Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: intercyza małżeńska

Sort By:

Limit search:

Oprawa posagu królowych w szlacheckiej Rzeczypospolitej

100%

Szulc T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

2015

vol. XCIV (94)

123-148

Kontrakt małżeński nakładał na króla obowiązek zabezpieczenia posagu królowej. W szlacheckiej Rzeczypospolitej monarcha nie miał prywatnego majątku. Decyzje o zabezpieczeniu posagu królowej podejmowała Rzeczpospolita czyli stany sejmujące. Po śmierci króla na utrzymanie królowej wdowy uchwalano oprawę wdowią. Zabezpieczenie przyznane Annie Jagiellonce stanowiło rekompensatę za zrzeczenie się przez nią prawa do spadku dynastycznego na rzecz Królestwa Polskiego. Inicjatorem zabezpieczenia posagu w okresie bezkrólewia były zgromadzenia szlacheckie, po elekcji – monarcha, wyjątkowo – sama królowa. Zainteresowani ustanowieniem reformacji byli dyplomaci tego dworu, z którego wywodziła się małżonka króla, zaś w okresie ostatniej elekcji (1764 r.) – dyplomaci rosyjscy. Odbywało się to często w trakcie ostrej walki politycznej między opozycją a królem. Zgoda na uchwalenie oprawy stawała się jedną z form presji wywieranej na władcę, mającą go skłonić do odstąpienia od pewnych zamiarów zagrażających wolnościom szlachty. Okoliczności towarzyszące każdorazowo ustanowieniu zabezpieczenia oprawy królowej były inne. Panujący musiał czasem ponawiać żądanie uchwalenia oprawy dla królowej na następnym sejmie. Praktyka pokazała, że wniosek monarchy, mimo oporu opozycji, rozstrzygany był zwykle po jego myśli.

Prenuptial contracts obliged the king to insure the queen’s dowry. Without fulfilling this condition, the queen’s dowry was not transferred to the king. In the Polish – Lithuanian Commonwealth the monarch did not own private assets. Decisions about insuring the queen’s dowry were taken by the Parliament of the Commonwealth (Sejm Rzeczypospolitej Szlacheckiej). After the king’s death, the maintenance of the queen widow was secured with the widow’s dowry insurance. The dowry insurance of Anna Jagiellonka constituted a compensation for her right to the family inheritance, which she renounced in favor of the Polish Kingdom. During the interregnum, the initiative to secure the queen’s dowry was taken by the Parliament after the election – by the monarch, in exceptional circumstances – the queen herself. Diplomats of the queen’s royal house insisted that the Parliament grants the dowry insurance, while during the last election (1764) this interest was represented by Russian diplomats. Securing the queen’s dowry often took place in a vehement political fight between the king and his opposition, which tried to force the king into making political concession. Circumstances in which the dowry insurance was granted were different each time. Sometimes the king had to repeat on the next parliamentary session his request to grant the insurance to the queen. The practice shows that the king’s request was usually granted, notwithstanding the resistance of the political opposition.

Refine search results

1 Studia Prawno-Ekonomiczne

1 Szulc T.

1 2015

Search results

Oprawa posagu królowych w szlacheckiej Rzeczypospolitej