Search results

1

Peut-on parler de constitution à Rome ?

100%

Ducos M.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka

55-69

EN

This article aims to analyse the notion of constitution in Ancient Rome. The word constitution occurs in many historical and legal studies to describe Roman political system. But there is no constitution in Rome in the present meaning of this word. Constitutio is used for the decisions of the Roman emperors. Some epigraphical documents seem however to contain constitutionnal norms. Besides, at the end of the Republic, the idea of constitution seems to appear slightly in the political thought,

PL

Nawet jeśli w wielu opracowaniach naukowych historycznych i prawniczych używany jest termin konstytucja, aby opisać rzymski system polityczny, to w Rzymie nie ma konstytucji w aktualnym znaczeniu tego terminu. Constitutio odnosi się do aktów normatywnych cesarzy. Analiza politycznego i prawniczego słownictwa wykazuje, że nie ma terminu desygnującego właśnie to pojęcie, jednak wiele dokumentów epigraficznych z okresu pryncypatu (na przykład prawa miejskie) wydaje się zawierać normy konstytucyjne. Pojęcie to pojawia się po raz pierwszy, choć jeszcze w przybliżeniu, w refleksji politycznej u schyłku republiki: chodzi wówczas o gromadzenie, porządkowanie ustaw i czuwanie nad równowagą organizacji politycznej.

2

Christian Influence on the Roman Calendar. Comments in the Margins of C. Th. 9.35.4 = C. 3.12.5 (a. 380)1/ Wpływ chrześciaństwa na kalendarz rzymski. Uwagi na marginesie C. Th. 9.35.4 = C. 3.12.5 (a. 380)

80%

Wiewiorowski J.

Studia Prawnicze KUL

|

2019

|

issue 4

213-233

PL

Tekst analizuje zagadnienie wpływu chrześcijaństwa na rzymski kalendarz sądowy w IV w. w świetle późnorzymskich konstytucji cesarskich. Autor wskazuje na wstępie, że pomimo wspólnego z innymi zwierzętami poczucia czasu, głębokich ewolucyjnych korzeni religijności oraz wymiaru sprawiedliwości, człowiek jest jedyną istotą, która wyróżnia dni świąteczne. Następnie podziela i uzasadnia pogląd, że pierwszym pewnym przykładem wpływu chrystianizmu na rzymski kalendarz urzędowy jest konstytucja C. Th. 9,35,4 = C. 3,12,5 (a. 380), która zakazywała prowadzenia postępowań karnych z użyciem tortur w okresie czterdziestu dni poprzedzających Wielkanoc, kwestionując opinie o utożsamieniu dies solis z dies dominicus (chrześcijańską niedzielą) już w momencie wydania C. Th. 2,8,1 i C. 3,12,2 w 321 r. Na marginesie polskiej dyskusji o ustawowym ograniczeniu handlu w niedziele, w której teza ta prezentowana jest bezkrytycznie, wskazuje na koniec na ograniczenia tzw. polityki historycznej.

EN

The text analyses Christianisation of the Roman calendar in the light or the Roman imperial constitutions in the 4th century. The author first of all underlines that only humans recognise religious feasts despite that human perception of time is not that remote from the apperception of time in the case of other animals and that the belief in the supernatural/religion and rituals belong to human universals, the roots of which, together with the judiciary, are to be sought in the evolutionary past of the genus Homo. Furthermore, the author deduces that the first direct Christian influence on the Roman official calendar was probably C. Th. 9,35,4 = C. 3,12,5 (a. 380), prohibiting all investigation of criminal cases by means of torture during the forty days which anticipate the Paschal season, contesting the opinion that dies solis were regarded as dies dominicus (Christian Sunday) already in C. Th. 2,8,1 and C. 3,12,2 (a. 321). Finally, on the margin of the Polish debate concerning the limitation of legal trade during Sundays, when Constantinian roots of dies dominicus were quoted frequently and with great conviction, the limitations of politics of memory are underlined.

