Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: imiesłów przysłówkowy uprzedni

Sort By:

Limit search:

Rola imiesłowów przysłówkowych uprzednich w wyrażaniu stosunków temporalnych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce

100%

Paśko-Koneczniak D.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

2018

vol. 66

371-384

Przedmiotem rozważań jest analiza znaczeń i relacji temporalnych wyrażanych za pomocą imiesłowów przysłówkowych uprzednich w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w P olsce. Analizowane przykłady zostały wyekscerpowane z materiału zgromadzonego współcześnie oraz pochodzącego z badań z lat 1950–1970 prowadzonych przez Irydę Grek-Pabisową i Irenę Maryniakową. Rosyjska gwara staroobrzędowców określana jest jako najbardziej zbliżona do grupy zachodniej środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej. Imiesłowy przysłówkowe uprzednie na -(f)šy mają w gwarze staroobrzędowców szerokie zastosowanie i tworzone są zarówno od czasowników nieprzechodnich, jak i przechodnich. W odróżnieniu od rosyjskiego języka literackiego w gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce formy imiesłowowe na -(f)šy występują w funkcji orzeczenia. W badanej gwarze staroobrzędowców imiesłowy przysłówkowe uprzednie mogą wyrażać m.in. czynność przeszłą, której skutki są aktualne w momencie mówienia; cechę lub stan subiektu w teraźniejszości lub przeszłości; cechę lub stan obiektu, która jest rezultatem czynności przeszłej; czynność uprzednią w stosunku do innej czynności przeszłej; tzw. conclusivus, czyli wnioskowanie na temat realizacji czynności; możliwy rezultat w teraźniejszości; możliwe zdarzenie przyszłe w przeszłości; możliwą czynność następczą w przyszłości; uprzedniość zdarzenia w przyszłości; czynność lub stan towarzyszące innej czynności, która ma miejsce w teraźniejszości; równoczesność dwóch czynności w przeszłości.

The article is an analysis of meanings and temporal relationships expressed by means of past adverbial participles in the Russian dialect spoken by the Old Believers living in Poland. Linguistic samples have been excerpted from the recently collected material as well as from the research which was carried out by Iryda Grek-Pabis and Irena Maryniak between the 1950s and the 1970s. The Russian dialect used by the Old Believers is considered closest to the western group of Central Russian akanie dialects, the so-called Pskov group. Past adverbial participles ending in -(f)šy are widely used in the Old Believers’ dialect and they are formed on the basis of both transitive and intransitive verbs. In contrast to the standard variety of Russian, in the dialect used by the Old Believers inhabiting Poland, adverbial forms ending in -(f)šy can function as predicates. In the researched dialect, past adverbial participles can be used to express, for example, an activity performed in the past whose result is still present at the moment of speaking, a feature or state of the subject in the present or in the past, a feature or state of the object which is the result of an activity performed in the past, an activity anterior to another activity in the past, a conclusive meaning, a possible result in the present, a probable future activity expressed in the past, a possible consequence in the future, an activity anterior to another activity in the future, an activity or state accompanying another activity in the present, or two activities happening at the same time in the past.

Refine search results

1 Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

1 Paśko-Koneczniak D.

1 2018

Search results

Rola imiesłowów przysłówkowych uprzednich w wyrażaniu stosunków temporalnych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce