Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  instrumentalizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

O postulacie kwantowej zasady względności

100%
Kopyciński J.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2022
|
vol. 10
271-280
PL
W tym artykule analizuje się jedną z prób zszycia i tym samym usunięcia niewspółmierności teoretycznej szczególnej teorii względności z mechaniką kwantową poprzez sformowanie kwantowej zasady względności, przedstawioną w pracy Quantum Principle of Relativity Dragana i Ekerta (2020). Analizowany jest charakter postulatu Dragana i Ekerta i argumentuje się, że bliżej mu jest do wybiegu konwencjonalistycznego niż do nowego paradygmatu w fizyce teoretycznej. Zwraca się też uwagę na faworyzowanie w omawianym artykule instrumentalizmu matematycznego i ontycznego charakteru prawdopodobieństwa w fizyce.
2
Publication available in full text mode
Content available

Równość szans edukacyjnych jako pojęcie nie-pedagogiczne

100%
Blumsztajn A.
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
|
2019
|
vol. 22
|
issue 2(86)
1-17
EN
The paper reflects on the concept of equality of educational opportunities from the perspective of pedagogy, which is seldom used to analyze it. The main thesis of the paper assumes that the idea of equality of educational opportunities, so commonly used in educational policymaking, comes from a sociological background and therefore does not have a strictly educational content and meaning – which has consequences for the way it interacts with education. To develop this thesis, I will use a theoretical framework proposed by Piotr Zamojski. It is based on the classification of three phases or types of educational theories – technological-instrumental, critical and performative ones. Such approach allows to combine the ideological context with differences in the theoretical approach to educational research when analyzing the history of the concept of equal opportunities. The analysis shows that the concept is born in the technological-instrumental paradigm, and is still firmly rooted there, despite the shifts in its ideological content (from the egalitarian to the meritocratic). The concept of equal opportunities has helped “colonize” education, making it a major instrument of social policy from the 60’s onwards. But – as thinkers representing the critical perspective exposed – that tool was not, and could not have been a successful one in really changing the social structure. The paper finally gives voice to the third perspective, the performative one, which gives us hope for (re)filling the concept of equality of educational opportunities with educational meaning and sense, mainly through the propositions of Jacques Rancière.
PL
W artykule analizuję pojęcie równości szans edukacyjnych w rzadko przyjmowanej perspektywie pedagogicznej. Punktem wyjścia rozważań jest hipoteza, wedle której pojęcie to, tak powszechnie wykorzystywane w polityce edukacyjnej, w rzeczywistości jest silnie zakorzenione w polu socjologicznym i od chwili powstania pozbawione było pedagogicznej treści. Hipotezę tę staram się rozwinąć, stosując do pojęcia równości szans edukacyjnych ramę teoretyczną – typologię trzech typów kształcenia (techniczno-instrumentalnej, krytycznej i performatywnej) zaproponowanej przez Piotra Zamojskiego. Podejście to pozwala na połączenie kontekstu ideologicznego i różnic w podejściu teoretycznym do edukacji. Przeprowadzona analiza wskazuje, że równość szans edukacyjnych zrodziła się z myślenia technologicznoinstrumentalnego i wciąż jest w tym podejściu mocno zakorzeniona, niezależnie od zmian ideologicznych, które ukształtowały znaczenie tego pojęcia – od egalitarnego do merytokratycznego. Pojęcie równości szans edukacyjnych pomogło skolonizować edukację i przekształcić ją w główne narzędzie polityki społecznej. Jednak – jak szybko zauważyli myśliciele nurtu krytycznego – nigdy nie było i nie będzie ono skutecznym narzędziem w zmienianiu struktury społecznej. Wreszcie, wybrana przeze mnie rama teoretyczna pozwala na „przywrócenie”, a może wręcz nadanie pojęciu równości szans edukacyjnych pedagogicznej treści. Będę go doszukiwać się w myśli Jacques’a Rancière’a – autora paradoksalnie niekojarzonego z myślą pedagogiczną.
3
Publication available in full text mode
Content available

