Search results

1

Model precedensu z analogii

100%

Koszowski M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2014

|

vol. 2(9)

43-65

PL

Apart from the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that the judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions), or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, i.e. the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to generate just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience.

2

Precedent Ideology and Judicial Legitimacy in Slovenia – An Outline

80%

Štajnpihler Božič T.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1

EN

Within the broader framework of the discussion of the potential of judicial precedent for statutory legal systems, this paper focuses on certain sociological aspects of the role a system of judicial precedent can have in the functioning of a judicial system. Proceeding specifically from the Slovenian legal context, the paper outlines the importance of openly and explicitly cultivating a commitment to a system of judicial precedent or unified and settled case-law in legal discourse, on the level of legal culture or ideology. It is argued that acknowledging the manner in which a system of judicial precedent can contribute to the rule of law has the potential to increase public trust and confidence in the judiciary and thus judicial legitimacy.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy socjologicznych aspektów roli precedensu w funkcjonowaniu systemu sądownictwa w ramach kultury prawa stanowionego. Pełne i otwarte uznanie aktywnej roli sędziego w procesie stanowienia prawa spotyka się czasami ze sprzeciwem, ponieważ wydaje się być nie do pogodzenia z zasadami rozdziału władzy i demokratycznej legitymacji. Problem ten może zostać rozwiązany, jeżeli wyjdziemy poza tradycyjne ujęcie naszych koncepcji politycznych i konstytucyjnych. W ramach niniejszej publikacji, wychodząc z kontekstu słoweńskiego systemu prawnego, przedstawiono argument, iż otwarte i przejrzyste podejście do uznania systemu precedensu sądowego może przyczynić się do legitymacji sądowej.

3

Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii

51%

Koszowski M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2015

|

vol. 25

|

issue 1

7-41

EN

Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. the principle-based model and the proportional model, have been rebutted. The reason is: lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its forensic application respectively.

PL

Oprócz zwięzłego przedstawienia modelu precedensu z reguł w artykule zostały opisane dwa podstawowe ujęcia (modele, koncepcje) rozumowania per analogiam w prawie precedensowym. Pierwsze z nich zostało nazwane faktualnym, a drugie racjonalnym. Terminologia ta jest podyktowana tym, że w ramach modelu faktualnego do ustalenia istotnego podobieństwa między porównywanymi stanami faktycznymi dochodzi za pośrednictwem, nie do końca dostępnej dla ludzkiego poznania, intuicji tudzież emocji albo rezultatu, jaki – z jakichś innych przyczyn – pożądany jest w danym przypadku. Natomiast zgodnie z założeniami modelu racjonalnego podobieństwo to jest stwierdzane poprzez odwołanie się do pojęcia „precedensowych racji” oraz „faktów sprawczych” sprawy precedensowej i odpowiedników tych faktów w sprawie, której skutki prawne chcemy poprzez sięgnięcie do rozumowania z analogii dopiero określić. W efekcie sposób stawiania ostatecznych konkluzji jest w tym ujęciu prawniczej analogii bardziej przejrzysty i przewidywalny. Drugie natomiast, faktualne ujęcie takiej analogii, poza tym, że pozostaje bardziej tajemnicze („mistyczne”), zdaje się w większym stopniu umożliwiać sędziom wydawanie sprawiedliwych, w ich mniemaniu lub w mniemaniu społeczeństwa, rozstrzygnięć, zwłaszcza gdy ten, kto stawia wnioski per analogiam, jest osobą odznaczającą się dużą wiedzą prawniczą i doświadczeniem życiowym. Oprócz modelu faktualnego i racjonalnego w artykule została przedstawiona również koncepcja, która sprowadza rozumowanie z analogii do proporcji (A:B jest jak C:D), oraz takie ujęcie wnioskowania a simile, w którym o wystąpieniu istotnego podobieństwa przesądza nie podobieństwo między faktami porównywanych spraw, lecz sama możliwość objęcia tych faktów jakaś ogólną zasadą (regułą).

Refine search results

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 Roczniki Nauk Prawnych

1 Studia Iuridica Lublinensia

2 Koszowski M.

1 Štajnpihler Božič T.

1 2018

1 2015

1 2014

Model precedensu z analogii

Precedent Ideology and Judicial Legitimacy in Slovenia – An Outline

Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii