Search results

1

Przesłanki wywłaszczenia w świetle norm konstytucyjnych

100%

Śmiałek P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 5 (45)

261-280

PL

Wywłaszczenie jest jednym z najbardziej dolegliwych środków, jakie organy administracji publicznej mogą zastosować wobec obywatela. Jego skutkiem jest pozbawienie własności, podstawowego prawa ekonomicznego, gwarantowanego Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Z drugiej strony, jest to instytucja obowiązująca w większości systemów prawnych i trudno jest wyobrazić sobie sprawne działania państwa bez możliwości stosowania instytucji wywłaszczenia. W związku z tym została unormowana w Konstytucji RP i prawie międzynarodowym. Jako że regulacje te mają charakter ogólny i wymagają ustawowego uregulowania, to można postawić pytanie, czy ustawodawca prawidłowo implementował normy konstytucyjne kształtując instytucję wywłaszczenia na poziomie ustawowym. Stanowione normy powinny być zgodne nie tylko z art. 21 ust. 2, ale także z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji RP. Wynikające z tych norm konstytucyjnych zasady ochrony praw nabytych, zaufania obywateli do państwa, proporcjonalności, przyzwoitej legislacji a także przepisy regulujące materię wywłaszczenia, wskazują na normatywne granice ingerencji władz publicznych w prawa majątkowe jednostki.

EN

The institution of emitent domain is a relatively new element of the legal system, but it is currently used in most democratic countries. Due to its importance and uniqueness, the rules of emitent domain are determined in the constitutional acts of each country. Emitent domain causes complete or partial reduction of deprivation of property, it is therefore necessary to introduce appropriate safeguards in national law and international law. Legislator in art. 21 and 64 of the Constitution protects property. On the other hand, polish constitution allows emitent domain, but limits usage of this institution through the obligation to indicate a specific public purpose, as well as the payment of fair compensation. The proper interpretation of the terms “fair compensation” and “public purpose” is very important for the institution of emitent domain. According to the art. 21 paragraph. 2 of the Constitution these are two main premises to conduct a process of lawful emitent domain. Case law of administrative courts, the Constitutional Court and the European Court of Human Rights allows you to define them. Especially the issue of just compensation has already been, in my opinion properly defined. In contrast, because of the constantly changing economic and political situation public purposes must be constantly redefined. This duty belongs to the legislator, who should know best the needs of the country and citizens at the time.

2

Nabywanie nieruchomości na potrzeby rozwoju miast z zastosowaniem procedury wywłaszczeniowej

100%

Źróbek S., Źróbek R.

Problemy Rozwoju Miast

|

2007

|

issue 4

67-74

PL

Rozwój miast uwarunkowany jest między innymi możliwoscią pozyskiwania gruntów na potrzeby realizacji celów publicznych. W miarę możliwości cele te są realizowane na gruntach Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Polski system prawny w wyjatkowych sytuacjach, po spełnieniu warunków brzegowych umożliwia stosowanie procedury wywłaszczeniowej. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano sie na zagadnieniach realizacji procedury wywłaszczania nieruchomości w Polsce po 2004 roku. Wskazano na podstawowe elementy tej procedury, oraz dokonano analizy pojecia celów publicznych oraz słusznego odszkodowania. W pracy zawarto teżodniesienia do realizacji wywłaszczania nieruchomości w innych krajach poprzez szczegółowa analize tej procedury oraz porównanie jej z systemem obowiązujacym w Polsce. Na zakonczenie podano propozycje zmian w przepisach prawa dotyczących wywłaszczenia nieruchomości.

EN

Urban development depends, among other things, on the possibility to obtain land for public purposes. Whenever possible, those purposes are achieved on the land that belongs to the State Treasury or local government units. In exceptional circumstances, the Polish legal system allows the application of the expropriation procedure, after certain boundary conditions have been met. This study focuses on the issue of carrying out the procedure of expropriation of a real property in Poland after 2004. It presents basic elements of this procedure, as well as the analysis of the terms of "public purposes: and "just compensation". Additionally, the study contains references to the expropriation of a real property in other countries by providing a detailed analysis of this procedure and comparing it with the system applicable in Poland. Finally, it presents certain suggestions concerning changes to legal regulations concerning the expropriation of a real property.