O postulacie kwantowej zasady względności

100%
Kopyciński J.
Filozofia i Nauka
|
2022
|
vol. 10
271-280
PL
W tym artykule analizuje się jedną z prób zszycia i tym samym usunięcia niewspółmierności teoretycznej szczególnej teorii względności z mechaniką kwantową poprzez sformowanie kwantowej zasady względności, przedstawioną w pracy Quantum Principle of Relativity Dragana i Ekerta (2020). Analizowany jest charakter postulatu Dragana i Ekerta i argumentuje się, że bliżej mu jest do wybiegu konwencjonalistycznego niż do nowego paradygmatu w fizyce teoretycznej. Zwraca się też uwagę na faworyzowanie w omawianym artykule instrumentalizmu matematycznego i ontycznego charakteru prawdopodobieństwa w fizyce.
4
Publication available in full text mode
Content available

“Good education” and its instrumental description in the narrations of adults who have become students

86%
Jurgiel-Aleksander A.
Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
|
2020
|
vol. 21
65-75
EN
The author of this article argues that the problem of good education is a public issue. Inspired by theorist G.J.J. Biesta who posed questions regarding the significance of good education, the author interviewed adult students about this phenomenon. The phenomenographic analyses of students’ statements unveiled three description categories of good education. These are: good education as a synonym of the school which fulfils standards of teaching, good education as an instrument of human success and good education as a tool of human enlightening. All the students’ descriptions led to the observation that the common horizon of the understanding of good education was the idea of education as a method which is goal oriented. This means that good education is described here through the prism of concrete aims and effective tools, but not by means of problematic ideas and values which serve these goals. This attitude may result in instrumental relations between people and the world, and the quality of the (worse) human condition
PL
Autorka niniejszego tekstu podejmuje głos w sprawie dobrej edukacji jako ważnej kwestii publicznej. Inspirując się pytaniem współczesnego teoretyka G.J.J. Biesta, co to znaczy, że edukacja jest dobra, przeprowadza wywiady wśród dorosłych studentów, będących jednocześnie rodzicami, na ten właśnie temat. Ujawnione w wyniku fenomenograficznej analizy kategorie opisu tak zwanej „dobrej edukacji” rozumianej jako a) wywiązywanie się szkoły ze standardów nauczania, b) traktowanie edukacji jako środka do kariery, c) traktowanie szkolnej edukacji jako narzędzia „oświecania”, pokazują wyraźnie, że dominującym horyzontem jej rozumienia jest widzenie w edukacji głównie metody nauczycielskiego postępowania w celu osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia. Chodzi zatem o realizację celów już zdefiniowanych, a nie o wartość i znaczenie tego celu czy problematyzowanie idei, którym edukacja miałaby służyć. To, jak twierdzi autorka, może przenosić się na budowanie instrumentalnych relacji człowiek – świat i jakość naszej (gorszej) ludzkiej kondycji.
5
Publication available in full text mode
Content available

