedstawiający Holandię jako abstrakcyjną koncepcję.

EN

The Slovak writer Rudolf Sloboda is considered one of the leading authors of Slovak literature since World War II. His oeuvre is divided into prose, which, according to Sloboda expert Zora Prušková, can be called extremely autobiographical, and several collections of poems, essays and children’s books, but in addition he also wrote several film scenarios and two theatre plays. Most biographers forget to mention the two-act play that was published in 1965 in two issues of the literary magazine Slovenské pohľady as Vojna s malým Holandskom (War with the Little Netherlands), because this play was never performed. In this contribution, some striking features of the play are explained. It also outlines the context in which the play originated, which was accompanied by censorship by the Communist regime. Finally, it is argued that, if the geographical names and the characters are examined closely, a chronotopical counterpart to Alfred Jarry’s absurdist play Ubu Roi was created here, with the Netherlands deemed an abstract enough concept.

NL

De Slowaakse schrijver Rudolf Sloboda geldt als een van de meest vooraanstaande auteurs van Slowaakse literatuur na de Tweede Wereldoorlog. Zijn oeuvre valt uiteen in proza dat volgens Sloboda-kenner Zora Prušková uiterst autobiografisch te noemen valt, maar hij schreef naast enkele gedichtenbundels, essays en kinderboeken ook diverse filmscenario´s en twee toneelstukken. De meeste biografen vergeten daarbij dikwijls nog een twee-akter te vermelden die in 1965 in twee nummers van het literaire tijdschrift Slovenské pohľady kon verschijnen als Vojna s malým Holandskom (Oorlog met het kleine Nederland), omdat dit toneelstuk nooit werd opgevoerd. In deze bijdrage worden enkele opvallende kenmerken van het stuk uiteengezet. Daarbij wordt de ontstaanscontext van het stuk geschetst, die gepaard ging met de censuur van het communistische regime. Er wordt uiteindelijk betoogd dat, als de geografische benamingen en de personages goed onder de loep genomen worden, hier een imagologische en chronotopische tegenvoeter gecreëerd werd van het absurde toneelstuk Ubu roi van Alfred Jarry, met Nederland als een abstract genoeg begrip.

4

Het beeld van Polen en de Poolse maatschappij aan de vooravond van de Januariopstand (1863/64) in Albrecht Rodenbachs Studenten van Warschau. Poolsche Tafereelen (1879)

80%

Polkowski M.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 5 Zeszyt specjalny

97-112

PL

Artykuł przedstawia badania nad wizerunkiem Polski pod zaborem rosyjskim i społeczeństwa polskiego tuż przed wybuchem powstania styczniowego (1863-1864) w dramacie flamandzkiego pisarza Albrechta Rodenbacha pt. Studenten van Warschau. Poolschetaferelen (Warszawscy uczniowie. Sceny polskie, 1879). Po przedstawieniu genezy zainteresowania Rodenbacha sytuacją Polski pod zaborami i kontaktów autora z Polakami zarysowano główne ścieżki interpretacji, które obierali dotąd badacze zajmujący się tym utworem. Następnie, posługując się warsztatem imagologii literackiej i kulturowej, przeprowadzono analizę stworzonego przez Rodenbacha obrazu literackiego Polski i jej społeczeństwa okresu rozbiorów na kilku płaszczyznach: geografii, topografii, języka, kultury, społeczeństwa, polityki i wojskowości. Dzięki nowej lekturze, bardziej niż dotychczas ukierunkowanej na wątki polskie, udało się wyjaśnić szereg kwestii przedtem nieporuszanych w literaturze przedmiotu. Przeprowadzona analiza potwierdza, a w wielu miejscach pozwala lepiej uzasadnić ocenę, że Albrecht Rodenbach dysponował bogatym rozumieniem polskiej kultury i społeczeństwa połowy XIX wieku.

EN

This article researches the image of Poland and Polish society under Russian partition before the January Uprising (1863) in the Flemish poet Albrecht Rodenbach’s play Studenten van Warschau. Poolschetaferelen (Students of Warsaw. Polish scenes, 1879). A survey of Rodenbach’s interest in Poland and his contacts with Poles is followed by an analysis of the traditional paths followed by literary scholars interpreting this drama. Rodenbach’s literary image of Poland and Polish society on the eve of the insurrection is analysed from several angles (geography, topography, language, culture, society and its institutions, political and military aspects, etc.) using the methodological framework of literary and cultural imagology. The research reveals that a new, more Polish-oriented reading of Rodenbach’s play produces a wide range of insights on various hitherto unexplained aspects of the text. It confirms the view of Rodenbach’s nuanced understanding of mid-19th century Polish culture and society, augmenting it in several important respects.

NL

Dit artikel onderzoekt het beeld van Polen en de Poolse samenleving onder de Russische deling vóór de Januariopstand tegen de Russen (1863/64) in Albrecht Rodenbachs toneelstuk Studenten van Warschau. Poolsche tafereelen (1879). Een overzicht van Rodenbachs belangstelling voor Polen wordt gevolgd door een analyse van de traditionele wegen die literatuurwetenschappers bewandelen bij de interpretatie van dit drama. Rodenbachs literair beeld van Polen onder de Russische deling en de Poolse samenleving aan de vooravond van de opstand wordt onderzocht vanuit een aantal invalshoeken (geografie, topografie, taal, cultuur, de maatschappij en haar instellingen, politieke en militaire aspecten) door middel van de methode van de literaire en culturele imagologie. Dit onderzoek toont aan dat een nieuwe lezing van Rodenbachs toneelstuk, met meer aandacht voor Poolse motieven, een reeks inzichten oplevert over verschillende tot nu toe onopgehelderde aspecten van de tekst. Het bevestigt het beeld van Rodenbachs genuanceerde inzicht in de Poolse cultuur en samenleving van het midden van de 19e eeuw, en versterkt dat in verschillende belangrijke opzichten.

Refine search results

2 Roczniki Humanistyczne

2 Česká literatura (Czech Literature)

2 Pátková J.

1 Bossaert B.

1 Polkowski M.

1 2023

2 2022

1 2018

Století cest na Slovensko: na okraj jednoho česko-slovenského dialogu

Dva varianty kolonizačního románu : obraz popřevratového Slovenska v zapomenutých románech Levoča (1926) a Nová země (1927)

Nederlandbeelden in Oorlog met het kleine Nederland (1965). Een nooit opgevoerde twee-akter van Rudolf Sloboda

Het beeld van Polen en de Poolse maatschappij aan de vooravond van de Januariopstand (1863/64) in Albrecht Rodenbachs Studenten van Warschau. Poolsche Tafereelen (1879)