3

The scope of just compensation for compulsory acquisition of real property ownership

80%

Czarnik Z.

Ius Novum

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

207-224

PL

Wywłaszczenie nieruchomości wiąże się z koniecznością wypłaty odszkodowania. Taki obowiązek wynika wprost z art. 21 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy dokonywane jest na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Pojęcie słusznego odszkodowania nie zostało normatywnie określone. Obowiązujące przepisy przewidują zasady i tryb ustalania odszkodowania. W swoim zasadniczym ujęciu jest to rozwiązanie przyjęte w prawie jeszcze przed zmianą systemu społeczno-politycznego, jaka dokonała się po 1989 roku, a więc przed wejściem w życie Konstytucji RP. Na tym tle rodzi się wiele problemów teoretycznych i praktycznych związanych z określeniem wysokości odszkodowania, a przede wszystkim z jego zakresem. Inaczej rzecz ujmując, przepisy prawa nie rozstrzygają jednoznacznie, czy słuszne odszkodowanie to tylko takie, które obejmuje faktyczną, rzeczywistą stratę, zatem wartość rynkową nieruchomości, czy też takie, w którego skład powinny wchodzić utracone korzyści, a więc zyski, jakie przyniosłoby prawo własności w przyszłości, gdyby było w sferze oddziaływania podmiotu. W nauce i orzecznictwie ten problem nie znalazł jednoznacznego rozwiązania, a zatem artykuł podejmuje te zagadnienia, wskazując na ułomność i niedostatek istniejącej regulacji szczególnej, ocenianej z perspektywy zasad określonych w Konstytucji. Podstawowym założeniem prezentowanym na kanwie rozważań nad obowiązującym prawem jest to, że słuszne odszkodowanie jako warunek wywłaszczenia powinno uwzględniać również wartość utraconych korzyści, gdyż jedynie przy takim założeniu można osiągnąć należyty poziom ochrony własności nieruchomości, co może nastąpić tylko wtedy, gdy ta własność będzie miała rzeczywiste ekonomiczne znaczenie.

EN

Expropriation of real estate is connected with the necessity to pay compensation. Such a necessity results directly from Article 21 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which stipulates that expropriation may be allowed solely for public purposes and for just compensation. The concept of just compensation has not been normatively defined. The binding regulations stipulate the rules and procedure of determining compensation. In its basic scope, it is a solution adopted in law before the changes of the social and political system took place after 1989, i.e. before the Constitution of the Republic of Poland entered into force. In this context, there are many theoretical and practical problems connected with defining the amount of compensation, and first of all, its scope. In other words, legal regulations do not explicitly resolve the issue whether just compensation is only the one which covers the actual, real loss, thus a market value of the real estate, or the one which includes lost profits, i.e. the profits that the property title would gain in future if it was within the area of the influence of the given entity. In jurisprudence and jurisdiction no clear solution to this problem was offered, thus the article deals with this aspect, indicating the imperfections and insufficiency of the existing special regulation evaluated from the perspective of the principles defined in the Constitution. The basic assumption presented on the basis of the considerations of the law in force is that just compensation as a condition for expropriation should also take into account the right level of protection of the real estate ownership, which can take place only if such ownership has actual economic significance.

Refine search results

1 Ius Novum

1 Problemy Rozwoju Miast

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Czarnik Z.

1 Śmiałek P.

1 Źróbek R.

1 Źróbek S.

1 2019

1 2018

1 2007

Przesłanki wywłaszczenia w świetle norm konstytucyjnych

Nabywanie nieruchomości na potrzeby rozwoju miast z zastosowaniem procedury wywłaszczeniowej

The scope of just compensation for compulsory acquisition of real property ownership