ON SHADOW AND FORM: KOREAN NATIONALISM’S DIGRAPHIC CONFLICT

72%
Strnad W.
International Journal of Korean Humanities and Social Sciences
|
2016
|
vol. 2
87-122
PL
Niniejszy artykuł stanowi wieloaspektowy przegląd „punktów stycznych” między koreańskim nacjonalizmem w obu Koreach a chińskimi znakami (Hanja). W tym aspekcie ukazuje również kontekstualizację historyczną, występujący niekiedy przeciwstawny związek czy istniejącą „podwójność”, która składa się z Hanja i Han’gŭl (Chosŏn’gŭl). W powstałych po wyzwoleniu dwóch państwach koreańskich w ciągu kolejnych kilku dekad znaki chińskie były nadal stosowane różnorodnie w różnym czasie. Zastanawiano się nad zniesieniem (likwidacją) Hanja i wprowadzeniem wyłącznie pisma koreańskiego, jak i nad przywróceniem i umocnieniem edukacji Hanja. Koreańczycy od ponad wieku odnoszą się do „kwestii pisma” w oparciu o społecznie tworzone narracje. Zjawisko to może być rozważane (analizowane) przez paradygmaty konstruktywistyczne lub może być postrzegane (tłumaczone) jako wprowadzenie pragmatycznych zasad ukazujących instrumentalny nacjonalizm. W kontekście koreańskiego nacjonalizmu pokazano konflikt dotyczący stosowania w Koreach dwuznaku (podwójności pisma: Hanja i Han’gŭl (Chosŏn’gŭl), co powiązane jest z kształtowaniem się koreańskiego nacjonalizmu etnicznego, a zatem i koreańskiej tożsamości narodowej.
KO
본 논문은 남북한의 민족주의와 한자 사이의 많은 교차점을 분석하는 것뿐만 아니라, 한자와 한글(조선글) 간의 역사적 때때로는 상반되는 관계 및 이중성을 맥락화하는 것이다. 해방 후 수십 년 동안 남북한의 한자에 대한 입장과 정책은 다양하게 변화해 왔고, 그것은 한자폐지 혹은 한글(조선글)전용의 강제로 시작하여 한자교육의 재건이나 강화 등으로 나타났다. 한 세기 이상에 걸쳐 한국(조선)인들은 “문자의 문제”에 대해 사회적으로 이루어진 내러티브에 입각하여 반응했다. 이 현상은 구성주의 패러다임을 통해 볼 수 있으며, 또는 도구적 민족주의를 증명하는 실용 정책의 구현이라 해석될 수도 있다. 본 논문은 한국(조선) 민족주의의 이중(二重)문자 갈등에 관한 변동적 반응이 한국(조선)의 민족주의 즉, 한국(조선)의 정체성을 형성해 가는 복잡한 합류점임을 밝힌다.
EN
This paper is an examination of the many points of intersection between Korean nationalism in both Koreas, and Chinese characters (Hanja), as well as a contextualization of the historical and, at times, antithetical relationship or binary consisting of Hanja and Han’gŭl (Chosŏn’gŭl). Emerging from liberation the two Korean states over the next several decades would “engage” Hanja with diverse and fluctuating positions and approaches at different times. These responses have ranged from the abolition of Hanja or the enforcement of Han’gŭl (Chosŏn’gŭl) exclusivity, to the re-establishment and strengthening of Hanja education. Koreans for over a century have responded to “issues of script” based on socially-created narratives. This phenomenon can be viewed through constructivist paradigms, or can be interpreted as implemented pragmatic policies exemplifying instrumentalist nationalism. This paper’s assertion is that Korea’s vacillating response regarding Korean nationalism’s digraphic conflict is eloquent of the complex confluences that formed Korean ethnic nationalism, and therefore, Korean national identity.
6
Publication available in full text mode
Content available

Prawo wobec polityki i polityczności. Czy instrumentalizacja prawa ma szansę odzyskać dobre imię?

58%
Bator A.
Historia i Polityka
|
2022
|
issue 41 (48)
53-67
EN
In the paper, the author attempts to “disenchant” the negative image of the instrumentalization of law that has been formed in the theoretical and legal literature. Polish jurisprudence, due to the experience of the so-called ‘real socialism’, had particular reasons to be prejudiced against this issue. The text makes use of theoretical inspirations coming from outside of jurisprudence (John Dewey’s philosophy of pragmatic instrumentalism, Max Weber’s concept of politics, Chantal Mouffe’s concept of the political) and strictly legal theories of instrumentalisation (Sanne Taekema’s pluralistic-responsive variant, Wiesław Lang’s reconstructionist approach). The main aim of the paper is to change the approach to the instrumentalization of law: to replace the traditional question about the limits of instrumentalization of the law made by the state with a question about how the law – without risking the loss of its fundamental values and functions – can cooperate with the natural tendency of people to instrumentalize their behaviour in the conditions of a democratic, pluralistic society. The theses of the paper are set in the liberal vision of social order, however with a significant correction consisting in referring to the assumptions of pragmatism and post-structuralism. In the conclusion, I also point out the problems that can be caused in jurisprudence by the application of certain concepts from the area of political theory based on post-structuralist assumptions.
PL
W artykule autor próbuje „odczarować” negatywny obraz instrumentalizacji prawa, jaki został ukształtowany w literaturze teoretycznoprawnej. Polskie prawoznawstwo za sprawą doświadczeń tzw. realnego socjalizmu miało szczególne powody do uprzedzeń względem tej problematyki. W tekście wykorzystywane są teoretyczne inspiracje pochodzące spoza nauk prawnych (filozofia pragmatycznego instrumentalizmu Johna Deweya, koncepcja polityki Maxa Webera, koncepcja polityczności Chantal Mouffe) oraz stricte prawnicze teorie instrumentalizacji (Sanne Taekemy wariant pluralistyczno-responsywny, Wiesława Langa ujęcie rekonstrukcjonistyczne). Głównym przesłaniem opracowania jest zmiana problemowego podejścia do instrumentalizacji prawa: zastąpienie tradycyjnego pytania o granice instrumentalizacji prawa stanowionego przez państwo pytaniem, jak prawo – nie ryzykując utraty swoich zasadniczych wartości i funkcji – może kooperować z naturalną skłonnością ludzi do instrumentalizowania swojego zachowania w warunkach demokratycznego, pluralistycznego społeczeństwa. Tezy artykułu osadzone są w liberalnej wizji porządku społecznego, jednak z istotną korektą polegającą na odwołaniu się do założeń pragmatyzmu i poststrukturalizmu. W zakończeniu autor wskazuje również na perturbacje, jakie może powodować w prawoznawstwie aplikowanie niektórych twierdzeń z obszaru teorii polityki opartych na poststrukturalistycznych założeniach.
7
Publication available in full text mode
Content available