3

About the imperial constitutions issued in Serdica. The imperial constitutions for the Orient and the Occident

80%

Novkirishka-Stoyanova M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

vol. 18

|

issue 3

49-74

PL

Konstytucje cesarskie stanowią podstawowe źródło prawa rzymskiego okresu pryncypatu czy dominatu. Prezentują one rzymski sposób unifikacji prawa wielokulturowego cesarstwa o różnych praktykach ustawodawczych i organizacji sądowniczej, w którym trzeba było zaradzić bardzo różnym problemom wynikającym z zarządzaniem nim. Po podziale cesarstwa na część wschodnią i zachodnią powstał problem mocy prawnej konstytucji stanowionych przez jednego z władców dla całego terytorium państwa, traktowanego jeszcze jako całość. Analiza konstytucji cesarskich ogłoszonych w dawnej Sardyce dostarcza pewnych odpowiedzi w tej kwestii. Miasto jawi się jedną z czasowych stolic cesarstwa na Wschodzie, w oczekiwaniu na Konstantyna, który dokona uszczegółowienia jej kluczowej pozycji i wypowie słowa „Serdica mea Roma est”. W latach 2011–2012 na Uniwersytecie w Sofii był realizowany projekt naukowy mający na celu zarówno przedstawienie palingenezji cesarskiego ustawodawstwa stanowionego w Sardyce i pozycji miasta w okresie późnego cesarstwa, jak i wykazanie, że prawo cesarskie pozostawało żywe w niespokojnym okresie końca III i początku IV wieku. Analiza rodzajów konstytucji i ich tematyki pozwala nam odkryć pierwsze etapy głębokich przemian władzy cesarskiej, które wystąpiły w tym czasie i poznać realizację reform podejmowanych przez Dioklecjana i jego następców, aż do Konstantyna. Przede wszystkim widzimy obraz cesarza Konstantyna Wielkiego – ustawodawcy, administratora, sędziego, stojącego na czele kultu cesarskiego, w czasach gdy chrześcijaństwo zajmowało w cesarstwie pozycję coraz bardziej stabilną. Edykt tolerancyjny Galeriusza z 30 kwietnia 311 r. wydany w Sardyce jawi się jako ten znajdujący sie u podstaw ustawodawstwa sprzyjającego chrześcijanom, a zarazem edyktu mediolańskiego z 313 r.

EN

Imperial constitutions make the basic source of Roman law in the period of the Principate or the Dominate. They present the Roman manner of unifying multicultural law of the Empire, consisting of various legislative practices and organization of the judiciary, in which it was necessary to solve different problems resulting from managing the state. Following the division of the Empire into the eastern and the western parts, there arose the problem of securing legal power of constitutions implemented by one of the rulers to be binding on the whole territory of the Empire still treated as one whole body. The analysis of the imperial constitutions introduced in the Serdica of old provides certain answers in this respect.The city appears to have been one of the temporal capitals of the Empire in the East, while awaiting Constantine who would confirm its key position by uttering the words: “Serdica mea Roma est”. In the years 2011-2012, in the University of Sofia there was a scientific project run, whose goal was to present the palingenesis of the imperial legislation enacted in Serdica as well as the position of the city in the period of late Empire. Apart from this, it was attempted to prove that the imperial law remained ‘alive’ in the uneasy period between the end to the 3rd century and the beginning of the 4th century. The analysis of the kinds of constitutions and their content allows us to discover the first stages of deep transformations of the Emperor’s power, which occurred at that time, as well as to get to know about the realization of the reforms launched by Diocletian and implemented until the rule of Constantine. First of all, we can see the picture of Emperor Constantine the Great – legislator, administrator, judge, who would promote abiding by the Emperor’s cult in the time when Christianity was winning more and more stable position in the Empire. The Edict of Tolerance, which was issued by Galerius in Serdica on 30 April 311 CE, should be regarded as the one laying the foundations of legislature favourable to Christians and, at the same time, opening the door to passing the Edict of Milan in 313 CE.

Refine search results

1 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Prawnicze KUL

1 Ducos M.

1 Novkirishka-Stoyanova M.

1 Wiewiorowski J.

1 2020

1 2019

1 2015

Peut-on parler de constitution à Rome ?

Christian Influence on the Roman Calendar. Comments in the Margins of C. Th. 9.35.4 = C. 3.12.5 (a. 380)1/ Wpływ chrześciaństwa na kalendarz rzymski. Uwagi na marginesie C. Th. 9.35.4 = C. 3.12.5 (a. 380)

About the imperial constitutions issued in Serdica. The imperial constitutions for the Orient and the Occident