Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  językowy obraz świata,
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

POZNAWANIE JĘZYKOWEGO OBRAZU ŚWIATA I LUDZI

100%
Duraj-Nowakowa K.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
|
2016
|
issue 13
17-27
PL
Opracowanie tematyki tekstu, pozostając w związku z potrzebami myślenia o tożsamości i języku współczesnych nauk, w tym pedagogiki i polonistyki, należy do problemów tzw. wyzerowanych, czyli nieobecnych lub za mało obecnych w literaturze podmiotu i przedmiotu poznania naukowego. Autorski tekst zawiera omówienie kwestii, które stanowią jego następujące tezy: Wstęp: dyskusja o epistemologicznych podstawach problematyki. 1. Wybór paradygmatu systemologicznego do poznawania świata i człowieka. 2. Model poznawania językowego obrazu świata. 3. Zastosowanie systemologii do rozpoznawania językowego obrazu świata. Zakończenie: szanse przed systemologicznym obrazem świata w języku dla rozwiązywania problemów naukowych i dydaktycznych.
EN
Deliberations on the main problem of the chapter, expressing the conjunction with the needs to reflect on identity and language of contemporary sciences, like pedagogy and Polish philology, represent so called “null” problems; in other words: problems which are absent or not enough present in the subject literature of scientific cognition. The study presents the discussion of issues, which build following theses: Introduction: discussion about epistemological foundations of the main problem. 1. Decision to choose a systemological paradigm to learn about the world and a man. 2. A model of linguistic cognition of world’s representation. 3. The usage of systemology to interpret the linguistic representation of the world. Conclusion: systemological linguistic world’s representation for solving scientific and didactic problems.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pojęcie czułości w rozumieniu papieża Franciszka na tle danych językowych

84%
Grzegorczykowa R.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2017
|
issue 12
112-119
EN
The paper, inspired by the apostolic exhortation Amorislaetitia (2016) by Pope Francis, is devoted to the notion of tenderness in the Polish language, as compared with its equivalents in other European languages, mentioned in the translations of Pope Francis’ exhortation: Italian tenerezza, French tendresse, English tenderness, German Zärtlichkeit, Russian nežnost’. Etymologies of these words, not only from the Romance languages, but also German and Russian names, are associated with the notions like gentleness and fragility, which refer to the attitude towards another person, expression of the feeling, as well as the gentle way of treating another person. In that respect, Polish differs from the other languages. The image of tenderness shaped by the Polish word czułość (etymologically connected with the verb czuć – tofeel) directs attention to the aspect of sensitivity and empathy with another person, focusing on the condition, situation in which the person finds himself/herself, as well as their needs. It is an important aspect, which is underestimated during the first reflection on this notion, as it is dominated by the meaning of expression of the feeling.
3

Obraz stołu w polszczyźnie

84%
Dźwigoł R.
Język Polski
|
2012
|
vol. 92
|
issue 4
301–311
PL
Artykuł jest próbą rekonstrukcji językowego obrazu stołu na podstawie polskich przysłów, frazeologizmów, etymologii i definicji leksykograficznych wyrazu „stół”. Analizie poddano także zestawienia z leksemem „stół”, w większości wyrażenia terminologiczne, oraz kolokacje notowane przez słowniki. Podstawowymi fasetami w językowym obrazie tego artefaktu są: przeznaczenie stołu i wygląd stołu — wyraźnie się zazębiające. Większa część zgromadzonego materiału leksykograficznego pochodzi z zasobów polszczyzny dawnej, dlatego w językowym obrazie stołu bardzo wyraźnie widoczne są dwa punkty widzenia: szlachcica i chłopa. Z punktu widzenia szlachcica stół jawi się jako miejsce, które wyznacza, czy raczej potwierdza wysoki status społeczny oraz jako miejsce egzekwowania zasad savoir vivre’u. Pełny stół jako nagroda za pracę to obraz stołu budowany z pozycji chłopa.
EN
The present article attempts to reconstruct, in terms of language, the picture of a table on the basis of Polish proverbs, idiomatic phrases, etymology and lexical-graphical definitions of the word "table". Word formation sets with the lexeme "table" were analysed, most of which were terminology expressions, as well as collocations listed in dictionaries. The basic aspects in the linguistic picture of the artifact are: the use and appearance of a table — clearly interrelated. The majority of the gathered lexicographical material comes from the resources of Old Polish language which is why in the linguistic picture of a table there are two clearly visible points of view: one of a nobleman and another of a peasant. From the perspective of a nobleman, a table appears both as a place which designates or, rather, asserts high social status and as a place where the code of savoir-vivre must be obeyed. “Full” table as a reward for work is a picture built from the perspective of a peasant.
4
Content available remote