On the quantum principle of relativity postulate

58%
Kopyciński J.
Filozofia i Nauka
|
2022
|
vol. 10
8
Publication available in full text mode
Content available

Etyczne aspekty zalecenia brania interesariuszy pod uwagę w tekstach wczesnego R.E. Freemana

58%
Stanny D.
Prakseologia
|
2018
|
vol. 160
193-222
PL
Celem artykułu jest analiza etycznych aspektów zalecenia brania pod uwagę interesariuszy w pracach wczesnego R.E. Freemana. Zdaniem swojego twórcy wczesna koncepcja interesariuszy nie tylko nie jest koncepcją etyczną, ale wręcz nie powinna być w taki sposób interpretowana. Uzasadnienie brania pod uwagę interesariuszy jest dla wczesnego Freemana czysto skutecznościowe, autor wprost deklaruje pozaetyczny charakter swoich prac. Głównym argumentem na rzecz etycznych interpretacji wczesnego modelu Freemana jest – mimo wszystkich ograniczeń płynących z instrumentalizmu – w praktyce często prospołeczny na poziomie skutków charakter modelu.
EN
The aim of this article is the analysis of the prescription of taking stakeholders’ into account in early R.E. Freeman works. Accordingly to the founder of the stakeholder theory its early version is neither the ethical theory, nor should be even interpreted as such. Taking stakeholders’ into account is justified and legitimized only by effectiveness of management processes. Thus early Freeman expressly states his amoral attitude. The socially beneficial character of practical consequences of Freeman’s model, despite limitations of its instrumentalism, is the main argument in favor of ethical interpretations of the early stakeholder theory.
9
Publication available in full text mode
Content available

Rozwój w świetle podstawowych kategorii myśli Johna Deweya

58%
Krasny B. Z.
Studia Paedagogica Ignatiana
|
2020
|
vol. 23
|
issue 1
PL
Rozwój jest bez wątpienia jednym z najważniejszych pojęć towarzyszących rozważaniom na temat kształcenia, wychowania, edukacji. Każdy pedagog musi na pewnym etapie swojej działalności skonfrontować się z tą wysoce podatną na interpretacje ideą. Nie uniknął tego również John Dewey, którego poglądy stały się przedmiotem analizy w niniejszym artykule. Celem tejże publikacji jest rekonstrukcja teorii rozwoju amerykańskiego pedagoga oraz krytyczna refleksja nad nią na podstawie jego prac oraz wybranych dzieł omawiających myśl pedagogiczną i filozoficzną pragmatysty. W poszczególnych częściach publikacji zostały zaprezentowane główne idee związane z koncepcją rozwoju Deweya, takie jak wartość instrumentalna, pojęcie nawyku czy demokracja. Przedstawione zagadnienia zostały poddane refleksji przez pryzmat ich implikacji pedagogicznych. Dokonana analiza przedmiotu badań ukazała możliwy kierunek rozwoju jednostek w myśli Deweya, jakim jest rozwój społeczeństwa. Nieunikniona wydaje się konieczność dalszych badań nad pedagogiką amerykańskiego filozofa, aby lepiej zrozumieć i zinterpretować jego idee czy też rozstrzygnąć niejasności, jakie występują w jego pismach.
EN
Development is undoubtedly one of the most important concepts accompanying considerations on education and upbringing. Every educator must, at a certain stage of his or her activity, confront this highly contestable idea. John Dewey, whose views are the subject of analysis in this article, was certainly not one who would have avoided this. The aim of this publication is to reconstruct the development of the theory of the American educator and to reflect critically on it on the basis of his works and selected works discussing the pedagogical and philosophical thought of the pragmatic scholar. The main ideas associated with Dewey, such as instrumental value, the notion of habit or democracy, are depicted in particular parts of the publication. The presented issues are reflected on through the prism of their pedagogical implications. The analysis of the subject showed the possible developmental directions open to individuals in Dewey’s thought, which is the development of society. It seems inevitable that further research on the pedagogy of the American philosopher is needed in order to better understand and interpret his ideas or to resolve the ambiguities that exist in his writings.
10
Publication available in full text mode
Content available

Dobrostan w relacjach międzyludzkich. Kontekst socjokulturowy

58%
Ściupider- Młodkowska M. B.
Wychowanie w Rodzinie
|
2023
|
vol. XXX
|
issue (3/2023)
35-51
EN
Aim. To attempt a critical analysis around the questions: What socio-cultural processes lead to the destruction of bonds and relationships? Do activities linked to the dominant logic of instrumental reasoning: self-improvement, self-investment, self-realisation, the primacy of profit and loss, alter the socio-emotional competences of subjects and prevent a life of well-being? Materials and methods. The whole reflection is embedded in a critical discourse analysis, whose main task is to unmask the myth of well-being, understood exclusively as subjects taking care of themselves, neglecting the common good. Selected research and analysis on cultural narcissism was used. Conclusion. Satisfactory and sustainable social relations are a priority and a condition for the survival of the community. Nowadays, they are significantly weakened and require pedagogical intervention in the field of rational coding of the contents of the culture of instrumentalism, excess, and narcissism. The observed disappearance of social-emotional competences related to empathy correlates to a large extent with cultural determinants, including the logic of instrumental reason instead of moral and subjective reason. Digital distance cools emotionality, which in turn has a direct impact on loneliness, confusion, and lack of well-being in relationships.
PL
Cel. Próba krytycznej analizy wokół pytań: Jakie socjokulturowe procesy prowadzą do destrukcji więzi i relacji? Czy działania związane z dominującą logiką rozumowania instrumentalnego, czyli samodoskonalenie, samorozwój, samozadowolenie, prymat zysków i strat, zmieniają kompetencje społeczno-emocjonalne podmiotów i uniemożliwiają życie we wspólnocie i dobrostanie? Materiały i metody. Całość rozważań osadzono w krytycznej analizie dyskursu, której głównym zadaniem było obalenie mitu o dobrostanie rozumianym wyłącznie jako (dobro) byt i dbanie tylko o siebie, a zaniedbywanie dobra wspólnego. Wykorzystano wybrane badania i analizy dotyczące kulturowego narcyzmu. Wnioski. Satysfakcjonujące i trwałe relacje społeczne są priorytetem i warunkiem trwania wspólnoty. Dziś poprzez proces indywidualizacji i narastanie narcyzmu kulturowego te więzi są znacznie osłabione, wymagają wyobraźni współczującej (o której pisała Martha Nussbaum) (Nussbaum, 2016) oraz interwencji pedagogicznej w rozwijaniu orientacji allocentrycznej, sprzeciwiającej się instrumentalizmowi, obojętności i cynizmowi. Obserwowany zanik kompetencji społeczno-emocjonalnych związanych z empatią w znacznej mierze koreluje z determinantami kulturowymi, w tym z przewagą logiki rozumu instrumentalnego nad moralnym i podmiotowym. Cyfrowy dystans, nastawienie na sukces, dominacja zachowań egocentrycznych wychładzają emocjonalność i ogólną wrażliwość społeczną, co z kolei bezpośrednio wpływa na osamotnienie, zagubienie i brak dobrostanu w relacjach.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.