Zum sprachlichen Weltbild in ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache

67%
Owsiński P., Paluch A.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2020
|
issue 29
255-276
DE
Der Tod, die vermögensrechtlichen Beziehungen (insbesondere das Eigentumsrecht) sowie der Wille, den anderen, von sich selbst gewählten Personen sein Nachlassvermögen im Todesfall zu übergeben, bewegen den Menschen als Elemente der außersprachlichen Realität zu einem sprachlichen Handeln, indem er ein Testament ausfertigt, das immer – unabhängig von der Testamentsform – mit solch einer Sprache ausgedrückt wird, deren Wesen mindestens bis zu einem gewissen Maße vom Gesetzgeber mittels der Rechtssprache geregelt und geordnet wird. Das Recht determiniert also die Sprache des Testaments in einem solchen Grad, der für die richtige und wahrgetreue Wiedergabe des Willens von den Erblassern und für die Auslegung der Willenserklärung in Gestalt des Testaments nötig ist. Der Wille wird somit immer vor allem aus der im Testament gebrauchten Sprache rekonstruiert. Ohne Testament als Sprechakt kann der Wille des Testators keine Rechtsfolgen erzeugen. Im Beitrag werden die Ergebnisse einer sprachlichen, kognitivistisch geprägten Untersuchung von ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache dargestellt. Das Ziel der Analyse besteht darin, den Grad der Äquivalenz unter den Termini aus beiden Sprachen zu messen, sowie den Grad der Präsenz des sprachlichen Weltbilds in den Formulierungen aus den genannten Sprach- und Kulturkreisen zu schildern.
EN
The death, the proprietary relationships (especially right of ownership) and the will to devolve an estate to someone as the elements from the extra-linguistic reality move the people to use the language in form of the drawing up the testaments. These wills are always expressed through the agency of such language, whose form is regulated and arranged – at least to some degree – by a legislator using the legal language. The law determines then the language of the testament to that extent, which is necessary for right reconstruction of the testator’s will and for appropriate interpretation of his declaration. That will is always reconstructed on the basis of the testament, which is a speech act, without which the testator’s will cannot have any legal effects. In the paper hereunder there are presented the results of the language-cognitive analysis of the chosen terms from the inheritance law in the German and Polish language. The aim of the exploration is the showing of the terms’ equivalence in both languages, as well as the evaluation of the presence’s extent of the linguistic picture of the world in the words from both language and culture circles.
PL
Śmierć, stosunki majątkowe (w szczególności prawo własności) i chęć przekazania majątku na wypadek śmierci wybranym przez siebie osobom skłaniają człowieka jako elementy rzeczywistości pozajęzykowej do działania językowego w postaci sporządzenia testamentu wyrażonego niezależnie od formy testamentu za pomocą takiego języka, którego forma jest regulowana i porządkowana – przynajmniej do pewnego stopnia – przez prawodawcę przy użyciu języka prawnego. Prawo determinuje zatem język testamentu w takim zakresie, jaki jest niezbędny do prawidłowego odtworzenia woli spadkodawcy i interpretacji złożonego przez niego oświadczenia woli. Wola testatora jest zatem zawsze rekonstruowana głównie na podstawie testamentu będącego aktem językowym, bez którego nie może ona wywrzeć żadnych skutków prawnych. W artykule prezentowane są wyniki ukierunkowanej kognitywnie analizy językowej wybranych pojęć z zakresu prawa spadkowego w języku niemieckim i polskim, której celem jest ustalenie stopnia ekwiwalencji terminów w obu językach, jak również ocena stopnia utrwalenia językowego obrazu świata w słowach z jednego lub drugiego kręgu językowego i kulturowego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.